Morgunblaðið - 10.10.1998, Blaðsíða 58

$8 LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 1998
MINNINGAR
MOEGUNBLAÐIÐ
GUÐLAUG
BVETNBJÖRNSDÓTTTR
+ Guðlaug Svein-
björnsdóttir
fæddist í Uppsölum,
Hraungerðishreppi,
Arnessýslu, 14. júní
1927. Hún lést á
heimili sínu 4. októ-
ber síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Frið-
björg Jónsdóttir, f.
30. júlí 1883, d. 27.
maí 1964, og Svein-
—björn Björnsson, f.
5. september 1887,
d. 4. nóvember 1953,
bóndi í Uppsölum.
Guðlaug bjó alla sína tíð í Upp-
sölum ásamt tvíburasystur sinni
Jónu Marín, f. 14. júní 1927, og
bróður sínum Guðjóni, f. 11.
október 1921. Þau systkinin
tóku við búi af foreldrum sínum.
Guðlaug verður jarðsungin
frá Selfosskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 11.30.
Sveinbjörn, faðir Laugu, var bróð-
ir Ingvars afa míns og nafna og var
kært með þeim bræðrum og þeirra
^pjskyldum. Eins og fjölmargir
strákar nutum við bræðurnir þeirrar
gæfu að fá að fara í sveit á sumrin og
vorum í Uppsölum hver á eftir öðr-
um. Egill var þar 1951-1954, ég tók
við árið 1955 og var fram til 1961, en
Guðmundur Ómar 1960-1964. Þetta
voru miklir dýrðardagar hjá okkur
öllum. Þarna lærðum við að vinna og
umgangast húsdýrin og nutum ein-
staklega góðs atlætis hjá frændfólki
okkar. Fyrir þetta verðum við ævin-
lega þakklátir.
Ég beið þess með óþreyju á
"*hverju vori að komast austur í sauð-
burðinn. Strax og prófum lauk fór
ég inn á BSÍ og síðan austur í rút-
unni með Jóni í Túni. Hann skildi
mig eftir við brúsapallinn úti við
þjóðveg og þaðan draslaði ég ferða-
töskunni heim að Uppsölum. Það
var ævintýri íyrir kaupstaðarstrák
að smala fénu þegar marka átti
lömbin, rýja ærnar og reka á fjall.
Sækja kýrnar, hjálpa til við mjaltir
og reka þessar vinalegu skepnur í
nátthagann. Heyskapurinn var kap-
ítuli út af fyrir sig. I eldhúsinu beið
kjarnmikill ogbragðgóður íslenskur
sveitamatur. I Uppsölum var allt i
fóstum skorðum. Frændfólkið á
þessu rótgróna sveitaheimili var
jsérlega samhent og þar leið öllum
vel. Þar ríktu fornar hefðir, ráð-
deild, reglusemi og myndarskapur.
Lauga, eins og þau
systkin öll, talaði við
börn eins og fullorðið
fólk og virti skoðanir
okkar eins og við vær-
um fullorðin. Það var á
við besta skóla að rölta
með henni um tún og
engi. Hún þekkti öll
blóm og plöntur og út-
skýrði fyrir mér svo
fjölmargt í náttúrunni.
Eg hef oft hugsað til
þess eftir að ég lauk
langskólanámi hve vel
hún var að sér. Hún
gekk fjóra vetur í
barnaskólann í Þingborg eins og þá
var títt, en lauk þó barnaprófi eftir
þrjá vetur því hún átti afar létt með
nám. Fjórða árið var hún í sér-
kennslu hjá skólastjóranum. Hún
var í Héraðsskólanum á Laugarvatni
1944-1945 og lauk tveggja vetra
námsefni á einum vetri. Undirbún-
ingur hennar var svo góður að hún
fór beint inn í annan bekk. Ekki var
um meiri skólagöngu að ræða. Hefði
hún fæðst áratug eða tveimur síðar
hefði hún vafalítið farið í langskóla-
nám. Á henni sannast sem fleirum af
hennar kynslóð að það er ekki alltaf
samasemmerki milli skólagöngu og
menntunar. Þótt skólagangan yrði
stutt var Lauga sílesandi og mjög
vel að sér á mörgum sviðum. Hún
hafði unun af ljóðum, var hagmælt
og færði vinum sínum oft ljóð á há-
tíðarstundum. Hún geymdi töluvert
af ljóðum sínum og vísum hin síðari
ár, en birti þau ekki á prenti.
Lauga var afskaplega félagslynd.
Hún starfaði m.a. ötullega í Kvenfé-
lagi Hraungerðishrepps og var gerð
heiðursfélagi þar árið 1993 eftir að
hafa verið ritari félagsins í tvo ára-
tugi. Hún naut þess að fara á hest-
bak í góðra vina hópi og var jafnan
hrókur alls fagnaðar þar sem fólk
kom saman.
Hún var góður sögumaður og oft
leiftrandi í tilsvörum. Oft urðu
hversdagslegir og jafnvel alvarlegir
atburðir að spaugilegum írásögnum.
M.a. þegar hún fór í úrtaksrannsókn
hjá Hjartavernd fyrir allmörgum ár-
um. Þegar hún kom til að heyra nið-
urstöður rannsóknarinnar fannst
henni listinn yfír allt sem að henni
var svo langur „að ég var bara að
því komin að spyrja blessaðan dokt-
orinn hvort hann héldi að ég kæmist
lifandi heim“.
Lauga starfaði ekki að ráði utan
Uppsalabúsins fyrr en hún fór til
starfa hjá Sláturfélagi Suðurlands á
+
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir og afi,
KRISTJÁN HANSSON,
Heiðarhorni 17,
Keflavík,
lést fimmtudaginn 8. október.
Guðbjört Ólafsdóttir,
íris Kristjánsdóttir, Jón. I. Kristjánsson,
Rut Kristjánsdóttir,
Ólafur Jón Jónsson,
Kristján Jay Warrick.
t
J 1 Bróðir minn,
STEFÁN ÞÓRÐARSON,
andaðist á Hrafnistu í Hafnarfirði fimmtu-
daginn 8. október siðastliðinn.
Útförin auglýst síðar.
£
Ingi Þórðarson
og fjölskylda.
Selfossi um það leyti er þau systkin
hættu kúabúskap 1986 og vann þar í
áratug.
Frænka mín naut fegurðar náttúr-
unnar til síðasta dags. Daginn áður
en kallið kom fóru þær systur upp að
Snæfoksstöðum í Grímsnesi og
gengu þar í góðviðrinu um litskrúð-
ugt kjarrið, nutu haustlitanna og
tíndu upp í sig bláber. Um kvöldið
fór Lauga snemma í rúmið með góða
bók, sofnaði og vaknaði ekki aftur.
Ég undi mér svo vel í Uppsölum
að ég var þar oft í fríum að sumri og
vetri fram á fullorðinsár. Uppsalir
héldu áfram að vera ríkur þáttur í
mínu lífi og síðar konu minnar og
dætra. Við Þórdís og dætur okkar
kveðjum nú kæran vin og frænku.
Við sendum þeim Jónu Marín og
Guðjóni innilegar samúðarkveðjur.
Ingvar Birgir Friðleifsson.
Á þessu blíða og lognværa hausti
hefur náttúran skartað spariklæðum
í allri sinni litadýrð.
Ailtaf kemur þó að því að laufin
falla og blómin deyja.
Við vitum að það verður ekki um-
flúið.
Hitt var óvænt og sviplegt, að hún
Lauga vinkona mín skyldi slást í för
með því sem hnigið hefur til moldar
á þessu hausti. Þar með slitnaði
þráðurinn sem hefur legið á milli
okkar í nær 60 ár, eða síðan tvær
stelpur, önnur borgfirsk en hin úr
Flóanum, ákváðu að skrífast á.
Við hittumst ekki augliti til auglit-
is fyrr en mörgum árum seinna, en
bréfaskiptin gengu greiðlega og
bréfin fjölluðu um flest milh himins
og jarðar sem snerti líf okkar og
áhugamál. Alla tíð síðan höfum við
verið pennavinkonur, og skrifað hvor
annarri um það helsta sem við töld-
um frásagnarvert, hvort sem um var
að ræða heimilishagi, þjóðfélagsmál,
ferðalög, bókmenntir - því við vorum
báðar óforbetranlegir bókaormar -
eða ótal margt annað sem í hugann
kom meðan penninn hlykkjaðist yfír
pappírinn. Bréfin frá henni Laugu
voru innihaldsrík, vel skrifuð og
vönduð að allri gerð, og alltaf til-
hlökkunarefni að lesa þau.
Ég held að við höfum báðar verið
feimnar, þegar við hittumst loksins.
Við vissum svo margt hvor um aðra,
en vorum samt ókunnugar af því að
við höfðum aldrei sést, eða heyrt
hvor í annarri.
Lauga var búin að segja mér ým-
islegt af búskapnum í Uppsölum.
Þar bjuggu foreldrar hennar, Guð-
jón bróðir hennar og þær tvíbura-
systurnar, hún og Jóna María.
Langt er nú síðan Sveinbjörn féll
frá og þau systkinin tóku við búsfor-
ráðunum.
Þegar ég fór að kynnast Uppsala-
heimilinu, fann ég fljótt hvílíkt íyrir-
myndarheimili það var og er. Maður
þurfti ekki að vera lengi gestkom-
andi í Uppsölum tfi að finna hlýjuna
og gestrisnina, því hún andaði á
móti manni strax og dyrnar opnuð-
ust. Heimilisfólkið umgekkst hvert
annað af tillitssemi og umhyggju og
góð umgengni og snyrtimennska var
samgróin þessu heimili. Góð um-
hyggja virtist ná til alls sem þau
systkinin hafa haft undir höndum,
hvort sem það var dautt eða lifandi.
Ekki vantaði fórnfýsina. Lengi
hjúkruðu þær systurnar móður sinni
aldraðri og rúmliggjandi þar heima.
Systkinin gerðu allt sem í þeirra
valdi stóð til þess að henni gæti liðið
sem best, til hennar hinsta dags.
Sumarkrakkarnir kunnu vel að
meta heimilisbraginn og sóttu þang-
að aftur og aftur. Búféð var sældar-
legt, kisa malandi og blómin og
grænmetið fjölbreyttara og þroska-
meira en á öðrum bæjum, enda fékk
Uppsalaheimilið oftar en einu sinni
heiðursverðlaun fýrir garðrækt.
Báðar Uppsalasysturnar voru
miklar hannyrðakonur. Þær prýddu
heimilið með mörgum fallegum,
handunnum munum, gáfu slíka muni
á báðar hendur, og framleiddu
einnig lopapeysur og fleira til sölu.
Það er varla hægt að minnast
hennar Laugu án þess að nefna hin
systkinin í sömu andrá. Þau voru öll
svo samheldin, vönduð, trygglynd
og vinföst, og vildu öllum gott gera.
Margar ferðirnar fóru þær systur til
hjálpar á bágstödd heimili um lengri
eða skemmri tíma, og voru þá síst að
hugsa um endurgjald, heldur það
eitt að verða að liði.
Hún Lauga mín var vel gefin bæði
til munns og handa.
Þegar við vorum að alast upp, var
barnaskólanám til sveita víðast hvar
bæði stutt og stopult, og engan veg-
inn sjálfsagt að unglingar færa í
skóla eftir fermingu, auk þess sem
efnahagur sumra heimila var þannig
að ekki voru tök á að kosta unga
fólkið til náms. Lauga fór í Héraðs-
skólann á Laugarvatni og hefur það
nám efalaust orðið henn notadrjúgt.
Að öðru leyti var hún heima í Upp-
sölum lengst af sinni starfsævi. Mig
minnir að hún væri í Reykjavík 1-2
vetur eða vetrarparta. Hún var í vist
hjá Ríkharði Jónssyni útskurðar-
meistara, og lét vel af veru sinni þar.
Eftir að systkinin voru orðin rosk-
in og heilsuveil og að mestu hætt bú-
skap, vann Lauga mörg haust og
vetur á Selfossi, við úrvinnslu slát-
urafurða.
Síðustu árin var hún heima á
bernskuheimilinu, sem þau systkin-
in nostruðu við með viðhaldi og end-
urbótum.
Lauga hafði yndi af ferðalögum
og náttúruskoðun.
SIGURRÓS
GÍSLADÓTTIR
+ Sigurrós Gísla-
dóttir var fædd í
Steinholti, Fá-
skrúðsfirði, 24.
september 1915.
Hún lést á Sjúkra-
húsi Reykjavíkur 4.
október síðastliðinn
eftir stutta legu þar.
Foreldrar hennar
voru Gísli Eiríksson,
bóndi í Steinholti,
Fáskrúðsfirði, og
kona hans, Guðrún
Ólafsdóttir. Sigur-
rós átti þijá bræður:
Guðjón, Sigurbjörn
og Kristin, en Kristinn er einn
eftirlifandi af systkinunum.
Sigurrós var í vinnumennsku
í Neskaupstað, Breiðdal og
Vestmannaeyjum. Hún stundaði
nám í húsmæðraskólanum á
Hallormsstaö.
Árið 1940 giftist hún Oddi
Stefánssyni frá Steinsstöðum
Elsku hjartans amma mín er dáin.
Þegar ég nú minnist hennar
koma fram í hugann frá æsku minni
og uppvaxtarárum allar góðu stund-
irnar okkar saman. Þá vorum við
búsettar á Fáskrúðsfirði og amma
Fáskrúðsfírði og
bjuggu þau í
Brekkugerði. Odd-
ur andaðist 1983.
Eignuðust þau þijá
syni. 1) Steinþór, f.
5.6. 1941, hann býr
á Akureyri, kvænt-
ur Grétu Guðvarð-
ardóttur og eiga
þau sex börn og
fimmtán barnabörn.
2) Pétur, f. 25.8.
1943, hann lést af
slysförum 1955. 3)
Gísli, f. 15.7. 1946,
kvæntur Guðnýju
Ragnarsdóttur og eiga þau tvær
dætur og þijú barnabörn. Ár-
ið 1993 flutti Sigurrós ásamt
Gísla og Guðnýju til Reykjavík-
ur og bjó hún hjá þeim til
dauðadags.
Útförin fer fram frá Fá-
skrúðsfjarðarkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 16.
bjó í Brekkugerði. Þar var gott að
koma við á leiðinni heim úr skólan-
um og notalegar voru stundirnar í
eldhúsinu þar sem beið mín kókó-
mjólkin og kaka með súkkulaðibit-
um sem hún hafði bakað sérstak-
Ég er fegin að hún skyldi fara í
haustlitaferð að Snæfoksstöðum síð-
asta daginn sem hún lifði. Hún hefur
áreiðanlega notið þess vel. Systurnai’
ferðuðust talsvert saman, bæði inn-
anlands og utan. Guðjón var heima
og sá um búið á meðan, og svo leystu
þær hann af í staðinn.
Vorið 1974 vorum við ferðafélagar
í stórskemmtilegri bændaför til
Noregs, Svíþjóðar og Danmerkur,
og síðar einnig í annarri slíkri ferð
til Hollands og Belgíu.
Það var ekki ónýtt að hafa hana
Laugu með í för. Hún var prýðilega
hagmælt og gat haft smellnar vísur
á takteinum við flest tækifæri.
Hún orti bæði á alvarlegu nótun-
um, og svo tækifærisvísur og bráð-
fyndnar gamanvísur og kvæði, þeg-
ar því var að skipta. Var vinsælt að
fá hjá henni efni til að flytja á
skemmtisamkomum. Sitthvað hefur
birst eftir hana á prenti, t.d. í Ársriti
Sambands sunnlenskra kvenna, sem
hún sendi mér ævinlega.
Lauga var félagslynd og innti
mikla vinnu af hendi á þeim vett-
vangi gegnum árin. Kvenfélagið
hennar var búið að gera hana að
heiðursfélaga. Segir það sína sögu.
Það skal viðurkennt, að heldur
urðu bréfin okkar fæm og styttri á
seinni árum, en þá voru líka komin
til sögunnar símtöl og gagnkvæmar
heimsóknir.
Það var stelpa á næsta bæ, Bogga
á Svartagili, síðar húsfreyja á Galta-
læk, sem fékk mig til að byrja að
skrifa Laugu. Sjálf var hún farin að
skrifast á við Jónu, og þótti það svo
gaman. Þeiira bréfaskipti hafa enst
álíka vel og okkar Laugu. Þegar þau
höfðu staðið í hálfa öld eða svo,
fannst okkur ástæða til að halda upp
á það. Síðan höfum við nokkrum
sinnum hist, allar fjórar, og gert sitt-
hvað skemmtilegt saman.
Uppsalasystur heimsóttu mig fyr-
ir fáeinum vikum, en Bogga átti því
miður ekki heimangengt þá. Þær
voru hér um nætursakir, og við fór-
um saman í bfltúr og skröfuðum
margt. Ekki hvarflaði að mér þá, að
þetta yrði í síðasta sinn sem ég hitti
hana Laugu. En eins og nú er kom-
ið, þykir mér sérstaklega vænt um
að hafa fengið að njóta samvista við
þessar elskulegu systur nokkrar in-
dælar síðsumarstundir.
Ævin hennar Laugu var ekki alltaf
auðveld. Að henni sótti vanheilsa af
ýmsu tagi, svo að henni leið oft veru-
lega illa, stundum langtímum saman.
Það er ekki hægt annað en þakka
fyrir að henni skyldi vera hlíft við að
heyja langt veikindastríð í lokin.
Ég þakka Laugu fyrir öll okkar
kynni, fyrir vináttuna, tryggðina og
þolinmæðina, og flyt systkinum
hennar innilegar samúðarkveðjur.
Þórann Eiríksdóttir.
lega handa mér. Þarna kenndi
amma okkur barnabörnunum líka
að skera út í laufabrauð fyrir jólin
og þá var nú gaman að vera til.
Það eru ekki mörg ár síðan að hún
flutti til Reykjavíkm1 með foreldrum
mínum. Ég hafði dálitlar áhyggjur af
því að hún saknaði gömlu heimahag-
.anna þar sem hún var bæði fædd og
átti sitt bú. Það voru óþarfa áhyggj-
ur, hún sagði mér að sér liði svo vel
hérna í Reykjavík að hún væri svo
þakklát fyrir að fá að búa hjá fjöl-
skyldu sinni, hjá foreldrum mínum
sem hugsuðu svo vel um hana.
Amma var einstök hannyi-ðakona
og man ég varla eftir henni öðruvísi
en prjónandi eða að hekla dúka sem
voru hreinustu listaverk. Líkami
hennar var orðinn lúinn undir það
síðasta en andlegri reisn sinni hélt
hún fram til síðasta dags.
Ég minnist hennar þegar ég hitti
hana fyrir viku, hún faðmaði mig að
sér og sagði að ég væri alltaf svo
góð. Það var eins og hún vissi að hún
væri að kveðja mig í síðasta sinn.
Ommu er nú sárt saknað. Ég er
þakklát fyrir að hafa fengið að
kveðja hana áður en hún yfirgaf
þennan heim. Ég veit að nú líður
henni vel og hugsunin um að nú sé
hún komin til afa eftir öll þessi ár er
einnig viss huggun.
Megi elsku amma mín og alnafna
hvíla í friði, minningin um þá yndis-
lega konu mun lifa i hjarta mínu.
Sigurrós Gisladóttir.