Morgunblaðið - 06.06.1997, Síða 2

2 FÖSTUDAGUR 6. JÚNÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Beinafundur í malarnámu í Stórufellsöxl
Verðbréfamarkaðurinn
Hvalreki á fjörur
vísindamanna
BEIN, sem talin eru úr hval, fund-
ust í gærmorgun í malarnámu við
Stórufellsöxl í Skilmannahreppi, sem
er í um 80 metra hæð yfir sjáv-
armáli. Beinin voru í grúsarbakka
sem er nokkrir tugir metra á hæð.
Tvö bein eru mjög heilleg og glittir
í fleiri bein í bakkanum. Jón Heiðar
Allansson, forstöðumaður Byggða-
safnsins í Görðum, segir að aldrei
áður hafi fundist hvalbein svo hátt
yfir sjávarmáli og fundurinn sé hval-
reki á fjörur vísindamanna. Jón
Heiðar segir að fundarstaðurinn
geti bent til þess að beinin séu um
13 þúsund ára gömul.
„Við lok ísaldar voru Akrafjall og
Hvalfjörður umlukin ís. Sjávarlínan
var þá um 20 metrum ofan við þann
stað þar sem beinin fundust. Það
bendir allt til þess að beinin séu frá
lokum síðasta ísaldartímabils. Það
er hins vegar eftir að rannsaka bein-
in með kolefnisprófi og fleiri rann-
sóknum til þess að fá nákvæma nið-
urstöðu. Það verður eflaust gert í
Svíþjóð og verða brot af beinunum
send út,“ sagði Jón Heiðar.
Hreppurinn kostar rannsóknir
Hann segir að líklegast séu þetta
rifbein úr hval. Annað þeirra er um
2,20 metrar á lengd og hitt um einn
metri. „Það hafa aldrei fundist hér-
lendis svo heilleg bein sem eru svo
gömul,“ sagði Jón Heiðar.
Til stendur að varðveita beinin og
gera þau að sýningargripum á
Byggðasafninu í Görðum. Jón Heið-
ar segir að beinafundurinn sé „hval-
reki á flörur steingervingafræðinga,
jarðfræðinga og fleiri fræðinga. Með
rannsóknum er hægt að segja svo
margt með vissu um líf þessarar
skepnu á þessum tíma,“ sagði Jón
Heiðar.
Marinó Tryggvason, oddviti Skil-
mannahrepps, segir að hreppurinn
hafí ákveðið að fá úr þessu skorið.
Fara þurfi fram DNA-rannsóknir og
kolefnarannsóknir . „Það er talað um
að frumrannsóknir kosti á bilinu
100-200 þúsund krónur og hreppur-
inn mun styrkja málið,“ sagði Marinó.
Hlutabréf lækkuðu
um 1,4% í gær
Hækkanir sagðar óraunhæfar
HLUTABRÉF héldu áfram að lækka
í verði í viðskiptum á Verðbréfaþingi
íslands og Opna tilboðsmarkaðnum
í gær. Lækkaði Þingvísitala hluta-
bréfa um 1,4% í gær og hefur hún
þá lækkað um rúm 9% frá því hún
varð hæst þann 7. maí sl. Hækkun
vísitölunnar frá áramótum nemur
um 27,6%.
Hlutabréf í Vinnslustöðinni hf.
lækkuðu mest eða um 8,8% og bréf
SR-mjöls um 5,4%. Halldór Friðrik
Þorsteinsson, verðbréfamiðlari hjá
Kaupþingi hf., segir að þá verðlækk-
un sem orðið hafi að undanfömu
megi rekja til minnkandi eftirspurn-
ar. Fjárfestar hafi ekki lengur fund-
ið kauptækifæri á markaðnum og
haldið að sér höndum. Ennfremur
hafi kennitölur gefið til kynna að
verðið væri orðið hátt. „Það er ekki
sjálft efnahagslífið sem er á niður-
leið, heldur voru hækkanirnar orðnar
óraunhæfar. Ekki má gleyma því
að hlutabréf höfðu hækkað um 36%
fyrstu fimm mánuði ársins ofan á
það sem á undan var gengið. Hækk-
unin er einfaldlega að ganga til baka
sem er ekki óeðlilegt og miklu frem-
ur þroskamerki á markaðnum."
Úm framhaldið sagði Halldór
Friðrik að svo gæti farið að verðið
héldi áfram að lækka, en þá myndu
væntanlega margir fara að hugsa
sér til hreyfings með að kaupa á ný.
Takmörk væru fyrir því hversu
lækkunin gæti orðið mikil miðað við
ganginn í efnahagslífinu.
50 millj.
til skóla í
Palestínu
RÍKISSTJÓRNIN ákvað í gær,
að tillögu Halldórs Ásgríms-
sonar utanríkisráðherra, að
veita tæplega 50 milljónir
króna til byggingar tveggja
skóla á sjálfstjórnarsvæðum
Palestínuaraba. Þetta er loka-
áfanginn í aðstoð íslands við
sjálfstjórnarsvæðin, sem
ákvörðun var tekin um fyrir
fjórum árum.
Ríkisstjómin ákvað árið
1993 að veita um 90 milljónir
króna til uppbyggingar í Pal-
estínu í tengslum við friðar-
samkomulag Palestínuaraba og
stjómvalda í Ísrael. Hluti fjár-
ins hefur runnið til íslenzk-
palestínskrar verkfræðistofu
og hluta þess hefur verið ráð-
stafað í gegnum Hjálparstofn-
un kirkjunnar, Rauða kross ís-
lands og Alþjóðabankann.
Byijað að fjármagna
byggingu telpnaskóla
Að sögn Stefáns Hauks Jó-
hannessonar, skrifstofustjóra í
utanríkisráðuneytinu, verður
byijað á að fjármagna bygg-
ingu telpnaskóla og kaup á
tækjum og húsgögnum í skól-
ann. Gangi það verkefni vel
verði haldið áfram og fé veitt
til byggingar annars skóla fyr-
ir bæði kyn.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
ÞESSI sjón blasti við Magnúsi Hjaltested á Vatnsenda í gærmorgun. Hann trúði varla sínum eigin augum þegar hann vaknaði og sá
að garðurinn hjá honum var alhvítur og hélt fyrst að um hrekk væri að ræða.
Næturfrost í fyrrinótt og áfram sama spá
Klakabrynja á nýgræðingnum
Hægt miðar
í Karphúsi
FULLTRÚAR Kennarasambands
íslands og Hins íslenska kennarafé-
lags voru kallaðir til sáttasemjara í
gærmorgun og sátu enn á fundi
undir miðnættið. Auk þess voru
hjúkrunarfræðingar og fréttamenn
á fundum en fundur með flugfreyj-
um og viðsemjendum átti að hefjast
á ný kl. 13 í dag. Höfðu samninga-
nefndir þeirra setið á fundum á mið-
vikudag og fram til klukkan liðlega
þijú á fimmtudagsmorgun.
Lausir endar
hjá kennurum
Félag íslenskra flugmanna og við-
semjendur þeirra, Flugfélag Islands,
voru á fundi í gærkvöldi og var hon-
um frestað í nokkra daga.
Eiríkur Jónsson, formaður Kenna-
rasambands Islands, sagði ýmsa
lausa enda vera eftir áður en tekst
að ljúka málinu.
Ýmsir aðrir hópar voru á fundum
hjá sáttasemjara í gær, m.a. lög-
reglumenn, sjúkraliðar.
„ÉG HÉLT fyrst að þetta væri
prakkarastrik. Garðurinn var svo
hvítur að við fyrstu sýn leit út
fyrir aö einhver hefði hellt ein-
hverju yfir garðinn hjá mér, en
ég áttaði mig fljótlega á því að
þetta var klaki þegar ég sá grýlu-
kertin á girðingunni," segir
Magnús Hjaltested sem vaknaði
upp í gærmorgun með garðinn
hjá sér gaddfreðinn.
Magnús, sem býr á Vatnsenda
í Kópavogi, var byijaður að gróð-
ursetja aspir meðfram girðing-
unni hjá sér og voru tvær plöntur
komnar í jörð í fyrrakvöld. Um
nóttina hafði Magnús vatnsúða á
plöntunum og um morguninn var
garðurinn óþekkjanlegur með
upp undir tommuþykkan klaka á
girðingunni og plöntunum.
„Maður sér ekki annað en trén
ætli að lifa þetta af en það kemur
reyndar ekki í ljós fyrr en eftir
nokkra daga,“ segir Magnús.
Samkvæmt upplýsingum frá
Gunnsteini Olgeirssyni skrúð-
garðyrkjumanni er lítilsháttar
frost i stuttan tima yfirleitt skað-
laust öllum venjulegum gróðri.
Hann telur einnig að klaki sem
frýs á trjám með sama hætti og
gerðist uppi á Vatnsenda í fyrri-
nótt sé yfirleitt skaðlaus.
Klaki bjargar gróðri
„Það er þekkt ráð að úða plönt-
ur með vatni ef búist er við frosti.
Ef klaki myndast á plöntunum í
stuttan tíma bjargar það þeim oft.
Þá frýs aðeins vatnið utan á henni
en ekki frumurnar inni í henni.
Hitinn sem plantan upprunalega
var með helst inni í henni og næg-
ir til að halda henni á lífi. Ef
ástandið er hins vegar eitthvað
viðvarandi endar með því að plant-
an kólnar niður og þá fijósa frum-
urnar. Ég ráðlegg ekki fólki að
nota þessa aðferð nema spáð hafi
verið 5-7 stiga frosti eða meira
yfir nótt, því þá er Ijóst að plönt-
urnar muni hvort sem er skemm-
ast,“ segir Gunnsteinn.
Áfram frost
Samkvæmt upplýsingum frá
Veðurstofunni var víðast hvar
frost í fyrrinótt. „Við erum með
einn mæli hérna alveg niðri við
jörðu og hann sýndi tæplega 5
stiga frost í Reykjavík meðan
mælir í 2 metra hæð sýndi 1,6
gráða hita. Þegar það er svona
kyrrt og bjart á næturnar og loft-
ið svona þurrt þá kólnar yfirborð
jarðar svo mikið næst jörðu að
þar verður loftið kaldast, einmitt
þar sem gróðurinn er,“ segir Ein-
ar Sveinbjörnsson veðurfræðing-
ur og spáir áframhaldandi nætur-
frosti.
Orka hækkar
í Reykjavík I
BORGARSTJÓRN samþykkti í gær-
kvöldi að hækka gjaldskrá Raf-
magnsveitu Reykjavíkur um 1,7%.
Var hækkunin samþykkt með at-
kvæðum Reykjavíkurlistans gegn
atkvæðum Sjálfstæðismanna.
Hækkunin er vegna 3,2% hækkunar
gjaldskrár Landsvirkjunar í vor.
Þótti sjálfstæðismönnum gagn-
rýnivert að verið væri að hækka
gjöld á sama tíma og þau lækkuðu
í öðrum sveitarfélögum. Sögðu þeir J
auknar arðgreiðslur borgarsjóðs
eiga að skila sér í lægra orkuverði.
Borgarstjóri sagði að gjaldskrár-
hækkun Landsvirkjunar hefði valdið
mun meiri hækkunum hjá öðrum
rafmagnsveitum. Á þeim stöðum
sem rafmagnsverð væri að lækka
væri það engu að síður mun hærra
en í Reykjavík. Tók borgarstjóri
fram að arðgreiðslur Landsvirkjunar
til RR rynnu ekki í borgarsjóð held-
ur til rafmagnsveitunnar og ættu !
að auka svigrúm hennar til greiðslna
í borgarsjóð en ekki öfugt.