Morgunblaðið - 04.06.1998, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 4. JÚNÍ 1998 31
A
Kvcnnaráögjöfin
dómsmálakerfið hafi að þessu leyti
verið gjörsamlega í lamasessi.
Svemr segist ekki neita því að
bankinn hafi sjálfur borið mesta
ábyrgð á því hvernig fór. Hann
hafi tekið þessi fyiirtæki í við-
skipti, ekki fylgst nægilega vel
með gangi mála í atvinnugreininni
og haldið áfram að lána út á fóður
þótt kvikindin sem fóðra ætti væru
öll löngu dauð.
„Það var alveg með ódæmum
hve bankinn hafði haft slakan
tauminn í þessu falli, meðal annars
gefið veðleyfi sitt á hvað til ann-
arra sjóða hvort heldur það var
Framkvæmdasjóður eða Fisk-
veiðasjóður. I stuttu máli ekkert
vit af bankans hálfu og á hinum
endanum voru framkvæmdamenn-
irnir sem ruddust um fyrirhyggju-
laust í þessum efnum. Það var ekki
skemmtilegt fyrir áhugamann í
fiskeldi að þurfa að framkvæma
þetta, en hjá því varð ekki komist.
Því fyi’r, því betra. Þá var hægt að
sporna við enn meira stórtapi á at-
vinnugreininni."
Sjálfsnám í loðkvikindum
Loðdýraæðið, að ala minka og
önnur loðkvikindi, var ekki ólíkt
fiskeldisæðinu, að sögn Sverris.
Þar var einnig anað af stað án
nægilegrar þekkingar. „Eg er al-
veg sannfærður um að ef við hefð-
um leitað okkur nægilegrar þekk-
ingar í löndunum hér næst okkur,
eins og í Danmörku og Finnlandi,
á því hvernig á átti að halda í upp-
hafi, þá hefði farið allt á annan veg
en fór. Hér æddu menn til og þótt-
ust hafa vísindin í sér sjálfir. Hrá-
efni er hér betra en nokkurs stað-
ar annars staðar í boði. Úrgang til
sjávarins, sem er aðalfæða þessara
kvikinda, er hægt að fá á verði hér
sem er brot af því sem þeir þurfa
að búa við til dæmis í Danmörku.
Ég hitti úti á Jótlandi minka-
bónda. Hann fór með ströndinni
og keypti afla af smábátum, sem
voru á lúruveiðum eða kolaveiðum,
og eins og hann sagði á margföldu
verði miðað við það sem Islending-
urinn gæti orðið sér út um hér á
landi. Margfóldu verði. Ég man
hvað mér rann það til rifja að hann
taldi íslendingana heimska menn í
þessum sökum, að þeir skyldu ekki
leita sér ráðgjafar um hvaðeina
sem að þessu laut. Hann sagði:
Eldi minka er vísindaverk. Það er
svo annað mál að í þessu er mikil
sveifla, eins og hefur sýnt sig á loð-
dýramörkuðum heims. En allt að
einu, hér komu upp sjúkdómar og
hér kunnu menn ekki til verka.
Það var meginástæða þess hvernig
fór.“
Slakir rekstrarmenn
Sverrir segir fjarri því að Lands-
bankinn hafi tapað einhverju við-
líka á loðdýi'um og tapaðist í fisk-
eldinu, tapið hafi samt verið tilfinn-
anlegt.
„Það verður því miður að segjast
eins og er að Islendingurinn hefur
verið afskaplega slakur við að reka
fyrirtæki. Göslari. Hugurinn hefur
borið hann hálfa leið og stundum
alla, án þess að hann gáði að því
sem nauðsyn var til að ná tökum á
viðfangsefninu.
Þegar ég kom að Framkvæmda-
stofnun ríkisins 1975 stóðu fisk-
verkendur og útgerðarmenn í röð-
um að biðja um lán. Bankinn sagði
þeim að hlaupareikningurinn stæði
svo illa að þeir þyrftu að fá lán á
gjafakjörum, eins og þá voru í
Byggðasjóði. Þeir þurftu á öllu
öðru heldur að halda en peningum.
Þeh- þurftu þekkingu á því sem
þeir voru með handa í milli - kunn-
áttu í rekstrinum. Þeir kunnu ekki
einu sinni fyi-ir sér í bókhaldi, vissu
ekkert hvemig rekstrinum leið.
Ekkert!
Ég fullyrði að þá voru teljandi á
fingrum beggja handa þau fyrir-
tæki í fiskiðnaði, sem rekin voru af
viti og þekkingu. Þetta hefur alveg
gerbreyst. A þessum árum síðan
1975 hafa menn sprett úr spori og
meiri bylting orðið í rekstrarhæfni
íslendingsins en var á öllum bú-
skaparárum þjóðarinnar í landinu
þar á undan. Menn gerðu sér grein
fyrir því að þeir urðu að þekkja alla
þætti framleiðslunnar, hvað eina
sem að henni laut, og söluna líka.
Hér voru menn þess fullvissir að
það væri galdurinn að framleiða og
gerðu sér enga grein fyrir því að
vegferðin hlaut að enda með því að
varan væri söluhæf fyrir nægjan-
legt verð fyrh' framleiðslukostnaði.
Þetta er harður dómur, en hann er
bara blákaldur sannleikur."
Ókeypis lösfræöi- 03 félagsráögjöf fyrir konur á
þriöjudagskvöldum kl. 20.00-22.00 og á
fimmtudögum kl. 14.00-16.00.
Ókeypis námskeið fyrir konur sem eru að skilja
eða slíta sambúð
Hlaövarpinn,
Vesturgata 3, sími 552 1500.
__________________________________________________J
AÐEINS í NOKKRA DAGA
Lagerútsala á Reebok vörum
í MAX-húsinu við hliðina á
Hagkaup, Skeiffunni
Elizabeth Arden
Kynning í dag, fostu-
dag og Íaugardag á
nýju vorlitunum ásamt
fleiri nýjungum.
Spennandi tilboð.
crtrtrr u
H Y
>u yrci vöruverjlun
Kringlunni, sími 533 4533
VAIMDAÐIR, VIÐURKENIMDIR
ÍÞRÓTTASKÓR ÁSAMT
FATNAÐI FRÁ Reebok
Á MJÖG LÁGU VERÐI
Opið mánudag-föstudag frá kl. 12-19.
Laugardag og sunnudag frá kl. 12-16.
RGGbOk Æk
Heildverslunin Otur ehf.
VERIÐ VELKOMIN
www.mbl.is

Miðasalajfj Bankastræti 2. Síml 5528588. Opið frá 8. 30 - 19 og í Háskólabíói klukkutíma fyrir tónleika
Einstæðir tónleikar á lokahelgi Listahátíðar í Reykjavík
Sinfóníuhljómsveit Islands
Stjórnandi: Yan Pascal Tortelier
Einleikari á fiólu: Viviane Hagner
Háskólabíói fö. 5. júní kl. 20
Efnisskrá:
Gabriel Fauré: Pelléas et Mélisande
Alban Berg: Fiðlukonsert „A ta mémoire d'un ange“
Maurice Ravet: Gæsamamma, svíta
Paul Hindemith: Sinfónískar myndbreytingar
Einstakt tækifæri tit að hlýða á Sinfóníuhljómsveit ístands
leika undir stjóm hins heimsþekkta franska hljómsveitarstjóra
Yan Pascal Tortetier, sem er er aóalstjórnandi BBC
Philharmonic.
„Kostir hljómsveitarstjórnans Yan Pascal Tortelier sem
tútkanda eru einstakir" (The Independent)
Fiðtuleikarinn Viviane Hagner hefur verið eftirsóttur einleikari
með virtum hljómsveitum hljómsveitarstjórum frá því hún
lék einleik á fiðlu með fítharmóníuhljómsveit Hamborgar
undir stjórn Gerd Albrechts aöeins þrettán ára. Nú tæpum
níu árum síóar stendur hún á hátindi ferilsins. Á síðustu
Listahátíó í Berlín lék hún einleik með Staatskapelle Berlin
undir stjórn Daniels Barenboims.
Franska sendiráðið styrkti komu Yan Pascal Tortelier á
Listahátíó.
í REYKJAVÍ!