Morgunblaðið - 08.11.1997, Blaðsíða 28

28 LAUGARDAGUR 8. NÓVEMBER 1997 l/IKII MORGUNBLAÐIÐ
VIIIU m
ÚTI AÐ BORÐA MEÐ
EINARI THORODDS EN LÆKNI
Lífíð er trf
stutt fyrir
léleg vín
EINAR Thorodd-
sen segist halda að
Einar Ben hafi
verið fjarskyldur
ættingi sinn. „Eg
held að hann hafi
verið af
Reynistaðaættinni,
eins og ég, en síðan
Reynistaðabræðra
beið hinn beisklegi
aldurtili á heiðinni
forðum hefur sú
bannhelgi hvílt yfir
ættinni að klæðast
grænu. Eg fer
aldrei í græn föt.
Að vísu verð ég að
vera í grænum
slopp þegar ég
sker upp, og á
meðan er ég líklega
á undanþágu hjá
almættinu,“ segir
læknirinn um leið
og við göngum inn
á barinn.
Einar kveðst leg-
gja mikið upp úr
fordrykknum. „Með réttu vali á
fordrykk býr maður magann undir
máltíðina sem í vændum er. For-
drykkurinn kemur munnvatns-
rennslinu af stað, en það er einmitt
munnvatnið sem segir: „Nú vil ég
fá mat,“ og býr magann undir að
taka við honum. Vínsmökkun, þar
sem menn skyrpa út úr sér víninu
til að verða ekki fullir, í stað þess
að kyngja því, er þess vegna eitt
það versta sem hægt er að gera
maganum, því vínið kemur munn-
vatnsrennshnu af stað og maginn
segir: „Jæja, nú er eitthvað að
koma,“ en svo bara kemur ekkert
og maginn situr eftir sár og illa
svikinn."
Einar Thoroddsen Þratlaus
er ekki aðeins sér-
fræðingur í háls-,
nef- og eyrnalækn-
ingum. Hann er
einnig sérfræðingur
í eðalvínum og getur
greint árganga eftir
lykt og lit. Sveinn
Guðjónsson spjallaði
við hann
um mat, drykk og
óþörf líffæri líkam-
ans yfir kvöldverði á
veitingahúsinu
Einari Ben.
vmna
Einar þvertekur
fyrir að vera búinn
næmari bragðlauk-
um en gerist og
gengur og segir að
vínsmökkun-
arhæfileikar séu
áunnir, en ekki
meðfæddir. „Þetta
er bara ávöxtur
þrotlausrar vinnu,“
segir hann bros-
andi og bætir við
að lestur fagbóka,
ásamt reynslu og
prófunum kenni
mönnum að greina
eðalvín frá lélegum
vínum. Hann velur
Fino Sherry - Tio
Pepe í fordrykk, en
það er spánskt, frá
Andalúsíu, og
þurrt. „Þú finnur
lyktina af því,“
segir hann. „Þetta
er eins og lykt úr gömlum húsum,
svona lykt eins og maður gæti
ímyndað sér að hafi verið heima
hjá Emil í Kattholti, eiginlega
hálfgerð fúkkalykt."
Fordrykkurinn virkar vel og
það er eins og maður heyri mag-
ann segja: „Nú er gaman, það er
að koma matur.“
I forrétt verður fyrir valinu
Hvala Sashimi að hætti lýðræðis-
sinna. Þetta er japanskur réttur
og hljómar vel. Raunar fáum við
útvíkkaða útgáfu af þessu sashimi,
því auk hrefnukjöts eru þarna hin-
ar ýmsu fisktegundir svo sem lax,
karfí, skarkoli, hörpuskel, úthafs-
rækja, og allt hrátt að sjálfsögðu.
Morgunblaðið/Golli
EINAR Thoroddsen, háls-, nef- og eyrnalæknir við eftirlætisiðju sína, vínsmökkun.
Þjónninn bíður átekta með flöskuna á lofti.
Þetta er borið fram með Wasapi,
Kikkomansoja og pikluðu engifer.
Því er þýðingarmikið að vanda vel
valið á víninu með svo krydduðum
rétti.
Fjölhæft matarvín
„Við verðum að velja vín sem
stendur af sér þetta sterka krydd,“
segir háls-, nef- eyma- og vínsér-
fræðingurinn. Fyrir valinu verður
franska hvítvínið Gewurztraminer
Mamberg 1994 - Pierre Sparr,
Alsace. Einar smakkar og er
ánægður. „Þú finnur að þetta vín
er mikið um sig og situr lengi.
Þessi víngarðm’ er hátt skrifaður
og að mínu mati er
Gewúrztraminer eitt fjölhæfasta
matarvín í heimi. Það siglir í gegn
um svo mikið af kryddum, eins og
til dæmis engiferið sem er í for-
réttinum okkar. Galdurinn er að
vínið nái alltaf að skína í gegn, og
það gerir þetta vín svo sannarlega í
þessu tilfelli."
Greinarhöfundur getur ekki
annað en verið sammála þessu
enda finnur hann sárt til vanþekk-
ingar sinnar gagnvart speki sér-
fræðingsins. „Eg læri þó alltént
eitthvað á þessu kvöldi," hugsar
hann sér til hughreystingar og
næst fer Einar að hrósa glösunum.
Þau skipta líka miklu máli. Einar
segir að hægt sé að skemma áhrif-
in af góðum vínum með því að bera
þau fram í vitlausum eða illa hön-
nuðum glösum. Það hefur aðallega
með ilminn að gera. Fyrst lyktar
maður af víninu, síðan hristir
maður glasið aðeins, þannig að
vínið þekji allt innra yfirborð
glasins og lyktar síðan aftur. Þá er
lyktin greinilega mun þyngri og
sterkari. Þess vegna hella menn
aðeins í glösin til hálfs, það er upp
að þeim punkti þar sem glasið er
breiðast, því það verður að vera
svigrúm í efri hluta glassins fyrir
ilminn að búa um sig og breiða úr
sér. Einar bendir jafnframt á að
lítil angan komi úr barmafullu glasi
af víni.
A meðan við bíðum eftir aðal-
réttinum er borið fram Stökkt sal-
at með hunangssteiktum kjúklingi,
sem bragðast afskaplega vel. Eg
spyr Einar út í sérgrein hans í
læknisfræðinni:
- Hvað eiga til dæmis eyru, nef
og háls sameiginlegt? Af hverju
eru þessi líffæri sett saman í sér-
grein? Og þvíþá ekki að hafa aug-
un með ípakkanum?
„Háls, nef og eyru eiga það sam-
eiginlegt að vera op, eða holur.
Augun era ekki op, en eiga það
vissulega sameiginlegt með eyran-
um að vera móttökutæki. En það
er bara hefð fyrir því að hafa háls
nef og eyra saman í sérgrein og ,
stafar líklega af því að tækjakost-
urinn, sem notaður er við að rann-
saka þessi líffæri, er svipaður og
nýtist saman. Við augnlækningar
ertu kominn út í allt aðra sálma og
allt önnur tæki.“
Bnrðeyrarvín
ng villibráð
í aðalrétt höfðum við pantað
svokallaða Villiþrennu sem sam-
anstendur af pönnusteiktri gæsa- ,
bringu með lerkisveppasósu,
hreindýramedalíum með blá- ,
berjablóðbergssósu og svartfugli
með gráðostasósu og gljáðum vín-
berjum. Mál málanna er svo
auðvitað að velja rétta vínið með
þessu.
Einar hafði áður lýst ánægju
sinni með vínlistann, sem hann
sagði að væri bara nokkuð „þétt-
ur“ miðað við það sem gerist og
gengur hér á landi. Þarna eru yfir
tuttugu tegundir af rauðvínum og
hátt í tuttugu tegundir af hvítvín-
um, sum dálítið dýr, önnur
ódýrari, en Einar segir varasamt
að horfa alltof mikið í aurinn þeg-
Nóttin í myrkri draumsins
DRAUMSTAFIR KRISTJÁNS FRÍMANNS
Mynd/Kristján Kristjánsson
ASJÓNA myrkurs í nótt draumsins.
Margur prísar sumarið
fyrir fagran fuglasöng,
en ég hæli vetrinum,
því nóttin er löng.
(Þjóðvísa.)
ÞEGAR veturinn hefur tekið við
lyklum tímans af sumri hausts, geta
menn lagst rólegir undir feld og
látið sig dreyma, langar nætur mik-
ils myrkurs og margra drauma eða
æft sig að „sjá“ myrkrið og skoða
hvað það hefur að geyma. Þetta
svarta efni andrúmsins sem umvef-
ur allt eins og þoka, eyðir fjar-
lægðum og lætur alla hluti hverfa
eða umbreytast líkt og fyrir hendi
töframanns er ekki allt sem það
sýnist. Myrkrið hefur í sér fólgna
orku sem er bæði þelgóð og
þymótt, það er bæði vinur og
vemdari jafnt sem andstæðingur
og uppljóstrari. Nóttin veitir íbúum
sínum öryggi og staðfestu en getur
jaíhframt slengt hinum sömu í sál-
arháska geðræns öryggisleysis ef
svo ber undir.
f myrkri draumsins era táknin
hliðstæð ofangreindum líldngum,
en það er einnig ógnvekjandi og
hættulegt efni þeim sem ekki
kunna með það að fara. Hættulegt
að því leyti að árar myrkursins eiga
það til að tútna út í óviðráðanleg
skrímsl séu þeir nærðir á myrkra-
verkum. Ognvekjandi vegna
nálægðar myrkursins við ill öfl
svartra galdra og neikvæðs hugar-
fars. Mítan um myrkrið tengist
fomsögulegum tíma og vera
mannsins í myrkri, þar varð Skuggi
draumsins til og margar aðrar
draumverur sem við þekkjum sem
tákn í dag. Þar era svört hol
draumsins sem allt efni sogast í og
hverfur, það er ferð frá einni vídd
til annarrar, frá einum tíma til ann-
ars, úr vöku í svefn og svefni í
draum. Hinum megin er svo and-
stæða hérverunnar með sérstæðum
boðum birtu og yls, þess myrkurs
sem líkist hvítum hrafni.
Draumar „Sigríðar“
Fyrri. Mig dreymdi að ég gekk
inn í herbergi vinar míns (sem er
sjúkur maður) og er til húsa hjá
mér. Mér verður litið upp í hom á
loftinu íyrir ofan rúmið hans, sé ég
þar kraðak af svörtum flugum, ég
stuggaði við þeim, þá flugu þær í
langri röð út um opinn glugga. Ég
rauk til og ætlaði að loka gluggan-
um svo flugumar kæmust ekki aft-
ur inn en í því flaug inn fugl, maríu-
eria og upp á skáp, þar ætlaði ég að
handsama hana en gat ekld. Hún
flaug til baka út um gluggann, þá
með hvítt blað í nefinu, á þessu blaði
var Maríumynd.
Seinni. Mig dreymdi að foreldrar
mínir (sem era látnir) gistu hjá mér
um nótt, en vora famir til síns
heima, sem var góður spölur (í
draumnum) frá mínu húsi en þó
sást á milli húsa. Morguninn eftir lít
ég út og sé móður mína vera að
hengja upp mjallahvítan þvott sem
blakti í golunni. Þegar hún er búin
leggja þau af stað uppeftir til mín,
sem var yfir mýri og palla að fara,
þau urðu ekki alveg samferða,
móðir mín leitaði eftir skárri göngu-
leið en rann til á hálum pöllunum.
Þau styttu sér leið yfii’ tjöm sem
var nokkuð stór og djúp, faðir minn
sökk fljótlega og hvarf en lengra frá
var móðir mín að berjast við að
halda sér uppi og hrópa á hjálp. Ég
rauk til að opna gluggann en gekk
illa því hann var frosinn fastur, en
gekk loksins. Úti stóðu nokkrar
manneskjur sem ég þekkti ekki, ég
bað þau að fara strax og ná í hjálp,
þá sneri ein kona sér við, hló og
flissaði og ég las úr svip hennar,
hvað ég væri að skipta mér af
þessu, ég sagði að þetta væra for-
eldrar mínir, þá brá henni og hún
fór burtu.
Ráðning
Fyrri draumurinn lýsir þér sem
göfugri sál sem með hjartahlýju
þinni kveður burt allt sárt og
óþægilegt (kraðak af flugum) úr
sálu/hjarta vinar þíns svo hann
mun þegar kallið kemur (maríuerl-
an) mæta skapara sínum hreinn og
strokinn (blaðið með Maríumynd-
inni), sáttur við allt.
I seinni drauminum kemur fram
að ferð þín gegnum lífið hafi hingað
til verið yfir margan erfiðan hjalla
(foreldrar þínir sýna ferð þína yfir i ■
mýri og palla, hálku og tjörn) að ifi-n;
fara og vöðin ekki alltaf höfð fyrir
neðan (frosnir gluggar, hlátur og !
fliss). Nú berst hins vegar boð um
breytingu á högum þínum (hvíti n fi