Morgunblaðið - 08.11.1997, Blaðsíða 10

10 LAUGARDAGUR 8. NÓVEMBER 1997
LANDSFUNDUR ALÞÝÐU BAN DALAGSINS
MORGUNBLAÐIÐ
Deilt um skipan
framkvæmda-
stjómar
Efasemdarmenn um
sameiginlegt vinstra
framboð safna liði
Mjög afdráttarlausar skoðanir um hvort reyna eigi sameiginlegt
framboð eða ekki hafa komið fram á landsfundi Alþýðubandalags-
ins, segir í samantekt Helga Þorsteinssonar. Gera má ráð fyrir
að það skýrist nokkuð í dag hvaða sjónarmið verða ofaná er kosið
verður til framkvæmdastjómar.
EKKI hafði tekist samkomu-
lag um skipan framboðslista
til framkvæmastjórnar á
landsfundi Alþýðubandalags-
ins í gær og var því frestað
til dagsins í dag að kynna
hann.
Samkvæmt heimildum
Morgunbiaðsins standa deilur
innan kjörnefndar um það
hvort Ari Skúlason, fram-
kvæmdastjóri ASÍ, skuli taka
sæti í framkvæmdastjórn, en
ákveðnir áhrifamenn innan
flokksins eru því mótfallnir.
Landsfundarfulltrúar, sem
rætt var við, töldu alls óvíst
hvort tækist að skipa einn
lista og því er ekki ólíklegt
að kosið verði milli manna.
Eftir reglugerðarbreyt-
ingu sem samþykkt var á
landsfundinum sitja sjö menn
Á SÉRSTÖKUM fundi AI-
þýðubandalagsmanna og for-
ystumanna BSRB, BHM og
ASÍ á landsfundi flokksins í
gær kom fram vilji forystu-
manna flokksins til reglu-
bundins samráðs við verka-
lýðshreyfinguna. Viðbrögð
Grétars Þorsteinssonar, for-
seta ASÍ, voru jákvæð.
Hann sagði stjórnmálasam-
tök jafnaðarmanna og félags-
hyggjufólks eiga samleið með
verkalýðshreyfingu fram-
tíðarinnar. Hann vísaði til
fordæma frá Norðurlöndum
þar sem starfandi væru stór
heildarsamtök launafólks og
jafnframt stórar og öflugar
hreyfingar jafnaðarmanna.
í framkvæmdastjórn, auk
flokksstjómarinnar, en voru
níu áður. Fjórir menn víkja
úr sæti nú vegna reglna um
hámarksfjölda kjörtímabila.
Verkalýðshreyfingin hefur
samkvæmt heimildum Morg-
unblaðsins tekið þá stefnu að
marka sér greinilega stöðu
innan flokksins til þess að
tryggja framgang samfylk-
ingarstefnunnar. Grétar Þor-
steinsson, forseti ASÍ, hefur
meðal annars tekið sæti í rit-
stjórn stj órnmálaályktunar
landsfundarins og þykir það
óvenjulegt.
Jóhann Geirdal var á lands-
fundinum endurkjörinn vara-
formaður Alþýðubandalags-
ins með lófataki sem og aðrir
í stjórn.
Þau Marta Hjálmarsdóttir,
formaður BHM, og Ögmund-
ur Jónasson, formaður BSRB,
tóku heldur stirt í hugmyndir
Alþýðubandalagsmanna.
Marta sagði að reynsla sam-
takanna af samstarfi við Al-
þýðubandalagið væri ekki
góð, og því yrðiað byggja upp
traust að nýju. Ögmundur
lagði mikla áherslu á að
verkalýðshreyfingin væri
sjálfstæð gagnvart öllum
stjórnmálaflokkum. Hann
sagði hins vegar að það væri
verkalýðshreyfingunni
kappsmál að stjórnmálaflokk-
ar reistu stefnu sína á við-
horfum sem frá henni væru
runnin.
EFASEMDARMENN um kosti sam-
eiginlegs framboðs vinstriflokkanna
hafa lagt fram tillögu til ályktunar
á landsfundi Alþýðubandalagsins
þess efnis að stefnt verði að mál-
efna- og samstarfssamningi við aðra
stjómarandstöðuflokka fyrir þing-
kosningamar 1999 en hvetja jafn-
framt til þess að Alþýðubandalags-
menn hefji tímanlega undirbúning
framboðs. Undir tillöguna skrifa 33
landsfundarfulltrúar, þar af tíu af
Norðurlandi eystra og jafnmargir
úr Reykjavík.
Andstæðingar sameiginlegs
framboðs segja að þó að stuðnings-
menn þess hafi verið meira áber-
andi á landsfundinum hingað til
þýði það ekki að þeir séu í meiri-
hluta meðal fulltrúa. Einkum eigi
ýmsir landsbyggðarfulltrúar eftir
að láta til sín taka.
Valdahlutföllin skýrast í kjöri
til framkvæmdasljórnar
Fyrir fundinn vildi Margrét Frí-
mannsdóttir, formaður flokksins,
og aðrir forystumenn gera lítið úr
ágreiningi um samfylkinguna því
ekki væri orðið tímabært að taka
afstöðu til forms hennar. Á fund-
inum hafa hins vegar komið fram
mjög afdráttarlausar skoðanir um
hvort reyna eigi sameiginlegt fram-
boð eða ekki. Gera má ráð fyrir að
það skýrist nokkuð í dag hvaða
sjónarmið verða ofaná því þá verður
kosið til framkvæmdastjómar en á
morgun verður kosið í miðstjórn.
Afdráttarlaus stuðningur verka-
lýðsleiðtoga í flokknum við sameig-
inlegt framboð vakti athygli. í setn-
ingarræðu sinni lagði Margrét Frí-
mannsdóttir áherslu á aukið sam-
starf við verkalýðshreyfínguna og
henni er ætlað töluvert hlutverk í
dagskrá fundarins. Sumir hafa gert
því skóna að Margrét hafi þannig
beitt fyrir sig verkalýðshreyfmgunni
á meðvitaðan hátt til að styrkja sam-
fylkingarstefnuna. Áberandi er
hversu margir samfylkingarmanna
hafa talað á sömu nótum og formað-
urinn um mikilvægi tengslanna við
verkalýðshreyfinguna. Flestir þeirra
hafa vísað til fordæma á Norður-
löndum, þar sem stóru jafnaðar-
mannaflokkamir hafa löngum
stjómað í nánu samstarfi við verka-
lýðshreyfinguna. Svo virðist sem
verið sé að leggja línurnar fyrir hinn
sameinaða flokk framtíðarinnar.
Ekki má auka bilið milli
flokkanna á landsfundinum
Guðmundur Þ. Jónsson, formað-
ur Iðju, kynnti tillögur verkalýðs-
leiðtoganna og fleiri landsfundar-
fulltrúa um samfylkingarstefnuna.
í ræðu sinni varaði hann meðal
annars við því að á fundinum yrði
bilið milli Alþýðuflokks og Alþýðu-
bandalags aukið.
„Ég tel að við verðum að vanda
okkur í afstöðu til kjaramála, land-
búnaðarmála, sjávarútvegsmála,
Evrópumála og annarra þeirra mála
sem deilum valda í þessu þjóðfé-
lagi. Og við megum undir engum
kringumstæðum gera meiri kröfur
til hugsanlegra samstarfsaðila okk-
ar í kosningabaráttu en við myndum
gera í samningum við þá sömu að-
ila um ríkisstiórn að loknum kosn-
ingum. Ef við Alþýðubandalags-
menn værum nú kröfuharðari við
Alþýðuflokk og Kvennalista en við
höfum verið í ríkisstjórnarviðræðum
síðastliðna þijá áratugi værum við
að spilla stórkostlegu tækifæri til
þess að flokkar félagshyggju, jafn-
aðar og kvenfrelsis gangi fram í
sameiginlegu framboði við alþingis-
kosningar 1999.“
Guðmundur sagði að það væri
engin tilviljun að Islendingar væru
eftirbátar Norðurlanda í framlögum
til barnafjölskyldna. „Það er vegna
þess að hér hafa íhaldsöflin verið
sterk og sameinuð en félagshyggju-
fólk og jafnaðarfólk sundrað afl.“
Fjórir þingmenn andsnúnir
samfylkingu
Fjórir af þingmönnum Alþýðu-
bandalagsins hafa talað skýrt gegn
sameiginlegu framboði, þeir Hjör-
leifur Guttormsson, Ragnar Arn-
alds, Steingrímur J. Sigfússon og
Ögmundur Jónasson. Bryndís Hlöð-
versdóttir hefur talað fyrir náinni
samfylkingu og Margrét Frímanns-
dóttir er talin vera söinu skoðunar
þó hún hafi ekki tekið afdráttar-
lausa afstöðu á fundinum. Svavar
Gestsson hefur farið bil beggja og
segist vilja koma í veg fyrir klofn-
ing vegna málefna sem ekki sé orð-
ið tímabært að taka afstöðu til.
Kristinn H. Gunnarsson hefur ékki
tekið til máls á fundinum um þessi
efni.
Hjörleifur Guttormsson hefur
verið harðasti andstæðingur sam-
eiginlegs framboðs á landsfundin-
um og varað við klofningshættu.
Hann sagði í ræðu á fimmtudags-
kvöldið að ef úr þeim áformum yrði
jafngilti það því að leggja niður
Alþýðubandalagið, en jarðarförin
yrði auglýst síðar. Hann sagði vera
mikinn mun á samstarfi flokkanna
í sveitarstjómarkosningum og
landsmálum, meðal annars vegna
þess að þar bættust utanríkismálin
við.
„Staðhæfingar um að ágreining-
ur flokkanna hafi minnkað til muna
að undanförnu verða ekki studdar
rökum, hvorki með tilvitnunum í
samþykktir flokkanna eða afstöðu
fulltrúa þeirra á Alþingi," sagði
Hjörleifur. „Ég hef ekki á Alþingi
fundið aukinn samhljóm milli Al-
þýðubandalags og Alþýðuflokks
sem á trúverðugan hátt leggi til
efni í sameiginlegt framboð til Al-
þingis og sameiningu sem af því
leiddi."
Hjörleifur benti á mismunandi
afstöðu flokkanna til Atlantshafs-
bandalagsins og Evrópusambands-
ins og spurði hvort Álþýðubanda-
lagið ætlaði að fella merki sín í
þeim málum. Hann nefndi einnig
að ólík afstaða til landsmála og
landsbyggðarinnar endurspeglaðist
í kjörfylgi þeirra.
„Á þessu kjörtímabili hefur ólík
afstaða A-flokkanna til þjóðmála
komið berlega í ljós í mörgum mál-
um. Ég nefni frá síðasta þingi hluta-
félagavæðingu ríkisbankanna og
afstöðuna til stóriðju- og orkumála.
í umhverfísmálum er Alþýðu-
flokkurinn áhugalítill og sinnulaus
í samræmi við ofurtrú sína á mark-
aðslausnir."
Ágreiningsmálum
sópað undir teppið
Hjörleifur sagði að í samstarfi
vinstri flokkanna yrði málefnagrunn-
urinn lágmarkssamnefnari og ótrú-
verðug málamiðlun og ágreinings-
efnunum yrði sópað undir teppið.
„Með öllu er óvíst að fylgi flokka
sem efna saman í slíkt framboð
með enga eða útvatnaða stefnu í
afdrifaríkum þjóðmálum skili sér á
slíkan lista. Énginn þarf að efast
um að ný framboð birtist og keppi
um fylgi við slíkar aðstæður."
Hjörleifur sagði það óskhyggju
að halda að hægt væri að flytja
flokka og félaga í þeim hreppaflutn-
ingi yfir í annað samhengi eða
grundvöll heldur en þeir hefðu áður
staðið fyrir.
„Slíkt hlýtur að verða til þess að
leiðir skilji og er því bein ávísun á
klofning. Mér sýnist margt benda
til að það sé slíkur klofningur sem
núverandi forysta Alþýðubanda-
lagsins stefnir að leynt og ljóst.“
Mun leysast upp með
sameiginlegu framboði
Ragnar Arnalds sagði í ræðu
sinni á fimmtudagskvöld að ef farið
yrði í sameiginlegt framboð árið
1999 væn í hugum fólks og í raun
orðinn til nýr flokkur en hinir eldri,
þar á meðal Alþýðubandalagið,
myndu leysast upp.
Ragnar benti á að á síðustu fjór-
um áratugum hefðu Alþýðuflokkur
og Alþýðubandalag aðeins setið
saman í ríkisstjóm í fjögur ár. „Úr
því flokkarnir gátu ekki tollað meira
saman í ríkisstjórn er augljóst að
flokksmenn þeirra gætu ekki heldur
tollað saman undir einnig regnhlíf,
hvað þá undir sömu sæng.“
Ragnar sagði það hyggilegra
heldur en að efna til sameiginlegs
framboðs að kanna í nokkur ár
hvort sameiginleg málefnastaða
myndi skapast í samstarfi.
Hann sagðist óttast að í náinni
samfylkingu gæti komið til illdeilna
vegna skipulagsmála sem gætu
reynst nýjum flokki mjög hættuleg.
„Viljum við nýjan miðjuflokk sem
gæti orðið sjálfum sér sundurþykk-
ur?“ spurði Ragnar. Hann sagði að
ekki mætti sundra þeirri fylkingu
sem ein hefði einarðlega fylgt
vinstristefnu, það er að segja Al-
þýðubandalaginu.
Steingrímur J. Sigfússon sagði
að hætta væri á því að úr sameigin-
legu framboði Alþýðuflokks og Al-
þýðubandalags yrði moðsuða og
málamiðlanir. Hann rakti ágreining
flokkanna í mikilvægum málum, til
dæmis varðandi Evrópusambandið,
Atlantshafsbandalgið, herstöðina,
um erlendar fjárfestingar i íslensk-
um sjávarútvegi, um óheftan inn-
flutning landbúnaðarafurða og sér-
stakan skatt á sjávarútveginn og
þar með á landsbyggðina. Hann
spurði hvort Alþýðubandalagsmenn
væru tilbúnir til samstarfs við flokk
sem á stjómartíma sínum hefði stað-
ið fyrir því að koma á sjúklinga-
skatti og skólagjöldum og fylgt
glórulausri stefnu varðandi stóriðju
og einkavæðingu. Hann sagðist ekki
trúaður á að sameiginlegt framboð
næðist miðað við bessar aðstæður.
rrn ■jjrn rrn a n"in lárusþ.valdimarssoi\i,framki/æmdastjóri
UOZ. I IDU'DÖl I u / u JÓHAHIN ÞÓRÐflRSON, HRL. LÖGGILTUR FASTEIGNflSflll.
Nýjar á söluskrá meðal annarra eigna:
Úrvalseign - Arnarnes - frábært verð
Steinhús: Haeð um 150 fm. Jarðhæð um 90 fm (séríb.?). Tveir Innb.
bílskúrar um 60 fm. Ræktuð lóð - skrúðgarður um 1300 fm.
Teikningar, myndir og nánari uppl. aðeins á skrifstofunni.
Skammt frá Kirkjusandi
Góð, sólrík 4ra-5 herb. íbúð í 6 íb.húsi. Mikil og góð sameign. Útsýni
vestur á Sundin. Lán kr. 6 millj. til 25 ára. Vextir 5,1%. Hentar m.a.
þeim sem ná ekki greiðslumati. Nánari uppl. aðeins á skrifstofunni.
Fyrir smið eða laghentan
Gott steinhús um 100 fm hæð og lítil rishæð. Bílskúr um 40 fm. Sól-
verönd. Trjágarður. Á vinsælum stað í smáíb.hverfi. Vinsamlegast
leitið nánari upplýsinga.
Álfheimar - hagkvæm skipti
Til sölu sóirík, nokkuð endumýjuð 4ra herb. íb. á 3. hæð, um 100 fm.
Sólsvalir. Skipti æskileg á stærri eign í nágrenninu.
Athugið: Breyttur opnunartími í dag
Opið í dag kl. 16 til 18
Höfum á skrá trausta, fjársterka
kaupendur að góðum eignum.
Vinsamlegast leitið nánari
upplýsinga. LAUGAVEG118 S. 5521150 - 5521370
ALMENNA
FASTEIGNASALAN
Vilji til samráðs
við verkalýðs-
hreyfinguna