Morgunblaðið - 04.09.1996, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 4. SEPTEMBER 1996
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Framkvæmdastjóri Alþjóðasamtaka barna-
o g unglingaleikhúsa á Islandi
Böm eiga að hafa að-
gang að vandaðri list
BÖRN og unglingar eiga að hafa
aðgang að vandaðri list frá hendi
frómra listamanna og þess vegna
er brýnt að leggja rækt við samtök
á borð við Alþjóðasamtök barna-
og unglingaleikhúsa, ASSITEJ, að
því er fram kemur í máli fram-
kvæmdastjóra samtakanna, Dan-
ans Michaels Ramlose, sem stadd-
ur var hér á landi á dögunum til
skrafs og ráðagerða með norrænu
barnaleikhúsfólki.
ASSITEJ var komið á fót árið
1965 og tilheyrir undirdeild Menn-
ingarmálastofnunar
Sameinuðu þjóðanna,
UNESCO. Aðildar-
ríkin eru orðin 63
talsins en í lögum
samtakanna segir að
einungis megi vera
eitt ASSITEJ-leikhús
í hveiju landi. Mark-
mið ASSITEJ er að
efla barna- og ungl-
ingaleikhús og stuðla
að samvinnu fólks
sem við það starfar.
Að sögn Ramlose
hefur starf ASSITEJ
skilað góðum árangri,
einkum hin síðari ár,
þótt erfitt sé að al-
hæfa um barnaleik-
hús í heiminum. „Ef
við tökum Norður-
löndin sem dæmi þá
hafa umtalsverðar breytingar átt
sér stað í barnaleikhúsi á síðastl-
iðnum þijátíu árum. Nútímabarna-
leikhús á Norðurlöndum er sprott-
ið úr hugmyndafræði ungs fólks
á sjöunda áratugnum og byggist
á því að færa leikhúsið til barn-
anna — meiri áhersla er lögð á
sýningar í skólum en stórum leik-
húsum, sem verka í mörgum til-
fellum fráhrindandi á böm.“
Fjölbreytt efnisval
Við þetta bætir framkvæmda-
stjórinn að skilningur á mikilvægi
fjölbreytts efnisvals í barnaleik-
húsi hafi aukist. í eina tíð hafi
hefðin ráðið ríkjum og þótt sígild
ævintýraleikrit séu góðra gjalda
verð sé víðsýni dyggð. „Viðhorf
til efnisvals hefur gjörbreyst í
seinni tíð og ég leyfi mér að full-
yrða að ASSITEJ eigi þar dijúgan
hlut að máli.“
Ramlose segir að samstarf
Norðurlandanna á vettvangi ASS-
ITEJ sé náið. Forsvarsmenn leik-
húsanna hittist tvisvar til þrisvar
á ári til að bera saman bækur sín-
ar, auk þess sem þeir gangist
reglulega fyrir leiklistarhátíðum
og málþingum. Næsta hátíð verður
í Danmörku á næsta ári en næsta
málþing hefst í Svíþjóð í þessari
viku. Arið 1998 verður málþing
norrænu ASSITEJ-leikhúsanna
haldið í Reykjavík.
Ramlose hefur gegnt starfi
framkvæmdastjóra ASSITEJ und-
anfarin sex ár en hyggst láta stað-
ar numið á heimsþingi samtak-
anna í Rússlandi í október. „í sam-
tökum á borð við ASSITEJ er
nauðsynlegt að skipta um forystu
með reglulegu millibili. Vonandi
verðum við Norðurlandabúar þó
áfram áhrifamiklir í samtökunum
en við stefnum að því að fá tvo
menn kjörna í framkvæmdastjórn
á þinginu, eða jafnmarga og við
eigum í núverandi stjórn.“
Opnari samtök
Ramlose dregur sig sáttur i hlé
— mörgu hafí verið snúið til betri
vegar í framkvæmdastjóratíð
hans. „Það sem stendur uppúr er
að okkur hefur, á þessum sex
árum, tekist að gera ASSITEJ að
mun opnari samtökum en þau
voru. Upplýsingaflæði hefur auk-
ist og við höfum með markvissum
hætti reynt að leiða barnaleikhús-
fólk saman. Samstarf og heim-
sóknir eru venjulega vísir á nýjar
hugmyndir sem skila heiminum
tvímælalaust betra barnaleikhúsi,"
segir hann og bætir við að áður
fyrr hafí starf ASSITEJ svo til
eingöngu verið bundið við Evrópu.
„Á undanförnum
árum höfum við hins
vegar kostað kapps
um að virkja fleiri
lönd, einkum þróunar-
löndin, með góðum
árangri. Þá er okkur
í mun að ná til ríkja
Austur-Evrópu en list
á víða undir högg að
sækja þar um slóðir
eftir að kommúnism-
inn leið undir lok.“
En þótt ASSITEJ
hafi komið miklu til
leiðar segir Ramlose
samtökin enn eiga
mikið verk fyrir hönd-
um. „Það er enn fjöldi
ríkja utan samtak-
anna og til þeirra vilj-
um við vitaskuld ná.
Þá er barnaleikhúsið
hvarvetna í skugga leikhúss fyrir
fullorðna, sem fólk setur ósjálfrátt
skör ofar. Endurspeglast þetta í
fjárveitingum — mun minna kem-
ur í hlut leikhúsa sem sérhæfa sig
í sýningum fyrir börn og unglinga.
Skýtur þetta að mínu mati skökku
við því stór hluti mannkyns er
börn.“
Ramlose segir að langtíma-
markmið ASSITEJ sé að beita
áhrifum sínum til að auka skilning
stjórnvalda í heimalöndum aðildar-
leikhúsanna á mikilvægi barna-
leikhússins. „Auðvitað er óraun-
hæft að ætla sér að hafa áhrif á
stjórnvöld í öllum aðildarlöndum
ASSITEJ, þótt það væri okkur
ekki á móti skapi, en það sakar
ekki að reyna — öðruvísi næst
ekki árangur.“
Morgunblaðið/Golli
DANINN Michael Ramlese, framkvæmdastjóri AI-
þjóðasamtaka barna- og unglingaleikhúsa, ASSITEJ,
segir að umtalsverðar breytingar hafi átt sér stað í
barnaleikhúsi á síðastliðnum þrjátíu árum.
Landið o g minningabrot
MYNPLIST
Stöölakot
MÁLVERK
Hrefna Lárusdóttir. Opið kl.
14-18 alla dagatil 8. september;
aðgangur ókeypis.
„RÖMM er sú taug . . .“ segir
máltækið og sannast aftur og aft-
ur í listinni sem íslendingar búsett-
ir erlendis eru að fást við. Hrefna
Lárusdóttir hefur búið í Lúxem-
borg og Belgíu í meira en aldar-
fjórðung en þrátt fyrir það eru
myndefnin sem sækja á hana fyrst
og fremst frá íslandi; þetta sést
bæði í þeim verkum hennar sem
helgast landinu sem og þar sem
fólk kemur inn í fletina.
Hrefna hélt sýningu á vatnslita-
myndum sínum á sama stað fyrir
réttum tveimur árum, en þar var
hún einkum að fást við landið
sjálft. Að þessu sinni sýnir hún
myndir unnar með akrýllitum og
enn er það landið sem á hug henn-
ar þó að manneskjan komi inn í
margar myndanna sem veigamik-
ill þáttur.
Eins og á síðustu sýningu henn-
ar ber mest á smáum myndum og
að þessu sinni er almennt gott
samræmi milli stærðar flatarins
og þess efnis sem þar er tekið til
meðferðar. Eins og í raun hæfir
öllu listafólki byijar Hrefna hér á
að játa vanmátt sinn gagnvart
viðfangsefninu þar sem náttúran
er annars vegar („Öll byijun er
erfið“, nr. 1). En ólíkt því sem er
raunin um marga þá sem sjá land-
ið í móðu minninganna eða birtu
stuttra heimsókna hefur Hrefna
hér fest á léreft ýmislegt sem oft-
ar er litið fram hjá — dimmbláan
sorta sjávarins, gráma sandanna
og kuldalegan himininn, eins og
t.d. sést í „Dálítill kaldi“ (nr. 7).
Meðal smæstu verkanna getur
einnig að líta nokkur minningabrot
þar sem æskan kemur fram í ein-
földum og skýrum ímyndum, sem
flestir ættu að geta þekkt sig í,
eins og t.d. í myndum nr. 3, 4 og
15. Það er saklaus gleði í þessum
verkum sem skilar sér vel til áhorf-
andans.
Meginhluti þeirra rúmlega þrjá-
tíu verka sem Hrefna sýnir hér
eru litlir fletir sem þó eru vel
mótaðir og byggðir upp. í nokkr-
um stærri verkum hefur einnig
haldist gott samræmi og þar kem-
ur landið fram í nokkuð öðru ljósi.
Lómagnúpur logar í aftanskininu
(nr. 14) í allri sinni hæð og fjalls-
hlíðin há og ógnandi yfír björtum
kirkjustaðnum (nr. 13) er góð
áminning um að þrátt fyrir allt
er þjóðin háð umhverfi sínu um
afkomu sína, andlega jafnt sem
líkamlega; það kann að vera langt
í hjálpina, ef náttúran snýst gegn
manninum.
Hér er á ferðinni einlæg sýning,
sem fer vel í hinu vinalega rými
sem Stöðlakot býður upp á.
Eiríkur Þorláksson
SUNGIÐ á torginu í Trier.
Morgunblaðið/Sig. Jóns.
Alltaf verið
að syngja við
ölltækifæri
Selfossi.Morgunblaðið.
KÓR Fjölbrauta-
skóla Suður-
lands fór í söng-
ferð til Þýska-
lands á liðnu
sumri og fékk
góðar viðtökur
hvar sem hann
kom fram. Vetr-
arstarf kórsins
er að byija, en á
síðasta ári störf-
uðu um 60 nem-
endur í kórnum
undir stjórn
Jóns Inga Sigur-
mundssonar.
Húsfyllir á
öllum tónleikum
í söng-
ferðalaginu til
Þýskalands söng
kórinn á
nokkrum skipulögðum
tónleikum, í Prum, Eislingen,
Heidenheim, Kieferfelden og í
Munchen. Auk þess var sungið
við ótal tækifæri, á torgum og
víðar. „Það var alltaf verið að
syngja, við öll tækifæri sem
gáfust,“ sagði Jón Ingi
Sigurmundsson sljórnandi
kórsins. Ekki var selt inn á
tónleikana en viðhöfð samskot
á eftir og rann féð til
öldrunarmála og barnaheimila
á staðnum. Sem laun fyrir
sönginn fékk kórinn fría
gistingu á hveijum stað.
Tónleikarnir voru vel sóttir og
móttökur góðar. f Kiefersfelden
söng kórinn til dæmis fyrir
troðfullri stórri kirkju. „Við
urðum vör við mikinn áhuga á
kórnum og tónleikunum og
greinilegt að fólk kunni vel að
meta það sem við vorum með,“
sagði Jón Ingi, stjórnandi
kórsins.
Stórkostleg ferð
fyrir unglingana
„Það er stórkostlegt fyrir
krakkana að fara í svona ferð
og þetta lyftir starfinu. Þau sjá
tilgang í því sem verið er að
gera og svo er þetta heilmikil
viðurkenning á
okkar starfi,
bæði viðtök-
urnar og svo frá
öllum þeim sem
studdu okkur til
fararinnar,
einstaklingum
fyrirtækjum og
sveitarfélögum.
Við höfum
fengið mörg boð
um að koma og
syngja, frá
ýmsum aðilum
ytra sem
fylgdust með
tónleikunum og
Iásu um þá í
staðar- og
héraðsblöðum
en þau gerðu
þessu mjög góð
skil. Svo er
það auðvitað stórkostlegt fyrir
kórinn að hafa öfluga sveit
manna til að leggja starfinu lið
en Ásmundur Sverrir Pálsson,
Þór Vigfússon og Ingi S.
Ingason störfuðu með okkur að
undirbúningi fararinnar og
voru með í för. Þór sá til dæmis
um að kynna Iögin og kórinn á
tónleikunum sem var ómissandi
þáttur og gerði góða lukku,“
sagði Jón Ingi.
Mikið menningarstarf
ungs fólks
Jón Ingi segir mikinn áhuga
fyrir kórnum og ekki hægt að
hleypa öllum að sem vilja vera
með. Gott félagsstarf er í
kringum kórinn sem þjappar
hópnum saman og gefur góða
samkennd sem Jón Ingi segir
að sé mikilvægur þáttur. „Þetta
er mikið menningarstarf sem
unglingarnir leggja af mörkum
og það er þess virði að gefa því
gaum og það er mjög gaman
að finna ánægjuna hjá
krökkunum yfir góðum árangri
í lok hverrar æfingar eða
tónleika," sagði Jón Ingi
Sigurmundsson, sljórnandi
Kórs Fjölbrautaskóla
Suðurlands á Selfossi.
JÓN Ingi Sigurmundsson,
kórstjóri, með úrklippur
og myndamöppu eftir tón-
leikana í Þýskalandi en það
er liður í undirbúningnum
fyrir vetrarstarfið.
Gallerí Kvennalistans
SAMTÖK um kvennalista hafa nú
flutt í nýtt húsnæði að Austurstræti
16, þriðja hæð (gengið inn frá Póst-
hússtræti). Sett hefur verið á lag-
girnar gallerí í húsnæði samtakanna
þar sem listakonum gefst tækifæri
til að setja upp sýningar, en skrif-
stofan er opin virka daga kl. 14-18.
Sú sem fyrst sýnir í nýja húsnæðinu
er Ragnheiður Ragnarsdóttir.