Morgunblaðið - 06.05.1997, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
ÞRIÐJUDAGUR 6. MAÍ1997 47
sumum en svipta aðra glórunni.
Stella hafði sigrast á krabbameini
fyrir tíu árum, en í þetta sinn var
leikurinn tapaður. Þótt hún hafi
verið komin af léttasta skeiði var
hún ung í anda og hafði nóg fyrir
stafni. Eg sé hana fyrir mér sitja
í stólum sínum að fást við handa-
vinnu með alla hluti tiltæka, hvem
á sínum stað, í sínu boxi, raðað
eftir stærð, lit eða gerð. Það reynd-
ist oftast auðveldara að skjótast upp
í Barmahlíð ti! að fá hnappa, tvinna
eða garn heldur en leita í flækjunum
heima.
Það var sama hvað hún tók sér
fyrir hendur, allt var gert af sömu
vandvirkni og natni. Hún lagði sig
eftir að læra rétt handtök þegar
hún byijaði á einhveiju sem hún
hafði ekki fengist við áður. Hún
lærði m.a. að binda inn bækur og
sauma lampaskerma og þegar hún
hafði lært handtökin voru fram-
leiddir listilega gerðir lampaskerm-
ar þangað til markaðurinn varð
mettaður. Hún sá til þess að allir
ættu fagurlega merkt rúmföt,
meira að segja bendlarnir voru fald-
aðir og ekkert var sjálfsagðara en
að sauma ballkjól á sonardóttur
samkvæmt fyrirmælunum „eins og
aðalleikkonan í myndinni var í!“
Barnabörnin og langömmubarnið
hafa öll slefað í hökusmekki með
alls konar útsaumi og applikering-
um. Ókunnugir furðuðu sig á því
að maður skyldi tíma að nota þetta,
en þegar einn smekkurinn var orð-
inn blautur í gegn var bara sá
næsti tekinn með enn öðru mynstri,
af nógu var að taka. Hin síðari ár
var það postulínsmálun og búta-
saumur sem hún fékkst aðallega
við og eins og ætíð var handbragð-
ið óaðfinnanlegt þótt hún væri kom-
in hátt á áttræðisaldur. Postulíns-
jólasveinarnir um síðustu jól höfðu
hver sitt svipmót og glettnin skein
út úr augum þeirra eins og hjá
henni sjálfri.
Kaupmannahafnarferðimar voru
föst regla og lét hún sér ekki nægja
minna en mánaðardvöl í útlandinu,
oftast síðari hluta sumars. Strax
og komið var til Kaupmannahafnar
var stefnan tekin á handavinnu-
verslun Evu Rosenstand og byijað
á að kaupa útsaumsstykki sem hún
svo saumaði í, milli þess sem hún
fór í gönguferðir, heimsótti vini og
kunningja og skoðaði sig um. Hvert
borgarhverfi var tekið skipulega
fyrir, götur, garðar og ekki síst
verlsanir kannaðar. Dönsku blöðin
las hún sér til ánægju og notaði
þau til að undirbúa orlofið í Kaup-
mannahöfn. Með úrklippu í hendi
og barn í kerru fórum við fyrir nær
aldarfjórðungi með strætisvögnum
og lestum í lítið þorp á Norður-Sjá-
landi til þess að kaupa skóþræl sem
síðan hefur blasað við mér á stiga-
pallinum í Barmahlíð og minnt á
sumardag í Danmörku. Hin síðari
ár rak hún sína einka endurvinnslu,
eftir að hún hafði lesið dönsku blöð-
in voru þau klippt niður, sjálf hélt
hún eftir handavinnusíðunum, mat-
gæðingarnir fengu uppskriftir,
áhugafólk um léttbókmenntir fékk
sögurnar og krossgáturnar voru
endursendar til Kaupmannahafnar
til vinkonu þar.
Stella var afskaplega félagslynd
átti auðvelt með að tala við fólk,
hvort heldur það voru íslendingar
eða útlendingar. Hún talaði ensku
og dönsku reiprennandi og kom
öllum á óvart með því að tala ítölsku
fyrirhafnarlaust, þótt hún hefði
ekki borið hana fyrir sig í mörg ár.
Stella var hafsjór af fróðleik, hún
kunni ljóð og ógrynni af vísum utan-
að, vísur sem hvergi eru til á prenti.
Hún var stundum beðin um að
skrifa þetta niður, en ekki veit ég
til þess að hún hafi gert það. Henni
fannst það sjálfsagt að maður kynni
vísu þegar búið var að fara með
hana tvisvar, að ekki sé minnst á
þrisvar. Ef til vill hefði verið betra
að biðja hana að sauma þær út í
krosssaum.
Þegar ég nú kveð Stellu er mér
efst í huga þakklæti fyrir samfylgd-
ina, hjálpsemina, kátínuna og um-
burðarlyndið. Blessuð sé minning
hennar.
Lovísa.
SVANBJORG
HALLDÓRSDÓTTIR
+ Svanbjörg Hall-
dórsdóttir
fæddist á Hnausum
í Villingaholts-
hreppi, Arnessýslu.
Hún lést í Landspít-
alanum laugardag-
inn 26. apríl síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Hall-
dór Jónsson, f. 5.3.
1885, d. 1.1. 1950,
og Guðrún Jónas-
dóttir, f. 9.7. 1890,
d. J.2. 1965.
Útför Svein-
bjargar verður
gerð frá Dómkirkjunni í dag
og hefst athöfnin klukkan
13.30.
Minningar um góða og ástríka
foreldra eru dýrmætar. Söknuður
er því mikill þegar leiðir skilja.
Minningar um yndislega móður eru
því okkur systkinum mjög dýrmæt-
ar. Við getum þakkað henni fyrir
það góða veganesti sem hún gaf
okkur með móðurlegri ást og um-
hyggju sinni alla tíð. Við vorum
ekki háar í loftinu þegar hún sagði
oft við okkur: „Ég get leiðbeint
ykkur hvað er rétt og hvað er rangt
en þið verðið að ala ykkur upp sjálf-
ar - það breytir enginn öðrum en
sjálfum sér.“ Hún átti sjálf erfiða
æsku þar sem foreldrar hennar
skildu þegar hún var fimm ára og
faðir hennar hélt eftir systkina-
hópnum. Hún átti yndislegan föður
sem hún talaði alltaf um með mik-
illi hlýju, en viðskilnaður við móður-
ina var henni sár. Móðir hennar
vann ýmsa verkakvennavinnu víða
um land og á þeim tíma var oft
erfitt fyrir konur að sjá um stóran
barnahóp. En samband þeirra var
mjög gott alla tíð og eigum við
góðar minningar um elskulega
ömmu. Við munum alltaf eftir því
hversu hugsunarsöm 0g hve mikinn
mannkærleika móðir okkar sýndi.
Ef hún vissi af einveijum sem átti
erfitt og þurfti á hjálp að halda var
hún fyrsta manneskjan til að rétta
hjálparhönd. Við förum fæst í gegn-
um lífið án þess að verða fyrir ást-
vinamissi en missir og söknuður
móður okkar vegna andláts systur
okkar Guðrúnar Nínu sem hún
missti tæplega sjö ára gamla var
alltaf mikill.
Oss héðan klukkur kalla,
svo kallar Guð oss alla,
til sín úr heimi hér.
Þá söfnuð hans vér sjáum
og saman vera fáum,
í húsi því, sem eilíft er.
(V. Briem)
Eftir að stjúpi okkar Jón Berg-
steinsson dó fyrir rúmum fimm
árum var eins og lífskraftur og lífs-
vilji móður okkar minnkaði til mik-
illa muna - en þau höfðu átt um
30 yndisleg ár saman. Við viljum
þakka börnum og tengdabörnum
stjúpa okkar, þeim Ragnhildi, Þórði
Hauki, Regínu og Lárusi fyrir hugs-
unar- og hgulsemi sem þau sýndu
henni og sérstaklega í veikindum
hennar. Ekki má heldur gleyma
yndislegri konu, Ernu Sigurleifs-
dóttur, sem bjó í sama húsi og hún.
Erna er gull af manni sem alltaf
er fús að hjálpa þeim sem hún telur
þess þurfa auk þess að vera góður
vinur.
Við systkinin viljum þakka Páli
Torfa Önundarsyni lækni og yndis-
legu starfsfólki deildar 11E á Land-
spítala fyrir mikla umhyggju gagn-
vart móður okkar í þeim veikindum
sem hún þurfti að ganga í gegnum.
Hún lagðist fyrst inn á deildina í
október 1996 og þurfti að liggja
inni á deildinni vegna lyfjameðferð-
ar einu sinni í mánuði og stundum
oftar. í öll þau skipti sem hún var
á spítalanum fékk hún að liggja
inni á sömu stofu og á sama stað
í herberginu sem e.t.v. sumum
finnst smáatriði en þau skiptu hana
miklu máli. Kærar
þakkir.
Guðrún og
Anna Edda
Asgeirsdætur.
Mig langar til að
minnast með nokkrum
orðum Svanbjargar
Halldórsdóttur. Svan-
björg eða Svana eins
og hún var jafnan
nefnd var seinni kona
föður míns, Jóns Berg-
steinssonar, múrara-
meistara. Faðir minn
var búinn að vera ekkjumaður um
árabil og við tvö eldri systkinin
höfðum stofnað okkar eigin heimili,
en yngsti bróðir okkar var enn í
heimahúsum þegar þau Svana
gengu í hjónaband.
Hjónaband þeirra Svönu og föður
míns var mjög farsælt. Faðir minn
var alltaf mikið snyrtimenni, bæði
í klæðaburði og í heimilishaldi. Eft-
ir að þau Svana hófu búskap bjó
hún föður okkar fallegt heimili, sem
ætíð var ánægjulegt heim að sækja.
Þau reyndust mjög samhent í sínu
hjónabandi og fyrir okkur systkinin
var það ómetanlegt hve faðir okkar
naut mikillar umhyggju Svönu og
hennar barna. Hann varð aldraður
maður sem bar aldurinn vel alla
tíð. Einmanakennd kvelur margt
fólk þegar aldurinn færist yfir og
afkomendur eru önnum kafnir að
sinna sínum fjölskyldum. Það varð
ekki hlutskipti föður míns. Það fór
ekki fram hjá neinum sem sóttu
þau hjón heim hve Svana lét sér
umhugað um að faðir minn nyti
ástúðar.
Hitt er öllu sjaldséðara hve henn-
ar börn létu sér annt um að þeim
hjónum liði vel og töldu ekki eftir
sér tíma né fyrirhöfn til að svo
gæti orðið. Ekki létu þau sér nægja
að hemsækja móður sína og föður
minn daglega og létta undir með
þeim á allan hátt. Þau hvöttu gömlu
hjónin einnig til að lyfta sér upp
og fóru með þau í ferðalög erlendis
þeim til ómældrar ánægju. Eftir að
Svana varð ekkja naut hún ekki
síður umhyggju barna sinna. í lang-
varandi veikindum hennar sýndu
dætur hennar hjartalag sitt með
því að veija öllum sínum frístundum
með henni.
Svana var glæsileg kona sem lét
sér annt um útlit sitt. Aldrei kom
ég svo inn á heimili hennar að hún
væri ekki alltaf jafn vel til höfð og
hún tók á móti gestum sínum eins
og drottningu sæmdi. Það sem ein-
kenndi hana var mikil festa í skap-
gerð og jafnframt góðvild til allra.
Svana lét sér alla tíð mjög annt um
velferð okkar systkinanna. Hún var
alltaf í góðum tengslum við okkur
og fylgdist með gangi mála í fjöl-
skyldum okkar. Börnum og barna-
börnum okkar sendi hún gjafir og
hún gladdist með okkur á gleði-
stundum. Alltaf var jafn þægilegt
að sækja hana heim og hún hélt
sinni reisn fram til þess síðasta.
Atvikin haga því svo að við Reg-
ína verður stödd erlendis þegar
Svana er kvödd. Við systkinin
stöndum í þakkarskuld við hana
fyrir hve vel var hugsaði um föður
okkar til hans hinstu stundar. Ekki
lítinn þátt í því áttu börn Svönu,
þau Karl Halldór, Sigurður, Guðrún
og Anna Edda. Ég vil fyrir hönd
okkar hjóna, systkina minna og
okkar fjölskyldna færa þeim inni-
legar samúðarkveðjur við fráfail
móður sinnar. Blessuð sé minning
Svanbjargar Halldórsdóttur.
Þórður H. Jónsson.
Mágkona mín, Svanbjörg Hall-
dórsdóttir, er látin 84 ára að aldri
og er mér bæði ljúft og skylt að
mæla nokkur orð eftir hana.
Það eru liðin rúm fimmtíu ár síð-
an fundum okkar Svönu bar fyrst
saman á heimili hennar hér í
Reykjavík og urðu kynni okkar
strax vinsamleg. Hún var jafnan
nefnd Svana meðal vina og ætt-
ingja. Það man ég vel frá þessari
fyrstu heimsókn minni á heimili
hennar að mér fannst til um það
fallega og notalega heimili sem þar
blasti við, en þó man ég enn betur
þann myndugleika, sem húsfreyjan
bar með sér og mótaði allt andrúms-
loft þessa heimilis án þess að slíkt
virkaði á nokkurn hátt þvingandi
eða fráhindrandi á gestina.
Síðar, er ég kynntist henni nán-
ar, og hún var orðin mágkona mín,
komst ég að raun um að þau áhrif
sem ég varð fyrir við fyrstu kynni
voru ekki tilviljun ein, því að mynd-
ugleikinn var henni eiginlegur og
fylgdi henni alla ævi, í blíðu og
stríðu. Heimili hennar var jafnan
til fyrirmyndar að smekkvísi og
snyrtimennsku, þar sem mikil gest-
risni ríkti og allir nutu er þangað
komu.
Svana var fríðleikskona, bar sig
vel og var jafnan svo smekkleg í
klæðaburði að eftirtekt vakti. Og
hún hélt sér svo vel, bæði andlega
og líkamlega allt fram að síðustu
ævidögum,- að undrun sætti. í átt-
ræðisafmæli Svönu, fyrir fjórum
árum, fann ég skýringu á því hvern-
ig henni tækist að halda sér svo
unglegri sem raun bar vitni og var
á þessa leið: Hún var fædd í vorbyij-
un, 20. apríl, og stefndi því beint
inn í sumar og sólaryl í íslensku
vornæturyndi. Nóttlaus voraldar-
veröld mótaði hug og hönd frá upp-
hafi og hefur það veganesti orðið
henni heilladrjúgt. Þessar samlík-
ingar skiljum við íslendingar öllum
öðrum betur, en samtímis er okkur
vel ljóst að vorhugur og bjartsýni
eru ekki einráð. Þeim fylgir duttl-
ungafuilt haustið og síðan vetur
konungur.
Þannig er 0g mannlífið sjálft. Þar
skiptast á skin og skúrir. Aðalatrið-
ið er að missa aldrei sjónar á yfir-
burðum ljóssins og lífsgleðinnar.
Okkur er öllum ætlað að njóta feg-
urðar himinsins sem og hitt að
standast áföll.
Um miðja öldina orti Jón frá Ljár-
skógum svo:
Þótt hárin gráni og húmi að ævinnar kveldi
er hamingjan alltaf rík
ef stöðugt er hægt að halda við æskunnar eldi
og æskunnar rómantík.
Það er ekki vafi á því að Svönu
tókst betur en flestum að hefja
kyndil lífsgleðinnar hátt á loft og
jafnframt halda við eldmóði æsk-
unnar, löngu eftir að æskan var lið-
in hjá, en slíkir hæfileikar eru ekki
öllum gefnir. Nú vil ég bæta því
við, að þótt Svana væri ungleg í
útliti fram á elliár var hitt ekki síð-
ur eftirtektarvert, að hún var síung
í anda. Hún var alla tíð mjög hátt-
vís í framkomu og var sem henni
væri það eðlislægt að koma þannig
fram að hvorki brygðist nærgætni
hennar við aðra menn né heldur
léti hún misbjóða sjálfri sér. Henni
var mjög annt um orðstír sinn og
sóma út á við og náði sú umhyggja
reyndar til allrar fjölskyldunnar.
Svana var alltaf mjög tillitssöm
við þá sem hún sá að höfðu farið
halloka í lífinu eða voru á einhvern
hátt í vanda. Ég minnist þess allt-
af, þótt liðin sé hálf öld, að fötluð
stúlka um tvítugt var um tíma í
vist hjá Svönu eða vinnukona eins
og það hét á þeim tíma. Þessi fatl-
aða stúlka kynntist manni og fór
að búa með honum, en hann reynd-
ist ekki vel og brátt var stúlkan í
hinu mesta basli og úrræðalaus.
Þegar Svana sá hvernig komið var <
fór hún af stað til hjálpar og linnti
ekki látum fyrr en hún hafði útveg-
að stúlkunni viðunandi húsnæði og
lífsviðurværi á vegum borgarinnar.
Þetta var ekki auðvelt á þeim tím-
um, en Svana beitti sínum myndug-
leika til fulls og hafði sigur, enda
þótt stúlkan væri henni óvanda-
bundin. Þannig reyndist Svana þeim
sem áttu bágt.
Svana eignaðist fimm börn og
eru fjögur þeirra á lífi, vel metið
dugnaðarfólk og atorkufólk, sem
hún var stolt af, enda hafa þau öll
sýnt henni ást og umhyggju svo
af ber. Svana varð fyrir þeirri þungu
sorg að missa fimmta barn sitt,
stúlku níu ára að aldri.
Svana greindist með illvígan
sjúkdóm á liðnu hausti og átti í
baráttu, sem oft var henni erfið.
Hún fylgdist þó með því sem gerð-
ist innan fjölskyldunnar og hjá nán-
ustu vinum og vandamönnum alveg
fram á síðasta dag.
Við hjónin þökkum Svönu fyrir
vináttu og tryggð gegnum árin og
kveðjum hana með söknuði, klökk-
um huga.
Drottinn blessi minningu Svönu
Halldórs og allt það sem henni þótti
vænst um. jr
Hallur Hermannsson.
Elsku Svana mín er farin. Það
er erfitt að kveðja þá sem maður
elskar.
Svana var falleg manneskja sem
ég bar mikla virðingu fyrir og á ég
góðar minningar um hana. Hún var
mér traustur vinur og var ætíð til
staðar, tilbúin að hlusta 0g ráð-
leggja þegar einhver vandræði voru.
Svana veitti mér mikla öryggistil-
finningu þegar móður mín dó, hún
lét mig vita að ég ætti hana að.
Ég hafði samband við Svönu á
nokkurra daga fresti allt mitt líf
að undanskildum þeim árum sem
ég bjó erlendis.
Á mínum yngri árum bjó ég oft
hjá Svönu, þegar foreldrar mínir
voru í útlöndum. Svana hafði sér-
staka kímnigáfu og var iðulega létt
í lund, syngjandi og hlæjandi. Hún
sá spaugilegu hliðarnar á lífinu. Það
var gaman að vera með henni.
Ég minnist ferðalags til Kaup-
mannahafnar 1956 með Svönu og
foreldrum mínum með ms. Heklu.
Af einhveijum ástæðum voru for-
eldrar minir ekki með okkur Svönu
allan tímann í Kaupmannahöfn, svo
við fórum tvær að versla og
skemmta okkur um alla borgina. Á
leiðinni heim með skipinu deildum
við Svana káetu og eitt kvöldið
þegar við höfðum boðið foreldrum
mínum góða nótt ákváðum við að
pússa okkur upp og fara á ball.
Við læddumst upp, fórum á ballið
og dönsuðum síðan fram á rauða
nótt. Við hlógum rnikið þetta kvöld.
Að eiga skemmtilegar minningar
um einhvern er mikils virði.
Ég vil þakka henni Svönu minni
fyrir vináttuna í lífinu. Ég vil biðja
Guð að hugga og styrkja börnin
hennar og fjölskyldur þeirra og ég
þakka þeim einnig fyrir allt á liðn- ,
um árum.
Kristín Þorvaldsdóttir.
íslenskar steintegundir henta margar
afar vel í legsteina og hverskonar
minnismerki. Eigum jafnan til fyrir-
liggjandi margskonar íslenskt efni:
Grástein, Blágrýti, Líparít og Gabbró.
Áralöng reynsla.
Leitiö
upplýsinga
S. HELGAS0N HF
SIEINSMIÐJA
SKEMMUVEGI 48 • SlMI 557 6677
íslenskur efnlviður