Morgunblaðið - 25.07.1996, Blaðsíða 26

26 kkMTUDAGUR 25. JULI 1996
....................................... MORGUNBLAÐIP
FJÖLMIÐLUN
Tillögnr framkvæmdastjórnar ESB
Markaðshlutdeild
fjölmiðla tak-
markist við 30%
Samstarf BSkyB og Kirch um stafrænt sjónvarp
Nýlegur samstarfs-
samningur milli bresku
gervihnattasjónvarps-
stöðvarinnar BSkyB
og þýsku sjónvarps-
samsteypunnar Kirch
hefur vakið mikla athygli
evrópskra fjárfestaog
hlutabréf BSkyB
hækkað í kjölfarið
SAMNIN
BSkyB, en helsti hluthafi þess er Rupert
Murdoch, kaupir allt að 49% hlut í DF1,
stafrænu sjónvarpskerfi Kirch í Þýskalandi.
DF1 hefur útsendingar 17 rása í
Þýskalandi, stærsta sjónvarpsmarkaði
Evrópu. Ekki er búist vð hagnaði af rekstri
fyrr en eftir tvö til þrjú ár.
Stafrænn sendir breytir sjónvarpsmerki í einfalt tölvumál sem eykur gæði og gefur umtals-
vert meiri burðargetu. Þannig
mætti bæta við hundruðum rása.
Hefðbundin
sjónvarpsútsending
Frumlitir sjónvarpssendinga,
rautt, grænt og blátt, eru greindir
í sundur og breytt í rafboð sem
eru send hvert fyrir sig.
Stafræn
sjónvarpsútsending
Ný gerð myndavéla breyta
myndinni allri í tölvukóða sem
byggist á tölustöfunum 0 og 1
og síðar er endursniðinn og
þjappað saman með tölustöfum
frá 0 uppí 31, sem minnkar
mjög kostnað við útsendingu.
BBC World Service breytt
með eins dags fyrirvara
London. Reuter.
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evrópu-
sambandsins hyggst á næstu dögum
kynna tillögur, sem kunna að tak-
marka veldi fjölmiðlakónga á borð við
Silvio Berlusconi og Rupert Murdoch.
Hugsanlegt er að tillögur að nýjum
reglum verði samþykktar á fundi
framkvæmdastjómarinnar 31. júlí, að
sögn fíeufers-fréttastofunnar.
I drögum að nýjum ESB-reglum
um fjölmiðlamarkaðinn, sem unnin
hafa verið undir stjóm framkvæmda-
stjórnarmannsins Marios Monti, er
kveðið á um að útvarps- og sjón-
varpsfyrirtæki megi ekki ráða meiru
en 30% af markaðnum í einu landi.
Svokölluð margmiðlunarfyrirtæki,
sem starfa til dæmis á útvarps-, sjón-
varps og dagblaðamarkaði í senn,
yrðu að sætta sig við 10% markaðs-
hlutdeild sérhvers þáttar starfsem-
innar.
Dagblöð verða ekki háð 30%
þröskuldinum, svo fremi að eigendur
þeirra eigi ekki jafnframt sjónvarps-
eða útvarpsstöðvar með mikla út-
breiðslu. Þá er gert ráð fyrir ríkis-
sjónvarpsstöðvar verði undanþegnar
þessu ákvæði reglnanna.
Evrópuþingið hefur áhyggjur
af lýðræðinu
Að sögn embættismanna ESB er
tillögunum ætlað að samræma reglur
aðildarríkjanna um bann við hringa-
myndun í fjölmiðlun og fækka þann-
ig hindrunum í vegi frjálsrar fjárfest-
ingar í fjölmiðlafyrirtækjum á Evr-
ópumarkaðnum.
Með tillögugerðinni er fram-
kvæmdastjórnin einnig að bregðast
við kröfum Evrópuþingsins um að-
gerðir vegna þróunarinnar á evrópsk-
um fjölmiðlamarkaði, þar sem æ fleiri
fyrirtæki hafa runnið saman í öfluga
fjölmiðlarisa. Evrópuþingmenn óttast
að samruni fjölmiðlafyrirtækja muni
verða til þess að færri skoðanir kom-
ist á framfæri í fjölmiðlum og lýðræð-
inu verði þannig skorður settar.
Aðrir framkvæmdastjórnarmenn
geta enn átt eftir að krefjast breyt-
inga á þeim þröskuldum, sem Monti
hefur lagt til. Þá eru það fulltrúar
ríkisstjóma aðildarríkja Evrópusam-
bandsins í ráðherraráðinu sem eiga
síðasta orðið um það hvort tillögurn-
ar verða samþykktar. Búast má við
andstöðu frá a.m.k. sumum aðildar-
ríkjum. Þannig hafa Bretland og
Þýzkaland áður lagzt gegn tillögum
framkvæmdastjómarinnar um að
takmarka samþjöppun eignarhalds á
fjölmiðlum. Óvíst er um afstöðu ítal-
skra stjórnvalda, en gera má ráð
fyrir að verði reglurnar samþykktar
óbreyttar myndi það hafa áhrif á
veldi fjölmiðlakóngsins Silvios Ber-
lusconi, sem talinn er ráða um 40%
ítalska fjölmiðlamarkaðarins. Fylgis-
menn tillagna framkvæmdastjórnar-
innar benda á að fjölmiðlaveldi Ber-
lusconis hafí veitt honum forskot á
aðra stjórnmálamenn í baráttunni
um hylli kjósenda.
Útsendingarleyfi ekki
endurnýjuð
Karel Van Miert, samkeppnisstjóri
Evrópusambandsins, hefur að und-
anförnu mælt fyrir um að fram-
kvæmdastjómin grípi í auknum
mæli til aðgerða til að hindra sam-
runa fjölmiðlafyrirtækja eða krefjist
breytinga á samningum um samein-
ingu, sem talið er að geti veitt við-
komandi fyrirtækjum markaðsráð-
andi stöðu.
í uppkasti Montis er hins vegar
farin ný leið. Þar er ekki gengið út
frá eignarhaldi, eins og í löggjöf
flestra ESB-ríkja, heldur markaðs-
hlutdeild. Samkvæmt tillögudrögun-
um yrði komið í veg fyrir að markaðs-
hlutdeild fyrirtækja færi upp fyrir
tiltekinn þröskuld með því til dæmis
að endumýja ekki útsendingarleyfi
þeirra.
BREZKA ríkisstjórnin og yfirmaður
heimsútvarpsins BBC World Service
fengu ekki að vita um fyrirætlanir
um víðtækar og umdeildar breyting-
ar á heimsútvarpinu í júní nema með
eins dags fyrirvara að sögn Johns
Birts, framkvæmdastjóra BBC.
Óttazt er að fyrirætlanirnar muni
koma niður á gæðum og breidd
frétta og annars efnis BBC World
Service, en Birt sagði utanríkisnefnd
brezka þingsins að fyrirætlanirnar
hefðu verið samþykktar í meginat-
riðum og ekki væri hægt að gera á
þeim verulegar breytingar.
En ráðherra í utanríkisráðuneyt-
inu, Jeremy Hanley, sagði að stjórn-
in mundi ekki heimila breytingar
nema þær rýrðu ekki gæði þeirrar
þjónustu sem nú væri veitt.
Fyrirætlanirnar gera ráð fyrir
nánari samlögun BBC World Service
sem fær 175 milljónir punda á ári
frá utanríkisráðuneytinu — og innan-
landsútvarpsins. Birt sagði að með
breytingunum yrði BBC gert kleift
að framleiða fyrsta flokks efni á
ódýrari hátt.
Mótmælaályktun
Andstæðingar breytinganna, þar á
meðal að minnsta kosti 238 þingmenn
af 651, hafa undirritað mótmælaá-
lyktun, þar sem því er haldið fram
að þær muni koma niður á gæðum
frétta til 140 milljóna manna í heimin-
unm. Til dæmis geti verið talið mikil-
vægara að fylgjast með Ólympíuleik-
unum í Atlanta en að senda fréttarit-
ara tii óróastaða heims.
BBC boðar
aukna
hagkvæmni
í rekstri
London. Reuter.
BREZKA ríkissjónvarpið og útvarpið
ráðgerir nýjar breytingar til að auka
hagkvæmni í rekstri á næstu þremur
til fimm árum og búa sig undir tíma
stafrænnar tækni.
Christopher Bland stjórnarfor-
maður hefur einnig bent á að aukn-
ar tekjur kapla- og gervihnattarása
og miklar auglýsingatekjur óháða
sjónvarpsnetsins ITV muni „draga
verulega úr“ hlutdeild BBC á sjón-
varps- og útvarpsmarkaði og valda
auknum kostnaði.
BBC hefur þegar sparað 100 millj-
ónir punda á síðustu árum með auk-
inni hagkvæmni í rekstri. Mestallri
upphæðinni hefur verið varið til dag-
skrárgerðar að því er fram kemur í
ársskýrslu BBC. Sagt er að því tak-
marki stjórnvalda að spara alls
16.9% á þremur árum til marz 1997
verði náð og ríflega það.
89 punda afnotagjöld
Allir húsráðendur í Bretlandi
verða að greiða 89.50 pund á ári
eða um 9000 kr. í afnotagjöld fyrir
litsjónvarp og eru þau langstærsti
tekjuliður BBC sem fyrr.
Bland lagði áherzlu á að halda
yrði áfram að réttlæta nauðsyn þess
að afnotagjöld yrðu liður í fjármögn-
un BBC.
Heildartekjur BBC á árinu jukust
nokkuð og nema nú 2,4 milljörðum
punda. Miklu máli skipti að minna
er um það en áður að fólk komi sér
hjá því að greiða afnotagjöld og að
tekjur viðskiptadeildarinnar BBC
Worldwide Ltd hafa aukizt. Grynnk-
að hefur verið á skuldum þessog
allt bendir til að því marki verði náð
að ljúka við að greiða skuldirnar
fyrir árslok 1977 að sögn BBC.
Stærsta verkefni BBC á næsta
ári verður að leggja drög að því að
koma á fót stafrænni sjónvarps- og
útvarpsþjónustu.
Á BBC hlusta og horfa 45% not-
enda og hefur fyrirtækið haldið sín-
um hlut þrátt fyrir sívaxandi sam-
keppni.
Heildræn heilsa
Lífsstíll nýrra tíma
26. - 28. júlí við Meðalfellsvatn í Kjós
Útihátíð um óhefðbundnar lækningar og heilun
Meðal efnis verður
Fyrirlestrar, Sogaæðanudd, Heilun, Nálastungur, Yoga, Qi gong,
Reiki, Súrefnisuekningar, Áruteikningar, Ljós og huóð, Spámiðlar,
Indversk læknisfræði, Ilmolíur. Nýjar aðferðir í læknisfræði,
Kinisologi, Kristalheilun, Skyggnilýsing, Einkatímar, Hugleiðslur,
Persónuleg ráðgjöf, Hugefli, Kvöldvökur og margt fleira
Fjölskylduhátíð, þar sem lögð er áhersla á fjölbreytta
dagskrá fyrir alla. Börnin mega fylgjast með umhirðu
dýra. Veiðileyfi í Meðalfellsvatni eru innifalin
Mót án
vímuefna
Hundahald
bannað
Aðgangseyrir aðeins kr. 2000.-
Allt innifalið nema einkatímar
Ókeypis
yngri
en 16 ára.
Meðal gesta og fyrirlesara verða:
Ann May, Árni Svavarsson, Björgvin Guðjónsson, Einar Þorsteinn
Ásgeirsson, Garðar Garðarsson, Guðjón Kristjánsson, Guðmundur
Skarphéðinsson, Guðmundur Rafn Geirdal, Hannes Stígsson, Hallgrímur
Magnússon, Kristján Einarsson, Lára Halla Snæfells, Matti Ósvald,
Selma Júlíusdóttir, Sigurrós Snæhólm, Sigurður Vilhjálmsson, Úlfur
Ragnarsson, Þorsteinn Barðason, Ævar Jóhannesson og margir fleiri.
Forsala aðgöngumiða hefst mánudaginn 22. júlí hjá Nýjum Tímum, að
Dugguvogi 12, R (græna húsið). Verð aðgöngumiða í forsölu kr. 1800.-
Nánari upplýsingar í síma: 581-3595
Fjölmiðlakóngurinn Rupert Murdoch
Taka bömin við
rekstrinum?
RUPERT Murdoch er í forystu fyrir
fjölmiðlarisanum News Corp. sem er
með ársveltu upp á nærri níu millj-
arða Bandaríkjadollara, um 600
milljarða króna, og ekkert bendir til
þess að hann hyggist draga sig í hlé
á næstunni. A hinn bóginn geta
menn ekki stillt sig um að velta fyr-
ir sér hvort hann sé byijaður að búa
bömin undir að taka við af sér en
Murdoch þykir hafa stjórnað sam-
steypunni eins einkafyrirtæki sínu
og vill vafalaust geta ráðið einhveiju
um framtíðarstjórnendur. Banda-
ríska blaðið The Wall Street Journal
fjallaði nýlega um málið.
Er eiginkona Murdochs, Anna, var
kjörin í stjóm News Corp. árið 1990
sagði hún að um „tryggingu" væri
að ræða; hún ætti að sjá um að völd-
in yrðu áfram hjá fjölskyldunni
hvemig sem allt veltist meðan börn-
in væru að búa sig undir að taka við.
Murdoch á dóttur, Prudence, frá
fyrra hjónabandi en hún býr í Eng-
landi og hefur ekki sýnt áhuga á
fyrirtækjarekstri föðurins. Yngri
sonurinn, James, er 23 ára og vinnur
heldur ekki hjá Murdoch-fyrirtæki.
Hann hætti í Harvard-háskóla og
rekur ásamt öðram manni plötuút-
gáfu í New York. James segir að sér
hafi þótt óþægilegt að vinna „undir
löngum skugga föður míns“.
Oðru máli gegnir um dótturina
Elisabeth, sem er 28 ára og menntuð
í sagnfræði, og soninn Lachlan, 24
ára, er lauk námi við Princeton-
háskóla. Þau eru nú bæði orðin
áhrifamikil í fyrirtækjum föðurins,
hún tók á þessu ári við framkvæmda-
stjórn deildar gervihnattaútsendinga
bSkyb í London, hann gegnir nú
ábyrgðarstöðum hjá News Ltd. og
Star TV.
„Eg vonast til að geta gefíð þeim
öllum færi á að sýna hvað þau geta,“
segir Murdoch um börn sín.
Elisabeth stundaði nám í hinum
víðfræga Vassar-háskóla í Banda-
ríkjunum og kynntist þar Ghana-
manninum Elkin Pianim sem er af
voldugum ættum í heimalandi sínu.
Þau gengu í hjónaband með pompi
og prakt í Los Angeles og eiga eitt
barn.
Elisabeth vann í nokkur ár hjá
dagskrárdeild Fox-sjónvarpsstöðv-
anna, sem Murdoch rekur, en eigin-
maðurinn var kaupsýslumaður í New
York en gegndi auk þess starfi á
fjármálasviði hjá Fox. Sfðan kom að
því að þau ræddu framtíðaróskir sín-
ar við Murdoch. „Við sögðum honum
að við vildum fara sjálf út í fyrir-
tækjarekstur“, segir Elisabeth.
Vaknað með andfælum
Þau keyptu með aðstoð Murdochs,
er ábyrgðist bankalánin, litla og
syfjulega sjónvarpsstöð í San Luis
Obisco í Kaliforníu.
Elisabeth breytti á skömmum tíma
rekstrinum, lagði áherslu á æsifréttir
og safarík hneyksli á borð við Simp-
son-málið. Sýndir voru þættir á borð
við „Kynlíf og ástarsambönd á tíunda
áratugnum: Hve langt má ganga á
fyrsta stefnumótinu?".
Mótmælin streymdu inn, Elisabeth
sat sjálf við símann og svaraði ösku-
reiðum áhorfendum sem vildu frekar
fá að sjá hefðbundið efni eins og
skrúðgöngur og kökubakstur í safn-
aðarheimilinu. Áðalfréttaþulurinn
undanfarin 15 ár hætti. „Viðhorf
okkar til lífsins voru einfaldlega
ólík“, sagði hann um nýju eigend-
uma.
Eftir að hafa rekið stöðina í 16
mánuði seldu hjónin hana fyrir 47,3
milljónir dollara, hagnaðurinn var 12
miiljónir dollara.