Morgunblaðið - 14.05.1996, Page 14

14 ÞRIÐJUDAGUR 14. MAÍ 1996
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Vísitala neysluverðs rýkur upp vegna bensínhækkana
Verðbólga
undanfarinna
þríggja
mánaða 4%
VERÐLAG tók kipp upp á við í
apríl og vega þar þyngst þær miklu
hækkanir sem urðu á bensínverði
í mánuðinum, en þær námu 5,6%.
Bensínhækkanirnar oliu um 0,23%
hækkun á vísitölu neysluverðs, en
alls hækkaði vísitaian um 0,6% í
apríl. Þessi hækkun svarar til rösk-
lega 7% verðbólgu á ársgrundvelli.
Undanfarna þrjá mánuði hefur
vísitala neysluverðs hins vegar
hækkað um 1% eða sem samsvarar
3,9% verðbólgu á ársgrundvelli.
Verðhækkanir á kjöti og græn-
meti vega einnig þungt í þessari
hækkun. Að sögn Rósmundar
Guðnasonar hjá Hagstofu íslands,
stafa hækkanir á grænmeti fyrst
og fremst af því að innlendar ag-
úrkur og tómatar voru að koma á
markaðinn. Hækkanir á kjötverði
skýrast hins vegar fyrst og fremst
af því að afsláttartilboð sem í gangi
voru um páskana eru fallin úr gildi
og því hafi verð á kjöti hækkað á
ný.
BIODROGA
Lífrænar
jurtasnyrlivöru
Engin auka ilmefni.
BIODROGA
Þessi hækkun vísitölunnar er
umtalsvert meiri en verið hefur
framan af á þessu ári, en undan-
farna þrjá mánuði á undan hafði
vísitalan hækkað um samanlagt
0,6%. Rósmundur segir þó engin
teikn á lofti sem bendi til þess að
verðbólga sé að fara af stað á
nýjan leik. Hins vegar séu áhrif
bensínhækkana undangenginna
vikna ekki að fullu farið að gæta
í vísitölunni. Hækkun bensíns um
2,5% í síðustu viku reiknist ekki
inn í vísitöluna fyrr en í næsta
mánuði. Sú hækkun muni leiða til
u.þ.b. 0,1% hækkunar á vísitölu
neysluverðs.
Áhrif launahækkana
í janúar enn lítil
Launahækkanir þær sem urðu
í byijun þessa árs virðast enn ekki
hafa skilað sér út í verðlagið að
neinu marki. Rósmundur segir þó
að verðhækkana hafí orðið vart í
ýmsum þjónustugreinum sem
hugsanlega megi rekja til hækkana
launa, en áhrifa þeirra hafi hins
vegar lítið orðið vart í vöruverði.
Síðastliðna 12 mánuði hefur
vísitala neysluverðs hækkað um
2,8% og vísitala neysluverðs án
húsnæðis um 3,3%. Meðalverð-
bólga í aðildarríkjum Evrópusam-
bandsins á sama tíma var 2,7%.
Lægst var hún í Finnlandi, 0,6%,
en þar á eftir komu Lúxemborg
og Austurríki með 1,2% og 1,5%
verðbólgu. Verðbólga í helstu við-
skiptalöndum íslendinga á sama
tíma var 2,0%.
Vísitala neysluverðs íman996(176,9 sti9)
0 Matvörur (17,1 %) | '| ^ Maí 1988 = 100
01 Kjöt og kjötvömr (4,2%) I |+1,8%
02 Fiskur og fiskvörur (1,1 %) ^□+1,9%
04 Feitmeti og olíur (0,7%) 1+2'6%
05 Grænmeti, ávextir og ber (2,1 %) I— m □' I+2,7% 1
08 Kaffi, te, kakó og súkkulaði (0,5%) -0,8%
1 Drykkjarvörur og tóbak (4,3%) I o,o% Breyting frá
2 Föt og skófatnaður (6,3%) K'1% fyrri mánuði
3 Húsnæði, rafmagn og hiti (18,5%) □ +0,4% 3 . i 1+1,1% ( n
32 Rafmagn og hiti (3,0%)
4 Húsgögn og heimilisbúnaður (6,8%) □ +0,2%
43 Raftæki (0,8%) l .111+1,6%
5 Heilsuvernd (2,5%) 0 +0,1%
6 Ferðir og flutningar (18,6%) wraaiBH+i.7%
61 Eigin flutningatæki (16,5) | |+1,8%
7 Tómstundaiðkun og menntun (11,5%) □ +0,2%
8 Aðrar vörur og þjónusta (14,3%) 0,2% E
84 Orlofsferðir (3,3%) -0, 5%l I Töturísvigum
VÍSITALA NEYSLUVERÐS (100,0%) i—-| .... vísatilvægis 1 1 +0>6 /o einstakra tiða.
Hlutafjár-
aukning
samþykkt
hjá Softis
HLUTHAFAR Softis hf. veittu stjórn
félagsins heimild til þess að auka
hlutafé þess í allt að 65 milljónir
króna að nafnvirði, eða um rúmar
22 milljónir, á aðalfundi Softis í gær.
Nokkrar umræður spunnust um
þetta ákvæði þar sem tillögur stjóm-
ar gerðu ráð fyrir því að heimildin
gilti til tæpra 5 ára eða 31. desem-
ber 2000 og að núverandi hluthafar
hefðu ekki forkaupsrétt.
Svo fór að sú tillaga var dregin
til baka en ný tillaga lögð fram þar
sem sá tími sem heimildin gilti var
styttur í 18 mánuði eða til ársloka
1997. Ákvæðum varðandi forkaups-
rétt var þó haldið óbreyttum.
Á fundinum var stjórn Softis end-
urkjörin en hana skipa Grímur Lax-
dal, Páll Guðjónsson, Snorri Agnars-
son, Bjöm Rúriksson og Óii Laxdal.
Tillögur að fæðast um stuðning ríkisstjórnarinnar við
fjárfestingar eða atvinnurekstur fyrirtækja erlendis
FJÖLMENNT var á hádegisverðarfundi utanríkisráðherra
um starfsemi íslenskra fyrirtækja erlendis í gær.
Morgunblaðið/Þorkell
f
(
i
(
■
<
I

í
(
t
>
I
>
AÐALFUNDUR
VSÍ1996
Aðalfundur Vinnuveitendasambands
Islands verður haldinn þriðjudaginn
14. maí á Hótel Sölu, Súlnasal.
Dagskrá:
Kl. 12.00 Setning aðalfundar.
Kl. 12.10 Ræða formanns VSÍ,
Ólafs B. Ólafssonar.
Kl. 12.30 Hádegisverður aðal-
fundarfulltrúa og gesta.
Kl. 13.15 Ræða forsætisráðherra,
Davíðs Oddssonar.
Kl. 13.40 Aðalfundarstörf.
Kl. 15.00 Fundarslit.
Ríkisfyrirtæki vinni að ný- ,
sköpun með einkaaðilum •
FJÖLDI ríkisfyrirtækja og stofnana
telja sig eiga möguleika á að flytja
út sérhæfða þekkingu sína, annað-
hvort í samstarfi við einkaaðila eða
með því stofna fyrirtæki erlendis
með útlendingum. Jafnframt hafa
einkafyrirtæki, ekki síst á sviði
hugbúnaðar, sýnt áhuga á sam-
starfi við ríkisstofnanir um útflutn-
ing.
Þetta kom fram í ræðu Halldórs
Ásgrímssonar utanríkisráðherra á
hádegisverðarfundi á Hótel Sögu í
gær þar sem fjallað var um varan-
lega atvinnustarfsemi íslenskra fyr-
irtækja erlendis.
Hann minnti á að nokkur opinber
fyrirtæki hefðu nú þegar tekið þátt
í íslenskri útrás með einkafyrirtækj-
um þ.á m. SKÝRR, Póstur og sfmi,
Vegagerð ríkisins, Hitaveita
Reykjavíkur, Flugmálastjórn og
Vita- og hafnamálastofnun. For-
ráðamönnum sumra þessara stofn-
ana hefði hins vegar þótt skorta
skýrar lagaheimildir til þátttöku í
áhætturekstri.
Með hliðsjón af þessu þyrfti m.a.
að skoða hvort unnt væri að veita
ríkisfyrirtækjum heimild til að taka
beinan þátt í vel skilgreindum ný-
sköpunar- og þróunarverkefnum
með einkaaðilum á sínu sviði.
Sérstök nefnd á vegum utanríkis-
ráðuneytisins hefur að undanförnu
fjallað um þessi mál og hvernig rík-
isstjórnin geti stutt við bakið á ís-
lenskum fyrirtækjum sem stunda
atvinnurekstur erlendis eða hafa
hug á að fjárfesta erlendis.
I máli Halldórs kom fram að ís-
lensk fyrirtæki búa ekki við nægi-
lega góða samkeppnisstöðu á mörg-
um sviðum. I fyrsta lagi þykir fyrir-
tækjunum bagalegt að starfsfólkið
sem þarf að dvelja langdvölum í
fjarlægum löndum skuli missa ýmis
réttindi sem tengdust almanna-
tryggingum, t.d. hvað varðar
greiðslu sjúkrakostnaðar. í öðru
lagi ríkir óvissa um skattlagningu
starfsmanna íslenskra fyrirtækja
erlendis, meðal annars varðandi
kostnað sem dreginn er frá dagpen-
ingum sem greiddir eru vegna
langdvalar erlendis. Mál af þessu
tagi hafa verið til meðferðar hjá
skattyfirvöldum og kjör fólksins er
óvissu háð. Halldór kvað slíkt ekki
ganga til lengdar, bæði fyrir starfs-
fólkið og fyrirtækin sem mörg væru
í alþjóðlegri samkeppni.
Of fáir tvísköttunar-
samningar
í fjórða lagi nefndi hann að ís-
land hefði gert of fáa tvísköttunar-
samninga sem gætu haft veruleg
áhrif á samningsstöðu fyrirtækja.
En hvað geta stjómvöld gert til
að greiða fyrir áformum fjárfest-
ingaraðila? I því sambandi eru uppi
hugmyndir um að ráðuneytin geri
sameiginlega áætlun um ráðherra-
heimsóknir á helstu markaði ís-
lenskra fyrirtækja. Erlendum opin-
berum heimsóknum yrði beitt í þágu j
atvinnulífsins og opinberar heim-
sóknir farnar með þarfir fyrirtækj-
anna að leiðarljósi.
Varðandi fjármögnun sagði Hall-
dór að íslensk fyrirtæki ættu erfitt
með að afla áhættufjár hjá fjöl- og
alþjóðlegum fjármálastofnunum
vegna skorts á áhættufé hér heima.
Gera þyrfti þeim kleift að afla hluta j
áhættufjár á íslandi en slík fjár-
mögnun væri lykillinn að
áhættufjármögnun frá mörgum |
fjöl- og alþjóðlegum fjármálastofn-
unum.
Með hliðsjón af þessu þyrfti að
huga að því við yfirstandandi upp-
stokkun sjóðakerfisins að gert yrði
ráð fyrir því að sjóðirnir hafi það
hlutverk að örva þátttöku íslenskra
fyrirtækja í atvinnustarfsemi á er-
lendri grund. Viðkomandi sjóði yrði |
heimilað að leggja fram áhættufé i
í formi hlutaíjár í varanlega at-
vinnustarfsemi erlendis á móti hlut '
traustra íslenskra fyrirtækja.