Morgunblaðið - 10.09.1997, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 10. SEPTEMBER 1997
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ

Utanríkisráðherra gleymdi að segja upp einokuninni:
“ Skaðar Suðurnesja-
menn um tugi milljóna
- segir Kristján Pálsson alþingismaður
-lii
T
flllllllllM
D R - 'Mlíi
HRORNUNRR
SJÚKD'OHAR
ÞAÐ hlýtur að vera einhver bráðsmitandi pest að ganga. Steini litli gleymdi að láta prenta
passa og ökuskírteini, Palli húsbréf, og ég að segja upp einokun Flugleiða á vellinum . . .
Einar K. Guðfinnsson
alþingismaður
Fjármunum
betur varið
í vegi
en banka
EINAR K. Guðfinnsson alþingis-
maður, oddviti sjálfstæðismanna á
Vestfjörðum, segir að hann telji að
einkavæða eigi ríkisbankana og
nota fjármagnið sem þannig fáist
til uppbyggingar samgöngumann-
virkja.
Hann segir að knýjandi þörf alls-
staðar á uppbyggingu samgöngu-
mannvirkja liggi að baki ályktun
kjördæmisráðs Sjálfstæðisflokksins
á Vestfjörðum um að einkavæðing
ríkiseigna verði notuð til að fjár-
magna slíka uppbyggingu.
„Við teljum að þetta sé eðlileg
aðgerð núna, og þá ekki síst vegna
þeirrar þenslu sem víða er í þjóðfé-
laginu, en hennar gætir reyndar
ekki úti á landsbyggðinni. Grund-
vallarhugsunin er sú að við teljum
einfaldlega að fjármunum ríkisins
og eignum sé betur varið í vegi
heldur en bankastofnanir, svo dæmi
sé tekið,“ sagði Einar.
---------------
Spegill í
hlið strætó
LÖGREGLAN í Reykjavík óskar
eftir að hafa tal af vitnum, sem sáu
þegar fólsbíll og strætisvagn rákust
saman í Suðurhólum í Breiðholti
um kl. 8 að morgni föstudagsins
29. ágúst.
Strætisvagninn ók Suðurhóla í
austur, en fólksbíll kom á móti hon-
um. Við gangbraut og þrengingu,
sem er á götunni, rakst vinstri hlið-
arspegill fólksbílsins í hlið strætis-
vagnsins.
Lögregla óskar eftir að hafa tal
af farþegum vagnsins, ef þeir sáu
aðdraganda óhappsins, sem og af
konu á rauðleitum bíl, sem ók á
eftir strætisvagninum.
ÁRNI Ambrois Ibsen, 10 ára, veiddi á dögunum sinn fyrsta lax, 5
punda hæng á spón á efsta svæðinu í Fnjóská. Hann var þar að
veiðum ásamt foreldrum sínum Dominique Ambroise og Þóri Ibsen
og stóð til að veiða bleikju. Enginn kvartaði þó undan aflanum.
Miklar
sveiflur í
laxveiðinni
ÞAÐ styttist í lok laxavertíðarinnar
og menn ekki á eitt sáttir um hvort
veiðin nái meðalveiði eða hvort hún
tekur dýfu. Það ruglar menn í ríminu
hversu upp og ofan veiðin er. Sums
staðar eru ár með meiri veiði en i
fyrra, sums staðar með svipaða veiði
og annars staðar með lakari veiði,
jafnvel mun lakari.
Nærtækt dæmi er úr Borgarfirð-
inum þar sem flestar hæstu ámar
renna í nágrenni hver við aðra. Þar
eru Norðurá og Grímsá með mjög
áþekka veiði og í fyrra, Þverá ásamt
Kjarrá með mun betri veiði, en Langá
ívið lakari þótt veiðin hafi í heild
verið góð.
Á Norðurlandi, þar sem mest hef-
ur verið talað um aflabrest, eru þó
fjórar af þekktari ánum, Laxá á
Asum, Laxá í Aðaldal, Blanda og
Svartá með betri veiði en í fyrra og
Vatnsdalsá gæti vel skilað svipaðri
veiði. í Vopnafirði virðist Vesturdalsá
halda meðalveiði, Selá er nærri sinni
tölu frá 1996, en Hofsá er langt að
baki og hefur lengst af verið slök.
Þokkalegt í Hafralónsá
„Ég var að tala við leigutakann í
Hafralónsá í gærkvöldi, Jaques
Montupet. Hann sagði mér að 190
laxar væra komnir á land úr Hafra-
lónsá og heyrist mér á tölum úr Þist-
ilfirðinum að það sé bara nokkuð góð
útkoma. Landeigendur veiða í ánni
tvær síðustu vikurnar og það er hefð
fyrir því að veiðin gangi vel hjá þeim,
enda mæta þá nokkrir þaulkunnugir
menn í ána. Áin gæti því farið vel
yfir 200 laxa,“ sagði Orri Vigfússon
í gærdag.
Mest af aflanum er eins og víðar,
5-7 punda hængar. Margir útlend-
ingar veiða í Hafralónsá og sleppa
margir þeirra iöxum sínum. Það er
því ekki loku fyrir það skotið að eitt-
hvað af aflanum sé laxar sem hafa
veiðst oftar en einu sinni.
Úr ýmsum áttum
Nærri 1.400 laxar eru komnir úr
Grímsá og er það svipað og í fyrra.
Fregnir herma að um 1.150 laxar
séu komnir úr Laxá í Kjós sem er
mikil bót frá í fyrra. Það gæti farið
svo að leigutakinn Ásgeir Heiðar
reynist sannspár, en hann spáði
1.200 laxa veiði strax í vor.
Tæplega 1.000 laxar eru komnir
úr Blöndu og er það geysileg aukn-
ing frá síðasta ári er um 600 laxar
veiddust í ánni.
Þá má geta, að um 250 laxar
munu komnir úr Mýrarkvísl, sem er
lítil bergvatnsá sem fellur í Laxá í
Aðajdal við Heiðarenda.
Myndmiðlar og börn
Fræðsla frekar
enbönn
Karl G. Jeppesen
YMIS ofbeldisverk
barna og unglinga
urðu kveikjan að
mikilli umræðu í fyrra um
áhrif myndmiðla, bæði
kvikmynda og tölvuleikja,
á hegðun ungs fólks.
Nefnd sem skipuð var af
menntamálaráðherra til
að gera tillögur um
hvernig hamla mætti
áhrifum af grófu ofbeldis-
efni og jafnframt auka
skilning á kvikmyndum
sem listgrein, skilaði áliti
fyrir skömmu. Formaður
hennar var Karl Jeppe-
sen, forstöðumaður íjar-
skóla Kennaraháskóla Is-
lands.
Hver var niðurstaða
nefndarinnar?
„Við urðum fljótlega
sammála um að við vild-
um ekki leggja til í skýrsl-
unni að ákveðið efni eða
ákveðnar myndir yrðu bannaðar.
Við viljum frekar fara fræðslu-
leið, að kenna börnum að lesa
og meta myndefni á gagnrýnin
hátt þannig að þau geti sjálf val-
ið og hafnað og áttað sig á hætt-
unni sem fylgir óheftu ofbeldis-
efni sem víða er sýnt. Það getur
vel verið að við höfum með þessu
farið aðra leið en til var ætlast
þegar þetta starf fór af stað, en
við höfum einfaldlega ekki trú á
að bönn hafí áhrif í þessum efn-
um.“
Þið leggið mikla áherslu á að
kenna börnum að greina milli
sýndarveruleika og raunveru-
leika. Er algengt að þau geti það
ekki?
„Já, oft heldur leiknum áfram
eftir að komið er út úr tölvuleikja-
salnum eða bíósalnum. Sérfræð-
ingar eru reyndar ekki sammála
um hvaða áhrif þetta hefur á
ofbeldi. Rannsóknir benda til þess
að ef myndefnið er mjög ólíkt
þeirra eigin raunveruleika sé
hættan minni. Til dæmis hafa
kvikmyndir sem fjalla um ungl-
inga og gerast í borgaramhverfi
yfirleitt meiri áhrif en kúreka-
myndir.“
Hvernig á fræðslan að fara
fram?
„Við leggjum til stigvaxandi
umQöllun um kvikmyndir frá
grunnskólastigi og upp á fram-
haldsskólastig. í fyrstu bekkjum
grunnskóla yrði fjallað um efnis-
þætti eins og myndræna frásögn,
veruleika og og sjálfsmynd. I
5.-7. bekk yrði farið út í einfalda
handritsgerð, fjallað um mynd-
mál og hljóð og rætt um gagn-
rýna hugsun gagnvart
skilaboðum og áhrif-
um myndmiðla og um
fyrirmyndir í kvik-
myndum. í efri bekkj-
um grunnskóla yrði
rætt um heim kvikmyndarinnar,
innlifun, leið frásagnarinnar frá
bók í gegnum handrit og til kvik-
myndar. í framhaldsskóla yrði
fjallað um félagslegan þátt kvik-
mynda, um kvikmyndir sem list-
grein og kvikmyndatækni.
Reyndar gerðum við líka tillögur
um fræðslu á háskólastigi, til
dæmis fyrir verðandi kennara.
Við leggjum líka áherslu á nauð-
syn þess að fræða foreldra. Það
viljum við gera með bæklingi þar
sem foreldrum er leiðbeint um
það hvernig þeir geti horft á
myndefni með börnum sínum,
rætt um það og leiðbeint þeim
um vandaðra val.“
►Karl G. Jeppesen er fæddur
í Reykjavík á lýðveldisárinu
1944. Hann lauk prófi í Kenna-
raskólanum árið 1965 og var
síðar við framhaldsnám við
Kennaraháskólann í Kaup-
mannahöfn. Meistaraprófi
lauk hann frá Wales-Háskóla í
borginni Cardiff árið 1991 með
fræðslusjónvarp sem sérsvið.
Karl hefur starfað sem grunn-
skólakennari, starfað hjá Sjón-
varpinu og fræðslumyndadeild
Námsgagnastofnunar og kennt
á kennaranámskeiðum hjá Há-
skóla íslands og Kennarahá-
skólanum. Frá árinu 1995 hef-
ur hann starfað sem kennslu-
tæknifræðingur við Kennara-
háskólann og sér þar um fjar-
skóla. Karl er giftur Sigríði
Hlíðar framhaldsskólakennara
og eiga þau tvær dætur.
„Er einhver kennsla á þessu
sviði í skólum núna?“
„í gildandi námskrá er á
nokkrum stöðum fjallað um
fjölmiðlafræðslu og það er til
námsefni frá Námsgagnastofnun
sem kennir blaðamennsku og
greinaskrif. Ýmsir kennarar hafa
stundað það að skoða fjölmiðla
og bíómyndir með nemendum sín-
um og ræða efni þeirra. Þetta er
allt mjög einstaklingsbundið og
mismunandi eftir skólum. Það
hefur ekki verið mjög þægilegt
fyrir kennara að takast á við efn-
ið, meðal annars vantar fjöl-
breyttara námsefni."
Er nokkur möguleiki að koma
þessu betur að? Það eru margir
sem vilja bæta efni á námskrána.
„Hugsunin er ekki
sú að þetta verði sér-
stök námsgrein, nema
hugsanlega á efri stig-
um grunnskóla og á
fjölmiðlabrautum
framhaldsskóla. Fræðslan getur
farið fram til dæmis sem hluti
af íslenskukennslu, samfélags-
fræði og myndmennt og á þar
alls staðar vel heima. Það er full
ástæða til að byrja snemma á
þessari fræðslu þannig að um-
ræðan um það hvað sé gott mynd-
efni og hvað slæmt fari strax af
stað. Við höfum sent tillögur
okkar til nefndarinnar sem semur
námskrár fyrir grunn- og fram-
haldsskóla og ég vona svo sann-
lega að hún verði tekin til greina
þar. Sjálfur ætla ég að gera það
sem ég get innan Kennaraháskól-
ans tii þess að þetta efni verði
fellt inn í almennt kennaranám."
„Foreldra-
fræðsla
mikilvæg"