Morgunblaðið - 15.10.1996, Blaðsíða 12

12 ÞRIÐJUDAGUR 15. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Selásskóli vann hjólakeppni
SELÁSSKÓLI bar sigur úr býtum
í hjóireiðakeppni grunnskóla
1996 sem fram fór við Perluna í
Reykjavík á laugardag. Fjórtán
keppendur víðsvegar að af
Iandinu tóku þátt í úrslitakeppn-
inni en tveir keppendur voru í
hveiju liði. Á myndinni eru þijú
efstu liðin í hjólreiðakeppninni,
í fremri röð: Jón Egill Jónsson
og Magnús Freyr Ágústsson,
Grunnskólanum í Búðardal, 3.
sæti, Sigurgeir Valgeirsson og
Pétur Grímsson, Selásskóla í
Reykjavík, 1. sæti, og Jón Heiðar
Ingólfsson og Kári Amar
Kárason, Gagnfræðaskólanum á
Sauðárkróki, 2. sæti. Starfsmenn
keppninnar, í aftari röð: Einar
Guðmundsson, Bindindisfélagi
ökumanna, Sævar Gunnarsson,
Lögreglunni í Reykjavík, Anna
Guðrún Jósefsdóttir, aðstoðar-
skólastjóri Selásskóla, Margrét
Sigurbjörnsdóttir, Lögreglunni
í Reykjavík, og Guðmundur
Þorsteinsson, Umferðarráði.
Utlit fyrir gjaldþrot Miðbæjar Hafnarfjarðar ehf.
Horfið frá nauðasamningum
ALLT útlit er fyrir að óskað verði
gjaldþrotaskipta yfir Miðbæ Hafn-
arfjarðar ehf. á næstunni að sögn
Viðars Halldórssonar, stjórnarfor-
manns fyrirtækisins.
Félagið hafði áður fengið heimild
til að leita nauðasamninga en hefur
nú fallið frá henni. Stjórnarformað-
urinn segir að ein aðalástæða þess
að horfið hafi verið frá nauðasamn-
ingunum hafi verið kröfur bæjar-
sjóðs Hafnarfjarðar. „Stór þáttur í
þessu í gegnum tíðina er svo pólitík-
in í Hafnarfirði. Hún hefur verið
allt of mikið inni í þessu máli og þó
að það spili líka ýmislegt annað inn
í er hún stórt atriði," segir Viðar sem
vill ekki tjá sig frekar um málið.
Utandagskrárumræður á Alþingi
Fj árhags vandi
Sjúkrahúss
Reykjavíkur
MEGINÁHERZLAN í umræðum
utan dagskrár um fjárhagsvanda
Sjúkrahúss Reykjavíkur, sem fram
fóru á Alþingi í gær, lá á deilum
um það samkomulag, sem heilbrigð-
isráðherra, fjármálaráðherra og
borgarstjóri Reykjavíkur gengu frá
28. ágúst sl. um aukaíjárveitingu til
spítalans, sem rétta átti íjárhags-
stöðu hans.
Ingibjörg Pálmadóttir heilbrigðis-
ráðherra sagði í svari sínu við fram-
sögu Kristínar Ástgeirsdóttur,
Kvennalista, að þremur vikum eftir
að samkomulagið var gert, hafi kom-
ið í ljós, að þær áætlanir sem lagðar
voru til grundvallar útreikningum
samkomulagsins af hendi sjúkra-
hússins, myndu ekki standast. Ráð-
herrann sagði það mikið áhyggju-
efni, að samkomulag sem þetta, sem
byggi á upplýsingum frá sjúkrahús-
inu sjálfu, skyldi ekki standast. Ráð-
herrann ýjaði að því, að sökin á
þessu lægi hjá stjórn sjúkrahússins,
einkum þó einstaka deildum, sem
gengi verr að halda rekstrinum inn-
an gefins íjárhagsramma en aðrar.
Óssur Skarphéðinsson, Alþýðu-
flokki, gagnrýndi mjög, að á máli
heilbrigðisráðherra hefði verið að
skilja, að hann væri að reyna að
skapa tortryggni í garð stjórnenda
spítalanna með því að segja, að ekki
sé hægt að treysta tölum sjúkrahúss-
ins. Össur lagði áherzlu á, að allt
þetta ár hefðu stjórnendur spítal-
anna átt við óvenjuleg vandamál að
stríða; annars vegar hefðu þeir þurft
að ráðast gegn 400 milljóna kr. fjár-
hagshalla og hins vegar hefðu þeir
þurft að finna úrræði á margs konar
vandamálum sem fylgja sameiningu
Borgar- og Landakotsspítala.
Sturla Böðvarsson, Sjálfstæðis-
flokki, sagði of snemmt að kveða
upp dóma um árangur af umræddu
samkomulagi. Rétt væri að sýna
biðlund og gefa stjórnendum þess-
ara stofnana lengri frest til að ná
þeim árangri sem stefnt sé að.
Margir þingmenn tóku undir þetta
sjónarmið.
„Sparnaðarmartröðin
heldur áfram“
„Sparnaðarmartröðm heldur
áfram,“ sagði Kristín Ástgeirsdóttir,
en hún átti frumkvæði að utandag-
skrárumræðunum. Hún sagði vanda
Sjúkrahúss Reykjavíkur ekki hafa
verið leystan með samkomulaginu
frá ágúst sl. Ekki væri meira leggj-
andi á stjórnir spítalanna, sem hefðu
þurft að skera stórlega niður í
rekstrinum ár eftir ár og nú væri
svo komið að daglegur rekstur þess-
ara mikilvægu þjónustustofnana liði
fyrir sparnaðaráhyggjur stjórnend-
anna. I fjárlögum næsta árs væri
gert ráð fyrir lægri fjárveitingu til
Sjúkrahúss Reykjavíkur en í ár og
slíkt byði ekki upp á annað en endur-
tekningu svipaðra vandamála og
samkomulagið hefði átt að leysa
fyrir rekstur þessa árs.
Heilbrigðisráðherra lauk umræð-
unum með því að benda á að enginn
af gagnrýnendum sínum hefði farið
fram á að vandi Sjúkrahúss Reykja-
víkur yrði leystur með síendurtekn-
um aukafjárveitingum.
Innflytjendur notaðra bifreiða staðnir að því að leggja fram ranga kaupverðsreikninga
Söluverð á ann-
að hundrað bíla
til athugunar
TOLLYFIRVÖLD hafa kært nokkur tilvik til
Rannsóknarlögreglu ríkisins þar sem innflytj-
endur notaðra bifreiða hafa lagt fram ranga
kaupverðsreikninga til þess að lækka vöru-
gjöld, að sögn Sigurgeirs A. Jónssonar ríkis-
tollstjóra. Einnig segir hann að borið hafi á
því að akstursmælum ökutækja hafi verið
breytt. Stofn til álagningar aðflutningsgjalda
er viðskiptaverð vöru eða reikningsverð og
segir Sigurgeir unnið að rannsókn í samvinnu
við erlend tollyfirvöid á kaupverði fjölda inn-
fluttra bifreiða þar sem vafi leiki á að rétt
verð hafi verið gefið upp. Samkvæmt upplýs-
ingum Morgunblaðsins er um að ræða á ann-
að hundrað bifreiða.
Ríkistollstjóri telur ekki ósennilegt að rangt
kaupverð hafi verið gefið upp fyrir að minnsta
kosti 10% innfluttra bíla og býst við að hlut-
fallið sé enn hærra, jafnvel 20%. Nokkur til-
felli hafa verið kærð eins og fyrr segir og þá
hafa álögur verið hækkaðar í einhveijum tilvik-
um, að Sigurgeirs sögn.
Búið var að flytja tæplega 1.240 notaða
bíla til landsins hinn 4. október, samkvæmt
upplýsingum frá Bílgreinasambandinu, og
munu það vera rúm 20% af heildarinnflutningi
á bílum. Samkvæmt yfirliti vegna bílainnflutn-
ings 1971-1996 kemur fram að hlutfall not-
aðra bíla í heildarinnflutningi árlega sé nokkuð
stöðugt, eða 5-10%. Undantekningar á þessu
finnast árið 1987 og 1988 en árið 1987 var
hlutfall notaðra bifreiða af heildar-
innflutningi um 20% og rúm 15%
árið 1988.
Verðfall á reikningum
Árið 1987 var tollverðsákvörð-
unarregla GATT-samningsins tekin upp við
afgreiðslu notaðra bíla og tollur ákvarðaður
með hliðsjón af reikningi í stað þess að styðj-
ast við tiltekið hlutfall af verðmæti nýrrar
bifreiðar. Sigurgeir segir að fyrstu þijá mán-
uði ársins 1987 hafí orðið verðfall á reikning-
um vegna innflutnings á notuðum bifreiðum
og því hafi verið tekin upp heimild í tollalögum
fyrir sérstökum matsreglum við álagningu
gjalda á notaðar bifreiðar til þess að tryggja
að allir fengju jafna meðferð skattalega. Að
því búnu hafi innflutningur færst aftur í eðli-
legt horf.
Sigurgeir segir að eftir að nýjar tollverðs-
ákvörðunarreglur voru teknar upp í júlí 1995
hafi þróunin orðið sú sama og árið 1987 og
að tollyfirvöld hafi staðreynt í nokkrum tilvik-
um að innflytjendur hafi lagt fram ranga reikn-
inga, sem sé tollalagabrot. í öðrum tilvikum
leiki grunur á um að reikningum hafi verið
framvísað þar sem ekki sé tilgreint raunveru-
legt kaupverð. Segir ríkistollstjóri unnið að
rannsókn þeirra mála í samstarfi við erlend
tollyfirvöld.
„Við rannsókn hefur komið í ljós að þar sem
ákveðinn hópur manna hefur tekið að sér
milligöngu fyrir tiltekinn aðila og boðist til
að sjá um toílafgreiðslu og skráningu hjá Bif-
reiðaskoðun hefur endanlegur
kaupandi bifreiðarinnar í sumum
tilvikum lent í vandræðum. Kaup-
andi bifreiðarinnar greiðir kannski
fyrirfram ákveðna upphæð til
milligöngumannsins og síðan er
gert upp endanlega þegar tollafgreiðslu er
lokið. Ef gerðar eru athugasemdir við fram-
lögð skjöl tefst afgreiðsla og kaupendur fara
að óttast vegna greiðslna sem inntar hafa
verið af hendi. í sumum tilvikum hafa athuga-
semdirnar leitt til hækkunar aðflutnings-
gjalda," segir Sigurgeir.
Akstursmælum breytt
Ríkistollstjóri segir ennfremur að vart hafi
orðið við að stöðu akstursmæla notaðra öku-
tækja hafi verið breytt, annaðhvort með því
að fjölga kílómetrum til þess að gera uppgef-
ið kaupverð trúverðugra, eða á hinn veginn
áður en bifreið er seld endanlegum kaupanda.
Nefnir hann sem dæmi bíl sem skoðaður var
í Hafnarfirði fyrir nokkru og keyptur hafði
verið á uppboði. í afriti af kaupsamningi seg-
ir að bílnum hafi verið ekið rúmlega 74.000
mílur. „Þegar hann er síðan skoðaður við kom-
una til landsins segir mælirinn að bíllinn hafi
verið ekinn 15.175 mílur,“ segir Sigurgeir.
Hann segir jafnframt að við þessu megi
sporna með því að breyta umferðarlögum á
þann veg að fjöldi ekinna kílómetra sé skráð-
ur þegar bifreið kemur til árlegrar skoðunar.
Sigurgeir segir jafnframt að þótt reynt hafi
verið að gera ráðstafanir tii þess að tryggja
rétta tollafgreiðslu og gæta að
öryggisatriðum sé ferlið tímafrekt
og þungt í vöfum, auk þess sem
niðurskurðarhnífsins hafi gætt hjá
embættinu sem annars staðar.
„Við viljum því hvetja fólk til þess
að vera vakandi og reyna að afla sér sem
bestra upplýsinga um slíkar bifreiðar áður en
háar peningagreiðslur eru inntar af hendi,“
segir hann.
Tjónabílar metnir
Hinn 1. september síðastliðinn hófst sam-
starf tollyfírvalda og Bifreiðaskoðunar Islands
um mat á tjónsbílum sem fluttir hafa verið
til landsins til viðgerðar og endursölu. Karl
Ragnars, forstjóri Bifreiðaskoðunar, segir að
samkvæmt nýjum tollverðsákvörðunarreglum
sé gert ráð fyrir að virðisauki sem verður á
bílum innanlands sé vörugjaldsskyldur og því
leggi Bifreiðaskoðun mat á viðgerðakostnað
fyrir toilyfirvöld. „í leiðinni er þetta viss neyt-
endavernd því þegar bílarnir ganga kaupum
og sölum kemur fram að um tjónabíl sé að
ræða, sem ekki sést að viðgerð lokinni," segir
Karl.
Hann segir jafnframt reynt að hindra að
innflytjendur eigi við akstursmæla í bifreiðum.
„Tollurinn reynir auðvitað að sjá við þessu og
við höfum aðstoðað við það eftir föngum og
oft verið kallaðir til. Það er alltaf eitthvað um
þetta.“ Karl segir löngum hafa verið þrýst á
um það að skrá fjölda ekinna kílómetra þegar
bifreið er skoðuð. „Við höfum alltaf sagt að
slíkt yrði engin fyrirhöfn fyrir okkur og þá
hefur FÍB beitt sér fyrir þessu í krafti neyt-
endaverndar. Hins vegar hefur dómsmálaráðu-
neytið ekki viljað fallast á það.“ Karl segir í
deiglunni að breyta tollameðferð bifreiðanna
og taka upp skráningargjald í staðinn. „Þetta
er í raun tvíþætt mál, það er að ríkið verði
ekki af þeim tekjum sem það ætlar sér af
innflutningnum og einnig að kaupendur bíl-
anna hafi nauðsynlegar upplýsingar um það
sem þeir eru að kaupa. Það er verið að flytja
inn jafnvel mjög skemmda bíla eftir stórtjón
og þótt þeir séu gerðir upp verða þeir aldrei
eins og nýir. Þess vegna ráðlegg ég fólki að
notfæra sér þær upplýsingar sem hægt er að
fá úr ökutækjaskrá þar sem kemur fram hver
fyrsti eigandi bílsins er,“ segir Karl.
„Ófremclarástand"
Hallgrímur Gunnarsson, for-
maður Bílgreinasambandsins og
forstjóri Ræsis hf., segir „ófremd-
arástand" í innflutningi á notuðum
bílum og að aukið eftirlit yfirvalda sé ekki
nógu virkt. „Þegar svo er komið að umtalsverð-
ur hluti bifreiða er fluttur inn á fölskum for-
sendum þurfa yfirvöld að huga að annarri og
einfaldari gjaldtöku. Á allra síðustu vikum
hefur hlutfall notaðra bíla aukist í 20% og
virðist enn á uppleið. Málið er orðið það alvar-
legt að á því þarf að taka; ganga úr skugga
um að sömu reglur gildi um alla og að öryggi
neytenda sé tryggt. Itarlegar kröfur eru gerð-
ar til bílaumboðanna um tækniupplýsingar,
ábyrgðir og aðra þjónustu og því hljótum við
að gera þá kröfu að hið sama gildi um aðra,“
segir Hallgrímur loks.
Sömu reglur
gildi fyrir alla
innflytjendur
Kaupendur
hafa lent í
vandræðum