Morgunblaðið - 10.10.1998, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 1998 53,
ugan gæðing. Ég hefi aldrei séð
knapa og hest hæfa hvor öðrum
eins vel.
Umf. Afturelding var 1934 stofn-
að og var Jens með frá stofnun og
um skeið formaður þess. Arið 1936
stofnuðu þeir Ólafur kaupfélags-
stjóri Ungmennasamband Norður-
Breiðfirðinga, sem nú starfar með
umf. Dalasýslu.
Nokkrum dögum fyrir andlátið
átti Jens tal við mig í síma um
torflaugina sem Bjarni stórbóndi
Þórðarson að Reykhólum lét hlaða
við hverinn Kraflanda. Hann var að
skrá lýsingu á rústum hennar en
hann vantaði heimild úr riti, sem
honum var eigi handbært en bað
mig að útvega.
Reykhólar er einn þeirra staða
þar sem um aldir hefur verið synt í
heitri tjörn og fólk baðað sig í bað-
laug (potti). Tjarnarstæðið sést enn
við Kraflanda og steinar úr hleðsl-
um - rúst - við volgru heita Grett-
islaug.
Þetta forna sund- og baðh'f, sem
örnefni á rúst og tjarnarstæði
ásamt sögnum bera vott um, endur-
vakti hinn áhugasami íþróttakenn-
ari, sem í dag verður færður til
hinstu hvílu við hlið sinnar mætu
konu.
Kærustu samúðarkveðjur til son-
anna þriggja og fjölskyldna þeirra.
Þorsteinn Einarsson.
Gott er að eiga jákvæð og upp-
byggileg samskipti við fólk á lífs-
leiðinni, en sérstakt er að eignast
raunverulega vini. Þegar Jens Guð-
mundsson skólastjóri er nú allur
erum við sammála um það í fjöl-
skyldu minni að við höfum misst vin
og velgjörðarmann.
Kynni mín af Jens hófust með
því að ég var í heimsókn hjá sókn-
arpresti og skólafélaga mínum,
séra Sigurði H. Guðmundssyni.
Rafmagnið fór af sveitinni og við
sátum í kulda og myrkri. Þá kom
þessi burðamikli maður til okkar
óbeðinn með fullan brúsa af heitu
kaffi. Hann kom einnig með nýj-
ustu fréttir af rafmagnsmálum og
lét sig greinilega varða um líðan
okkar.
Seinna kynntist ég svo Jens sem
vini foreldra minna er faðir minn
þjónaði Reykhólaprestakalli í fimm
ár. Þá var Jens þeirra traustasti
hjálparmaður um marga hluti. Þau
kynni leiddu til þess að Jens lánaði
okkur land úr eignarjörð sinni
Berufirði. Þar höfum við síðan átt
lítið hús og eigum dýrmætar minn-
ingar frá góðum stundum þar.
Jens Guðmundsson var fæddur
og uppalinn í Reykhólasveit og þar
starfaði hann lengst af. Ungur
hleypti hann heimdraganum og
aflaði sér menntunar, tók kennara-
próf og íþróttakennarapróf. Eftir
að hafa stundað kennslu á Snæ-
fellsnesi, í Dölum og við skóla Sig-
urðar Greipssonar í Haukadal,
gerðist hann skólastjóri á Reyk-
hólum þar sem hann starfaði meira
en þrjá áratugi. I heimasveit sinni
kom Jens að flestum þáttum fé-
lags- og framfaramála á sinni tíð
og reyndist traustur liðsmaður.
Jafnframt skólastjórastarfinu
stundaði Jens nokkurn fjárbúskap
og hafði vakandi áhuga á honum.
Þannig var hann £ einu og öllu
virkur þátttakandi í lífi sveitunga
sinna.
Seint í ágústmánuði heimsótti
Jens okkur hjón í litla húsið í
Berufirði. Staldraði hann við góða
stund og í samtali okkar kom fram
að enn fylgdist hann með í sveitinni
og enn hafði hann vakandi áhuga á
framgangi mála þar. Ekki leyndi
sér að heilsu hans hafði hrakað
nokkuð, en karlmannlegur og
æðrulaus var hann að vanda, hand-
takið þétt og framkoman fumlaus.
Mjög harmaði Jens sína góðu konu,
Jóhönnu Ebenezersdóttur, er hún
lést, en hún átti með sinni góðu
gerð mikinn þátt í þeirri farsæld
sem heimilið naut. Þegar okkur nú
verður hugsað vestur í Reykhóla-
sveit fer ekki hjá því að við söknum
nokkurs úr mynd sveitarinnar þeg-
MINNINGAR
ar þau hjón eru horfin. En þá mun-
um við líka minnast þeirra þakklát-
um huga fyrir kynnin góðu. Góðan
Guð biðjum við að hugga og blessa
syni þeirra og skyldulið og sveitina
fógru sem þau helguðu starfskrafta
sína.
Arndís og Sigurður, Skálholti.
Afi var stór maður í augum okk-
ar barnabarnanna. Hann var líkam-
lega stór og sterkur, með svo þykk-
ar hendur að við gátum fram á ung-
lingsár falið hnefana í lófum hans.
Hann var líka stór andlega, hafði
skoðanir og hugsjónir sem hann
beitti sér fyrir eftir mætti. En hann
var fyrst og fremst stór í lífi okkar.
Öll höfum við notið þess að vera hjá
honum og ömmu til lengri eða
skemmri tíma. Sú dvöl hefur haft
djúp áhrif á okkur. Afi hafði sterka
nærveru, þótt hann væri ekkert
sérstaklega gefinn fyrir að blaðra
út í loftið. Það skipti þó engu. Per-
sónuleikinn skein einhvern veginn í
gegn án þess að hann þyrfti að
segja nokkuð. En þótt hann væri
ekki margmáll, var hann duglegur
að ræða við okkur. Hann hafði
gaman af að heyra hverju við vor-
um að velta fyrir okkur og fræddi
okkur gjarnan um eitt og annað
sem hann langaði að deila með okk-
ur eða fannst við þurfa að vita.
Hann var spar á hrós, en þegar það
kom var það gulls ígildi, því við
vissum þá að það var verðskuldað
og urðum þeim mun ánægðari.
Hann var lfka lunkinn við að sjá út
sterku hliðamar á fólki, og hvatti
okkur til að nýta þá ólíku hæfileika
sem við bjuggum yfir. Honum
fannst skipta minna máli hvað mað-
ur gerði, aðalatriðið væri að gera
það vel.
En hann gaf okkur margt fleira
en góð ráð. I hugum okkar eru ótal
minningar sem eru ómetanlegar.
Við munum til dæmis aldrei gleyma
öllum ferðunum sem við fómm inn í
Berufjörð, landið hans afa, á gamla
brúna Land-Rovernum með mosa-
vöxnu gluggakörmunum. Eða öllum
skiptunum sem við gengum við
hliðina á afa niður í fjárhús á Reyk-
hólum, hann álútur með hendur
fyrir aftan bak. Við eigum minning-
ar úr sauðburði, heyskap og rétt-
um, og síðast en ekki síst, minning-
ar um hvað afi og amma vom okkur
góð og hvað við bámm, og bemm
enn, mikla virðingu fyrir þeim.
Sagt er að allir menn séu ein-
stakii'. Hvað sem því líður, var afi
það í okkar augum. Við munum
sakna hans mikið.
Barnabörnin.
Kynni okkar Jens ná aftur til
þess tíma er ég gekk hjá honum í
bamaskóla. Menntun barna í Reyk-
hólasveit var þá með þeim hætti að
þau byrjuðu í skóla 9 ára gömul og
luku fullnaðarprófi 12 eða 13 ára.
Hópnum var skipt upp í yngri og
eldri deild sem vom til skiptis í
skólanum, 3 mánuði á ári hvor hóp-
ur. Jens var eini kennarinn og sá
um alla kennslu frá ámnum 1947 til
1970. Til að gera langa sögu stutta
hef ég oft furðað mig á því hvað
verið er að gera í skólunum þvi
þegar ég lít til baka þá tókst honum
að kenna okkur allt sem kennt er á
þessum tima og jafnvel gott betur.
Jens var sagður vera kommún-
isti, ég hef ekki hans orð fyrir því
en hann lét okkur líka læra Biblíu-
sögurnar og hafi honum fundist það
óþarfi þá tókst honum að halda
þeirri skoðun sinni fyrir sig. Hann
lét okkur læra ljóð á hverjum degi
og seinna sagði hann mér að eitt af
því versta í þróun kennslu barna
væri að hætta að leggja áherslu á
ljóðanám. Hann taldi utanbókar-
lærdóm af slíku tagi holla hugar-
leikfimi og ljóðin styrkja máltilfinn-
ingu barnanna. I mörgum greinum,
t.d stærðfræði, fóru nemendur hver
á sínum hraða, nútíminn kallar
þetta einstaklingsnámskrár, ég er
nú ekki viss um að það orð hafí ver-
ið honum tamt en hugsunin var sú.
Þessi kennsla snerist um bóknám
en hann bar engu að síður mikla
virðingu fyrir verkmenntun og góð-
ir verkmenn voru honum ekki síður
að skapi, það var bara annað fag.
Hann lagði mikla áherslu á mál.
fræðikennslu og stafsetningu og
kunni að kenna þessar greinar
þannig að þær gátu ekki gleymst.
Seinna þegar ég var að kenna með
honum í Reykhólaskóla þótti mér
vissara að láta hann lesa yfir mál-
fræðiprófin áður en ég lagði þau
fyrir.
Jens hafði mikinn áhuga á sund-
kennslu og það er til marks um
áhrif hans og viðhorf að á Reykhól-
um var fyrst byggð sundlaug og
síðan skólahús. Jens fékk ung-
mennafélagið í sveitinni til að
standa að verkinu og öll vinna viJr
unnin í sjálfboðavinnu.
Jens vai' mikill gæfumaður í
einkalífi sínu. Jóhanna stóð við hlið
hans á hverju sem gekk, fyrstu árin
voru börnin í heimavist á heimili
þeiiTa, seinna varð fjarlægðin meiri
en alltaf gátu bömin leitað til henn-
ar. Þetta hefði ekki verið hægt án
náinnar samvinnu þeirra hjóna.
A tímabili þótti mér hann vera
óskaplega forn en ég þekkti hann
líka sem gamlan mann og þá kom
hann á óvart. Eftir að Jóhanna
hafði alveg misst heilsuna og gat
ekki hugsað um heimilið og eftir lát
hennar tileinkaði hann sér heimilis-
störfin sem hann hafði aldrei áð^-
komið nálægt. Hann bara aflaði ser
upplýsinga um hvernig elda skyldi
þetta eða hitt og gerði það síðan.
Hann fylgdist líka ótrúlega vel
með, ekki síst íþróttum og stjórn-
málum. Uppgjöf þekkti hann ekki.
Hann trúði á hreyfingu og útiveru
og jafn mikið á gott og vel feitt kjöt.
Aldrei nein hálfvelgja. Gæfan yfir-
gaf hann ekki, hann fékk að starfa
fram í andlátið, tók upp kartöflurn-
ar og hugaði að kindunum sínum.
Sannur Islendingur af gamla^
skólanum er genginn. Að lokum
þakka ég fyrir góð og skemmtileg
kynni.
María Játvarðardóttir.
+ Sigríður Jóna
Ólafsdóttir var
fædd 31. júlí 1912 í
Efra-Haganesi,
Fljótum í Skaga-
firði. Hún lést á
Ljósheimum, Sei-
fossi, 1. október síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru Ólafur
Jónsson bóndi í
Efra-Haganesi, ætt-
aður frá Eyri í Kjós,
og kona hans Jór-
unn Stefánsdóttir,
bónda í Efra-Haga-
nesi. Sigríður
stundaði nám við Héraðsskól-
ann að Laugarvatni og við Hús-
mæðraskólann á ísafírði. Systk-
ini Sigríðar voru fjögur: 1) Guð-
rún, gift séra Stanley Melax,
áttu þau fimm börn. 2) Sigríður,
dó ungbarn. 3) Stefán, lést af
slysförum 16 ára. 4) Jón Kort,
bóndi í Efra-Haganesi, maki
Guðlaug Márusdóttir. Eiga þau
sex börn.
Sigríður giftist 7.10. 1939 eft-
irlifandi eiginmanni sínum,
Pétri M. Sigurðssyni, f. 15.6.
1907. Bjuggu þau í Reykjavík
þar sem hann var mjólkurstöðv-
arstjóri, en 1955 fluttu þau að
Austurkoti í Flóa og bjuggu þar
til 1972, er þau fluttu á Selfoss,
þar sem hann var safnvörður til
1987. Sigríður stundaði alltaf
í dag kveðjum við Sigríði Jónu
Ólafsdóttur í Seífosskirkju. Mig
langar með örfáum orðum að minn-
ast þeirrar góðu konu, því þegar að
kveðjustundinni er komið rifjast
upp svo margar ljúfar minningar.
Sigríður var mér og minni fjöl-
skyldu sérstakiega góð alla tíð. Ég
kynntist Sigríði fyrir 24 árum þeg-
sín húsmóðurstörf
og barnauppeldi, en
börn þeirra urðu
sex. Þau eru: 1)
Magnús Holgeir, f.
14.9. 1940, prófess-
or í Hamborg. 2)
Margrét, f. 8.11.
1941, d. 31.3. 1942.
3) Ólafur, f. 20.5.
1943, efnaverk-
fræðingur, maki
Guðbjörg Guð-
mundsdóttir. Þeirra
sonur Ólafur Pétur
og stjúpdóttir Ólafs,
Guðlaug Rafnsdótt-
ir, gift Baldri Baldurssyni, eiga
þau tvo drengi. 4) Sigurður
Helgji, f. 16.3. 1946, dýralæknir,
maki Ragnhildur Þórðardóttir.
Þeirra böm, Guðrún Valdís og
Pétur Magnús. 5) Margrét, f.
11.8. 1948, verkakona. 6) Jór-
unn, f. 28.3. 1949, bankastarfs-
maður, maki Þröstur V. Guð-
mundsson aðstoðarskólastjóri,
eiga þau tvær dætur, Sigríði
Rúnu og Margréti Hildi. Auk
þess ólst upp þjá þeim, Guðrún
Kristín Erlingsdóttir, f. 13.4.
1956. Sainbýlismaður hennar er
Pétur Hauksson. Böm þeirra,
Pétur Magnús og Anna Mar-
grét.
Utför Sigríðar fer fram frá
Selfosskirkju i dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
ar ég kom fyrst til þeirra hjóna,
Péturs og hennar, austur á Selfoss,
sem verðandi tengdadóttir þeirra.
Mér var mjög vel tekið þá og
þannig hefur það ætíð verið þó árin
hafi liðið. Ég stend í mikilli þakkar-
skuld við Sigríði, ekki bara það að
hún hafi verið mér mjög góð
tengdamóðir, heldur var hún alltaf
tilbúin að hjálpa okkur þegar á
þurfti að halda. Þegar börnin okkar
Sigurðar voru lítil kom Sigríður
alltaf norður á vorin og hjálpaði
okkur. Eins var ef eitthvað var að,
þá var hún óðara komin til hjálpar.
Það var alltaf gaman þegar hún
kom því hún var alltaf svo hlý og
glöð. Já, þetta var okkur góður tími
þegar Sigríður var hjá okkur, og
ekki var það verra þegar Pétur var
með. Hún átti því láni að fagna að
vera mjög vel gift, Pétur hefur
alltaf staðið sem klettur henni við
hlið í nær 60 ár, hinn einstaki sóma-
maður.
Við Sigríður spjölluðum oft mikið
saman og sagði hún mér oft frá líf-
inu í Haganesi í Fljótum, þar sem
hún fæddist og ólst upp og í Aust-
urkoti í Flóa, þar sem þau bjuggu i
17 ár. Hún var vel minnug og gat
þvi sagt vel frá. Hún var ætíð létt í
lund og gladdist yfir velferð ann-
arra og tók öllum erfiðleikum með
stakri ró og skynsemi.
Meðan heilsan entist var hún sí-
vinnandi, eins og vel sást á þeirra
fallega heimili. Maður sá hana ekki
sitja auðum höndum. Hún settist
vart niður öðruvísi en að vera eitt-
hvað að gera í höndunum. Hún var
mikil hannyrðakona, prjónaði,
saumaði, heldaði og okkeraði heil
ósköp um dagana og veit ég að
hennar fallegu verk prýða nú mörg
heimili.
Sigríðm- var félagslynd og hafði
mjög gaman af að blanda geði við
vini og kunningja. Þau hjón voru
mjög gestrisin og fannst þeim alltaf
sjálfsagt að bjóða fólki inn í mat
eða kaffi. Hún hafði gaman af að
ferðast og fór i mörg ferðalög bæði
innan lands og utan. Hún starfaði
mikið með öldruðum síðustu árin
meðan hún gat.
Við, sem vorum svo heppin að lifa
og starfa með Sigríði, eigum svo
margs góðs að minnast og þakka,
en nú er hún farin og við vitum að
nú liður henni vel, því það eitt á hún
skilið.
Pétur minn, ég veit að þú, og við
öll, ert búinn að missa mikið, en
minningin um Sigríði er ljúf og góð
og hana tekur enginn frá okkur.
Megi góður guð styrkja þig og fjöl-
skylduna alla á erfiðri stundu.
Ragnhildur Þórðardóttir.
Okkur systkinin langar i fáum
orðum að minnast ömmu okkar,
Sigríðar J. Ólafsdóttur eða Sigríðar
ömmu eins og við kölluðum hana
alltaf.
Þegar við vorum lítil kom amma
oft norður að passa okkur. Þá sagði
hún okkur margar sögur frá því
hún var lítil stelpa í Haganesi og
eins sagði hún okkur frá þegar hún
var síldarstúlka á Siglufirði og þá
var nú fjör. Amma var alltaf mjög
góð við okkur og tíminn var allt of
fljótur að líða meðan hún var hjá
okkur og það hrundu yfirleitt nokk-
ur tár þegar við horfðum á eftir
henni fai-a.
Amma var ákaflega laginn og
var alltaf eitthvað eð gera í hönd-
unum, hún bæði heklaði, prjónaði
og saumaði. Það voru ófáir dúk-
arnir sem hún heklaði um ævina
og allt var þetta gert með stakri
prýði.
Amma kenndi okkur mjög
snemma að það væri ekkert eins
vitlaust og að sitja aðgerðalaus og
láta sér leiðast. „Tíminn líður, tím-
inn bíður ekki“, var hún vön að
segja. Þetta sagði hún að pabbi
sinn hefði kennt sér og eftir því fór
hún. Hún var mjög dugleg kona og
sat aldrei auðum höndum. Hún
prjónaði eins og herforingi og á
meðan heilsan var enn góð fór hún í
ótal gönguferðir og í sund kl. 7 á
hverjum morgni.
Einnig hafði amma ákaflega
gaman af að ferðast, bæði innan
lands og utan. Hún sleppti aldrei
tækifæri að fara í ferðalag ef hún
mögulega gat og sem betur fer
auðnaðist henni að fara víða og sjá
margt fallegt á lífsleiðinni. Fráfall
Sigríðar ömmu skapar visst tóma-
rúm i hugum okkar en við eigum
margar góðar minningar um hana
og þær munum við geyma.
Far þó í friði,
friður Guðs þig blessi
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(v. Briem)
Guð blessi þig,
Guðrún Valdís og
Pétur Magnús. c
Elsku hjartans amma okkar. Þú
hefur verið hluti af lífi okkar systra
frá því að við munum fyrst eftir
okkur. Minningin um þig er ljóslif-
andi þar sem þú stendur í eldhús-
inu við vöfflujárnið að baka heims-
ins bestu vöfflur, eða situr með
prjónana þína og hlustar á útvarp-
ið.
Við systurnar vorum heppnar að
fá að dvelja hjá ykkur afa á sumrin.
Þú tókst alltaf brosandi og innilega
á móti okkur þegar við komum. Þú
kenndir okkur að meta margt það
smáa sem við tökum stundum eldjp
eftir, eins og húsflugurnar sem pú
sagðir að væru fallegustu og
skemmtilegustu dýr sem þú þekkt-
ir. Leti var versta synd í þínum
augum og þú þoldir illa að sjá okk-
ur aðgerðarlausar. Þá Ijómaðir þú
af ánægju þegar þú sagðir okkur
frá ferðalögunum þínum og sýndir
okkur steina og annað smálegt sem
þú hafðir safnað. Það var ekki fyrr
en á efri árum að þú fórst að ferð-
ast og það átti svo sannarlega við
þig-
Þú varst alltaf tilbúin fyrst allra
ef eitthvert átti að fara og varsV
dugleg við að leggja ein land undir
fót og heimsækja syni þína í út-
löndum. Elsku amma, enn ertu far-
in í langferð og við kveðjum þig
með söknuði en vitum að þú ert
komin á góðan stað þar sem þér
líður vel.
Sigríður Rúna og ^
Margrét Hildur. ‘
SIGRÍÐUR JÓNA
ÓLAFSDÓTTIR