Morgunblaðið - 11.07.1998, Qupperneq 12

12 LAUGARDAGUR 11. JÚLÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Læknar fagna dómi
í hnefaleikamáli
FORMAÐUR Læknafélags ís-
lands, Guðmundur Björnsson, seg-
ist fagna fyrir hönd læknasamtak-
anna dómi Héraðsdóms Reykjavík-
ur í vikunni um að fjórir sakborn-
ingar hafi brotið lög nr. 92/1956 um
bann við hnefaleikum. Hann segir
lækna líta slíkt bann sem heilbrigð-
ismál, hnefaleikar séu hættuleg
íþrótt sem byggist á því að rota
andstæðinginn og valda líkams-
tjóni. „Við viljum gæta hagsmuna
almennings í þessu máli og benda á
þessa hættu og það er í samræmi
við það sem læknasamtök hafa gert
alls staðar í heiminum. Víða erlend-
is hafa menn átt við ramman reip
að draga vegna þess að það eru
miklir fjárhagslegir hagsmunir í
húfi, auglýsingatekjur í kringum
þetta og fleira þess háttar. Þannig
að við höfum talið okkur heppin að
búa við þessi lög,“ segir Guðmund-
ur.
Hann segir vísindalegar kannanir
benda til þess að hnefaleikar ýti
undir ofbeldi. Hann telur einnig að
sú heilsuefling sem menn fái með
iðkun hnefaleika vegi ekki upp það
líkamstjón sem hlýst af þeim. Guð-
mundur bendir einnig á að villandi
sé að halda því fram að ólympískir
hnefaleikar séu eitthvað betri en
hefðbundnir hnefaleikar, það hafi
ekki verið sýnt fram á að þeir séu
neitt betri.
Andlát
GUNNAR JÓNSSON
Brúað í
Berufirði
í BOTNI Berufjarðar er verið að
leggja nýjan veg á þriggja kiló-
metra kafla og byggja nýja brú
yfír Fossá. Stefán Gunnarsson er
verkstjóri en S.G. vélar sjá um
verkið. Stefán segir nýja veginn
Iiggja um 10 metrum lægra en
gamla veginn, hann hafi verið
orðinn illur yfirferðar og oft
hálka og slæm færð á veturna.
„Þetta er töluverð framkvæmd og
um 112.000 rúmmetrar af efni
sem þarf að flytja til, bæði í veg-
inn sjálfan, grjótvörn og svo að
brúnni," segir Stefán. Vegagerðin
hófst í byrjun maí en brúarsmíðin
um 20. maí, áætluð verklok eru 1.
október, þá verður komin ný brú
og klæðning á veginn.
Ríkisendurskoðun framkvæmir stjórnsýsluendurskoðun á vegaframkvæmdum 1992-95
Tilfærslur fram-
kvæmda milli fjár-
hagsára óheimilar
RÍKISENDURSKOÐUN telur að
tilfærsla á fé milli vegafram-
kvæmda sem ekki eru á sama fjár-
hagsári samkvæmt vegaáætlun sé
óheimil án samþykkis Alþingis. í
skýrslu um stjómsýsluendurskoð-
un á vegaframkvæmdum á árunum
1992-95 sem Ríkisendurskoðun
hefur sent frá sér kemur fram að á
tímabilinu hafi framkvæmdum sem
vom á vegaáætlun yfirstandandi
árs ítrekað verið frestað en aðrar
sem áætlaðar vora á komandi ári
vora færðar fram.
í skýrslunni kemur einnig
fram að oft hafi ekki verið skýrar
lagaheimildir fyrir bráðabirgða-
lánum sem verktakar og sveitar-
félög veittu Vegagerðinni til að
flýta fyrir ákveðnum fram-
kvæmdum.
Umtalsverð frávik vekja
upp spurningar
I skýrslunni segir að við 66 af
116 vegaframkvæmdum sem tekn-
ar vora til skoðunar skeikaði meira
en 10% milli kostnaðaráætlunar
fyrir útboð og endanlegrar greiðslu
fyrir verkið. I skýrslunni segir að
þetta „umtalsverða frávik“ veki
upp spurningar um það „hvort
gi-undvöllur kostnaðaráætlana
Vegagerðarinnar uppfylli að öllu
leyti þær kröfur sem gerðar era til
slíkra áætlana við opinberar fram-
kvæmdir."
Ríkisendurskoðun telur að bjóða
þurfi verk út með meiri fyrirvara
svo að nægilegur tími gefist til út-
boða í efnisútvegun, að öðrum kosti
geti efniskostnaður orðið óeðlilega
hár.
Ríkisendurskoðun gagnrýnir að
ekki skuli hafa verið skilað fram-
kvæmdaskýrslum eftir lok hverrar
framkvæmdar enda myndi það
auðvelda eftirlit og endurskoðun.
Fram kemur í skýrslunni að Vega-
gerðin hafi haft þá reglu að skila
aðeins skýrslum ef kostnaður fór
fram úr tíu milljónum króna. í einu
umdæma Vegagerðarinnar var
engum skýrslum skilað.
Morgunblaðið/RAX
GUNNAR Jónsson, for-
stjóri Gunnars Majones
sf., lést mánudaginn 6.
júlí sl., 77 ára að aldri.
Gunnar var fæddur í
Reykjavík 3. septem-
ber 1920. Eftir skóla-
göngu í Reykjavík lauk
Gunnar búfræðinámi
frá Bændaskólanum á
Hvanneyri. Eftir nám
vann hann við ýmis
störf í Reykjavík en
fór síðan til náms í
Bandaríkjunum og
lauk prófi í viðskipta-
og hagfræði frá Há-
skólanum í Minneapolis.
í framhaldi hóf hann störf í New
York, meðal annars hjá fyrirtækj-
unum International Harvester,
Sheffield Farms og G.
Hagen & co. við rann-
sóknarstörf og fjár-
málaumsýslu.
Ái’ið 1959 sneri
Gunnar ásamt fjöl-
skyldu sinni aftur til Is-
lands og hóf þar störf
hjá Hamilton-félaginu
á Keflavíkurflugvelli.
Ári síðar stofnaði hann,
ásamt konu sinni, fyrir-
tækið Gunnars Majo-
nes sf. og starfaði hann
við íyrirtækið til
dauðadags.
Gunnar kvæntist eft-
irlifandi eiginkonu sinni, Sigríði
Regínu Waage, hinn 23. september
1952 og eignuðust þau tvær dætur
sem lifa föður sinn.

í
.
(
i
«
t
1,
I
i
I
t
í
Uppistand fyrir
fjölskyldufólk
LEIKLIST
íslenska úperan
HELLISBÚINN -
OKKAR MAÐUR
Höfundur: Robert Becker. Þýðing og
staðfæring: Hallgrímur Helgason.
Leikstjdri: Sigurður Sigurjdnsson.
Leikmynd: Vignir Jdhannsson.
Ljds: Jdhann Bjarni Pálmason. Um-
hverfishljöð: Hjörtur Howser. Leik-
ari: Bjarni Haukur Þdrsson.
Fimmtudagur 9. júlí.
ÞRÁTT fyrir að sýning sú sem
hér um ræðir sé einleikur, þ.e.
leikrit samið af höfundi sem einn
leikari flytur, er formið hér uppi-
stand. Verkið er samfelldur
straumur brandara og mislangra
gamansagna, í mjög talmálslegri
þýðingu, sem tengdar era saman
efnislega en gætu eins staðir sjálf-
stæðar. Fálmkenndar tilraunir
höfundar til að tengja þessar sög-
ur saman í heild skila engu -
skrýtlurnar ná þeim tilgangi að
skemmta áhorfendum en sagan
hefur enga heildarsýn eða nýjan
boðskap fram að færa.
Ef eðli gamansögunnar er skoð-
að einkennist það í flestum tilfell-
um af því að gert er ráð fyrir að
áheyrendur eigi sameiginlegar
ákveðnar grunnhugmyndir um líf-
ið og tilveruna. Spaugið felst í frá-
vikum frá þessum meðalstaðli.
Grín er því í eðli sínu íhaldssamt -
jafnvel absúrdbrandarar era
fyndnir vegna þess að þeir eru
frábrugðnir þeim venjulegu. Á
þessum síðustu og verstu tímum
þykir varla vogandi að halda upp á
gamla góða grínið sem tók gjarn-
an fyrir landshluta, þjóðerni, trú-
arbrögð, kynþátt, kyn eða kyn-
hneigð og eignaði minnihlutahóp-
um ýmis einkenni sem aðgreindu
þá frá hinum ráðandi hvítu,
kristnu karlmönnum. Nú er fokið í
flest skjól og spaugarar verða að
stunda naflaskoðun - eða grípa til
þess sem geymist neðan þindar -
og reyna að finna nýja uppsprettu
fyndninnar í eigin lífi.
Hér er kominn upp á svið per-
sónugervingur meðalmannsins
sem hefur vinnu, á hús og bíl,
fjölda vina en umfram allt eigin-
konu. Samkvæmt þeirri skilgrein-
ingu meðaljónsins, sem hægt er að
púsla saman úr þeim brotum sem
okkur era sýnd, er aðeins eitt sem
stendur í vegi fyrir fullkomnun
lífshamingjunnar - það er að kon-
an og karlmaðurinn tjá sig á svo
ólíkan hátt að það veldur stans-
lausum misskilningi. Þessi ólíku
tjáningarmátar stafa sumsé af því
að karlmaðurinn er í „eðli“ sínu
hellisbúi sem stundar veiðiskap en
konan er heimavið eða safnar æti í
nágrenni hellisins.
Þessi tilgáta verður meðaljónin-
um uppspretta endalausra vanga-
veltna um samskipti kynjanna og
mismunandi aðferðir sem þau
nota til tjá ást og vináttu að fá það
sem þau vilja út úr hjónabandinu.
Persónuleikar karlsins og konunn-
ar í verkinu era mjög einfaldaðir
til að ná þeirri almennu samsvör-
un sem verkið þarf að hafa við
áhorfendur svo háðið hitti í mark.
Vandamálið er að þó að verkið sé
oft fyndið - og höfði vel til þeirra
áhorfenda sem kannast við að-
stæðurnar - verður grínið ger-
samlega bitlaust fyrir vikið. Það
fyndnasta á heildina litið er
kannski að meðaljóninn fer af stað
í upphafi með það að leiðarljósi að
reka af sér slyðraorðið en sýnir er
líður á verkið endalaus dæmi um
þvílíkan endemis aulahátt að ekki
er annað hægt en að stórefast um
færni hans í mannlegum sam-
skiptum.
Ekki er annað hægt en að dást
að Bjarna Þór Haukssyni að halda
uppi tveggja tíma langri sýningu
einn og óstuddur af öðru en
styrkri leikstjórn, nokkrum leik-
munum, líflegum ljósum og um-
hverfishljóðum. Hann lék á als
oddi í sýningunni, var líflegur og
sýndi fjölbreytileika og gott út-
hald lengst af. Nær lokum sáust
greinilega á honum þreytumerki
er hann sigldi inn í frámunalega
væminn endinn, sem skýrði til-
ganginn með öllu stríðinu milli
karla og kvenna. Þarna brást stað-
færandinn svo og í því hlutverki
að stytta og þétta verkið þannig
að úr því yrði meira sannfærandi
heildarmynd.
Sveinn Haraldsson
s
:
i