Morgunblaðið - 16.11.1997, Blaðsíða 36

36 SUNNUDAGUR 16. NÓVEMBER 1997
SKOÐUIM
MORGUNBLAÐIÐ
LÆKNAR OG HNEFALEIKAR
ÉG hlustaði á for-
mann læknasamtak-
anna, Guðmund
Björnsson, líkja saman
reykingum og afleið-
ingum þeirra og iðkun
hnefaleika. Þessu
fylgdu engar nánari
skýringar og ótrúlegt
að lækninnn tali af
reynslu. Ég vona að
hann hafi aldrei reykt.
Sennilega hefur hann
heldur aldrei iðkað
hnefaleika og hefur því
enga reynslu af þeim.
Ég hef aftur á móti
reynslu af hnefaleik-
um, sem ég hefí iðkað
ásamt fleiri íþróttum í meira en 60
ár, þar af sem keppnisíþrótt frá
1935-1956 eða í yfir 20 ár. Ég hef
á undanförnum árum heimsótt
hnefaleikaklúbba í öðrum löndum,
síðast núna á þessu ári í Rotterdam
í Hollandi þar sem mér gafst kostur
á að æfa með atvinnumönnum. í
morgunviðtali Guðmundar á Bylgj-
unni gerir hann fremur lítið úr rann-
sóknum sem gerðar hafa verið, og
taldi sig vita betur, þegar viðmæl-
andi Guðmundar nefndi rannsóknir
sem gerðar voru í Svíþjóð og sáu
dagsins ljós 1990 eftir að einn þeirra
lækna, sem að þeim stóðu, Yvonne
Haglund M.D. varði doktorsritgerð
um rannsóknimar, sem höfðu staðið
yfír í 4-5 ár. Einnig lét Norðurland-
aráð gera rannsóknir á hnefaleikum
1960, sennilega fyrir þrýsting frá
fulltrúum íslands, sem gátu ekki
hrósað sér af greinargerð með fmm-
varpinu um bann við hnefaleikum
frá árinu 1956, sem ég hef á tilfínn-
ingunni að sé Alþingi íslands til
skammar og er reyndar á furðulegu
götustrákamáli. Kjaftur hæfir skel
því Austurstræti í nágrenni alþingis-
hússins er nú orðinn vettvangur
sparkíþrótta og alls þess versta sem
ein borg getur hýst.
Upp úr 1960 skipaði
Norðurlandaráð nefnd
vegna fyrirspurnar til
ráðsins um hvort
hættulegt væri að iðka
hnefaleika og rannsaka
meiðsl og annað af
völdum hnefaleika.
Árið 1965 um miðjan
desember var haldinn
síðasti fundur nefndar-
innar eftir að mjög
miklar rannsóknir
höfðu verið gerðar, en
fjöldamargir læknar
vora kallaðir til starfa
fyrir nefndina. Það er
álit nefndarinnar að
lokinni rannsókn að
meiðsli séu síst meiri í hnefaleikum
en þau er íþróttamenn hljóta í öðram
greinum íþrótta. Það er álit nefndar-
innar að ekki beri að leggja bann
við þessari íþrótt frekar en öðram.
Þegar þetta gerist var Blom Hansen
ráðuneytisstjóri í innanríkisráðu-
neyti Dana. Hann gaf út yfírlýsingu
til blaða. „Við í nefndinni höfum
komist að raun um það eftir mikla
vinnu að það er ekki svo ýkja hættu-
legt að stunda hnefaleika. Fjöldi
óhappa í þessari íþróttagrein er
mjög lítill." Dæmi á borð við þetta
kom einnig upp í Svíþjóð 1985.
Sænska íþróttasambandinu var af
sænska þinginu, falið að láta fara
fram rannsókn á öryggi áhuga-
hnefaleika í Svíþjóð og skyldi
markmiðið vera að komast að því,
hvort fyrrverandi og eða núverandi
áhugahnefaleikarar hefðu orðið fyr-
ir nokkram varanlegum heila-
skemmdum.
Sænska íþróttasambandið fékk
færustu sérfræðinga Karolínska
spítalans í Stokkhólmi til að fram-
kvæma þessar rannsóknir, sem fóru
fram í íþrótta-, taugalækninga- og
bæklunarskurðdeildum við Karol-
ínska spítalann.
Nýjar reglur um áhugahnefaleika
Guðmundur
Arason
TILKYNNING
Kolbeinn Normann
tannlæknir
Hef tekið við rekstri Tannlækningastofu
Ríkarðs Pálssonar, Ármúla 26, 108 Reykjavík.
Tannsmiðurá staðnum. Upplýsingar og tímapantanir
í síma 553 2320.
gengu í gildi í Svíþjóð árið 1970.
Þær reglur vora að öllu leyti sniðn-
ar að reglum um ólympíska hnefa-
leika.
Einn af þeim sem unnu við þess-
ar rannsóknir var Yvonne Haglund
M.D., sem að loknum rannsóknum
varði doktorsritgerð um niðurstöður
rannsóknanna. Eg hefí með aðstoð
ÍSÍ aflað mér bæklings þess sem
inniheldur ritgerð hennar en titill
bæklingsins er: „Swedish amateru
boxing. A retrospective stury on
possible chroning brain damage.
Yvonne Haglund, Stokholm Sweden
1990.“
Ég birti hér samantekt er gerð
hefur verið um helstu niðurstöður
úr doktorsvörn Yvonne Haglund.
„Markmið með ritgerð þessari var
að meta varanlegar heilaskemmdir,
sem hlutust í áhugamannahnefa-
leikum í Svíþjóð og stundaðar hafa
verið frá því að strangari reglur
vora settar um hnefaleikaiðkanir
áhugamanna í Sviþjóð og stundaðar
hafa verið frá því strangari reglur
vour settar um hnefaleikaiðkanir
áhugamanna í Svíþjóð þ.e. frá 1970
eða um 15 ára skeið.
Rannsóknin hefst árið 1985 og
Yvonne Haglund læknir ver doktors-
ritgerð sína, sem byggist á þessari
rannsókn árið 1990, svo rannsóknin
virðist hafa tekið 4-5 ár en þá hafa
verið birtar (tilskildar) fjórar greinar
um efnið eftir Yvonne Haglund, en
meðhöfundar era G. Edman, O.
Mureliur, L. Oreland, G. Bergstrand
og H.E. Persson (prófessorar og
læknar við Karólinska nema Ore-
land sem er við Uppsalaháskóla).
Rannsóknin fer fram við íþróttadeild
bæklunardeildar og við taugalækn-
ingardeildir Karolinska sjúkrahúss-
ins í Stokkhólmi. Leiðbeinandi var
prófessor Einar Eriksson við íþrótta-
deild bæklunardeildar. Rannsakaðir
voru 50 fyrrverandi áhugahnefa-
leikarar, 25 sem háð höfðu margar
keppnir (high match boxers) og 25
Ýmislegt gott, segir
Guðmundur Arason,
er um iðkun hnefa-
leika að segja.
með tiltölulega fáar keppnir að baki.
Hnefaleikaramir vora bomir saman
við tvo hópa 25 knattspymumanna
og 25 fijálsíþróttamanna á sama
aldursskeiði, og íþróttamennirnir
allir vora svo bomir saman við fjórða
hópinn sem samanstóð af venjulegu
fólki héðan og þaðan. Þátttakend-
urnir vora spurðir um íþróttaferil
sinn, menntun, atvinnu, hjúskarpar-
stétt, heilsufarssögu, snertingu við
lífræn leysiefni, neyslu áfengis eða
lyfja og lifnaðarhætti yfirleitt. Með-
altalsfjöldi háðra keppna var 54,3
(25-180) í HM flokknum, og 5,5
(ö-15) í LM flokknum. Veralegur
munur kom fram eftir félagslegri
stöðu.
Hnefaleikaramir voru minna
menntaðir og stunduðu sjaldnar
stjórnunarstörf. Þeir neyttu einnig
áfengis og/eða lyfja í ríkari mæli,
en það var þó að mestu áður en
þeir hófu að iðka hnefaleika. Þegar
rannsóknin var gerð var líf allra
hnefaleikaranna og samanburðar-
aðila í traustum skorðum félags-
lega. Allir rannsóknaraðilar gengust
undir venjulega læknisskoðun. Allir
þátttakendur gengust undir víðtæka
taugafræðilega rannsókn, þar á
meðal minniháttar geðrannsókn.
Einn HM hnefaleikari og þrír knatt-
spymumenn sýndu lítilsháttar frá-
vik frá eðlilegu ástandi en enginn
verulegur munur fannst þó á hópn-
um. Allir sýndu normal prófgildi.
Persónuleikaskoðun
Munur á persónuleikum var
mældur með því að nota Karolinska
prófíð með blóðflögu monoamine
Höfum flutt stofur okkar í Læknastöðina
Álftamýri 5 við Bogarapótek.
Tímapantanir fyrst um sinn kl. 10.00—12.00 og 13.00—
15.00, virka daga í síma 5 200 100, fax 5 200 109.
Arnbjörn H. Arnbjörnsson, Ágúst Kárason,
Brynjólfur Jónsson, Gunnar Þór Jónsson,
Sigurður Á. Kristinsson, Stefán Carlsson,
Yngvi Ólafsson.
Sérgrein bæklunar- og skurðlækningar.
LEMJRH ORNS01 FI
[6 SÆTAj l
VERffl
Opið virka daga 9-18
Laugardaga 10-16
Sunnudaga 14-16
TM - HÚSGÖGN
SíSumúla 30 - Sími 568 6822
oxidasa í virkni í íþróttamönnum
og öðrum samanburðarhópum.
Töluverður munur fannst á breyti-
legum persónuleikaeinkennum. Yf-
irleitt vora íþróttamennimir minna
uppnæmir og féllu betur inn í sam-
félagið en samanburðarfólkið.
Hnefaleikaramir vora ekki meira
fyir spennu og æsing en samanburð-.
arfólkið og er það í samræmi við
skort á veraiegum mun á MAO -
virkni á milli hnefaleikaranna og
samanburðarhópanna. Taugaraf-
rænar rannsóknir - geislunarfræði
sýndu engan marktækan mun á
hópunum og engin merki um varan-
legar heilaskemmdir komu fram hjá
hnefaleikuram eða samanburðar-
hópunum.
Klínísk taugalífeðlis-
fræðileg rannsókn
Klínísk próf á borð við heilalínu-
rit o.fl. var rannsakað. Engin meiri-
háttar afbrigðileg merki sáust í
heilalínuriti. Meira var um minni-
háttar frávik í heilalínuriti hnefa-
leikaranna en hjá knattspyrnu-
mönnunum og fijálsíþróttafólkinu.
Ekkert af frávikunum var í tengsl-
um við fjölda keppna, fjölda ósigra
í keppnum eða lengd hnefaleikafer-
ils. Það fundust þannig engin merki
um alvarlegar heilaskemmdir hvorki
hjá áhugahnefaleikurum, knatt-
spyrnumönnum eða fijálsíþrótta-
mönnum.
Taugasálfræðileg
rannsókn
Notað var staðlað taugasálfræði-
próf, sem náði til snertiskyns,
hreyfifærni, vitsmuna og minnis-
verkefna. Aðeins á einu sviði kom
fram munur á hópunum. HM-hóp-
urinn gat síður bankað með fíngr-
unum en hinir. Veraleg fylgni fannst
á milli fjölda keppna og lengd hnefa-
leikaferils og fíngraleikni. Fingra-
leikni var ekki undir lágmarki hjá
fleiram en tveimur hnefaleikuram.
Enginn hnefaleikaranna var álitinn
hafa ákveðin merki um skerðingu
andlegs atgervis. Engin merki fund-
ust því um verulega taugasálfræði-
lega skerðingu.
Heildarmat rannsókna
í heildarmati allra rannsóknanna,
sem framkvæmdar voru, fannst
enginn veralegur munur á hópun-
um. Nútíma áhugahnefaleikar í Sví-
þjóð virðast því ekki leiða til alvar-
legra, varanlegra heilaskemmda og
ekki virðast þeir, hvað þetta snertir,
frábragðnir knattspyrnu og fijáls-
um íþróttum.
Með 25 ára millibili hafa með
háþróuðum tækjum á vegum fær-
ustu sérfræðinga verið framkvæmd-
ar rannsóknir sem skera áttu úr um
hvort ástæða væri til að banna
áhugamannahnefaleika, sniðna að
reglum um ólympískra hnefaleika.
í fyrra skiptið á vegum Norður-
landaráðs, sem að lokinni rannsókn
gaf út tilkynningu um að hnefaleika
áhugamanna ætti ekki að banna á
Norðurlöndum og í hinu síðara í
Svíþjóð, sem einnig var jákvætt á
sama hátt, ekki einungis fyrir
hnefaleikaiðkanir áhugamanna
heldur einnig fyrir knattspyrnu- og
fijálsíþróttamenn. Að bera saman
vinnubrögð Norðurlandaráðs og
sænska þingsins, við þau vinnu-
brögð, sem viðhöfð voru hér, er
háttvirt Alþingi íslendinga viðhafði
að sama tilfelli eru okkur iðkendum
og áhugamönnum um áhugahnefa-
leika lítt skiljanleg.
Læknar þeir sem unnu þessar
rannsóknir eru allir nafngreindir og
auðvelt að sjá að það var fyllsta
aivara á bak við rannsóknirnar.
Einnig gefur það rannsókninni gildi
að varin er doktorsritgerð á grunni
þeirra.
Það er i meira lagi dapurt að
horfa og hlusta á þá neikvæðu
umræðu, sem átt hefur sér stað að
undanförnu um hnefaleika. Það er
nefnilega ýmislegt gott um iðkun
þeirra að segja. Mér reyndist íþrótt-
in gott veganesti út í Iifið. Frá 15
ára aldri hefur iðkun hennar og
agaðar reglur gert mig hæfari og
heilbrigðari.
Höfundur er framkvæmdasljóri
GA-smíðajárns hf.