Morgunblaðið - 13.09.1997, Qupperneq 12

12 LAUGARDAGUR 13. SEPTEMBER 1997
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Staða lífeyrissjóðanna almennt betri á síðasta ári en árið þar á undan
Eigmrjuk-
ust um 44
milljarða
Lífeyrissjóðir opinberra
starfsmanna eiga enn ekki
fyrir skuldbindingum
STAÐA lífeyrissjóða iandsmanna batnaði nokkuð að
jafnaði á síðastliðnu ári. Eiga flestir almennir lífeyris-
sjóðir nú fyrir skuldbindingum sínum en nokkur brest-
ur er á því í tilfelli lífeyrissjóða starfsmanna ríkis- og
sveitarfélaga.
Raunávöxtun eigna sjóðanna jókst um 1% og nam
hún 7,6% að teknu tilliti tii vísitölu neysluverðs. Þá
hækkuðu hreinar eignir sjóðanna um tæplega 44 millj-
arða króna á milli ára, eða sem samsvarar rúmlega
14% raunaukningu. Ráðstöfunarfé sjóðanna samkvæmt
sjóðstreymi jókst hins vegar hlutfallslega enn meira,
eða um 34% og nam það 62,7 milljörðum króna á síð-
asta ári.
Þetta er meðal þess semjœmur fram í nýlegri skýrslu
bankaeftirlits Seðlabanka íslands um stöðu lífeyrissjóð-
anna.
Þar kemur ennfremur fram að kostnaður við rekstur
lífeyrissjóðanna á síðasta ári nam 747 milljónum króna
og hafði hann hækkað um 57 milljónir króna frá árinu
þar á undan. Þetta samsvarar u.þ.b. 0,3% af heildar-
eignum sjóðanna sem er svipað hlutfall og á síðasta
ári. Þessi hækkun er nokkru meiri en varð milli áranna
1994 og 1995, þrátt fyrir þá fækkun lífeyrissjóða sem
átt hefur sér stað í millitíðinni.
Bætt staða almennra lífeyrissjóða
í skýrslunni kemur ennfremur fram að staða al-
mennra lífeyrissjóða hafi farið batnandi á undangengn-
um árum og eigi þeir nú vel flestir fyrir skuldbinding-
um sínum miðað við forsendur tryggingafræðilegra
úttekta. Stafar betri staða sjóðanna af bættri ávöxtun
og skerðingu réttinda, að því er fram kemur í skýrsl-
unni.
Enn eru þó nokkrir sjóðir sem ekki eiga fyrir skuld-
bindingum sínum og má þar nefna Lífeyrissjóð sjó-
manna, sem vantar tæpa tvo milljarða upp á skuldbind-
ingar sínar, og Lífeyrissjóð bænda, en þar skortir rúma
þijá milljarða upp á að sjóðurinn eigi fyrir skuldbinding-
um sínum.
Hins vegar er staða lífeyrissjóða opinberra starfs-
manna talsvert lakari en staða almennu sjóðanna og
áttu fæstir þeirra fyrir skuldbindingum sínum á síð-
asta ári.
Til að mynda skorti rúmlega 36 milljarða króna upp
á að lífeyrissjóður opinberra starfsmanna ætti fyrir
skuldbindingum sínum miðað við endurmetinn höfuð-
stól um síðustu áramót. Lífeyrissjóð hjúkrunarfræðinga
vantaði um 3 milljarða króna til að eiga fyrir skuldbind-
ingum sínum. Þá vantar um 11 milljarða upp á að
Lífeyrissjóður starfsmanna Reykjavíkurborgar eigi fyr-
ir sínum lífeyrisskuldbindingum, en rétt er þó að geta
þess að ekki er þar um endurmetinn höfuðstól að ræða.
Hlutabréfaeign lífeyrissjóðanna jókst verulega á ár-
inu 1996. Nam heildarhlutabréfaeign sjóðanna í árslok
1996 röskum 14 milljörðum krónum og hafði hún auk-
Nokknar kenidtölun stænsti lífeyi Höfuðstóll 31.12 '96 millj. kr. ■issjóðanna 1996 Aukning höfuðstóls árið 1996 %
SAMEIGNARSJÓÐIR: ]] Hrein f raun- [ ávöxtun % Kostnaður Lifeyris í % af byrði iðgjöldum %
Lífeyrissjóðurinn Hlif 16,7 1.694 11,5 38,1 22,9
Lifeyrissjóður Austurlands 12,8 8.693 7,1 27,6 21.8 :
Lífeyrissjóður Norðurlands 11,8 11.258 3,7 43,6 18,6
Lífeyrissjóður Vesturlands 11,0 4.424 6,1 47,8 17,5
Lífeyrissjóður Verfræðingafél. íslands 9,2 5.189 4,7 9.0 20,8
Lifeyrissjóður Vestmannaeyinga 8,9 V 6 171 7,8 36,4 15,8
Lífeyrissjóður Vestfirðinga 8,5 7.769 5,9 33,0 15,3
Lífeyrissjóður bænda 8,4 8.164 8,0 113,0 10,1
Lífeyrissjóður Flugvirkjafélags íslands 8,1 1.405 1,7 74,3 11,7
Sameinaði lífeyrissjóðurinn 8,0 24.330 4,7 52,3 13,1
Lífeyrissjóður Framsýn 7,7 29.286 5,3 71,4 11,6
Lífeyrissjóður Suðurnesja 7,7 6.410 5,4 49,7 13,7
Lífeyrissjóður verslunarmanna 7,6 45.478 2,6 30,8 14,9
Lifeyrissjóður rafiðnaðarmanna 7,6 6.717 5,1 12,9 17,1
Lífeyrissjóður verkalýðsfél. á Suðurlandi 7,5 3.057 5,8 35,4 15,0
Lífeyrissjóður sjómanna 7,4 25.359 2,7 45,1 13,4
Samvinnulífeyrissjóðurinn 7,3 9.663 7,9 107,2 9,2
Söfnunarsjóður lífeyrisréttinda 7,2 11.557 3,6 9,1 14,3
Lífeyrissjóður blaðamanna 7,1 987 3,7 18,8 14,3
Lífeyrissjóður lækna 7,0 6.217 3,1 12,4 16,0
Eftirlaunasj. Félags ísl. atvinnuflugm. 6,8 4.325 5,3 56,9 11,0
Lífeyrissj. verkal.fél á Norðurl. vestra 6,7 2.077 6,3 50,8 13,5
Lífeyrissjóður K.E.A. 6,6 2.103 1,0 79,4 10,0
Lifeyrissjóður matreiðslumanna 6,5 1.271 6,0 20,8 14,1
Eftirlaunasj. slökkviliðsm. á Keflav.flugv. 6,2 1.005 2,1 23,7 14,2
Lífeyrissjóður Bolungarvíkur 5,8 1.356 5,2 33,9 11,9
Almennur lífeyrissjóður VÍB 5,7 2.436 0,8 1,0 36,6
Lífeyrissjóður hjúkrunarfræðinga 5,6 3.873 2,5 49,6 11,5
Eftirlaunasj. starfsmanna íslandsbanka 5,6 1.707 3,2 33,9 10,9
Lífeyrissjóður Rangæinga 5,6 1.126 7,2 23,3 13,9
Eftirlaunasjóður Landsb. og Seðlabanka 5,3 6.457 3,6 44,0 10,6
Eftirlaunasj. starfsm. Búnaðarb. íslands 5,3 1.994 0,7 44,2 11,1
Lífeyrissjóður starfsm. Reykjav.borgar 4,6 2.205 1,3 76,3 22,6
Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins 4,4 31.463 2,5 114,7 41,8
SÉREIGNARSJÓÐIR:
Lífeyrissjóður Tæknifr. fél. Íslands 10,9 2.594 1,4 1,8 22,4
Lífeyrissjóðurinn Eining 10,3 436 0,8 0,8 115,4
Frjálsi lífeyrissjóðurinn 8,3 3.526 4,1 5,7 25,2
Lífeyrissjóður Tannlæknafél. íslands 7,6 672 3,3 22,0 13,4
íslenski lífeyrissjóðurinn 6,3 770 1,3 3,2 74,7

SAMTALS allir sjóðir 7,6 306.506 3,9 49,0 16,7
f skýrslu bankaeftirlits Seðlabanka íslands um lífeyrissjóðina er reiknuð út raunávöxtun
miðað við neysluverðsvísitölu, þar sem rekstrarkostnaður er dreginnfrá fjármunatekjum.
Hér að ofan má einnig sjá kostnað sem hlutfall af iðgjöldum og lífeyrisbyrði sem eru
lífeyrisgreiðslur sem hlutfall af iðgjöldum. Greint hefur verið á milli sameignar- og
séreignarsjóða og er sjóðunum raðað upp með tilliti til raunávöxtunar.
ist um u.þ.b. 7 milljarða frá árslokum 1995.
Þetta samsvarar rúmum 4% af heildareignum
sjóðanna.
Lífeyrissjóðum fækkað
um 27% frá 1991
Hlutabréfaeign Lífeyrissjóðs verslunar-
manna var metin á um 2 milljarða króna í
árslok 1996, en fjórir aðrir sjóðir áttu hluta-
bréf fyrir 1 milljarð króna eða meira, en
þeir eru Lífeyrissjóðurinn Framsýn, Lífreyris-
sjóður Norðurlands, Samvinnulífeyrissjóður-
inn og Lífeyrissjóður Austurlands.
Lífeyrissjóðum landsmanna hefur fækkað
um 11 eða sem samsvarar 15% á rúmu ári
vegna sameiningar. Hefur lífeyrissjóðum þá
fækkað um rúman fjórðung á undanfömum 5
árum. Eru þeir nú 64 talsins en þar af eru
55 enn í fullri starfsemi en 9 starfandi lífeyris-
sjóðir taka ekki lengur við iðgjöldum.
Þessi fækkun kemur til vegna sameiningar
6 sjóða í Lífeyrissjóðinn Framsýn, sameiningar
tveggja sjóða við Sameinaða lífeyrissjóðinn og
sameiningu tveggja sjóða við Almennan lífeyr-
issjóð VIB. Þá sameinuðust þrír iífeyrissjóðir
í Lífeyrissjóðinn Lífíðn í byijun þessa árs.

Úr milliuppgjöri 1997 Jan.-júní Jan.-júní
fíekstrarreikningur Miiijónír króna 1997 1996 Breyting
Rekstrartekjur 316,8 384,3 -17,6%
Rekstrargjöld 261.4 286.5 -8.8%
Rekstrarhagn. f. fjármagnsllöi og afskr. 55,4 97,8 -43,4%
Afskriftir 43,3 33,4 +29,6%
Hagnaöurtímabilsins 5,5 57,3 -90,4%

Efnahagsreikningur Míiiiónir króna 30/6 ‘97 30/6'96 Breyting
| Eignir: |
Veitufjármunir 247,1 214,0 +12,7%
Fastafjármunir 460,1 307,8 +49,5%
iEignÍr samtals 707,2 521,8 +35,5%
I Skuidir oa eiaiO 16:1 Skammtímaskuldir 177,2 74,4 +138,2%
Langtímaskuldir 146,5 212,9 •31,2%
Eigið fé 383.5 234,5 +63,5%
Sfculdir og eigíð fé samtals 1 ; u +35,5%
Lakari afkoma hjá Krossanesi
Hagnaður
minnkaði um 90%
HAGNAÐUR Krossaness hf. nam 5,5
milijónum króna á fyrstu sex mánuð-
um þessa árs. Þetta er rösklega 50
milljóna króna lakari afkoma en varð
af rekstri félagsins á sama tíma á
síðasta ári, en hagnaður félagsins þá
nam rúmum 57 milljónum króna eftir
skatta. Þetta er nokkuð lakari afkoma
en áætlanir fyrirtækisins gerðu ráð
fyrir, að því er segir í frétt.
Velta verksmiðjunnar dróst einnig
saman um 17,6%. Samdrátturinn á
sér stað þrátt fyrir að fyrirtækið
hafi í millitíðinni bætt við verksmiðju
í Ólafsfirði. Stafar hann af 9 þús.
tonnum minna af hráefni nú en í
fyrra.
Þessi samdráttur er afleiðing af
umdeildu fyrirkomulagi síldveiða auk
langrar brælu á loðnumiðum um það
Ieyti sem fyrirtækið hafi yfirleitt tek-
ið á móti hvað mestu af hráefni.
Jóhann Pétur Andersen, fram-
kvæmdastjóri Krossaness, segir
þessa afkomu valda vonbrigðum.
„Við gerðum auðvitað aldrei ráð fyr-
ir að afkoman í ár yrði jafngóð og
í fyrra, enda um algert metár að
ræða þá. Þessi niðurstaða veldur mér
engu að síður nokkrum vonbrigðum
en ræðst þó mest af þáttum sem við
réðum ekki við.“
Jóhann segir það ljóst að með
fjölgun verksmiðja og aukinni af-
kastagetu þeirra muni samkeppnin
um hráefnið aukast. Þó sé gert ráð
fyrir að afkoma félagsins batni á
síðari hluta ársins.
Birgðir
af gulli
aukast
London. Reuter.
BIRGÐIR af gulli í heiminum
jukust um tæplega einn
fimmta á fyrri helmingi þessa
árs miðað við sama tíma í fyrra
í 2028 tonn að sögn markaðs-
rannsóknarfyrirtækisins
GFMS (Gold Fields Mineral
Services).
GFMS segir að skýringin á
17,1% meiri birgðum sé aðal-
lega aukin eftirspurn eftir
skartgripum í Miðaustrlöndum
og á Indlandi og skyldar
ástæður. En saia seðlabanka
á 220 tonnum ýtti gullverði
niður. Samkvæmt mati GFMS
á opinberri gullsölu voru um
200 tonn„sennilega af evr-
ópskum uppruna."
Ástralski seðlabankinn seldi
167 tonn af gulli úr varaforða
sínum fyrr á þessu ári og dró
úr ugg á markaðnum um víð-
tæka opinbera gullsölu. Verð
á gulli hafði ekki verið lægra
í 12 ár.
Námur hafa átt erfitt upp-
dráttar vegna lækkaðs gull-
verðs og víða svarar fram-
leiðslan ekki kostnaði. Tæpur
helmingur gullnáma heimsins
munu ekki geta skilað hagnaði
ef engin breyting verður á
núverandi verði að sögn yfir-
manns GFMS.
10 milljarða
króna veltu-
aukning
í verslun
VELTA í verslunargreinum
jókst um 7,8% á fyrri helmingi
þessa árs samanborið við sama
tímabil í fyrra. Nam veltan 137
milljörðum króna og hafði hún
aukist um 10 milljarða á milli
ára. Hefur veltan þá aukist
um 26% að raunvirði frá því á
sama tímabili 1994.
Tæplega 11% aukning varð
á veltu í heildverslun á milli
tímabila og munar þar mest
um 14% aukningu í heildsölu-
og smásöludreifingu á bensíni
og olíum og 11% aukningu á
annarri heildverslun.
Smásöluverslun jókst hins
vegar nokkru minna, eða um
3,2%. Tæplega 90% aukning
varð á sölu snyrti- og hrein-
lætisvara og sala bóka og rit-
fanga jókst um tæp 19%.
Mestur samdráttur varð hins
vegar í fiskverslun og sölu á
tóbaki, gosi og sælgæti, eða
um 12% í hvoru tilviki.
Hlutabréf
SÍF hækka
í verði
HLUTABRÉF í Sölusambandi
íslenskra fiskframleiðenda
hækkuðu um 9% \ viðskiptum
á Verðbréfaþingi íslands í gær
í kjölfar fregna af kaupum
fyrirtækisins á stærsta fisk-
vinnslufyrirtæki Kanada.
Námu heildarviðskipti dagsins
með bréf í SÍF tæpum 13 millj-
ónum króna og var lokagengi
bréfanna 4,25.
Heildarviðskipti dagsins á
VÞÍ námu 42 milljónum króna
og lækkaði hlutabréfavísitala
VÞÍ lítillega, eða um 0,07%.
Mesta einstaka lækkunin varð
á gengi hlutabréfa í Sam-
vinnusjóði íslands, en gengi
bréfanna lækkaði um 8% og
stóð í 2,30 við lokun.