Morgunblaðið - 08.03.1998, Síða 30

30 SUNNUDAGUR 8. MARZ 1998
MORGUNB LAÐIÐ
EVA Þengilsdtíttir, framkvæmdastjóri Blindravinnustofunnar.
Morgunblaðið/Golli
AFALUÐ
OG ALVÖRU
eftir Guðna Einarsson
ARITUÐ mynd af Helen
Keller fangar augað þegar
komið er inn á skrifstofu
Evu Þengilsdóttur, fram-
kvæmdastjóra Blindravinnustof-
unnar ehf. A myndina eru rituð
kveðju- og þakkarorð frá Helen
Keller til afa Evu, Odds Ólafssonar
yfirlæknis og eins stofnenda
Reykjalundar. Sem kunnugt er var
Helen Keller lifandi táknmynd um
hvemig yfirstíga má líkamlega fotl-
un með þrotlausri vinnu og einbeitt-
um vilja. Hún varð blind og heyra-
arlaus á öðru ári en lærði að tala og
lesa blindraletur og komst til
mennta.
Á unglingsárum átti Eva heima í
túnfætinum á Reykjalundi og vann
þar á sumrin. Hún kynntist því end-
urhæfingarstarfinu og andanum á
Reykjalundi, en skyldi það hafa haft
áhrif á að hún fór að starfa hjá
Blindrafélaginu?
„Það átti án efa þátt í því að vekja
áhuga minn á því að sækja hér um
starf,“ sagði Eva. „Það er mikils
virði að fá tækifæri til að nýta
menntun sína í þágu góðs málefnis."
í þágu blindra
og sjónskertra
Blindravinnustofan i Reykjavík
var stofnuð 1941 og er markmiðið
með starfrækslu hennar að veita
blindum og sjónskertum atvinnu og
þjálfun til starfa. Fyrirtækið er í
eigu Blindrafélagsins og var rekst-
urinn á ábyrgð félagsins allt til síð-
ustu áramóta. Þá var Blindravinnu-
stofan gerð að einkahlutafélagi í
eigu Blindrafélagsins. Fyrirtækið
fékk eigin skrifstofu, því var kosin
sérstök stjóm og Eva Þengilsdóttir
tók formlega við starfi fram-
kvæmdastjóra. Eva var þá búin að
starfa sem skrifstofustjóri hjá
Blindrafélaginu og Blindravinnu-
VIDSKIFn aivinnuUf
Á SUNNUDEGI
EVA Þengilsdóttir, framkvæmdastjóri Blindravinnustofunnar
ehf., er fædd í Reykjavík 1966. Hún ólst upp á Vopnafirði, í
Svíþjóð og Mosfellsbæ. Eva varð stúdent frá MA 1985 og fór þá
til eins árs náms í ferðamálafræði í Sviss. Hún lauk próll í við-
skiptafræði frá Háskóla íslands 1990. Eva starfaði sem flug-
freyja hjá Flugleiðum í átta sumur. Hún vann hjá Háskóla Is-
lands í sérverkefnum 1992-94, fyrir íslensk fyrirtæki í Japan
1994-95 og kenndi íslensku við Tokai-háskóla. Hún gerðist
skrifstofustjóri Blindrafélagsins og Blindravinnustofunnar í
árslok 1995 og varð framkvæmdastjóri Blindravinnustofunnar
ehf. um síðustu áramót.
stofunni frá árslokum 1995. í starf-
inu fólst meðal annars umsjón með
rekstri Blindravinnustofunnar svo
hún var vel kunnug rekstrinum.
Blindravinnustofan er til húsa á
jarðhæð húss Blindrafélagsins að
Hamrahlíð 17 í Reykjavík. Nokkrir
starfsmanna búa í húsinu og flestir
eru í Blindrafélaginu. Hjá Blindra-
vinnustofunni vinna 30 manns, þar
af 21 blindur eða alvarlega sjón-
skertur.
Verndaður
vinnustaður
Eva segir að Blindravinnustofan
sé skilgreind sem verndaður vinnu-
staður og þar starfa bæði starfsráð-
gjafi og starfsleiðbeinandi. „Þessi
vinnustaður er rekinn í þágu fólks-
ins sem hér vinnur,“ sagði Eva.
„Hagsmunir starfsmanna eru í fyr-
irrúmi og mannlegi þátturinn skipt-
ir miklu.“ í ráðningarsamningum
starfsmanna með fötiun er kveðið á
um að þeim sem vilja standi til boða
þjálfun til annarra starfa en bjóðast
hjá fyrirtækinu. Það skiptir miklu
að eiga möguleika á að geta skipt
um vinnu á lífsleiðinni.
Blindravinnustofan greiðir starfs-
mönnum sínum full laun samkvæmt
taxta Iðju, félags verksmiðjufólks,
og greitt er í lífeyrissjóð fyrir alla
starfsmenn. Vinnutíminn er ein-
staklingsbundinn, allt frá tveimur
tímum á dag upp í 8 stunda vinnu-
dag. Við framleiðslu og pökkun eru
12 full stöðugildi sem skiptast á 21
starfsmann.
Oft heyrist að hið opinbera beri
mikinn kostnað af vemduðum
vinnustöðum. Eva er ósammála því
og segir að á vernduðum vinnustöð-
um séu sköpuð verðmæti í mörgum
skilningi. Ekki einungis efnisleg
heldur einnig þau sem felast í
auknu sjálfstæði, sjálfstrausti og
heilbrigði þeirra sem þar starfa.
Hvað varðar Blindravinnustofuna
segir Eva að í fyrra hafi hið opin-
bera haft um 9 milljóna króna tekj-
ur af rekstri Blindravinnustofunnar
einnar í formi virðisaukaskatts,
tryggingagjalds og staðgreiðslu.
Töluvert félagslíf er á meðal
starfsmanna Blindravinnustofunn-
ar. Tvisvar á ári er farið í starfs-
mannaferðir ásamt Blindrafélaginu
og hefur verið farið á slóðir Skalla-
giúms á Borg, á Þingvelli og í
gönguferð um Reykjanes. Fengnir
eru leiðsögumenn sem fræða ferða-
langana. Þá er farið á jólahlaðborð
fyrir jólin, haldið jólabingó og farið
á þorrablót. „Hér er ein starfs-
mannastefna fyrir alla og hér eiga
allir að njóta virðingar," sagði Eva.
Eina innlenda
burstagerðin
Eva segir að Blindravinnustofan
sé eina innlenda burstagerðin. Á
hverju ári eru framleiddir 160-180
þúsund burstar af 40-60 tegundum,
langmest af uppþvottaburstum.
Einnig eru framleiddir hitaþolnir
burstar, kústar, skrúbbar og bíla-
þvottakústar. Sumt af þessum vara-
ingi er sérstaklega framleitt í
ákveðnum litum og stærðum fyrir
einstaka viðskiptavini.
„Við höfum sérhæft okkur í
áhöldum og búnaði til ræstinga og
hreingeminga, bjóðum allt nema
sápuna," sagði Eva. Auk þess að
framleiða bursta flytur Blindra-
vinnustofan inn margs konar áhöld
sem sett eru saman og pakkað. Þar
má nefna ræstingarvagna, moppur
og annan búnað til ræstinga, auk
klúta, gúmmíhanska, stálullar og
margs fleira. Þá eru fluttar inn
þvottaklemmur sem settar eru á
spjöld og pakkað. Einnig annast
Blindravinnustofan sölu á hrein-
gemingaklútum sem framleiddir
eru hjá Ási, vinnustofu Styrktaifé-
lags vangefinna í Reykjavík.
Umskipti í rekstrinum
Mikil veltuaukning hefur verið
hjá Blindravinnustofunni undanfar-
in 10 ár en reksturinn verið á sama
tíma erfiður, að sögn Evu. Fyrir
tveimur árum var hafist handa við
gagngera endurskipulagningu og
allir rekstrarliðir gaumgæfðir. „Það
mátti víða taka til hendinni," sagði
Eva. „Við fórum í gegnum fjármál-
in, tókum langtímalán og skuld-
breyttum. Salan var greind með til-
liti til framlegðar og veltu og í kjöl-
farið losuðum við okkur við um 100
vörutegundir sem ekki voru hag-
kvæmar. Við skiptum um birgja og
gerðum nýja samninga við þá sem
við héldum áfi'am viðskiptum við.
Gerðir voru nýir samningar um
flutninga, magntölum breytt og
veltuhraði birgða aukinn til muna.“
Helstu birgjar Blindravinnustof-
unnar erlendis eru í Þýskalandi,
Ítalíu og Danmörku.
Á árum áður rak Blindravinnu-
stofan körfugerð en ákveðið var að
leggja hana niður. „Við töldum að
það væri ekki lengur pláss fyrir
nema eitt fyrirtæki af því tagi hér á
landi og gáfum því efni og áhöld til
Blindravinafélagsins, sem rekur
körfugerð,“ sagði Eva.
Eva segir að hagræðingin hafi
ekki komið niður á þjónustu, vöru-
gæðum né launum. Lágmarkslaun
hafi raunar hækkað um 30-40% á
sama tíma og mest var hagrætt.
„Þessi góði árangur hefur náðst
með samstilltu átaki starfsmanna,"
sagði Eva.
I fyrra velti Blindravinnustofan
ríflega 90 milljónum króna og hefur
iyrirtækið verið rekið með hagnaði
undanfarin tvö ár, þrátt fyrir að
vörur fyrirtækisins hafi ekki hækk-
að í verði á sama tíma. Eva sagðist
gera ráð fyrir að veltan yrði svipuð í
ár.
Samkeppni og
vöruþróun
,Af alúð og alvöru - það eru okk-
ar einkunnarorð," sagði Eva. „Við
erum háð því að fólk kaupi vörur
okkar og tökum hlutverk okkar sem
ræstingavörufyrirtæki alvarlega.“
Viðskiptavinum Blindravinnustof-
unnar má skipta í tvo hópa, annars
vegar verslanir sem selja til al-
mennra neytenda og hins vegar fag-
aðila í ræstingum, stofnanir og fyr-
irtæki. Þessir hópar gera ólíkar
kröfur og það kallar á breiðara
vöruúrval en ef einungis væri miðað
við annan hópinn.
Eva segir að samkeppnin hafi
harðnað mjög á undanförnum árum.
Nýir aðilar, sem einnig selja tæki til
hreingeminga, hafa komið til sög-
unnar. „Framleiðsludeildin er að
keppa við sívaxandi innflutning,“
sagði Eva. „Hjá okkur hefur 21
blindur og sjónskertur atvinnu af
framleiðslu og pökkun. Sú velvild
sem starfsemi Blindravinnustofunn-
ar nýtur meðal almennings og fyrir-
tækja er okkur mikils virði, en við
teljum þó að sveigjanleiki vinnustof-
unnar, góð þjónusta og gæðavara á
sanngjömu verði skipti höfuðmáli."
Hjá Blindravinnustofunni er unnið
að vöruþróun og vel fylgst með nýj-
ungum á sviði hreingemingatækni.
„Við reynum að koma til móts við
þarfir einstakra viðskiptavina og út-
vega það sem þeir óska,“ sagði Eva.
Blindravinnustofan hyggst reka
burstagerðina áfram og efla fram-
leiðsluna enn frekar. Meðal annars
er í athugun útflutningur á burst-
um, en Eva vill ekki greina nánar
frá þeim áfonnum á þessu stigi
málsins.
Kveður með
söknuði
Eva hefur ákveðið að láta af
störfum hjá Blindravinnustofunni 1.
ágúst næstkomandi. Maður hennar,
Martin Eyjólfsson lögfræðingur í
utanríkisráðuneytinu, verður send-
ur til starfa í Brussel síðar á árinu
og hyggst Eva nota tækifærið til
frekara náms. Hún segist muni
kveðja Blindravinnustofuna og
starfsfólkið þar með söknuði. „Hér
hefur verið gott að starfa og mjög
góð samvinna," sagði Eva. Hún seg-
ir að starfið hafi kennt sér margt og
verið mjög gefandi. Eva segist muni
kveðja með orðunum „sjáumst aft-
ur“, en hún hafi bitið í tunguna á sér
eftir að hafa kvatt blinda mann-
eskju með þessum orðum í fyrsta
sinn. Síðar komst hún að því að
þessi kveðja þykir ekkert tiltöku-
mál - og er meira að segja algeng á
meðal blindra.