Morgunblaðið - 03.01.1998, Page 55

Morgunblaðið - 03.01.1998, Page 55
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. JANÚAR 1998 55 I MINIMINGAR ,i ---------------------------- árum mínum í Háskóla íslands. Þá vantaði mig aðstoð við son minn Bjöm Þór, þá þriggja ára gamlan, sem þau tóku þá oft með sér sem lítinn vinnumann með sér í Saltvík- ina. Til að halda drengnum vakandi á þeim ferðum eignuðu þau sér nokkrar lækjarsprænur á leiðinni P sem þau fylgdust með. Enn í dag | fylgist Bjöm Þór með „læknum hans afa“, „læknum hennar ömmu“ og „læknum sínum". Amma ásamt afa studdi mig í gegnum námið mitt af mikilli þrautseigju enda hefði hún amma farið í nám og orðið góður fjármálastjóri ef það hefði verið í boði á hennar yngri ámm. Eitt haustið komu þau norður til okkar Guðmundar svo ég gæti sinnt rit- gerðarsmíðum, við amma göntuð- 9 umst með það að hún hefði verið 'í) „au-pair“ hjá mér þá og eftir að ; \ Valþór Bjarki fæddist tók hún hann " líka í stóra fangið sitt og gætti hans fyrir mig svo ég kæmist á ráðstefn- ur og fundi. Litlu mennimir mínir eiga erfítt með að skilja að amma langa sé farin frá okkur en við erum öll afar rík að minningum um stór- kostlega ömmu, konu sem var alltaf svo hlý og góð við okkur, konu sem ^ kenndi okkur svo margt sem við 9 konium til með að búa að áfram. Amma Ása stóð sem klettur við j hlið afa Sveinbjöms í einu og öllu, gætti þess að litlir fætur færa ekki of snemma inn til hans þegar hann var sofandi eftir vaktavinnuna en sá líka til þess að við skriðum upp í til hans þar sem við fengum eina músasögu eða svo. Hún var einka- bílstjórinn hans hin síðari ár og víl- aði ekki fyrir sér að keyra Evrópu k þvera til að heimsækja mig til Vín- " ar hvað þá að koma norður til Dal- víkur á hveiju ári. Amma var klett- ) urinn sem hann hefur stutt sig við í gegnum lífið og því er missir afa mikill en við reynum að styðja hann áfram, amma mín, og pössum hann fyrir þig. Ég kveð þig, elsku, hlýja kraftakonan mín, með þessu ljóði: Þú gættir okkar, glöð við undum hjá, þær góðu stundir blessum, amma kæra, nú hinstu kveðju hjörtu okkar tjá, í hljóðri sorg, og ástarþakkir færa. (Ingibjörg Sigurðardóttir.) Elsku afi, mamma og pabbi, bræður mínir og fjölskyldur, látum minningarnar um þessa sterku for- móður okkar styrkja okkur í sorg- inni. Áslaug Valgerður Þórhallsdóttir og fjölskylda. Þegar jólin voru að ganga í garð kvaddi þennan heim móðursystur mín Áslaug Sigurðardóttir. Mér er það bæði ljúft og skylt að minnast hennar nú að leiðarlokum. Ekki datt mér í hug að ég væri að kveðja hana í síðasta sinn, þegar ég kom við hjá henni nú rétt fyrir jólin með sendingu fyrir mömmu. Minningar sem tengjast þér, kæra frænka, era allar ijúfar og skemmti- legar. Þinn góði eiginleiki var að sýna öllum umhyggju og hjálpsemi, og fór mitt æskuheimili ekki var- hluta af því. Samband móður minnar Kristjönu og þín var alveg sérstakt, það einkenndist -af virðingu og sy- strakærleik. Þegar ég var bam man ég eftir að það var verið að senda pakka á Miklubrautina, og innihald- ið var oft broddur, kjöt og feitt hangikjöt. Til baka komu sendingar sem innihéldu ýmislegt góðgæti, það var oft brotakex frá Frón sem okkur systkinum þótti gott, fyrir jólin var það oft rauðkálshaus, rauðrófur og fleira góðgæti sem ekki fékkst þá úti á landi. Mín fyrsta ferð til Reykjavíkur var ekki skemmtiferð, ég þurfti að fara á sjúkrahús þá 10 ára gömul. Það sem ég man mest eftir úr þess- ari ferð minni og mömmu var að ég fékk þá í fyrsta skipti ís úr vél, og auðvitað var það Áslaug sem fór og keypti hann í Nesti við Elliðaár. Margar hafa ferðir mínar síðan þá, verið til Reykjavíkur, ein var þegar ég var 16 ára gömul og var að fara í atvinnuleit, þá eins og endranær vorað það þið Sveinbjörn sem voruð til halds og trausts og útveguðu mér vinnu í verslun og alltaf í há- deginu fór ég og borðaði hjá ykkur. En þú áttir ekki langt að sækja þessa eiginleika sem vora þér svo í blóð bomir frá foreldram þínum i Hrísdal. Það vora mikil sæmdarhjón þau Sigurður afi minn og Margrét amma mín sem komu upp ellefu bömum sínum sem öll urðu góðir og gegnir þjóðfélagsþegnar, þó þú hafir alist upp frá unga aldri hjá afa þínum Hjörleifi á Hofstöðum og Matthildi seinni konu hans, þá var alltaf mikill samgangur við foreldra og systkini í Hrísdal. Móðir mín hefur oft talað um það hvað hún sá eftir þér, þegar þú fórst niður að Hofstöðum, en margar voru ferðim- ar sem famar vora þama á milli til að hitta þig. Þið áttuð síðan efttir að gifta ykkur saman 9. júní 1946. Ég man alltaf hvað mér fannst fal- leg mjmdin sem tekin var af þessum myndarlegu brúðhjónum ykkur Sveinbirni og foreldram mínum, þeim Kristjönu og Þráni heitnum. Nú að leiðarlokum er mér efst í huga þakklæti fyrir að hafa átt þig sem frænku. Þú varst mér sem önnur móðir, enda voru þið líkar systumar bæði í útliti og fram- komu, trúar og tryggar ykkar sann- færingu og fórað eftir henni. Kæri Sveinbjörn, þú hefur misst mikið, ekki bara eiginkonu, heldur trúan og tryggan vin sem ætíð stóð sterk við hlið þér. En fagrar minn- ingar um þína góðu konu milda sorgina og gera hana bærilega þeg- ar fram líða stundir. Fyrir hond móður minnar færi ég þér, kæra Áslaug, bestu þakkir fyrir alla tryggð, vináttu og öl) sam- ferðarspor. Innilegar samúðarkveðjur færi ég og fjölskylda mín Sveinbimi, Þórunni, Þórhalli og fjölskyldunni allri á þessari erfiðu stundu. Hún er konan sem kyrrlátust fer og kemur þá minnst þig varir og les úr andvaka augum þér hvert angur, sem til þín starir. Hún kemur og hlustar, er harmasár hjörtun i einveru kalla. Hún leitar uppi hvert tregatár. Hún telur blöðin, sem falla. Og hún er þögul og ávallt ein og á ekki samleið með neinum. Því hún er sorgin, sem sefar hvert mein, og sífellt leitar að einum. (Tómas Guðmundsson) Blessuð sé minning þín. Gréta. það leyndi sér aldrei þegar Jónas tók lagið. Jónas var afar vel á sig kominn og gjörvilegur á yngri árum, sem meðal annars kom fram í mikilli kvenhylli og nýttist honum til hins ) ágæta kvonfangs. Það mátti segja A að fengu færri en vildu, enda virt- ist Sigga alltaf vera býsna ánægð imeð föranautinn og ekki var að heyra að hallaði orði milli þeirra þó að gustaði um sali þegar Jónas var að koma úr réttunum. Það urðu jafnan umskipti á honum þegar vín- ið leysti innri eld, sem annars var bundinn í reglu hversdagslífsins. Það urðu mikil tilþrif á hraustmenn- inu þegar tilfinningarnar fengu út- W rás um hendurnar, hvort sem farið ^ var ómjúklega um matborðið, til áherzlu eða til að sýna vinahót, sem ' gátu orðið nokkuð svæsin, ef kunn- inginn hafði ekki sézt lengi. Það skal ósagt látið hvort hann bókstaf- lega reif eyrað af honum Gumma heitnum í Áuðsholti, í fagnaðarlát- unum, eftir langan aðskilnað, eins og sagan sagði. En það gat orðið mikill fyrirgangur. Kannski var það ^ sama eðlið og þegar hann kepptist w við erfiðisverk, eins og væri lífíð A að leysa. Þá gekk víst undan Jón- asi og ekkert hálfkák. Jónas var staðfastur framsóknar- maður og hafði nokkra skömm á öðrum stjórnmálaflokkum. Lýðræð- ið og flokkakerfið væri svifaseint ef allir væru jafnfastir fyrir. Þetta byggðist á hans traustu trú á sam- vinnuhugsjónina. Kaupfélagið og önnur samvinnufyrirtæki gengu al- ^ gerlega fyrir gagnvart hans við- f skiptum. Þegar bakveikin og mjaðmaslitið fóru að segja til sín saknaði Jónas æskunnar og hreystinnar. Þessum heilsubrestum var báðum ráðin við- unandi bót á, en oft mun hann hafa verið kvíðinn að kvöldi, þegar giktarverkirnir gagntóku líkamann, að loknum annasömum degi. Þá sótti að hugsunin um að verða óvinnufær og til einskis gagns. Hann myndi þá tíma þegar allir urðu að hjálpast að, ef vel átti að fara. Þá var unnið meira en 5 daga vikunnar. Þá var ekki heldur hætt að vinna á vissu aldursári, heldur gjarnan haldið áfram að gera eitt- hvað meðan eitthvert þrek var eft- ir. Auk þess hafði Jónas eðlilega athafnaþörf, sem stundum er jafn- vel kölluð ofvirkni nú á dögum, af þeim sem minni atorku hafa. Hann hafði áhuga á öllu sem gat orðið heimilinu til framdráttar, hvort sem vora almenn búverk, sláturstörf, smalamennskur, kartöflutínsla, eða jafnvel veiðiskapur á silung, mink eða tófu. Alltaf var hann tiltakan- lega verklaginn og handtakagóður. Það var því dálítið einkennilegt að hann skyldi alltaf vera heldur klaufskur á traktor og bifreiðaakst- ur gekk honum ennþá miður og skemur. Klaufaskapur að þessu leyti var reyndar mótlæti sem flest- ir jafnaldrar hans urðu að sæta í árdaga véltækninnar. Annars bún- aðist Jónasi mjög vel, enda hugsaði hann fyrst og fremst um að hafa arð af búinu, hvað sem liði meðal- vigtinni eða mjólkurinnlegginu á öðram bæjum, enda orðinn vel efn- aður á seinni árum búskaparins. Hann kunni líka betur við að hafa borð fyrir báru, heyhræddur og aðgætinn í peningamálum. Og vel farnaðist stóru heimilinu, undir stjórn Siggu, sem ljómaði í linnu- lausu annríkinu. Einnig setti afi, eða Gamli-Gústi, eins og nágrann- arnir kölluðu hann, sinn notalega brag á stórfjölskylduna. En að því kom að breytingar hlutu að verða og það var erfitt hlutskipti hjá Jónasi að þurfa að fara frá ævistarfinu og setjast að í iðju- og tilgangsleysi á Selfossi. Ekki bætti úr skák þegar heilsan fór aftur að svíkja og nú með höfuð- verk, gleymsku og sljóleika, svo hann átti jafnvel til að koma ekki fyrir sig fólki, sem hann annars nauðþekkti. Þetta varð að síðustu til þess að hann fékkst varla til að fara út úr húsi, þrátt fyrir nokkuð góða heilsu að öðru leyti og hraust- legt útlit, eins og alla tíð. Hann varð því lungnabólgunni feginn. Nú yrði hann ekki lengur öðram byrði. Það var fyrir um 30 á.ram að ég kom, sem oftar, að Kjóastöðum, og talið barst að minningargreinum. Eitthvað héldum við að það væra vafasamar bókmenntir og þar kom niður tali að Jónas bað mig að skrifa eftir sig, og það mátti ekki verða nein mærðarvella. Þetta hefur nú verið talað í galgopaskap, en orð skulu standa, sagði Iðu-Páll. Minn- ingargreinar geta haft margþætt gildi, fyrir þá sem eftir lifa og mörgum hollt að rifja upp að þeir sem um sinn hafa orðið að hopa fyrir ellinni voru með öðru fasi meðan ársól lífsins brann á vanga. Það getur verið að Jónas hefði þótt hálfgerður hégómi sumt af því sem hér er komið á blað, enda er það eftir sem meira máli skiptir. Ekki veit ég hvort Jónas hafði tök á að þakka Siggu almennilega fyrir samveruna, en það veit ég að hann hefði viljað gera núna og það má þá bara árétta það. Fyrr tilvitnað kvæði endar á þess- um línum: A hveiju vori í lundi lifnar skraut, en lífsins blóra ei nema einu sinni. Ég vil að lokum óska þess, Sigga, að þú megir ylja þér við minningar frá góðu hjónabandi og gleðjast meðal lífsins blóma afkomenda ykk- ar. Valur Lýðsson. Bombunýj ung* frá Karpov Ólympíusafnið í Lausannc, 1. — 9. janúar 1998 HEIMSMEISTARAMÓT FIDE Anatólí Karpov vann fyrstu skákina við Indverjann Anand í 104 leikja maraþonskák. ÞETTA var gríðarlega mikilvæg- ur sigur, því aðeins verða tefldar sex skákir í einvíginu. Það verður örugglega mjög erfitt fyrir Anand að jafna metin gegn Karpov, sem er alveg óþreyttur. Karpov er líka þekktur fyrir það að vera mjög sterkur varnarmaður og nú er eng- in ástæða fyrir hann að taka nokkra áhættu. Karpov eyddi greinilega ekki tímanum til ónýtis meðan Anand lagði sex erfiða andstæðinga að velli í Groningen í Hollandi. Hann hristi fram úr erminni afar öfluga nýjung í Meran afbrigði Slavnesku varnarinnar í 17. leik. Þar var greinilega um heimabrugg að ræða, Karpov fórnaði riddara fyrir þijú peð og hættulega sókn. Anand var greinilega brugðið við þessa snörpu atlögu og í 26. leik greip hann til þess örþrifaráðs að fórna tveimur hrókum í tilraun til að ná jafntefli með þráskák. En Karpov átti sterkt svar gegn því, hann varðist gagnsókninni með því að láta sjálfa drottninguna af hendi og við það skýrðust línurnar. Karpov átti þá hrók og tvö peð fyrir drottningu í endatafli og virt- ist eiga bráðan sigur vísan. En honum fataðist úrvinnslan, missti annað umframpeðanna klaufalega og Anand hélt honum í stöðugri tímapressu. Um síðir náði Karpov þó áttum og knúði fram vinning með sinni venjulegu nákvæmni í úrvinnslu. Tímamörkin eru þannig að á fyrstu 40 leikina hafa keppendur 100 mínútur hvor, á næstu 20 fá þeir 50 mínútur, en fá þá 10 mín- útna viðbótartíma til að ljúka skák- inni. En til að forða því að tímas- kortur ráði úrslitum fá þeir hálfa mínútu aukalega fyrir hvern leik sem þeir leika. Á 100 leiki hefur því hvor keppandi samtals 210 mínútur, eða þrjár og hálfa klukku- stund. Mikill aðstöðumunur Karpov mætir óþreyttur til leiks til að verja titil sinn sem heimsmeistari FIDE, en Anand hefur setið að tafli allar götur frá því 10. desember til að tryggja sér réttinn til að tefla einvígið. Ekki var útséð um að hann yrði andstæðingur Karpovs fyrr en á þriðjudaginn var. Hann fékk því aðeins tvo daga til að ferðast frá Groningen til Lausanne og til að mæta á setningarathöfnina. Anand hlýtur að vera úrvinda eftir að hafa slegið út sex öfluga stór- meistara og sigur Karpovs sannar ekki mikið. Þótt Karpov hafi á Sovéttímabil- inu notið forréttinda í skjóli vel- þóknunar kommúnistaflokksins, þá bliknar það í samanburði við þetta. Fyrsta skákin Hvítt: Anatólí Karpov Svart: Vyswanathan Anand Slavnesk vörn 1. d4 - d5 2. c4 - c6 3. Rc3 - Rf6 4. e3 - e6 5. Rf3 - Rbd7 6. Bd3 - dxc4 7. Bxc4 - b5 8. Bd3 - Bb7 9. 0-0 - a6 10. e4 - c5 11. d5 - Dc7 12. dxe6 — fxe6 13. Bc2 — c4 14. De2 - Bd6 15. Rd4 - Rc5 16. f4 - e5 í þessari stöðu hefur iðulega verið leikið 17. Rf5, nýlegt dæmi er skák Kasparovs og Akopjans á Ólympíuskákmótinu 1996, sem lyktaði með jafntefli. 17. Rdxb5! — axb5 18. Rxb5 — Db6 19. Rxd6+ — Dxd6 20. fxe5 — Dxe5 21. Hf5 — De7 22. Dxc4 - Hc8 22. — Rcxe4 23. Db5+ - Rcd7 24. Dxb7 - Hxc2 25. Bg5 - Dd6 26. Da8+ - Kf7? Gagnsókn svarts gengur ekki upp. Betra var 26. — Db8 þótt lakara endatafl gegn Karpov sé auðvitað ekki fýsilegur kostur. 27. Dxh8 - Dd4+ 28. Khl - Dxe4 29. Hf3 - Hxg2 30. Kxg2 - Re5 31. Dxg7+! - Kxg7 32. Bxf6+ - Kg6 33. Bxe5 — Dxe5 34. Hgl?! Lítur vel út, en 34. Hf2 — h5 35. a4! var mun nákvæmara. 34. - h5 35. b3 - De2+ 36. Hf2 - De4+ 37. Kfl+ - Kh6 38. Hg3 - Dbl+ 39. Kg2 - De4+ 40. Hgf3 - Dg6+! Nú verður Karpov að láta annað peðið af hendi til að sleppa úr þrá- skákum. Samt sem áður er staða hans unnin þótt úrvinnslan taki marga leiki. Karpov átti nú mun minni tíma og Anand lék hratt til að reyna að þvælast fyrir. Engu að síður reynist FIDE—heimsmeistarinn vandanum vaxinn. 41. Khl - Dbl+ 42. Kg2 - Dg6+ 43. Khl - Dbl+ 44. Hfl - Dxa2 45. Hf6+ - Kg7 46. Hf7+ - Kh8 47. Hf8+ - Kg7 48. H8f7+ - Kg8 49. H7f3 - Kg7 50. h3 - Dc2 51. Hlf2 - De4 52. Kg2 - Db4 53. He2 - Dd4 54. He7+ - Kg6 55. He6+ - Kg7 56. Hg3+ - Kf7 57. Hge3 - Dd5+ 58. Kg3 - Dg5+ 59. Kf2 - Dh4+ 60. Ke2 - Dd4 61. H6e4 - Dal 62. Kd3 - Kf6 63. He6+ - Kf5 64. b4 - Dcl 65. Kd4 - Dc8 66. b5 - Dd8+ 67. Kc5 - Dc7+ 68. Kb4 - Df4+ 69. Kb3 - Dc7 70. b6 - Dd7 71. H3e5+ - Kf4 72. He4+ - Kg3 73. He3+ - Kh2 74. Kc4 - h4 75. Kc5 - Dc8+ 76. Kd5 - Dd8+ 77. Ke4 - Dd7 78. Kf5 - Kg2 79. Kg5 - Dg7+ 80. Kxh4 - Kf2 81. H3e5 - Dh8+ 82. Kg4 - Dg7+ 83. Kf5 - Dh7+ 84. Kf6 - Dh4+ 85. Kf7 - Dh7+ 86. Ke8 - Db7 87. h4 - Db8+ 88. Kf7 - Db7+ 89. Kg6 - Db8 90. h5 - Dg8+ 91. Kf5 - Dh7+ 92. Kf6 - Kf3 93. He3+ - Kf2 94. He2+ - Kf3 95. H2e3+ - Kf2 96. Kg5 - Dg8+ 97. Kh4 - Dd8+ 98. Kh3 - Ddl 99. He2+ - Kf3 100. Kh2 100. Hel! var fljótvirkara. 100. - Dd8 101. H6e3+ - Kf4 102. b7 - Db6 103. He4+ - Kf3 104. H2e3+ - Kf2 105. He7 - Dd6+ 106. Kh3 - Db8 107. H3e5 - Kgl 108. Hg7+ og Anand gafst upp, því hann er óveijandi mát. Margeir Pétursson Daði Orn Jónsson

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.