Morgunblaðið - 26.09.1998, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 26. SEPTEMBER 1998 53
V
MINNINGAR
Ósköp var hann nú glaður og þakk-
látur þegar ég heimsótti hann eftir
stúdentsveisluna mína í öllum
skrúðanum og með húfuna á höfð-
inu, því hann var eitthvað lélegur
þann daginn og treysti sér ekki í
veisluna. Þegar ég sagði afa að ég
væri að fara til Ameríku var hann
ekkert hissa og sagði: „Já, já þú ert
að fara til að læra?“ „Nei, svaraði
ég, „til að passa börn.“ „Passa
böm?!? Er ekki nóg af börnum
hérna??“ Svona var nú afí minn,
hann sá nú ekki alveg tilganginn
með því að fara alla leið til Ameríku
til að passa börn. En hann sá nú að
sér strax og sagði: „Já, þú ert þá að
fara til að ná málinu almennilega."
„Já,“ svaraði ég, „og svo tek ég líka
nokkra kúrsa í kvöldskóla." Já, já,
þá var þetta nú allt saman gott og
blessað.
Elsku afí. Nú ertu farinn en ég
veit að þú ert þarna og fylgist með
okkur. Mér þykir sárt að geta ekki
fylgt þér síðasta spölinn en þetta er
mín leið til að kveðja þig. Það er líka
erfitt að geta ekki verið með fjöl-
skyldunni á stundum sem þessum.
Margs er að minnast,
margt er hér ad þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin strið.
(V. Briem)
Elsku amma, megi Guð styrkja
þig í sorg þinni. Öllum öðrum fjöl-
skyldumeðlimum sendi ég samúðar-
kveðjur. Megi Guð vera með okkur
öllum.
Ragnheiður.
í dag er borinn til grafar afí
minn, Guðmundur Guðnason. Mig
langar að þakka honum samveruna
með nokkrum orðum.
Alla ævi mína hefur afí verið
sjálfsagður hluti tilverunnar, hann
og amma voru eitt í huga mínum og
það er erfitt að hugsa um þau hvort
í sínu lagi þegar ég lít til baka. Þeg-
ar ég var lítil dvaldi ég oft hjá afa og
ömmu og man eftir afa sem ströng-
um en réttlátum manni sem allir
báru virðingu fyrir. Mér þótti gam-
an að koma í eldhúsið í Fögruhlíð og
beið oft spennt eftir því að afí myndi
nú standa upp frá borðinu og ganga
að skápnum þar sem hann geymdi
kúlurnar sem hann gaf okkur
krökkunum. Ég man eftir því hvað
mér fannst alltaf góð lykt af honum
þegar hann kom inn frá verkunum
og hafði þvegið sér vandlega með
sápu sem í minningunni er alltaf
græn og ilmandi. Afí minn var mér
alltaf góður, hann var bóndi og
kenndi mér að bera virðingu fyrir
náttúrunni og lífinu sjálfu.
Langt fram á fullorðinsár var afi
bara afi, hann var þarna eins og
klettur og ég gerði einhvem veginn
ekki ráð fyrir að hann væri eins og
venjulegt fólk. Það var ekki fyrr en
ég várð fullorðin sem ég kynntist
afa sem persónu með skoðanir,
langanir og þrár og uppgötvaði þá í
raun íyi'st hversu skemmtilegur
hann var. Ég heimsótti hann oft á
erfiðleikatímabili í lífi mínu og þá
gaf afí mér góð ráð og veitti mér
stuðning. Þá ræddum við saman um
allt milli himins og jarðar. Hann
hafði sínar skoðanir á mönnum og
málefnum en leyfði mér að hafa
mínar skoðanir og virti þær þótt
hann væri mér ekki endilega sam-
mála. Mér eru þessar stundir með
afa sérstaklega kærar, kannski af
því að þá uppgötvaði ég að hann var
bara venjuleg manneskja eins og
hver annar.
Afí minn reyndist mér alltaf vel
og mig langar að þakka honum fyrir
allt sem hann hefur gert fyrir mig,
fyrir það sem hann hefur kennt mér
og fyrir að vera afí minn.
Af eiífðar ljósi bjarma ber,
sem brautina þungu greiðir.
Vort líf, sem svo stutt og stopult er,
það stefnir á æðri leiðir.
Og upphiminn fegri’ en auga sér
mót öllum oss faðminn breiðir.
(Einar Ben.)
Elsku amma, ég votta þér mína
dýpstu samúð og bið Guð að styrkja
þig nú og um alla framtíð.
Sigurlaug Hrund.
Sá ég ei fyrr svo fagran jarðargi-óða,
fénaður dreifði sér um græna haga,
við bleikan akur rósin blikar rjóða.
Hér vil ég una ævi minnar daga,
alia sem Guð mér sendir...
(Jónas Hallgr.)
Ævidagar nágranna míns og vin-
ar, Guðmundar í Fögruhlíð, eru á
enda. Hann lést á Sjúkrahúsi Suð-
urlands á Selfossi hinn 12. septem-
ber síðastliðinn, nær 89 ára að aldri.
Hann var elstur barna hjónanna
Steinunnar Halldórsdóttur og
Guðna Guðmundssonar á Kotmúla í
Fljótshlíð, er þar bjuggu frá
1909-1945.
Æsku sína og uppvaxtarár átti
Guðmundur hjá foreldrum sínum á
Kotmúla og gerðist snemma ötull
og liðtækur vel við bústörfin, en
einnig áhugasamur liðsmaður fé-
lagslífs og framfara í sveitinni. Hon-
um var einnig gefín tónlistargáfa og
söngrödd góð eins og mörgu af hans
ættfólki og afkomendum. Á yngri
árum sínum skemmti hann sveit-
ungum sínum o.fl. með ljúfum
harmoníkutónum „þegar saman
safnast var, sumarkvöldin fögur“ -
og í annan tíma þegar næði gafst til
að „æfa saman eitthvert lag eða
syngja kvæði“, eins og sveitungi
hans Þorsteinn Erlingsson orðaði
það.
Þegar á sextánda ári réðst Guð-
mundur til vertíðarstarfa á vetrum,
fyrst einn vetur í Sandgerði en síð-
an í Vestmannaeyjum í 13 vertíðir.
Þáttaskil urðu í lífi hans er hann
kvæntist hinn 15. nóvember 1934
unnustu sinni og jafnöldru, Sigur-
laugu Guðjónsdóttur í Tungu í
Fljótshlíð, en þau voru nágrannar
frá barnæsku - aðeins tvær bæjar-
leiðir á milli æskuheimila þeirra.
Hófu þau búskap í Vestmannaeyj-
um þar sem þau bjuggu í tvo vetur
- en árið 1936 ráðast þau í það
stórvirki að reisa frá grunni nýbýli
á hálfri Kotmúlajörðinni sem með
því var skipt í tvö sjálfstæð lögbýli.
Þrátt fyrir erfiðleika undangeng-
inna kreppuára ríkti bjartsýni og
sóknarhugur hjá ungu fólki í sveit-
inni í þá daga. Og þegar ungu hjón-
in völdu sínu snyrtilega og vel upp-
byggða nýbýli nafn, - hygg ég að
þeim hafi stjórnað svipuð tilfinning
og listaskáldið góða lýsir í þeim
hendingum úr Gunnarshólma sem
tilfærðar eru í upphafi þessara
orða - um fegurð og gróðursæld
Fljótshlíðar. Því að býlið þeirra
hlaut nafnið Fagrahlíð, sem vissu-
lega er vel við hæfi - eins og við
blasir þegar komið er inn á ásinn
þar sem bærinn stendur litlu innar,
ofan þjóðvegar undir grænni hlíð,
gróðri vafinni, með bæjaröðina inn
eftir sveitinni í baksýn og tignarleg
Tindfjöllin eins og kórónu hið efra.
Þeim hjónum, Guðmundi og Sig-
urlaugu, búnaðist vel í Fögruhlíð -
enda þótt jörðin væri ekki stór.
Snyrtimennska og smekkvísi jafnt
utan bæjar sem innan bar húsráð-
endum fagurt vitni. Alúð og natni
lýsti sér í heimilisbrag öllum og bú-
skaparháttum. Guðmundur var
augljóslega á réttri hillu í sínu lífs-
starfi. Hann var bóndi af Guðs náð.
Forsjáll og glöggur á búshagi jafnt
sem bústofn, sem hann ræktaði
bæði til augnayndis og aukinna af-
urða. Umhirðu alla og meðferð bú-
stofnsins innti hann af höndum af
þeirri nærfærni og umhyggju sem
ber laun sín bæði í innri gleði og
ánægju bóndans yfir prúðri hjörð
og sællegum gripum sem og í
bættri afkomu bús og heimilis.
„Bóndi er bústólpi, bú er land-
stólpi, því skal hann virður vel.“
Bóndinn í Fögruhlíð var traustur
stólpi sinnar sveitar og samfélags
og naut trasuts og virðingar sveit-
unga sinna. Honum var um árabil
falið á hendur að sjá um forða-
gæslu og fóðureftirlit í sveitinni og
gegndi því ábyrgðarstarfi af kunn-
áttusemi og trúmennsku svo sem
honum var eðlislægt. Guðmundur í
Fögruhlíð var ákveðinn í skoðunum
og hreinlundaður, maður skapfestu
og drenglyndis. Hann var mikill
vinur vina sinna og hjálpsamur ná-
granni. hann var einn af stofnend-
um Kirkjukórs Fljótshlíðar árið
1942 og söng bassa í kórnum um
áratuga skeið. Góður félagi og
traustur liðsmaður í kirkjustarfinu,
þar sem sönggleðin sameinar og
lyftir hug til hæða.
Ég er þakklátur fyrir að hafa átt
Guðmund í Fögi'uhlíð að nágranna,
vini og samstarfsmanni öll þessi ár,
- og fyrir mína hönd og Ingibjargar
konu minnar votta ég Sigurlaugu
eiginkonu hans og bömum þeirra
og afkomendum einlæga samúð við
fráfall hans - og bið góðan Guð að
hugga þau og styrkja í söknuði
þeirra.
Sváfnir Sveinbjarnarson.
Haustið er tími uppskeru og eft-
irtekju sumai'sins. Haustið er tími
fjallaferða, gangna og rétta. Tími
fagurra lita blandið eftirvæntingu
og söknuði. Um það leyti sem
Fljótshlíðingar voru að leggja af
stað í eina af fyrstu göngum
haustins bárust þær fregnir að góð-
bóndinn frá Fögruhlíð Guðmundur
Guðnason væri látinn á áttugasta og
níunda aldursári. Minningar um
þennan söngna sómamann leita á
hugann. Mínar fyrstu bemskuminn-
ingar um Guðmund eru frá álfa-
dansi og álfabrennu við Goðaland í
Fljótshlíð á þrettándanum. Þar var
Guðmundur í gervi álfakonungs og
var forsöngvari ásamt Helga Jóns-
syni frá Bollakoti þar sem þeir fé-
lagamir hrifu þátttakendur og
áhorfendur með sér í söng og héldu
þar með uppi gamalli hefð í ís-
lenskri sveitamenningu sem enn er
haldið við. Móðir mín er úr Fljóts-
hlíðinni og það þótti nauðsynlegur
þáttur í lok jólahalds að vera við
álfadansinn og mikið þótti mér til
koma að fylgjast með þessari miklu
hátíð í sveitinni. Guðmundur var
mikill Fljótshlíðingur og vora átt-
hagarnir honum afar kærir. Hann
byggði upp ásamt konu sinni, Sigur-
laugu Guðjónsdóttur frá Tungu í
Fljótshlíð, býlið Fögruhlíð í landi
Kotmúla þar sem Guðmundur var
fæddur og foreldrar hans bjuggu.
Guðmundi og Sigurlaugu varð fjög-
urra bama auðið sem bera foreldr-
um sínum fagurt vitni og eins er um
afkomendahópinn.
Mikil vinátta var milli Guðjóns
Jónssonar og eiginkonu hans Lilju
Árnadóttur, móðursystur minnar,
sem bjuggu í næsta húsi við mig á
Hvolsvelli en sú vinátta leiddi til
þess að ég dvaldi vorlangt í Fögru-
hlíð til aðstoðar í sauðburði og við
önnur vorverk. Gott var og
skemmtilegt að vera í Fögrahlíð og
þar kynntist ég þessum tryggu
hjónum mætavel. Þennan litla
greiða fékk ég margendurgoldinn
og nú síðast þegar ég fór í framboð í
alþingiskosningum. Þar átti ég al-
deildis hauka í homi en þá vora þau
hjón flutt á Dvalarheimilið Kirkju-
hvol á Hvolsvelli. Þeir vinirnir Guð-
mundur og Hallgrímur bóndi á
Ásvelli gengu milli manna og söfn-
uðu meðmælendum, hvöttu mig til
dáða, sögðu að það væri nú annað-
hvort að styðja Fljótshlíðinginn í
kosningabaráttunni. Það var gott að
eiga þessa vönduðu og traustu heið-
ursmenn að.
Eins og haustið er uppskeratíma-
bil sumarsins og menn gleðjast yfir
góðri uppskeru er það foreldrum
mikið ánægjuefni að eignast efnileg
og heilbrigð börn og barnabörn.
Þetta á við um þau Sigurlaugu og
Guðmund heitinn. Erfðaeinkennin
leyna sér ekki, börnin eru máttar-
stólpar kirkjukóra í héraði og tón-
listaráhuginn og hæfileikar erfast
til barnabarnanna. Þannig semur
Hlynur Theodórsson, góðbóndi á
Voðmúlastöðum, lög fyrir Kai’lakór
Rangæinga og Guðmundur
Svavarsson, oddviti Hvolhrepps,
hefur tekið við hlutverki afa síns og
leiðir söng við álfabrennu við Goða-
land. Þannig heldur lífið áfram.
Guðmundur Guðnason hefur skil-
að góðu dagsverki með sæmd. Eftir
lifa minningarnar um góðan og fé-
lagslyndan heiðursmann sem sómdi
sér vel sem farsæll bóndi sem lifði
og starfaði í sinni gróðursælu sveit.
Slíkir synir lifa í minningunni um
bjarta daga.
ísólfur Gylfí Pálmason.
Við fráfall Guðmundar Guðnason-
ar rifjast upp hugljúfai' minningar
frá miðri öldinni. Eg var svo lán-
samur að komast að á sveitaheimili
til sumardvalar. Heppnin var í raun
tvöföld því húsráðendurnir urðu
mér sem aðrir foreldrar næstu þrjú
sumur. Guðmundur og Sigurlaug í
Fögruhlíð reyndust mér ákaflega
vel og vinátta þeirra við mig og síð-
ai' fjölskyldu mína hefur varað æ
síðan. Það varð mér, borgarbarn-
inu, ómetanlegt að fá að kynnast
sveitalífinu. Fyrsta sumarið var
hvorki rafmagn né sími á bænum og
hesturinn var enn þarfasti þjóninn.
Guðmundur var hörkuduglegur og
starfsamur bóndi, sem aldrei sló
slöku við. Það var unun að horfa á
hann slá með orfi og ljá í kargaþýfi.
Slægjan stækkaði furðu fljótt og
maður mátti hafa sig allan við til að
raka ljána í takt við Guðmund.
Baggarnir vora bundnir og settir
upp á klakk. í minningunni er ljómi
yfir lestarferðum þar sem ég sat
Brún með marga baggahesta í
drætti. Reiðhestur Guðmundar á
þessum áram hét Jarpur og það var
mikill heiður ungum dreng að fá að
sitja slíkan kostagrip. Guðmundur
var góður harmóníkuleikari og spil-
aði gjarnan á mannamótum. I sum-
ar, þegar ég ræddi við hann í síð-
asta sinn, sagði hann frá ferðum
sínum með harmóníkuna á öxl vað-
andi yfir Þverá á leið sinni á böll
niður í Landeyjar. Já, það var ijómi
í augum mínum yfir öllu sem Guð-
mundur gerði. Hann var góður
járnsmiður og smíðaði allar sínar
skeifur sjálfur. Hann dengdi Ijái og
smíðaði ýmis tól og tæki. Mér þótti
hann sem tröll að burðum þegar
hann bar 50 lítra mjólkurbrúsana á
bakinu niður á brúsapall. Dýravinur
var hann sem sýndi sig meðal ann-
ars þegar hann óð mykjuna í haug-
húsinu upp í nára til þess að bjarga
hænu, sem sat fost í mykjunni. Ein-
hverju sinni þegar við Theódór
komum heim með nokkur kríuegg
til búsflags, gerði hann okkur grein
fyrir því að fuglamir ættu sér
griðland og við skyldum ekki ræna
þá eggjum. Vissulega var margt ný-
stárlegt, sem bar fyrir augu í sveit-
inni. Þau Guðmundur og Sigurlaug
vora ákaflega samrýnd hjón og
bjuggu börnum sínum, Ingileifu,
Steinunni, Theódóri og Guðjóni,
hlýlegt heimili og vora þeim góðir
og traustir foreldrar. Minningar
mínar frá þessum árum ylja mér <
ævinlega um hjartarætur. Fyrir það
er ég þeim heiðurshjónum alltaf
þakklátur.
Ég og fjölskylda mín sendum Sig-
urlaugu, börnum hennar og fjöl-
skyldum þeirra innilegar samúðar-
kveðjur og biðjum Guð að blessa
minningu sómamannsins Guðmund-
ar Guðnasonar.
Ingvar Pálsson.
Það var vorið 1962, sem ég, þá
níu ára strákhnokki, var sendur í
sumardvöl austur í Fögruhlíð í
Fljótshlíð. Ég var niðurlútur, feiminn
og mjög kvíðinn. Ekki einasta var ég
að fara frá mömmu, pabba og systk-
inum, heldur var ég að fara á stað,
sem ég hafði aldrei komið á áður og
til fólks, sem ég hafði aldrei hitt og
vissi lítið um. Það kom fljótt í ijós að
kvíðinn var ástæðulaus, því heimilis-
fólkið, hjónin Sigga og Gummi og
böm þeirra, tóku mér opnum örmum
og hafa sýnt mér og mínum einstaka
hlýju og góðmennsku allar götur síð-
an.
I Fögruhlíð dvaldi ég síðan fimm
næstu sumur og tel mig hafa verið
sérstaklega heppinn að njóta þeirra
forréttinda og mun ég búa að þeirri
reynslu og þroska alla tíð.
Þau hjón voru afar samhent. Hann
sá um útistörfin, var mjög vinnusam-
ur og hafði gott lag á öllum skepnum.
Sigga sá um heimilisstörfin og garð-
inn af miklum myndai-skap. Það var
gott að vinna undir stjóm Gumma.
Hann var ákveðinn og þoldi enga leti
og ómennsku, en var jafnframt aUtaf
glettinn og gamansamur.
Eftir að sveitadvöl minni lauk hef
ég notið þess að koma í heimsókn
með fjölskyldu mína í sveitina og á
seinni árum á Kirkjuhvol eftir að þau ^
hjón bragðu búi. Alltaf vora þau jafn-
hress og kát og tóku á móti okkur af
einskærri elsku, gestrisni og rausn-
arskap.
En nú er skarð fyrir skildi. Hann
Gummi er dáinn og við munum sakna
hans sárt.
Elsku Sigga, böm og fjölskyldur,
ég og fjölskylda mín sendum ykkur
okkar innilegustu samúðarkveðjur
og minnumst góðs manns með virð-
ingu og þökk.
Páll Pálsson
t
Látin er ástkær móðir, tengdamóðir og amma,
INGIBJÖRG J. JÓNSDÓTTIR HANSEN,
Sílakvísl 19,
Reykjavík,
Jarðarför verður auglýst síðar.
Ólöf M. Jónsdóttir,
Runólfur Ómar Jónsson,
Theodór Hansen,
Ólafur Þ. Hansen,
Jónfna Þ. Hansen,
Unnar S. Hansen,
Margrét L. Hansen,
Jón Kristjánsson,
Jóhanna Friðgeirsdóttir,
Þorbjörg Kristinsdóttir,
Jóhanna Júlíusdóttir,
Jón Þór Ingólfsson,
Anna Hjaltadóttir,
Ingólfur Sigurjónsson,
og barnabörn.
t
Hjartkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
iangamma,
MARGRÉT KRISTÍN JÓHANNESDÓTTIR,
fyrrum húsfreyja
í Hofsárkoti í Svarfaðardal,
sem lést 21. sept. sl., verður jarðsett frá Dalvík-
urkirkju mánudaginn 28. september kl. 13.30.
Gunnlaugur Sigvaldason, Sigríður Jónsdóttir,
Jóhannes Sigvaldason, Kristín Tómasdóttir,
Árdfs Sigvaldadóttir,
Anna Sigvaldadóttir,
Steinunn Sigvaldadóttir, Ófeigur Jóhannesson,
Rósa Sigvaldadóttir,
Adda Sigvaldadóttir,
Elín Sigvaldadóttir, Torbjörn Byrnás,
barnabörn og barnabarnabörn.