Morgunblaðið - 03.07.1998, Page 36

36 FÖSTUDAGUR 3. JÚLÍ 1998
HESTAR
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Góður - betri
- bestur
FYRSTA greinin í
þessum greinaflokki
fjallaði um mengja-
kennslu og hæpnar
þroskakenningar sem
komust í tísku í Kenn-
araháskólanum fyrir 25
árum; kenningar sem
flælqast fyrir ennþá.
Þessi grein er um skóla-
- ^ kerfí og sérkennslu.
Heildstæður skóli
- ein útgönguleið
Fyrir röskum tveimur
áratugum gengu í gildi
ný fræðslulög hér á
landi, lög um grunn-
skóla nr. 63 1974. Þau
höfðu í för með sér afgerandi breyt-
ingar á ýmsum sviðum; skyldunáms-
skólinn var gerður heildstæður sem
kallað var; tíu ára grunnskóli með
einni útgönguleið og sömu lokapróf-
um fyrir alla. Áður var „skyldunni“
skipt í tvennt. Barnastiginu lauk
með prófi úr 12 ára bekk og ung-
lingaprófi tveimur árum síðar. Á síð-
Sérkennsla hefur ekki
skilað tilætluðum
árangri. Helga Sigur-
jónsdóttir segir 1 þess-
ari annarri grein af
þremur um kreppu
sérkennslunnar, að
1 ástæðan sé ekki vondir
kennarar heldur kerfí
sem virkar ekki.
ari hluta gagnfræðastigsins var um
tvær leiðir að velja; almennt nám í 3.
bekk eða landspróf sem var að-
göngumiði að menntaskólum. Al-
menna náminu lauk með gagnfræða-
prófi ári síðar. Þegar hér var komið
sögu (um 1970) var hvort tveggja
metið að jöfnu, landspróf og gagn-
fræðapróf. Einnig höfðu verið stofn-
aðar framhaldsdeildir við marga
gagnfræðaskóla fyrir þá sem vildu
taka upp þráðinn að nýju þó að
áhugi á námi hefði ekki verið mikill
á unglingsárunum. Þetta var sveigj-
anlegt skólakerfl sem hafði slípast í
áranna rás og gaf góða raun en með
nýju lögunum tók við kerfi sem var
ósveigjanlegt með öllu. Landsmenn
hafa nú búið við það í bráðum fjórð-
ung aldar.
Sérkennsla
Mest varð breytingin á kennslu
þeirra barna sem hafa verið nefnd
ýmsum nöfnum; seinfær börn,
treggáfuð börn, „tossar". I stað röð-
unar i bekki eftir námsárangri var
fyrirskipuð svokölluð „blöndun í
bekki“ og sérkennsla. Áðurnefndum
. m bömum skyldi hér eftir hjálpað með
sérkennslu. Hún fékk strax á sig
gott orð enda bundu talsmenn nýja
skólans miklar vonir við hana. Jónas
Pálsson, fyrrum rektor Kennarahá-
skólans, gerir sérkennurum hátt
undir höfði í bók sinni Borgaraskóli
Alþýðuskóli (Iðunn. 1978). Hann
segir: „Sérkennarar hafa sem sé
verið brautryðjendur á mörgum
sviðum kennsluaðferða og náms-
hátta. Viðhorf sérkennara til nem-
enda sinna og vinnubrögð, sem þeir
beittu, síuðust smátt og smátt inn í
hinn almenna skóla. Þannig gerðu
v. sérkennarar sig að nokkru leyti
óþarfa.“ (Bls. 11 og 12.)
Sérkennarar eiga allt gott skilið
og ekki skal dregin í efa mannúð
þeirra og góður hugur. Ég er hins
vegar ósammála því að mannúð sé
aðalsmerki sérkennara fremur en
annarra kennara. Sérkennarar, eins
og aðrir kennarar, eru eins misjafn-
^ ir og þeir eru margir. En vandi sér-
kennslunnar (og skólans) felst ekki í
misgóðum kennurum
heldur í kerfinu; fyrir-
komulagi kennslunnar
og hugmyndum um
námshæfíleika sér-
kennslubarnanna. Frá
upphafi hefur algeng-
asta form sérkennslu
verið það að barn, sem
dregst aftur úr, er
tekið úr bekk sínum
mismarga tíma á viku
og látið læra eitt sér
eða með nokkrum öðr-
um börnum hjá sér-
kennara. Oftast er
undir hælinn lagt
hvaða tímum barnið
missir af þegar það fer
í sérkennslu. Þetta fyrirkomulag
átti að hafa alla kosti umfram gamla
kerfið - röðun í bekki eftir námsár-
angri. Það losaði barnið við „tossa-
stimpilinn" sem gjarnan fylgdi röð-
uninni, barnið fengi verkefni við
hæfí og síðast en ekki síst gæti
bekkjarkennarinn einbeitt sér að
kennslu hinna barnanna - eðlilegu
barnanna. Þetta hljómar nokkuð
skynsamlega. Þegar vel hefur tekist
til hefur sérkennsla líka borið ár-
angur, einkum í yngstu aldurshóp-
unum og hafi hún varað í skamman
tíma.
Á þessu eru líka augljósir gallar.
Þrennt ber þar hæst. Með því að
taka barn úr tíma til að fara í sér-
kennslu er það merkt eða stimplað
ekki sípur en barnið í „tossabekkn-
um“. Ég veit um börn sem rekja
rætur eineltis til sérkennslunnar. í
annan stað missir barnið af því sem
fer fram í bekknum á meðan það er í
sérkennslunni. Sé hún mikil er
hætta á að barnið missi fótanna enn
frekar, jafnvel í þeim námsgreinum
þar sem það var sterkt fyrir. Sam-
tímis er engin trygging fyrir því að
sérkennslan skipti þeim sköpum að
barnið komist aftur í takt við bekk-
inn enda tæpast von þar sem sér-
kennslan er ekki til viðbótar þeim
tímum sem barnið á að fá lögum
samkvæmt. I þriðja lagi er hætta á
að sérkennslubarn verði utanveltu
við bekkinn sinn, einkum sé sér-
kennslan mikil. Þegar verst gegnir
verður barnið nánast eins og gestur
í eigin bekk; það á hvergi heima.
Ákall foreldra í 15 ár
I hálfan annan áratug hef ég unn-
ið að uppbyggingu og þróun náms
fyrir börn sem standa höllum fæti
við lok grunnskóla. Mörg þeirra eru
sérkennslubörn. Allan tímann hafa
bæði börnin og foreldrar þeirra
kvartað sáran yfir sérkennslunni og
mjög á sama veg og hér hefur verið
lýst. Alvarlegasta umkvörtunin var
og er þó lítill árangur kennslunnar
eða jafnvel algjört gagnsleysi henn-
ar. Til vitnis þar um er slakur ár-
angur barnanna á skólaprófum og
sérkennslukönnun menntamála-
ráðuneytis árið 1992. I henni kemur
fram að mikill meirihluti kennara
telur sérkennslu ekki skila tilætluð-
um árangri. Ástæðan er ekki vondir
kennarar heldur kerfi sem virkar
ekki.
Samt er svo að sjá sem skólinn
vilji ríghalda í óbreytt ástand. I stað
þess að taka til hendinni, henda
kerfinu, endurskoða hugmyndir
skólans um vitsmuni mannanna og
hlusta á foreldra er sífellt kallað eft-
ir meiri peningum. í Kópavogi, 20
þúsund manna bæ, kostar sér-
kennslan árlega sem svarar rekstri
eins grunnskóla til viðbótar þeim
átta sem bæjarfélagið rekur þar nú.
I tölum talið er það um 65 til 70
milljónir.
I næstu grein segja foreldrar
sögu sonar síns; 17 ára lesblinds
drengs sem hefur enn ekki náð að
fóta sig í skólakerfinu þrátt fyrir að-
stæður eins og best verður á kosið
og greindarvísitölu langt yfir meðal-
lag.
Höfundur er námsráðgjafi og kenn-
arifMK.
Helga
Sigurjónsdóttir
pm
MorgunblaðiðA'aldimar Kristinsson
GLAÐUR FRÁ Sigríðarstöðum sem Sigurður V. Matthíasson teygir
hér á Murneyri á dögunum, er nú í fremstu röð vekringa og munu þeir
félagar án efa blanda sér í toppbaráttuna í sumar.
V axtarbroddur
í kappreiðunum
GÓÐ stemmning er komin í kapp-
reiðar og vega þar þungt bikarmót
Fáks og sjónvarpsins. Góðir tímar
hafa náðst í skeiðgreinum og má
mikið vera ef Islandsmetið í 150
metra skeiði heldur út sumarið. 250
metramir virðast heldur erfiðari
hvað varðar metaslátt en þó er
aldrei að vita hvað gerist. Fastlega
má gera ráð fyrir að 22 sekúndna
múrinn verði rofinn á næstu vikum
en þau eru erfíð þessi sex sekúndu-
brot í metið. Ætla má að
kapppreiðum landsmótsins á Mel-
gerðismelum verði meiri áhugi
sýndur en verið hefur á stórmótum
síðustu ára.
Meira líf er í stökkinu um þessar
mundir en þar vantar þó tilfinnan-
lega meiri breidd. Hrossin frá Efri-
Þverá virðast í sérflokki og vantar
keppinauta sem geta skákað þeim.
Tímarnir í stökkinu hafa ekki verið
neitt í líkingu við það sem var á
gullaldarárum kappreiðanna en
ekki þarf að efast um að það breyt-
ist þegar menn fara að þjálfa hross-
in markvissara en gert hefur verið.
Fróðlegt verður að sjá hvaða tímar
nást í ágúst og september. En úr-
slit í öðru bikarmóti urðu annars
sem hér segir:
Skeið -150 metrar
1. Lúta frá Ytra-Dalsgerði, eigandi
Hugi Kristinsson, knapi Þórður
Þorgeii-sson, 14,09 sek.
2. Sóti frá Geirlandi, eigandi og
knapi Guðmundur Jónsson, 15,28
sek.
Skeið - 250 metrar
1. Ósk frá Litladal, eigandi og
knapi Sigurbjöm Bárðarson, 22,45
sek.
2. Glaður frá Sigríðarstöðum, eig-
andi Hafsteinn Jónsson, knapi Sig-
urður V. Matthíasson, 22,82 sek.
Stökk - 350 metrar
1. Kósi frá Efri-Þverá, eigandi
Halldór P. Sigurðsson, knapi Daní-
el I. Smárason, 25,90 sek.
GAMMUR og Vignir Siggeirs-
son í léttri töltsveiflu á Murn-
eyri.
2. Spóla frá Ási, eigandi Sigurbjörn
Bárðarson, knapi Sylvía Sigur-
björnsdóttir, 26,30. 3. Brútus frá
Skammbeinsstöðum, eigandi Þor-
móður Pétursson, knapi Davíð
Matthiasson, 26,90 sek.
Stökk - 800 metrar
1. Frigg frá Breiðabólstað, eigandi
Halldór P. Sigurðsson, knapi Daní-
el I. Smárason, 65,50 sek.
2. Eros frá Stóm-Gröf, eigandi og
knapi Haukur Björnsson, 65,65 sek.
3. Týr frá Þúfu, eigandi Sigurbjörn
Viktorsson, knapi Sigurður Ragn-
arsson, 65,89 sek.
Firma- og
bæjakeppni
Þjálfa
ÁRLEG fírma- og bæjakeppni
hestamannafélagsins Þjálfa í
Suður-Þingeyjarsýslu fór fram
nýlega og var keppnin haldin á
velli félagsins á Einarsstöðum í
Reykjadal.
I upphafí móts var reiðsýning
barna og unglinga úr þingeysk-
um sveitum undir stjórn hinnar
kunnu hestakonu Kolbrúnar
Kristjánsdóttur í Rauðuvík í
Eyjafírði, en sýningin var enda-
punktur á æskulýðsdögum
Þjálfa. Einnig var reiðsýning tU
heiðurs hjónunum Sigfúsi og
Sigríði á Halldórsstöðum í
Reykjadal, en þessa sömu helgi
héldu afkomendur þeirra ættar-
mót.
Úrslit keppninnar urðu þau að
í fyrsta sæti í barnaflokki varð
Halldór Logi Árnason á Blika,
Andrea Þórhalldsdóttir á
Fölskva varð önnur, Valþór
Freyr Þráinsson á Nótt varð
þriðji, Arna Benný Harðardóttir
á Snæfaxa fjórða og fímmti
Hjalti Gylfason á Mósa.
Jón Þór Sigurðsson á Rúmba
varð í fyrsta sæti í unglinga-
flokki, Málmfríður Sigurðardótt-
ir á Þræði önnur og Birgitta
Guðmundsdóttir á Kraka þriðja.
Laurie van Sande á Gyðju varð í
fyrsta sæti í kvennaflokki, Sig-
þóra Baldursdóttir á Bjarma
önnur, Sólveig Lára Pálmadóttir
á Prins þriðja og íjórða varð
Sólveig Hólmfríðardóttir á
Sokka. Þórarinn Illugason á
Kóngi varð fyrstur í karlaflokki,
Sigurður Árni Snorrason á
Þengli annar, Kristján Sig-
tryggsson á Dvöl þriðji, íjórði
varð Kristján Snæbjörnsson á
Sörla og Þráinn Ómar Sig-
tryggsson á Ör fimmti.
Halldór Logl keppti fyrir Sig-
urlaugu og Erling á Brún, Jón
Þór keppti fyrir Hriflubúið,
Laurie van Sande keppti fyrir
Vallabúið og Þórarinn fyrir
Rauðárbúið, en allir þessir bæir
fá afhentan bikar til varðveislu.
Að þessu sinni tóku hátt í tvö
hundruð fyrirtæki og bæir þátt í
keppninni og kunna hestamenn-
irnir í Þjálfa þeim öllum bestu
þakkir fyrir veittan stuðning.
Mótaskrárnar og
umhverfísverndin
ATHYGLI hefur vakið á hestamót-
um undanfarið hversu ósparlega
hestamenn fara með pappír við gerð
mótaskráa. í dag keppast menn við
að vera sem umhverfisvænstir og
BRIDS
Ilinsjón Arnðr (I.
Ilagnarsson
Norðurlandamótið
í Brids 1998 Osló
I GÆR voru spilaðar 3 umferðir.
Opni flokkurinn byrjaði daginn illa
gegn Danmörku og fékk 8 vinnings-
stig á móti 22. í 3. umferð kom stór-
sigur á liði Svíþjóðar, 24-6. í 4. umferð
fékk Island síðan 10 stig á móti Norð-
mönnum. Staðan eftir 4 umferðir:
1. Svíþjóð 77 VS
2. Noregur 71VS
3. ÍSLAND 59 VS
4. Danmörk 58 VS
5. Finnland 48 VS
6. Færeyjar 47 VS
I dag eru spilaðar 2 umferðir (5.
og 6. umferð), þá spilar ísland fyrst
við Færeyjar og síðan við Finnland.
I kvennaflokki byrjaði Island á að
sigra sterk lið Danmerkur með 18
vinningsstigum gegn 12. Síðan komu
tvö naum töp, 12-18 gegn sterku liði
Svía og 14-16 (jafntefli á bridsmáli)
gegn Finnum. Staðan eftir 4 umferð-
ir í kvennaflokki:
1. Svíþjóð 78 VS
2. Noregur 64 VS
3. Danmörk 62 VS
4. ÍSLAND 58 VS
5. Finnland 50 VS
Á morgun eru spilaðar 2 umferðir.
í fyrri leiknum fær íslenska liðið yf-
irsetu og síðan mæta þær norsku
konunum.
Spilarar í opnum flokki eru: Jak-
ob Kristinsson, Jónas P. Erlingsson,
Magnús E. Magnússon, Anton Har-
aldsson og Sigurbjörn Haraldsson.
I kvennaflokki spila: Hrafnhildur
Skúladóttir, Soffía Daníelsdóttir,
Arngunnur Jónsdóttir, Svala Páls-
dóttir og fyrirliði er Stefanía Skarp-
héðinsdóttir.
Upplýsingar um mótið er hægt að
fá hjá Bridgesambandi íslands milli
13.00 og 17.00 í síma 587-9360.
Heimasíða með úrslitum frá mót-
inu: http://home.sol.no/~perlange/
nordisk98p.html
stór þáttur í því er að spara pappír.
Á mörgum hestamótum undanfarið
hefur verið bruðlað með pappír þar
sem skrár hafa víða verið í brotinu
A4 og aðeins prentað öðrum megin
á hvert blað. Áf þessum sökum hafa
skrárnar verið býsna þykkar á
stærri mótum og óþægilegar í notk-
un.
Frá þessu hefur þó mátt finna
góðar undantekningar þar sem
skrár eru hafðar í brotinu A5 og
báðar hliðar hverrar arkar notaðar.
Benda má á skrárnar hjá Fáki, sem
alltaf hafa verið til fyrirmyndar,
bæði hvað varðar nýtingu á pappír,
uppsetningu og stærð skráar. Hið
sama má segja um skrána hjá Geysi
á dögunum.
I sumum tilvikum er uppsetning
hreint fáránleg þar sem prentað er
við hvert einasta hross eftirfarandi:
Númer: 6, Hestur: Skjóni, Fæðing-
arstaður: Snúrustaurastaðir, Aldur:
12 vetra, Litur: Skjóttur. Skýringar
framan við upplýsingar um hrossið
eru með öllu óþarfar og gera í raun
hlutina ruglingslegri. Full ástæða
er til að hvetja hestamenn til að
huga að þessum þætti umhverfis-
verndar og hinu að efni skránna sé
sem aðgengilegast fyrir mótsgesti.
Valdimar Kristinsson