Morgunblaðið - 15.10.1996, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 15. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
OG hver er nú ástæðan fyrir því að organistinn í Lúx óskar eftir hæli á íslandi góði . . .
Nemendur Hallormsstaðarskóla með samvinnu við Svía
Vinna að sameigin-
legnm verkefnum
Morgunblaðið/Kristinn
RÆTT um samskiptin við Svíana, f.v.: Margrét Auður Sigur-
björnsdóttir, Guðbjörg Hrönn Björnsdóttir, Pétur Orn Þórarins-
son, Finnbogi Ríkharðsson og Ingólfur Friðriksson.
NEMENDUR tveggja elstu bekkja
Hallormsstaðarskóla á Fljótsdals-
héraði hafa mikil samskipti við
nemendur í Násbyparkskolan í
Táby í Svíþjóð. Síðastliðinn vetur
unnu þau að sameiginlegu verkefni
og eru um þessar myndir að hefja
vinnu við nýtt verkefni.
Æfing í
tungumálum
Að sögn Sigfúsar Grétarssonar,
skólastjóra Hallormsstaðarskóla,
fóru nemar í 9. og 10. bekk í vor-
ferðalag til Svíþjóðar á síðasta ári
og heimsóttu þá Násbyparkskolan.
Tveir kennarar sænska skólans
heimsóttu svo Hallormsstað síð-
asta haust og var þá skipulagt
sameiginlegt verkefni nemenda
skólans. Fékk það heitið Nóvember
og fólst í því að nemendur beggja
skólanna sendu persónulýsingu
ásamt mynd og sömdu síðan ljóð
undir þemanu nóvember. Ljóð ís-
lensku nemendanna voru samin á
íslensku og þýddu nemendurnir
þau yfir á dönsku. Þeir sænsku
sömdu sín ljóð á eigin tungumáli
og þýddu sum þeirra yfír á ensku.
Ljóðin voru send bréflega milli
skólanna og einnig á hljómsnældu.
Loks myndskreyttu íslensku börnin
ljóð sænsku jafnaldra sinna og
öfugt.
Sigfús teiur að þessi samskipti
nemendanna séu mjög gagnleg í
skólastarfínu. Verkefnið komi inn
á margar námsgreinar, meðal ann-
ars kennslu í íslensku, ensku,
dönsku og myndmennt. í vor komu
sænsku kennaramir svo með fímm
nemendur sína og segir Sigfús að
til standi að endurgjalda þá heim-
sókn. Krakkamir eru nú byijaðir
á nýju verkefni, að gera stutt-
mynd, eina í hvoru landi.
Nægar hugmyndir
Skemmtilegt var að vinna að
verkefninu með sænsku krökkun-
um og við það fékkst einnig ágæt
æfíng í tungumálum, að sögn
nokkurra nemenda sem blaðamað-
ur hitti í Hallormsstaðarskóla.
Þeim fannst sérstaklega gaman
að hitta Svíana þegar þeir komu
í vor og sjá muninn á þeirra háttum
og eigin. Sögðu þau að allt virtist
frjálslegra í sænskum skólum, til
dæmis hefði verið athyglisvert að
heyra þau segja frá sturtupartíum
sínum en þannig samkomur hefði
þeim sjálfum aldrei dottið í hug
að halda.
Nemendumir í Hallormsstaðar-
skóla hafa skipt sér í hópa til að
koma með hugmyndir að efni stutt-
myndar en ætlast er til að hún fjalli
um einn skóladag. Segja þau engan
skort á hugmyndum en þau ráði
því miður ekki yfir nógu mikilli
tækni til að framkvæma þær allar.
„Við lendum strax í vandræðum
með að hafa skógarelda, eldgos
og „X-fíles“ í myndinni." Hug-
myndin er að senda myndina á
nokkrum tungumálum út tii Sví-
þjóðar.
Krakkarnir á Hallormsstað segj-
ast hafa gaman af að skrifast á
við sænsku krakkana en það gera
þeir með bréfum, símbréfum og á
alnetinu. Daginn sem blaðamenn
voru á ferðinni höfðu þau verið
spurð að því hvort ekki væri heitt
á Hallormsstað. Svíarnir áttuðu sig
á því hvað Hallormsstaður er stutt
frá Vatnajökli en hafa greinilega
haldið að hraun flæddi um allt.
Rjúpnavertíðin hafin
Rjúpan ekki í út-
rýmingarhættu
Sigmar B. Hauksson
TTJJÚPNAVEIÐI-
TÍMINN hefst í dag.
Ætla má að fjöldi
skotveiðimanna leggi á fjöli
að ná sér í ijúpur til jóla.
Samkvæmt fjöida útge-
fínna veiðikorta eru skot-
veiðimenn rúmlega 11 þús-
und talsins, en hvað eru
margir í landssamtökum
skotveiðimanna, Skotvís?
„Þeir eru um þúsund, eða
um 10% skotveiðimanna,
og hefur fjölgað ört á und-
anfömum árum,“ segir
Sigmar formaður. „Flestir
félagar eru af höfuðborgar-
svæðinu, þótt margir þeirra
búi utan þess. Það eru einn-
ig öflug félög á Akureyri
og Egilsstöðum, eins eru
menn á minni stöðum úti á
landi að skipuleggja sig
sem félagaheildir og ganga
í landssamtökin. Reykjavík-
urdeildin heitir Skotreyn og rekur
til dæmis skotsvæðið okkar.“
- Hvaða munur er á skotfélagi
og skotveiðifélagi?
„Skotveiðifélög eru samtök
veiðimanna en skotfélögin eru
íþróttafélög og njóta opinberra
styrkja.
Við skotveiðimenn erum eini
útivistarhópurinn á íslandi sem
er sérstaklega skattlagður fyrir
að sinna sínu áhugamáli og verð-
um að greiða veiðikortagjald upp
á 1.500 krónur á hveiju ári. Þetta
fé rennur til rannsókna og við
getum sætt okkur við það í sjálfu
sér. Við erum hins vegar óhressir
með 30% vörugjald sem lagt er á
byssur og skotfæri en ekki á veiði-
stengur, skíði eða golfsett svo
dæmi séu tekin. Við erum ósáttir
við að vera þeir einu sem eru sér-
staklega skattaðir og greiðum auk
þess há innflutningsgjöld. Nú er
unnið að því að fá þessu kippt í
liðinn. Ef við fáum vörugjaldið
ekki fellt niður er hruninn grund-
völlurinn fyrir veiðikortagjaldinu.
Okkur finnst að þá geti vörugjöld
af skotvopnum og skotfærum eins
staðið undir þessum rannsókn-
um.“
- Hvers vegna vekur upphaf
rjúpnaveiðitímans meiri athygli en
veiði á öðrum fuglategundum?
„Rjúpan virðist mönnum hug-
leikin á þessum tíma árs. Við eig-
um gott úrklippusafn og mér virð-
ist umræðan nokkuð sveiflukennd
á milli ára. Það var óvenjulítil
umræða í fyrra. Sumir telja að
ijúpnastofninn sé nánast í útrým-
ingarhættu. Við teljum
hins vegar að svo sé
ekki. Við höfum borið
saman tölur frá veiði-
stjóra, rannsóknir Nátt-
úrufræðistofnunar á
hlutfalli ungfugla í veiði
og niðurstöður úr neyslukönnun á
ijúpu sem við höfum látið gera í
nokkur ár. Þessar tölur virðast
koma heim og saman og benda
til þess að um 100 þúsund ijúpur,
eða um 10% af ijúpnastofninum
séu skotin. Það er mjög lágt hlut-
fall, við erum til samanburðar að
skjóta um þriðjung af grágæsa-
stofninum að hausti og hann virð-
ist mjög hraustur. Svíar og Norð-
menn eru með lengri ijúpnaveiði-
tíma en við og veiða miklu meira
úr sínum stofnum. Víða í Noregi
eru menn að skjóta allt að helm-
ingi stofnsins að hausti.“
- Hefur komið til greina að
lengja ijúpnaveiðitímann hér?
„Þetta hefur af og til komið
fram hjá fuglafræðingum. Sumir
vilja byija fyrr, en aðrir veiða
lengur. Okkur sýnist engin sátt
vera í þessu og ég sé ekki betur
► SIGMAR B. Hauksson er
formaður Skotvíss, landssam-
taka skotveiðimanna. Hann er
fæddur í Reykjavík 1950. Nam
blaðamennsku við Nordiska
Folkhögskolan í Kungalv í Sví-
þjóð 1968-69, þjóðfélags-, sál-
ar- og félagsmannfræði við
Háskólann í Gautaborg
1972-76 og var í skóla Sænska
ríkisútvarpsins og -sjónvarpsins
1974. Auk þess hefur Sigmar
30 tonna skipstjórnarréttindi
og 1000 hestafla vélstjórarétt-
indi.
Sigmar hefur gert bæði út-
varps- og sjónvarpsþætti fyrir
sænska ríkisútvarpið og það
íslenska, var dálkahöfundur á
Vísi og síðar DV og fararstjóri
erlendis. Sigmar hefur skrifað
bækur um matargerð og stjórn-
að gerð myndbanda um ýmsa
málaflokka. Hann er áhuga-
maður um léttvín og skotveiði-
maður.
en að veiðitíminn frá 15. október
til 21. desember sé kominn til að
vera.“ -
- Hvernig leggst vertíðin í þig?
„Mjög vel. Varpið gekk feiki-
lega vel og við höfum séð mjög
mikið af ijúpu. Víða sá maður fjöl-
skyldur með níu unga og fleiri.
Haustið hefur verið mjög gott svo
fuglinn hefur haft gott viðurværi
í sumar. Ungarnir eru greinilega
stórir og vel á sig komnir. Það sem
skiptir þó öllu máli fyrir veiðar
er hvernig veðurfarið verður."
- Áttu heilræði
handa rjúpnaskyttum?
„Já, í fyrsta lagi að
hafa alltaf með sér
áttavita og' æfa sig í
notkun hans. í öðru lagi
að skilja ekki eftir sig
tóm skothylki heldur taka þau
aftur til byggða og hirða tóm
hylki eftir aðra. í þriðja lagi, að
menn sýni fyllstu kurteisi lendi
þeir í deilum við þá sem telja sig
landeigendur. Það er mikilvægt
að veiðimaðurinn og sá sem telur
sig ráða landinu komi sér saman
um það hvar þeir eru staddir á
landakortinu. Reynslan hefur sýnt
að aðilar eru oft ósammála um
hvar þeir hafa verið staddir. Ef
veiðimenn telja að þeir séu í fullum
rétti til veiða á svæðinu þá hvet
ég til þess að lögregla sé kölluð
til og gerð sé skýrsla um atburð-
inn.
Loks er gullin regla úr siðaregl-
um okkar: Þá er veiðidagur góður
þegar hóflega er veitt, með tals-
verðri líkamlegri áreynslu, vak-
andi náttúruskyni og sært dýr
liggur ekki eftir að kvöldi."
Milljón rjúpur
í stofninum að
hausti