Morgunblaðið - 02.04.1996, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 2. APRÍL 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Siðanefnd Prestafélagsins hefur úrskurðað í fjórum kærumálum
Biskup og sr. Flóki gengu
gegn siðareglum presta
STJÓRN Prestafélags íslands kom saman til fundar í dag. í
stjórninni sitja: séra Helga Soffía Konráðsdóttir, séra Gunnar
Siguijónsson, séra Geir Waage, séra Kristinn Á. Friðfinnsson
og séra Baldur Kristjánsson.
Siðanefnd Prestafélags Islands telur að herra
Ólafur Skúlason og séra Flóki Kristinsson
hafí brotið siðareglur félagsins. Brot biskups
er að mati nefndarinnar alvarlegt, en brot
Flóka ámælisvert. Stjóm Prestafélagsins
fjallaði um málið í gær og mun tilkynna
niðurstöðu sína eftir páska.
SIÐANEFND Prestafélags ís-
lands telur að herra Ólafur Skúla-
son, biskup íslands, hafi með al-
varlegum hætti gengið gegn siða-
reglum Prestafélags íslands með
því að óska eftir yfirlýsingu frá
starfsmönnum Langholtssafnaðar
um að séra Flóki Kristinsson sókn-
arprestur hafi átt fund með Sig-
rúnu Pálínu Ingvarsdóttur og með
því að senda yfirlýsinguna til fjöl-
miðla. Siðanefnd telur einnig að
séra Flóki hafi sagt ósatt þegar
hann kom fyrir nefndina og telur
brot hans ámælisvert.
Siðanefnd afgreiddi fjögur er-
indi á fundi sínum sl. fimmtudag.
Tveir fjölmiðlar birtu í febrúar
upplýsingar um að séra Flóki Krist-
insson og Sigrún Pálína Ingvars-
dóttir, sem sakað hefur biskup um
nauðgunartilraun, hefðu átt fund í
Langholtskirkju 9. janúar. í byijun
mars sendi biskup til fréttastofu
Ríkisútvarpsins skriflega yfírlýs-
ingu fjögurra starfsmanna Lang-
holtssafnaðar þar sem er staðfest
að þeir hafi orðið vitni að því þeg-
ar Sigrún Pálína kom af fundi með
séra Flóka. í kjölfarið sendu fjór-
menningamir frá sér yfirlýsingu
þess efnis að yfirlýsingin hefði ver-
ið látin biskupsstofu í té að ósk
biskups íslands. Hún hefði ekki átt
að berast til fjölmiðla.
Presti ber að gæta
þagmælsku
Sigrún Pálína kærði biskup til
siðanefndar Prestafélagsins vegna
þessa máls. Nefndin telur að bisk-
up hafi gengið gegn grein 2.5 í
siðareglum Prestafélagsins, en í
henni segir: „Prestur notfærir sér
ekki vitneskju eða tengsl sem hann
öðlast við starf sitt í ábata- eða
hagsmunaskyni."
I úrskurði siðanefndar segir:
„Þrátt fyrir að upplýsingar um
fundinn væru opinberar telur siða-
nefnd alvarlegt að biskup skyldi
leita skriflegrar staðfestingar á
því að fundurinn hefði farið fram
og senda hana til fjölmiðla. Allar
upplýsingar um það þegar skjól-
stæðingur kirkjunnar leitar
áheyrnar prests eru algjörttrúnað-
armál. Gildir hér einu hvort upp-
lýsingamar varða tilvist slíkra
funda eða umræðuefni þeirra.
Enginn má dreifa upplýsingum um
slíka trúnaðarfundi opinberlega
nema með leyfi skjólstæðings og
skiptir þá ekki máli hvort áður
hafí komið fram óstaðfestar frétt-
ir í fjölmiðlum um slíkan fund.
Einkum er brýnt að prestar gæti
fullrar þagmælsku um fundi
starfssystkina sinna með skjól-
stæðingum. Ella gera þeir sig seka
um að bregðast skyldum sínum
við starfssystkini og því trausti
sem skjólstæðingar kirkjunnar
hljóta að bera til þjóna kirkjunnar
ef kirkjan á að geta gegnt hinu
mikilvæga sálusorgunarhlutverki
sínu. Minnt skal á fjórða kafla
siðareglna um trúnað. Leggja verð-
ur áherslu á að embættismaður
kirkjunnar má ekki ijúfa trúnað
með ofangreindum hætti þó að
hann eigi sem persóna í deilum eða
málaferlum við þann skjólstæðing
kirkjunnar sem hlut á að máli.
Þeirri virðingu, áhrifum og völdum
sem embættum kirkjunnar fylgja
má á engan hátt beita til að klekkja
á starfssystkinum og skjólstæðing-
um eða ijúfa trúnað við þau. Bisk-
up bar að mati siðanefndar að
hugsa fremur um heiður embættis
síns en persónulega hagsmuni, sbr.
2.5 í siðareglum P.í.“
Alvarlegt brot
í reglum siðanefndar Prestafé-
lagsins segir að ef kæra reynist á
rökum reist skuli siðanefnd kveða
skýrt á um hvort brotið er ámælis-
vert, alvarlegt eða mjög alvarlegt.
Ef brotið er ámælisvert ber siða-
nefnd að veita viðkomandi presti
áminningu. Ef brotið er alvarlegt
ber siðanefnd að vísa málinu til
stjórnar Prestafélagsins. Ef brotið
er mjög alvarlegt eða síendurtekið
ber siðanefnd að vísa málinu til
stjórnar Prestafélagsins og bisk-
ups íslands.
Siðanefnd kemst að þeirri niður-
stöðu að brot biskups sé meira en
ámælisvert; það sé alvarlegt. í
samræmi við það vísaði hún því
til stjórnar Prestafélagsins.
Stjórn Prestafélagsins kom
saman til reglulegs fundar í gær.
Að sögn Geirs Waage, formanns
félagsins, tók stjórnin úrskurð
siðanefndar til efnislegrar umfjöll-
unar. Hann vildi ekki gefa upplýs-
ingar um niðurstöðu stjómar fyrr
en eftir páskahátíðina.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins samþykkti stjórnin að
rita biskupi bréf þar sem efnisat-
riði málsins eru rakin sem og nið-
urstaða siðanefndar. Einn stjórn-
armeðlimur gerði skriflega at-
hugasemd við niðurstöðu meiri-
hluta stjórnar.
Siðanefnd segir um þátt fjögurra
starfsmanna Langholtskirkju, sem
gáfu biskupi skriflega yfirlýsingu
um fund konunnar og séra Flóka,
að hann sé fyrir utan lögsögu
nefndarinnar þar eð hún nái aðeins
til prestvígðra manna. Nefndin
vekur athygli á að ekki séu ákvæði
um þagmælsku í nýlegum lögum
um sóknamefndir og erindisbréfi
biskups fyrir þær. Hún beinir því
til kirkjuyfirvalda hvort ekki sé
rétt að setja slík ákvæði í erindis-
bréf fyrir starfsfólk safnaða.
Séra Flóki sagði ósatt
Siðanefndin telur að séra Flóki
Kristinsson hafi sagt ósatt þegar
hann á fundi með nefndinni 29.
febrúar sl. sagði að fundur hans
með Sigrúnu Pálínu hefði snúist
um aðra hluti en ásakanir í garð
biskups íslands. Sömuleiðis telur
nefndin að komið hafi fram ósann-
indi í kæru séra Flóka til nefndar-
innar, en hann kærði þau ummæli
biskups að Sigrún Pálína „væri
búin að vera í viðtölum hjá séra
Flóka Kristinssyni í allan vetur“.
Siðanefnd komst á sínum tíma
að þeirri niðurstöðu að þessi tvö
mál, Langholtsdeilan og ásakanir
á hendur biskupi íslands, væru
ótengd mál. Nefndin segir í þess-
um nýjasta úrskurði sínum að hún
telji að ósannindi séra Flóka breyti
þeirri niðurstöðu ekki. Brot hans
sé hins vegar ámælisvert.
Sigrún Pálína og Stefanía Þor-
grímsdóttir, sem sakað hafa bisk-
up um áreitni við sig, kærðu einn-
ig biskup fyrir ummæli sem hann
lét falla í viðtali í sjónvarpsþættin-
um Dagsljósi 27. febrúar. Siða-
nefnd kemst efnislega að þeirri
niðurstöðu að biskup hafi í viðtal-
inu verið að veija sig og hafí haft
rétt til þess. Nefndin segir ljóst
að umfjöllun um ásakanir á hend-
ur biskupi íslands hafi verið í fjöl-
miðlum í 12 daga þegar hann tjáði
sig um þær í Dagsljósi. „Umfjöllun
biskups í því viðtali fól í sér nýjar
upplýsingar. Eigi að síður álítur
siðanefnd, að með tilliti til þess
að bornar eru sakir á biskup er
varða æru- og starfsmissi hafi
umfjöllun hans um þessar sakir í
sjónvarpi þann 27. febrúar verið
innan eðlilegra marka.“
Á stjómarfundi Prestafélagsins
í gær létu tveir stjómarmenn bóka
mótmæli við málsmeðferð séra
Geirs Waage, formanns félagsins,
á síðasta fundi. Þar ér átt við drög
að ályktun um málefni biskups ís-
lands sem hann kynnti á fundinum
og sendi fjölmiðlum eftir hann.
Félagsmálaráðherra um starfsstéttir sem fá atvinnuleysisbætur ofan á lífeyri
Geta ekki neitað
vinnu ef hún býðst
„LÖGUM samkvæmt eru atvinnu-
Ieysisbætur fyrir fólk sem er að leita
sér að vinnu og menn geta ekki neit-
að nema með rökum að taka vinnu
ef hún býðst,“ segir Páll Pétursson
félagsmálaráðherra en talið er að
ýmsar starfsstéttir, sem gert er að
fara á eftirlaun fyrir sjötugsaldur,
þiggi atvinnuleysisbætur samhliða
fullum eftirlaunum.
„Það hefur hvarflað að mér að
fara fram á við vinnumiðlanimar að
gera gangskör að því að bjóða fólki
störf ákveðnar en gert hefur verið.
Þá ekki síður eftirlaunaþegum á góð-
um aldri. Flugumferðarstjórar og
flugmenn eru tiltölulega ungir menn
þegar þeir fara á eftirlaun og þeirra
starfskraftar ættu að geta nýst ann-
ars staðar í þjóðfélaginu ef svo vildi
verkast,“ segir félagsmálaráðherra.
Að sögn Margrétar Tómasdóttur,
deilarstjóra á vinnumálaskrifstof-
unni, er talið að ýmsar starfsstéttir
sem fara á eftirlaun áður en hefð-
bundnum eftirlaunaaldri er náð not-
færi sér þessa smugu í lögunum um
atvinnuleysistryggingar í einhveijum
mæli fram að sjötugsaldri, þegar
réttur til atvinnuleysisbóta fellur nið-
ur.
„Við vitum ekki hvað þetta er stór
hópur vegna þess að það er ekkert
í lögunum um atvinnuleysistrygging-
ar, sem heimilar okkur að kanna
greiðslur úr lífeyrissjóðum. Við vitum
að þetta geta verið flugmenn, flug-
umferðarstjórar, opinberir starfs-
menn og sjálfsagt er eitthvað um
þetta í öllum starfsgreinum. Við höf-
um ekki heimild til að kanna það,“
sagði Margrét.
„Menn sjá að þetta er
óréttlæti“
Að sögn Margrétar er tekið fyrir
þennan möguleika í frumvarpsdrög-
um nefndar sem vann að endurskoð-
un laga um atvinnuleysistryggingar.
Óvíst sé hins vegar hver verða af-
drif frumvarpsins. „Menn sjá að
þetta er óréttlæti og það er tekið á
því,“ segir Margrét.
Félagsmálaráðherra segir að hér
sé um smugu í lögunum að ræða og
að grípa verði til gagnráðstafana
eftir því sem lög heimila.
„Ég veit ekki enn hvað umfangið
er mikið en hef áhuga á að afla mér
upplýsinga um það. Þetta er auðvitað
algerlega ómögulegt fyrirkomulag að
menn séu að fá atvinnuieysisbætur
ofan á háan lífeyri,“ segir Páll.
„Það er ekki hægt að taka fyrir
þetta nema með lagasetningu," segir
ráðherra, en hann segir þó ljóst að
frumvarpið um atvinnuleysistrygg-
ingar verði ekki lagt fram í vor.
Hringtorg
byggt við
Hveragerði
VEGAGERÐIN hefur óskað eftir
tilboðum í gerð hringtorgs og end-
urbyggingu aðliggjandi tenginga á
gatnamótum Hringvegar, Þorláks-
hafnarvegar og Breiðumarkar við
Hveragerði. Verkinu á að vera að
fullu lokið 25. júní næstkomandi.
Þessi vegamót hafa verið einn
stærsti „svartbletturinn“ svokallaði
á þjóðvegakerfinu. Á árunum frá
1985 til 1994 urðu þar 25 umferð-
arslys, þar af fimm með miklum
meiðslum á fólki.
Frumvarp um at-
vinnuleysistryggingar
Breytingar
ekki lögfest-
ar í vor i
AÐ SÖGN Páls Péturssonar fé-
lagsmálaráðherra kemur umdeilt
frumvarp um Atvinnuleysistrygg-
ingasjóð ekki fram á þessu þingi
en nefnd sem vann að tillögum
um endurskoðun atvinnuleysis-
trygginga klofnaði og skiluðu full-
trúar launþega séráliti sínu.
Félagsmálaráðherra er ekki
sáttur við allar tillögur meirihluta ■
nefndarinnar sem skilaði drögum '
að frumvarpi og segir málið þarfn-
ast frekari skoðunar. „Það vinnst
ekki tími til að ganga frá frum-
varpinu. Mér finnst að það þurfí
að athuga betur ákveðin atriði í
því frumvarpi sem meirihluti
nefndarinnar stendur að. En til
þess þarf tíma og það verður að
bíða betri tíma,“ sagði Páll.
-----♦-------- I
Bann víð sölu
á kveikjara-
gasi
FYRIR nokkru komst upp að ungl-
ingar í Neskaupstað hefðu andað
að sér kveikjaragasi til þess að
komast í vímu. Af þessu tilefni
vill lögreglan koma á framfæri að
lög eru í gildi um takmörkun á
sölu á kveikjaragasi. Samkvæmt
lögunum er bannað að selja í al-
mennum verslunum lofttegundim-
ar bútan, þar með taldar isobútan
og propan, í ílátum sem eru sér-
staklega ætluð til áfyllingar á eld-
færi. A bensínstöðum má því að-
eins afhenda einstaklingum þessar
gastegundir að þeir séu orðnir
átján ára gamlir.