Morgunblaðið - 04.05.1996, Qupperneq 1

80 SIÐUR B/LESBOK/D
100. TBL. 84. ÁRG.
LAUGARDAGUR 4. MAÍ 1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Væntanlegur forsætisráðherra hægrimanna á Spáni
Áhersla á aðild að
myntbandalaeinii
Madrid. Reuter. ^
NÝ RÍKISSTJÓRN á Spáni mun
gera róttækar umbætur í efnahags-
málum og draga úr ríkisútgjöldum
með það að markmiði að landið
uppfylli skilyrði Maastricht-sam-
komulagsins og verði einn af stofn-
aðilum væntanlegs efnahags- og
myntbandalags ríkja Evrópusam-
bandsins 1999. Þetta kom fram í
ræðu hægrimannsins Jose Maria
Aznars á þingi í gær en þingið mun
síðdegis í dag fela honum að mynda
nýja stjórn.
Alþýðufylkingin (PP), flokkur
Aznars, var sigurvegari. þingkosn-
inganna nýverið og mun minni-
hlutastjórn hans njóta stuðnings
flokks Katalóna og fulltrúa Kanarí-
eyja á þingi.
Aznar hét því að ráðast harka-
lega gegn skattsvikum og draga
úr ríkisútgjöldum á öllum sviðum
þar sem það væri gerlegt. Einnig
sagði hann að sjálfræði einstakra
héraða yrði aukið, stefnt yrði að
því að herskylda yrði afnumin en
jafnframt yrði þátttaka Spánverja
í starfi Atlantshafsbandalagsins
efld. Spánn gekk í bandalagið 1982
en hefur ekki tekið þátt í hernaðar-
samstarfi þess; Aznar ræddi ekki
um stefnubreytingu í þeim efnum.
Pjölmörg spillingarmál hrjáðu
stjórn sósíalistans Felipe Gonzalez
síðustu árin og sagðist Aznar
myndu beita sér af alefli fyrir heil-
brigðum stjórnháttum.
Hægt að eyða tortryggni
Aznar, sem er 43 ára og fyrrver-
andi tollvörður, sagði að með
valdatöku hans gæfist tækifæri til
að eyða þeirri gagnkvæmu tor-
tryggni sem ríkt hefði milli
spænskra hægrimanna og vinstri-
manna síðan í borgarastyijöldinni
á fjórða áratugnum. Hún endaði
með einræði Franciscos Francos
hershöfðingja.
Gonzalez sagðist ekki hafa heyrt
„neitt markvert" í ræðu Aznars, er
varði hálfa aðra klukkustund og
varaði við því að samningar PP við
héraðaflokka um fjárlög, sem gerð-
ir voru til að tryggja stuðning þing-
manna þeirra í Madrid, gætu valdið
ringulreið í skattamálum. Á hinn
bóginn sagðist Gonzalez styðja við-
leitni Aznars til að tryggja aðild
landsins að efnahags- og mynt-
bandalaginu og ekki væri um
ágreining að ræða í utanríkismál-
um.
Reuter
JOSE Maria Aznar, væntan-
legur forsætisráðherra Spán-
ar, á þinginu í gær. Hann fær
stjórnarmyndunarumboð í
dag að loknum umræðum um
stefnuræðu hans.
Lækkað í
vasadiskó-
tækjum
París. Reuter.
FULLTRÚADEILD franska þingsins
samþykkti í gær samhljóða lög um
takmörkun á hávaða frá svonefndum
vasadiskótækjum en áður hafði öld-
ungadeild þingsins afgreitt lögin.
Þingmenn segja að hávaði yfir
hættumörkum í heyrnartólum tækj-
anna sé að valda því að heil kynslóð
verði heymarskert.
Framvegis má ekki selja tæki af
þessu tagi í landinu ef þau geta fram-
íeitt hávaða er mælist yfir 100 desí-
bel. Einnig verður þess krafist að
viðvörunarmiði verði á tækjunum þar
sem notendum sé sagt að stilli þeir
tækið á mesta hávaða um langt skeið
geti þeir orðið fyrir heyrnartjóni.
Hávaði frá flestum gerðum vasa-
diskótækja sem seld eru í landinu
nær 113 desíbelum, sum framleiða
allt að 126 desíbel.
Ákaft
skafið í
Bergamo
Róm. Reuter.
VEGNA mistaka við prentun
skafmiða á vegum ríkishapp-
drættis hafa íbúar Bergamo-
héraðs á Ítalíu reynst ein-
staklega heppnir undan-
farna daga.
Hæstu vinningarnir eru
500 milljónir líra eða tæpar
20 milljónir króna. Talsmenn
fjármálaráðuneytisins í Róm
viðurkenndu að síðustu send-
ingu af vinningsmiðum hefði
vegna mistaka ekki verið
dreift með eðlilegum hætti
um allt landið, þeir hefðu
hafnað í Bergamo, sem er
skammt frá Mílanó.
Góð uppskera
Miðarnir eru aðallega
seldir á vínbörum og í
tóbaksverslunum. „Við seld-
um 30.000 miða á nokkrum
klukkustundum í gær
[fimmtudag] og enn streymir
að fólk sem vill kaupa þá,“
sagði kaupmaður í bænum
Cuneo. Alls hefur uppskeran
í Bergamo síðustu þijá daga
verið 10 mil[jarðar líra, um
430 milljónir króna.
Flóttafólk
sent heim
Bonn. Reuter.
ÞJÓÐVERJAR ítrekuðu í gær fyrri
yfirlýsingar um að þeir myndu
senda bosníska flóttamenn í land-
inu, alls um 320.000 manns, til síns
heima og hæfist flutningurinn í júlí.
Mannréttindahópar hafa mót-
mælt þessum fyrirætlunum harð-
lega en flóttafólkið er þúngur baggi
á íjárhag einstakra sambandsríkja.
Aðgerðir munu ekki hefjast fyrr en
stjórnvöld í Bonn hafa lýst því yfir
að óhætt sé fyrir fólkið að snúa
heim, að sögn Manfreds Kanthers,
innanríkisráðherra Þýskalands.
Þjóðveijar hafa tekið við fleiri
flóttamönnum en öll önnur ríki
Evrópusambandsins samanlagt.
Reuter
Takmarkað bann við
jarðsprengjum
BOUTROS Boutros-Ghali,
framkvæmdastjóri Sameinuðu
þjóðanna, lýsti í gær vonbrigð-
um með að ekki skyldi vera
samþykkt algert bann við notk-
un jarðsprengja á fundi fulltrúa
55 ríkja í Genf. Fundinum lauk
með því að samþykktar voru
nýjar reglur um notkun vopna
af þessu tagi sem valda árlega
um 25.000 manns, hermönnum
og óbreyttum borgurum, dauða
eða örkumlum. Um 30 ríki
mæltu, ásamt Alþjóða rauða
krossinum, með algeru banni
en mótrökin voru þau að um
varnarvopn væri að ræða.
Ákveðið var að banna með öllu
sprengjur sem eru gerðar úr
efnum sem ekki er hægt að
finna með sprengjuleitartækj-
um og hafa það eina markmið
að skaða fólk.
Talið er að um 100 miiyónir
af sprengjum séu grafnar í jörð
í heiminum. Á myndinni sést
Bosníumaður gera óvirka
sprengju sem fannst rétt þjá
flugbraut í Sarajevo. Maðurinn
starfar hjá einkafyrirtæki sem
vinnur að sprengjuleit um allt
landið.
Utanríkisráðherra Póllands um aðild að NATO
Utilokar ekki kjarnavopn
Brussel. Reuter.
DARIUSZ Rosati, utanríkisráð-
herra Póllands, sagðist í gær ekki
vilja útiloka að kjarnavopn yrðu
staðsett í Póllandi eftir að landið
hefði fengið fulla aðild að Atlants-
hafsbandalaginu (NATO).
„Pólland ætlar að verða fullgild-
ur aðili að NATO með öllum þeim
skyldum sem því fylgir. Það er
ekki hægt að útiloka þann mögu-
leika [að kjarnavopn verði staðsett
f landinu] en það er mál sem við
ræðum við önnur bandalagsríki,“
sagði Rosati.
Ráðherrann sagði að ekkert ríki
ógnaði nú Póllandi og ekki væri
fyrirsjáanleg nein breyting á skipan
mála hvað varðaði kjarnavopna-
stefnu bandalagsins eftir að ný ríki
hefðu fengið aðild að NATO.
Af hálfu talsmanna bandalagsins
hefur það verið sett sem skilyrði
fyrir stækkun þess að ný ríki verði
reiðubúin að taka á sig allar skyld-
ur sem aðild fylgja, vilji þau fá þær
tryggingar fyrir öryggi sínu sem
þau sækjast eftir með aðild.
Það gæti þýtt að kjarnavopn og
erlendar hersveitir yrðu staðsettar
í nýju ríkjunum þótt fulltrúar
NATO hafi sagt að slíkt væri ólík-
legt.
Stjórnmálaskýrendur segja að
frá sjónarmiði herfræðinnar sé
ákvæðið um kjarnorkuvopnin
marklaust. Staðsetning þeirra
nokkru austar í álfunni skipti nær
engu máli fyrir varnir Rússa vegna
þess að í stríði sé kjarnavopnunum
skotið með eldflaugum. Hugsanleg
staðsetning vopnanna í Póllandi,
Ungveijalandi eða Tékklandi, sem
búist er við að verði fyrst nýrra
aðildarríkja, gæti hins vegar valdið
Rússum miklum sálfræðilegum
vanda. Þeir myndu álíta að vopnun-
um væri eingöngu beint gegn Rúss-
landi.