Morgunblaðið - 25.08.1996, Blaðsíða 10

10 SUNNUDAGUR 18. ÁGÚST 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Bandaríska heilbrigðisstofnunin kostar viðamikla flogaveikirannsókn hér á landi
Ákjísanlegar aústædm tll
raiMSóknanna á íslanól
FLOGAVEIKI er enn lítt í
umræðu manna á meðal,
nafnið eitt vekur hjá
mörgu fólki ónotalega til-
finningu. Margir vita lítið um þá
fjölmörgu sjúkdóma sem einu nafni
nefnast flogaveiki. Sameiginlegt
einkenni allra þessara sjúkdóma er
að sjúklingurinn fær flog eða
krampa. í samtali við læknana dr.
Gunnar Guðmundsson prófessor í
taugalækningum, Elías Ólafsson
taugasjúkdómalækni og Pétur Lúð-
vígsson sérfræðing í taugasjúkdóm-
um barna kom fram að einkenni
flogaveiki eru margbreytileg og
orsakir margvíslegar. Frumur í hei-
lanum hafa samskipti með rafboð-
um og boðefnum. Fiog stafa af
truflun á þessum boðskiptum. En
við flogakast senda stórir hópar af
frumum sömu trufluðu boðin í einu
á mismunandi stóru svæði, rétt eins
og ef einhver hringdi í eitt síma-
númer, þá hringdu allir símar í
hverfinu í einu.
Flog eru af mörgum gerðum
Flogum er skipt í tvo meginhópa.
Annars vegar eru það staðflog: Þau
eru staðbundin en breiðast í sumum
tilvikum um allan
heilann. Þau
skiptast í 1.
einföld staðflog,
2. ráðvilluflog
og 3. krampa.
Hins vegar
eru það alflog:
Þau virðast
hefjast
Nýlega veitti bandaríska stofnunin The National Institute of
Health rösklega tveggja milljóna dollara styrk eða nærri 150
milljónir króna til rannsókna á flogaveiki á íslandi. Rannsókn
þessi fer fram í samvinnu íslenskra og bandarískra aðila. Af
*
Islands hálfu standa að rannsókninni læknamir dr. Gunnar
Guðmundsson, Elías Ólafsson, Pétur Lúðvígsson og Ólafur
Kjartansson, en af hálfu Columbia háskólans í New York er
W. Allen Hauser í fyrirsvari. Guðrún Guðlaugsdóttir sat fund
með íslensku læknunum sem fræddu hana um hvernig rann-
sókn þessi færi fram, hvert væri markmið hennar og hvers
—
vegna Island hefði orðið fyrir valinu.
RANNSÓKNARHÓPURINN — F.V. Dr. Gunnar Guðmunds-
son, Oddný S. Gunnarsdóttir, Allen Hauser, Elías Ólafsson,
Ingigerður Ólafsdóttir og Pétur Lúðvígsson.
alls staðar í heilanum um leið og
skiptast í: 1. kippi, 2. störu og 3.
krampa.
Einföld staðflog einkennast með-
al annars af skrítinni tilfinningu í
maga sem færist upp í háls. Fólk
er með fullri meðvitund og getur
ýmist fundið fyrir mikilli hræðslu,
tilhlökkun, vellíðan eða það finnur
ólýsanlega vonda lykt. Sjúklingnum
finnst hann gjarnan fara úr líkam-
anum og er í draumkenndu ástandi.
Þessi einkenni geta líka komið í
tengslum við aðra sjúkdóma, svo
sem migrene.
Einkenni ráðvillufloga eru þau
að sjúklingurinn missir meðvitund.
Á meðan á floginu stendur starir
hann kannski út í loftið, fölnar,
smjattar, fitlar við föt sín eða eitt-
hvað fyrir framan sig.
Sjúklingur með krampa er full-
komlega meðvitundarlaus. Hann
stífnar upp og úr vitum hans kemur
stundum hvít froða og hann getur
bitið í tunguna. Fyrir kemur að
fólk missir þvag og hægðir þegar
þessu ástandi er að ljúka. Eftir
krampann er mjög af fólki dregið,
það man ekkert en er örþreytt. Stór-
ir krampar geta einkennt næstum
hvaða tegund flogaveiki
sem er. Algengt er að
ráðvilluflog og/eða
kramapr hefjist með
einföldu staðflogi
sem í daglegu tali
er nefnt fyrirboði.
Þegar um er