Morgunblaðið - 14.11.1997, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
FÖSTUDAGUR 14. NÓVEMBER 1997 39 «
Um kvótasölu og
byltingarafmæli
BANKASTJÓRI
Landsbankans, Sverr-
ir Hermannsson, sendi
mér föðurlegar um-
vandanir í Morgun-
blaðinu hinn 11. þ.m.
og vakti um leið at-
hygli mína á því í tví-
gang í stuttum pistli
sínum að grein mín
um kvótasölu frá Suð-
urnesjum hefði birst á
afmæli rússnesku
byltingarinnar, 7.
nóv., og hafi hann
sæll nefnt það. Þeir
eru ekki margir
frægðarmenn íslensk-
ir, sem minnast þess
nú er mætt var með orður og
krossa til þess að fagna téðu af-
mæli. En grein mín var raunar
ekki skrifuð til þess að minnast
þess er rússneskir kommúnistar
slógu eign sinni á allt það sem
einhvers virði var í landi þar. Mér
var önnur og nærtækari eignaupp-
taka í huga.
Mér finnst það kerfi
með öllu óverjandi sem
gerir ráð fyrir því, segir
Sigríður Jóhannes-
dóttir, að hægt sé að
taka afkomumöguleika
heilla byggðarlaga og
selja þá á uppboði.
Mér finnst nefnilega það kerfi
með öllu óveijandi sem gerir ráð
fyrir því að hægt sé að taka af-
komumöguleika heilla byggðar-
iaga og selja þá á uppboði. Eg er
með öðrum orðum alls ekki sátt
við að einstakir útvegsmenn „eigi“
veiðiréttinn en sjómenn og fisk-
vinnslufólk hafi ekkert yfir þeirri
„eign“ að segja.
En það mál sem ég gerði að
umtalsefni á byltingarafmælinu er
með nokkrum hætti sérstakt.
Sérstaða þess felst í því að
Suðurnesjamenn fengu 300 millj-
ónir sem hjálp til þess að draga
úr atvinnuleysi. Sú aðstoð var í
raun stjórnvaldsaðgerð þar sem
hún var látin í té samkvæmt sér-
stöku samkomulagi við ríkisstjórn-
ina. Og þótt ég gleðjist að sjálf-
sögðu yfir því nú, eins og aðrir
Suðurnesjamenn að ÚA hafi séð
sér fært að selja annað skipið aft-
ur til Suðurnesja, þótt Landsbank-
anum væri slíkt ekki kleift, þá
stendur það óhaggað að mér finnst
það hneyksli að aðstoð af þessu
tagi skuli vera með þeim annmarka
að þegar veitandinn hefur hagnast
um nokkur hundruð
milljónir á fyrirtækinu
skuli aðstoðin tekin til
baka og seld hæstbjóð-
anda. Það er að sjálf-
sögðu rétt hjá Sverri
Hermannssyni að
margsinnis hefur verið
á það bent að munur-
inn á tilboðsupphæð
ÚA og Suðurnesja-
manna var 50 milljón-
ir. Hitt er svo líka rétt
að ÚA hafði tök á að
staðgreiða kaupverðið
en hinir ekki og endan-
legur munur, sem er
nálægt 2/3 hlutum af
áðurnefndri aðstoð,
staðfestir því aðeins það sem bæði
almenningur og bankastjórar vita
að það er dýrt að skulda.
Ferill umræddra skipa er því
orðinn þessi: Aðalverktakar kaupa
þau fyrir atbeina ríkisins, enda
átti það hlut í Aðalverktökum.
Eftir að eignarhaldsfélag Lands-
bankans eignast þau og kvóti
þeirra hefur vaxið um nokkur
hundruð milljónir selur L.í. þau
Ú.A. vegna þess að Suðurnesja-
menn hafa ekki efni á að kaupa
kvótann sem ÚA selur svo aftur
að hluta til Suðurnesja með atbeina
Landsbankans.
Ekki efa ég að seljendur allir
hafi hagnast á þessum kaupskap.
Og það vekur raunar upp spurning-
una, nú á þessum tímum þegar
reiknað er út upp á prósentu hvað
rnikið tap sé á bolfiskveiðum, hvað
mikill gróði sé af kvótabraskinu.
En við því fæst að sjálfsögðu ekki
svar því það mun vera eitt best
varðveitta leyndarmál útgerðar á
íslandi.
En svo ég víki að lokum aðeins
við þeim orðum sem Sverrir Her-
mannson beindi til mín. Það skipt-
ir að sjálfsögðu miklu að bankinn
okkar allra standi vörð um hags-
muni okkar. En það er ekki sama
hvernig það er gert.
Höfundur er þingmadur
Alþýðubandalagsins og óbáðra í
Reykjaneskjördæmi.
TIIJJOÐ
£já»mifrtdaðtofa
Quntuvið Jtuþttuvtð » otian
Suðurveri, sími 553 4852
Sigríður
Jóhannesdóttir
nnum 1
nyju
MODERN
SKINCARE
línuna frá
Elizabeth Arden
Glæsilegur kaupauki
CRAFARVOGS APOTEK
Biskupsvígsla í Hall-
grímskirkju
í ÞEIM ýfingum,
sem verið hafa um
skeið og eru því miður
enn í kirkjunni okkar
íslenzku, finn ég tíma-
bært að minna á eftir-
farandi bænarorð vin-
arins gamla og góða,
látna séra Friðriks:
Friður í kirkju’
og frelsi guðlegt ríki
friður í landi
heift og sundrung víki
friður í hjarta
færi sumargróður
faðir vor góður.
Um leið og við hug-
leiðum í alvöru þessi
orð, skulum við riija
upp eftirfarandi: Það mun hafa
verið um 1928, að rætt var um
það í þjóðkirkjusöfnuðinum í
Reykjavík - sem þá var einn -
að kirkja safnaðarins við Austur-
völl fuilnægði ekki lengur þörfum
hins ört vaxandi safnaðar í höfuð-
staðnum. Það ár var gerð sam-
þykkt á ársfundi safnaðarins, að
stefnt skyldi að byggingu nýrrar,
stórrar kirkju, sem rúma skyldi
1.200 manns í sætum. Kirkjan
skyldi reist í Austurbænum - á
Skólavörðuhæðinni - og vera til-
búin fyrir alþingishátíðina árið
1930. Annar sóknarpresturinn,
séra Bjarni Jónsson, mun hafa af-
hent á fundinum peningagjöf frá
nokkrum konum í söfnuðinum til
kirkjubyggingarinnar í minningu
séra Hallgríms Péturssonar. Það
var stórhuga söfnuður sem gerði
þessa samþykkt, en hugmynd-
in/draumurinn um minningar-
kirkju Hallgríms Péturssonar í
höfuðstaðnum mun
hafa vaknað 1914, er
ísl. kirkjan minntist
þess að 300 ár voru
þá liðin frá fæðingu
Passíusálmaskáldsins.
Ekki var drauma-
kirkjan risin fyrir há-
tíðina miklu árið 1930,
en unnið var að málinu
með kyrrlátum hætti.
Um 1938 varð ráð-
herra við beiðni stjórn-
ar Reykjavíkursafnað-
ar um að fela húsam-
eistara ríkisins, Guð-
jóni Samúelssyni, að
gera uppdrátt hinnar
fyrirhuguðu höfuð-
kirkju - söfnuðinum að kostnaðar-
lausu. Á því stigi var máiið 1940,
er Alþingi samþykkti lög um skipt-
Helgidómurinn á hæð-
inni í hjarta Reykjavíkur
á einnig að mæta þörf
fyrir mikið rými á stór-
um stundum þjóðarinn-
ar, segir Hermann
Þorsteinsson, bæði í
sorg og gleði.
ingu Reykjavíkursafnaðar í fjóra
söfnuði. Nýju söfnuðirnir hlutu
nöfnin: Hallgrímssöfnuður,
Laugarnessöfnuður og Nessöfnuð-
ur og skyldi bygging kirkju fyrir
Hallgrímssöfnuð hafa forgang.
Hermann
Þorsteinsson
Nokkru eftir stofnun nýju
safnaðanna afhenti stjórn hins
gamla Reykjavíkursafnaðar
stjórn Hallgrímssafnaðar gögn
og fjármuni, er safnast höfðu til4l
hinnar fyrirhuguðu Hallgríms-
kirkju á Skólavörðuhæð. Draum-
urinn frá 1914 og samþykktin frá
1928 um stórkirkju í höfuðstaðn-
um, rættist fyrst að fullu, er
Hallgrímskirkja á Skólavörðuhæð
var endanlega vígð í október
1986. - Nú fer titringur um vini
okkar, bræður og systur í hinni
kæru, gömlu kirkju við Aust-
urvöll, þegar ákveðið hefur verið
að næsti biskup verði vígður í
þessum mánuði í höfuðkirkjunni,
Þjóðarhelgidóminum á Skóla- -
vörðuhæð, sem Reykjavíkursöfn-
uður ákvað á sínum tíma að reist-
ur skyldi til að mæta aðkallandi
þörf í hinni ört vaxandi Reykja-
vík.
Við sem fengum það, ekki auð-
velda, þolinmæðishlutverk að gera
þessa langþráðu kirkju sýnilega
og vígsluhæfa, væntum þess að
kirkjunnar fólk skilji það í ljósi
þess sem að framan er upplýst,
að helgidómurinn á hæðinni í
hjarta Reykjavíkur, á einnig að
mæta þörf fyrir mikið rými á stór-
um stundum þjóðar okkar bæði í
gleði og sorg.
Sem sagt, að það gleymist ekki
hvar og hvenær og til hvers var
af stað farið.
Látum vininn góða, séra Friðrik,
ljúka þessum pistli:
Bömin þin veiku
vernda þú og leiddu
vertu vort hæli
dauðans mætti eyddu
hrind þú af stóli
heimsku, drambi og villu
hjálpa’ oss frá illu.
Höfundur er fyrrverandi formaður
byggingar- og sóknarnefndar
Hallgrímskirkju.
AÐGENGI FYRIR ALLA
Ráðstefnan Aðgengi fyrir alla, haldin í Súlnasal Hótel Sögu
miðvikudaginn 26. nóvember nk. af Sambandi íslenskra
sveitarfélaga í samvinnu við félagsmálaráðuneytið og
umhverfisráðuneytið
Ráðstefnustjórar: Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, formaður Sambands ísl. sveitarfélaga, og
Ingimar Sigurðsson, skrifstofustjóri umhverfisdeildar umhverfisráðuneytisins.
Dagskrá:
Kl. 9.00 Afhending gagna á 2. hæð Hótel Sögu, þátttökugjald innheimt.
Kl. 9.30 Ráðstefnan sett: Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, form. Sambands ísl. sveitarfélaga.
Kl. 9.35 Ávarp: Páll Pétursson, félagsmálaráðherra.
Kl. 9.40 Ávarp: Guðmundur Bjarnason, umhverfisráðherra.
Kl. 9.45 Kynning á nýjum skipulags- og byggingalögum. Stefán Thors, skipulagsstjóri ríkisins.
Kl. 10.05 Kaffihlé
Kl. 10.20 Ný skipulagsreglugerð: Ásdís Hlökk Theodórsdóttir, sviðsstjóri umhverfissviði Skipulags
ríkisins.
Kl. 10.40 Ný byggingareglugerð: Magnús Sædal, byggingafulltrúi Reykjavíkurborg.
Kl. 11.00 Fyrirspurnir.
Kl. 11.30 Myndband: Aðgengi hreyfihamlaðra.
Kl. 11.40 Handbókin „Aðgengi fyrir alla“: Sigurður Harðarson, arkitekt.
Kl. 12.00 Fyrirspurnir.
Kl. 12.30 Hádegisverðarhlé.
Aögengi fyrir alla: Þarfir
Kl. 13.30 Hreyfihamlaðir: Ólöf Ríkarðsdóttir, fyrrv. formaður öryrkjabandalags Islands.
Kl. 13.40 Blindir og sjónskertir: Helga Einarsdóttir, ADL-umferliskennari.
Kl. 13.50 Þroskaheftir: Kristján Sigurmundsson, þroskaþjálfi.
Kl. 14.00 Aldraðir: Sveinn Björnsson, verkfræðingur.
Aðgengi fyrir alla: Lausnir
Kl. 14.30 Reykjavíkurborg: Ingibjörg R. Guðlaugsdóttir, skipulagsfræðingur Borgarskipulagi Reykjavík-
ur. Ólafur Stefánsson, deiidarstjóri hönnunar- og áætlunardeild gatnamálastjóra
Reykjavíkurborg.
Kl. 15.00 Kaffihlé
Kl. 15.20 Vopnafjarðarhreppur: Vilmundur Gislason, sveitarstjóri Vopnafjarðarhrepps.
Kl. 15.30 Ríkið: Guðrún Jónsdóttir, formaður ferlinefndar félagsmálaráðuneytisins.
Kl. 15.40 Einkaaðilar: Halldór Guðmundsson, arkitekt.
Kl. 15.50 Fyrirspurnir, umræður.
Kl. 16.30 Samantekt ráðstefnustjóra — ráðstefnuslit.
Þátttökugjald kr. 2.000.
Innifaiið í þátttökugjaldi: Ráðstefnugögn og kaffi.
Skráning þátttöku fyrir 21. nóvember 1997 hjá Sambandi ísl.
sveitarfélaga, sími 581 3711, myndsendir 568 7866.
sími 587 1200