Morgunblaðið - 07.11.1996, Blaðsíða 38

Morgunblaðið - 07.11.1996, Blaðsíða 38
38 FIMMTUDAGUR 7. NÓVEMBER 1996 MORGUNBLAÐIÐ FLATEYRARKIRKJA 60 ÁRA AÐSEIMDAR GREINAR Flateyrarkirkja. Nýtt safn- aðarheimili HALDIÐ verður upp á 60 ára af- mæli Flateyrarkirkju sunnudaginn 10. nóvember nk. Messað verður í kirkjunni kl. 14. Biskup íslands, herra Ólafur Skúlason, prédikar og blessar safnaðarheimili í nýrri við- byggingu kirkjunnar. Að því loknu býður sóknarnefnd til kaffísamsætis í veitingastofunni Vagninum á Flat- eyri. Kirkjan er steinkirkja sem rúmar um 150 manns í sæti. Hún er 18,3 metrar á lengd (viðbygging 1995 ekki talin með) og 7,8 metrar á breidd. Hæð upp á mæni er 7,6 metrar og turninn er 17 metra hár. Kirkjan var byggð árið 1936 af Jóni Jónssyni, verktaka á Flateyri, eftir teikningu Húsameistara ríkis- ins undirritaðri af Einari Erlends- syni. Flateyrarkirkja var vígð 26. júlí 1936 af herra Jóni biskupi Helga- syni (1866-1942) með aðstoð pró- fastanna síra Sigtryggs Guðlaugs- sonar á Núpi (1862-1959) og síra Sigurgeirs Sigurðssonar á ísafirði (1890-1953), síðar biskups íslands, og sóknarprestsms í Holtspresta- kalli, síra Jóns Ólafssonar í Holti. Mikið fjölmenni var viðstatt og þótti athöfnin mjög hátíðleg. I samtímafrétt af vígsluathöfninni segir á þessa leið: „Kirkjan er söfnuðinum til mesta sóma og prýði fyrir kauptúnið. Hún er einnig ágætlega búin að gripum og skrúða. Altaristaflan er forkunn- arfögur, gefin af Ólafi Sveinssyni, vélfræðingi í Reykjavík, og systkin- um hans til minningar um foreldra þeirra, Svein Rósinkransson og Sig- ríði Sveinbjarnardóttur frá Hvilft. Kvenfélagið Brynja gaf altarisstj- aka, prestskrúða, altarisklæði og ljóshjálm, Holtskirkja gaf kaleik og patínu, Önfirðingar í Reykjavík kirkjuklukkur og yfirsmiður kirkj- unnar, Jón Jónsson, gaf gólfdregil. Guðrún Snæbjarnardóttir læknisfrú hefur gefið ágætan altarisdúk og tvo þríarma ljósastjaka. Mun henni það mest að þakka allra manna að kirkj- an hefur verið reist. — Kirkjan er talin hafa kostað rúmar 20 þúsund krónur." (Kirkjuritið, okt. 1936, 2. árg., bls. 338.) A kirkjuskipi eru átta gluggar með steindu gleri, gerðu af Leifi Breiðfjörð. Fyrstu tveir (Krossfest- ingin og upprisan) voru gefnir árið 1973 til minningar um hjónin Guð- rúnu Torfadóttur frá Sólbakka og síra Jóhann Lúther Sveinbjarnar- son, prófast á Hólum í Reyðarfirði, af börnum þeirra,^ tengdabörnum og barnabörnum. Árið 1976 voru aðrir tveir giuggar gefnir kirkjunni (Skírnin og píslargangan) í þakkar- og virðingarskyni við hjónin Guð- laugu Sveinsdóttur og Finn Finns- son á Hvilft, af börnum þeirra og fóstursyni. Síðar bættust kirkjunni fjórir gluggar í viðbót: Frá Hagalín Guðmundssyni (Uppstigningin) til minningar um eiginkonu hans, Magneu Jónsdóttur frá Hrauni á Ingjaldssandi; frá Ólafíu Hagalíns- dóttur (Yður er í dag frelsari fædd- ur), börnum þeirra og ættingjum, til minningar um eiginmann og föð- ur, Guðmund Þorláksson, oddvita og sóknarnefndarformann; frá Hirti Hjálmarssyni (Jesús læknar sjúka) og sonum hans, til minningar um eiginkonu og móður, Rögnu Sveins- dóttur organista, og frá hjónunum Næsta sunnudag halda Flateyringar upp á 60 ára afmæli Flateyrar- kirkju. séra Gunnar Björnsson rifjar upp sögu kirkjunnar. Jóhanni Guðbjartssyni og Guðrúnu Guðbjartsdóttur (Leyfið börnunum að koma til mín), til minningar um son þeirra, Guðbjart Jóhannsson. Á turni kirkjunnar er hringlaga, steindur gluggi, teiknaður og unninn af enskum glerlistamanni, gefinn að beiðni Guðrúnar Snæbjörnsdóttur af fósturbörnum hennar. Þá er á turni neonijósakross, gefinn af Láru Frið- riksdóttur til minningar um foreldra og fósturmóður. Á altari kirkjunnar er róðukross, minningagjöf um hjón- in frá Görðum, þau Gróu Finnsdótt- ur og Guðmund Jónsson, frá börnum þeirra. Fjölmargar aðrar gjafir hafa kirkjunni borist á áratugunum sex, svo sem fundargerðarbók sóknar- nefndar, annáll kirkjunnar og vísi- tasíugjörðir prófasta og biskupa bera vott. Ekki er kostur að geta allra þeirra hér, en þær koma að góðum notum í starfi kirkjunnar og eru vel geymdar og ekki gleymdar. Orgel kirkjunnar á sönglofti er sjö radda pípuorgel frá A Kem & Fils í Strassborg. Á 40 ára afmæli kirkjunnar, 1976, var hún öll máluð að innan. Það verk vann Jón Björnsson málara- meistari en kona hans, Gréta Björns- son, málaði skreytingar með tákn- myndum á neðanverða hvelfíngu, með kórboga, framan á söngloft, prédikunarstól og á bekkjarbríkur. Af nýjum munum kirkjunnar má nefna tvær fánastengur á stétt við kirkjudyr, gefnar af Steinari Guð- mundssyni, altarisdúk með harðang- urssaumi, gjöf hjónanna Greips Guð- bjartssonar, kaupmanns á Flateyri, og Guðfinnu Hinriksdóttur og fjöl- skyldu þeirra. I maí síðastliðnum færðu fermingarbörn í Kjalarnes- prófastsdæmis kirkjunni símbréf- tæki, myndvarpa og sýningartjald. 19. október síðastliðinn færði Ragn- heiður Erla Hauksdóttir kirkjunni lespúlt á altari og oblátuöskjur úr silfri til minningar um eiginmann sinn, Þórð Júlíusson, pípulagninga- meistara á Flateyri. Og nú hefur Kvenfélagið Brynja gefið kirkjunni bollastell fyrir 40 manns, í tilefni afmælisins. Kirkjulóðin er snyrtileg og vel umgengin. Hefur Hjörtur Jónsson, bakarameistari á Flateyri, umsjón hennar með höndum. Tijáplöntur gaf Lions-klúbbur Önundarfjarðar og unnu félagar klúbbsins að gróður- setningu þeirra. Fjóra ljóskastara, sem flóðlýsa kirkjuna að utan, gáfu Lions-mennirnir einnig. Kirkjugarður Flateyrarsóknar varð sem kunnugt er fyrir miklum skemmdum í snjóflóðinu, er hljóp á plássið 26. október 1995. Framund- an er viðgerð á garðinum, en jafn- framt er fyrirhugað að stækka hann og tengja minningarlundi um þá, sem fórust í snjóflóðinu 26. október síðastliðinn, þegar ár var liðið frá náttúruhamförunum, var afhjúpaður minnisvarði með nöfnum hinna látnu og Ijóðlínum Guðmundar Inga Krist- jánssonar, skálds á Kirkjubóli. Minn- ingarsjóður Flateyrar annaðist upp- setningu þessa minningamarks, sem er mannhæðarhár steinn með áfest- um skildi og stendur hann á kirkju- lóðinni spölkorn í austur frá kirkju- dyrum. Á ofanverðum síðasta áratug var ákveðið að byggja við kirkjuna, fata- hengi og snyrtingu sitt hvorum meg- in við forkirkju og skrifstofu prests, fundarsal, geymslu og snyrtingu að kórbaki. Framkvæmdir hófust 1993 og lauk í október síðastliðnum. Við- byggingin er um 40 fermetrar á tveimur hæðum. Verktaki var Eirík- ur Guðmundsson í Sporhamri hf. á Flateyri. Mahóní-stiga upp á efri hæðina smíðaði Finnur Jakob Guð- steinsson. Er það samdóma álit að framkvæmd þessi hafi vel tekist enda fellur hún af smekkvísi að upp- haflegri útlitsteikningu kirkjunnar. Enn vantar húsgögn í fundarsal á efri hæð. Sparisjóður Önundarfjarð- ar gaf skrifstofuhúsgögn. Einungis þrenn prestshjón hafa þjónað Fjateyrarsókn þessi 60 ár: Sr. Jón Ólafsson prófastur (1902- 19995) og frú Elísabet Einarsdóttir (1906-1985) frá 1936-1963 (en sr. Jón kom til Holtsprestakalls árið 1929), sr. Lárus Þorvaldur Guð- mundsson, prófastur og frú Sigur- veig Georgsdóttir, frá 1963-1989, og sr. Gunnar Björnsson sóknar- prestur og frú Ágústa Ágústsdóttir frá 1989. Hafa aðeins fimm prestar setið Holt í Önundarfirði á þessari öld. Auk þeirra þriggja, sem að ofan eru nefndir, þjónuðu Holtspresta- kalli á öldinni sr. Janus Jónsson (1884-1908 og sr. Páll Stephensen frá 1908-1929. Organisti Flateyrarkirkju er Illugi Gunnarsson. Kirkjuvörður er Heiga Guðbjartsdóttir. F’ormaður sóknarnefndar er Gunn- laugur Finnsson, bóndi og kirkjuráðs- maður á Hvilft. Aðrir í sóknarnefnd eru Eiríkur Guðmundsson, Eirkíkur Sigurgeirsson, Hjördís Guðjónsdóttir og Þorbjörg Sigurþórsdóttir. Vara- menn eru Júlíana Jónsdóttir, Kolbrún Elsa Jónsdóttir, Kristján Jóhannes- son, Petrína Konráðsdóttir og Eiríkur Finnur Greipsson. Höfundur cr prestur á Holti í Ónundarfirði og sóknarprestur Flateyringa. Með öfugum klónum SEM BETUR fer er sjaldgæft að finna í ör- stuttri grein aðra eins blöndu af rangfærslum og útúrsnúningi og gat að líta í grein Baldvins Hafsteinssonar, lög- manns Félags íslenskra stórkaupmanna, í Mbl. 29. október sl. undir fyrirsögninni Opið bréf til iðnaðarráðherra: Er íslenskur iðnaður í raun risinn úr öskustónni? Tilefnið er átakið ís- lenskt, já-takk, sem nú er ýtt úr vör fjórða árið í röð. Óbeðinn ætla ég að blanda mér í þessa um- ræðu með nokkrum orðum, enda er Samtökum iðnaðarins málið skylt, en iðnaðarráðherra er fullfær um að Kaup á innlendri fram- leiðslu, segir Sveinn Hannesson, hefur áhrif á atvinnustigið. svara fyrir sig sjálfur ef honum þykir bréfið svara vert. Óheft samkeppni Baldvin virðist halda að með sam- þykkt samningsins um EES hafí toll- ar af iðnaðarvörum frá Evrópu verið felldir niður og það hafi leitt til stór- aukins innflutnings í samkeppni við innlenda framleiðslu. Þetta er, eins og flest annað í greininni, rangt. Verndartollar af innfluttum iðnvarn- ingi voru felldir niður með aðiidinni að EFTA og samningum við EBE (nú ESB) fyrir aldarfjórðungi. Eftir stóðu fjáröflunartollar af vörum eins og bílum og bílavarahlutum, heimilis- tækjum og raftækjum. Afnám þessara fjáröfl- unartolla með EES- samningnum hefur hverfandi áhrif á ís- lenskan iðnað, enda vita flestir að bílar og raf- magnstæki eru ekki uppistaðan í íslenskri iðnaðarframleiðslu. Vörugjöld eru ekki verndartollar Það er alrangt að breyting þessara fjár- öflunartolla í vörugjöld hafi verið til þess fallin að vernda íslenska framleiðslu, því vöru- gjöld leggjast bæði á ipnlenda framleiðslu og innflutning. Ég hef margoft í ræðu og riti bent á að þessi breyting á tollum í vöru- gjöld er tímaskekkja og ekki í anda EES-samningsins. Þaðan af síður veitir hún innlendum framleiðendum nokkra vernd. Margir, þar á meðal Baldvin Hafsteinsson, virðast haldnir þeim ranghugmyndum að breytingar á jögum um vörugjald í kjölfar kæru FÍS hafí orðið til þess að afnema einhveija dulbúna vernd fyrir ís- lenskra framleiðslu. Raunar hefur komið í ljós að ýmis innlend framleiðsla hefur borið mun hærra vörugjald en innflutningur. Sem dæmi má taka að á síðasta ári bar innflutt sælgæti að meðaltali 64 kr. vörugjald á kg, en innlend fram- leiðsla bar á sama ári að meðaltali 88 kr. gjald á kg. Eftir breytinguna hafa (vonandi) allir greitt sama magngjaldið. Um þetta atriði sagði í greinargerð með frumvarpinu þegar lögunum um vörugjald var breytt sl. vor: „Þannig hafa innlendir framleið- endur talið að núverandi kerfi (fyrir breytingu) fæli í sér mismunun inn- lendrar framleiðslu og innflutnings, innlendu framleiðslunni í óhag. Þær Sveinn Hannesson Stórsigur launþega? VSÍ HEFUR sent frá sér stefnu um gerð komandi kjarasamn- inga. Grunntónninn er að framkvstj. VSÍ ætlar að gefa fyrirtækjum heimild til þess að semja við starfsfólk sitt. Eg átta mig ekki alveg hvað er nýtt við þetta því starfsfólk og fyrir- tæki hafa á undanförn- um árum hagrætt vin- nutíma á margvíslegan hátt, t.d. með þvl að fella niður kaffitíma, stytta matartíma o.fl. Sveigjanlegur vinnutími er víða, vinnuvikunni er hagrætt á ýmsa vegu, báðum aðilum til hagsbóta. Um laun er í mörgum tilfellum samið á vinnu- stað og eru töluvert fyrir ofan ums- amda taxta. Allt er þetta vel þekkt og gert á vinnustöðum án afskipta stéttarfélaga eða VSÍ. Lausn kjarasamninga á undan- förnum áratugum var oft sú að sam- ið var um ýmis önnur tekjuaukandi atriði en hækkun launataxta. Þeir eru því í engu samræmi við raun- laun. Um þetta snúast komandi kja- rasamningar. Það verður að slá á þann óróleika sem ríkir á vinnumark- aði hér á landi. Það verður ekki gert með því að færa umsamda launa- taxta strípaða upp um 2 - 4%. Kostn- aðarauki fyrirtækja við að færa taxta að greiddum launum er hverfandi. Hjá verkalýðshreyfíngunni starfa mjög færir hagfræðing- ar og forystumenn hennar vita a.m.k. jafnmikið um efnahags- lífið og stjórnvöld og forystumenn vinnuveit- enda. Annað megin- verkefni komandi kjara- samninga er að koma böndum á vaxandi skattpíningu heimil- anna af hálfu stjórn- valda og ekki síður sveitarstjórna. Reykja- víkurborg hefur t.d. á síðustu tveim árum tek- ið til sín í hækkandi sköttum og þjónustu- gjöldum meira en ums- amdar launahækkanir. Ég er vantrúaður á, seg- ir Guðmundur Gunn- arsson, að VSÍ hafi nú tekið 180°stefnubreyt- ingu. Þar á ofan hefur fjármálaráðuneytið tekið til sín stórar fjárhæðir með því að breyta skattakefínu og setja á margskonar þjónustugjöld. Skulda- staða heimila hefur vaxið og er í dag óhugnanleg. Ekki verður komist hjá því að taka á þessu í komandi kjara- samningum. Það verður ekki gert í samningum einstakra launþega og Guðmundur Gunnarsson
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.