Morgunblaðið - 29.08.1996, Blaðsíða 48

48 FIMMTUDAGUR 29. ÁGÚST 1996
MORGUNBLAÐIÐ
BREF
TEL BLAÐSINS
Kringlan 1103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
• Netfang: lauga@mbl.is
Stemkudys
Frá Hákoni H. Kristjónssyni:
FORNA þjóðbrautin frá Reykjavík
til Hafnarfjarðar og áfram suður
með sjó lá sjóhending frá vaðinu á
Læknum þar sem hann breiddi úr
sér á sandfjörunni þar sem nú er
Kalkofnsvegur/Geirsgata svo sem
enn sér glögg merki um skáhallt
utan í Amarhólnum uppeftir Skóla-
vörðuholtinu og áfram niður af því
sunnanverðu niður á malarás þann
sem tengdi Skólavörðuholtið Öskju-
hlíðinni. Þegar gengið var inneftir
ásnum var Norðurmýrin á vinstri
hönd en Vatnsmýrin á hina hægri.
Eftir malarási þessum var járn-
brautin lögð úr Öskjuhlíðinni niður
að höfn við hafnargerðina.
Kennileiti nokkur eru á þessari
þjóðleið fyrir utan hinar ellefu-
hundruð ára gömlu traðir í Amar-
hólnum og ömefnið Traðarkot rétt
fyrir ofan. Fyrir það fyrsta vom
vegamót þessarar leiðar og leiðar-
innar innað Laugarnesi og Elliðaám.
Ef miðað er við að traðirnar hafi
legið nokkurn veginn beint uppúr
fjörunni upp á holtið þá hafa þau
verið þar sem nú heitir Vegamóta-
stígur. Þaðan liggur Laugavegurinn
lárétt í austur. Þama við veginn
nokkru ofanvið byggðina var Hegn-
ingarhúsið reist úr tilhöggnu grjóti.
Annað mannvirki á þjóðbraut þess-
ari var hlaðin varða efst á holtinu
sem sjálfsagt hefur staðið þar í alda-
raðir og seinast var hlaðin upp af
skólapiltum og eftir það kölluð
Skólavarða og holtið Skólavörðu-
holt. Hið þriðja kennileiti var Kenna-
raskólinn, sem reistur var 1908
neðst og syðst í Skólavörðuholtinu
ijarri allri byggð. Götur tvær sýna
nokkuð stefnu þjóðbrautarinnar en
þær em Skólavörðustígurinn og
Mímisvegurinn. Nú eigum við í
nokkrum erfiðleikum með að hugsa
okkur Skólavörðuholtið stórgrýtt og
klettótt eins og það hefur verið. Svo
illt var það yfirferðar að um alda-
mótin hlupust nokkrir erlendir sjó-
menn af skipi í höfninni og leynd-
ust nokkra daga í holtinu. Þarna
var gijótnám í áratugi ekki þurfti
svo lítið gijót í alla hlöðnu kjallar-
ana undir gömlu timburhúsunum
og svo í kantsteina og rennusteina
vegna gatnagerðar. Auðvitað var
gijót víðar tekið t.d. úr Batteríinu
og Öskjuhlíðinni vegna hafnargerð-
arinnar. Nóg var af gijótinu í henni
Reykjavík.
í þjóðbraut
Steinkudys hefur verið í þjóð-
braut svo nærri vegi að menn sem
áttu leið hjá gætu kastað steini í
dysina. Vel getur verið að nákvæm
staðsetning sé finnanleg í skjölum
borgarinnar frá því er dysin var
rofin og þarf þá ekki að deil aum
hvar hún var.
Faðir minn fluttist utan af landi
til Reykjavíkur og bjó 1912 við
Grettisgötuna nálægt Frakkastíg.
Hann byggði hús neðarlega við
Njálsgötu ásamt Sigurði bróður sín-
um og þar er ég fæddur 1928.
Skólavörðuholtið var því leiksvæði
mitt fyrst framanaf. Eftir að Raf-
veitan tók til starfa 1921 vann hann
þar við að lesa af mælum. Hann
kom því inn á „hvert heimili í þæn-
um“ og þekkti marga. Ég man vel
hvar hann sagði mér að Steinkudys
hefði verið. Nú er réttra að segja,
hvar hann sagði mér að honum hefði
verið sagt, hvar dysin hefði verið.
Mér þykir sennilegt að hann hafi
haft sína vitneskju frá ýmsum kunn-
ingja sinna þar sem dysin var tiltölu-
lega nærri heimili hans og sagan
áhugaverð. Dysin var í miðjum bog-
anum sem nú er verið að gera fyrir
framan Hnitbjörg til breikkunar á
Njarðargötu og Eiríksgötu. Þarna
var lágur klettarani þegar ég var
krakki. Mörg ár eru síðan klettar
þessir voru jafnaðir við jörðu og
græn eyðimörk lögð yfir svæðið.
Við uppgröftinn nú um daginn komu
rætur kletta þessara í ljós ef svo
má segja. Þarna er nú verið að gera
hina þörfustu vegabót og bæta
umhverfi Leifsstyttunnar, en gaman
væri ef í leiðinni væri minnst þessar-
ar fornu þjóðleiðar suður með sjó
þannig að hennar sæist einhvern-
staðar merki ekki bar í bókum held-
ur einnig á staðnum sjálfum t.d.
með minnisvarða eða listaverki, t.d.
stílfærðri vörðu og þá væri ekki úr
vegi að lofa minningunni um
Steinku, sem dysjuð var utangarðs
og sem fyrir löngu hefur fengið
fyrirgefningu synda sinna bæði
Guðs og manna, að fljóta með.
HÁKON H. KRISTJÓNSSON,
Goðheimum 10, Reykjavík.
Bréfkom
til Arna Johnsen
IaJMAT if a
BALL 15 MIT
OVER MY HEAP?
And U)MAT IF I
CHA5E IT,AND FALL
0FF TME EP6E OF
TMEWORLDANDYOU
NEVER 5EEMEA6AIN?
TME WORLDISNTFLAT..
THEW0RLD15 R0UND
LIKETMI5 BALL WMICH
Y0U WOULDN’T KNOW
BECAU5E YOU'VE NEVER
CAU6MT ONE!
1%
A SENSITIN/E
PER50N SH0ULD
NEVER PLAY
RI6MT FIELD..

Hvað ef bolti er
sleginn yfir höfuðið
á mér?
Og hvað ef ég hleyp á
eftir honum og dett út
af jarðarbrúninni og
þú sérð mig aldrei
framar?
Jörðin er ekki flöt, jörðin
er hnöttótt eins og þessi
bolti, en það veist þú ekki
vegna þess að þú hefur
aldrei gripið neinn slíkan!
Tilfinningarík
manneskja ætti
aldrei að leika á
hægri vallar-
helmingi.
Frá Gunnari Markússyni:
EINS og fleiri ágætismenn, sem
slitu barnsskóm sínum í Vest-
mannaeyjum hefi ég mikið dálæti
á öllu fískmeti og góð fískisúpa
eitthvað það besta, sem ég fæ.
Betri helmingur minn hefir hins-
vegar í áratugi verið að reyna að
telja mér trú um að matur úr jurta-
ríkinu væri allra mata hollastur.
Nú sá ég í Morgunblaðinu í gær
að þú fórst með góða gesti út í
Álsey og gafst þeim: „fiskisúpu
með allri sjávarflórunni og ýmsu
fleiru“ (leturbreyting mín). Mikið
þætti mér vænt um ef þú vildir
gefa konu minni uppskriftina að
þessari sjálfsagt mjög góðu físki-
súpu, það yrði ef til vill til þess
að ég borðaði jurtir með betri list
en þetta grænfóður, sem verið er
að troða í mann. - Það hvarflar
nefnilega ekki að mér að þú rugl-
ir saman flóru og fánu.
GUNNAR MARKÚSSON,
Egilsbraut 9, Þorlákshöfn.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að iútandi.