Morgunblaðið - 18.10.1998, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
SUNNUDAGUR 18. OKTÓBER 1998 23
Hvað er CALMUS...?
TÖJVLIST
Hljómdiskar
MÚSÍK MEÐ
CALMUS/TÓNLIST EFTIR
KJARTAN ÓLAFSSON
Sigrún Eðvaldsdóttir, Snorri Sig-
fús Birgisson, Chalumeaux-tríóið,
Camerartica, Martial Nardeau,
Sinfóníuhljómsveit íslands. Sljórn
upptöku: Bjarni Rúnar Bjarnason
og Kjartan Ólafsson. Hijóðvinnsla:
Calculus, Útstrok, Þríþraut, No-
netta: Bjarni Rúnar Bjarnason.
Hljóðupptaka: Calculus, Útstrok,
Þríþraut, Nonetta: Þórir Stein-
grímsson, Sverrir Gíslason og
Hreinn Valdimarsson. Mónetta:
Halldór Víkingsson. Stafræn eftir-
vinnsla: FERMATA hljóðritun,
Halldór Víkingsson. Efnið tjölfald-
að eftir upptökum í eigu Ríkisút-
varpsins. Diskurinn framleiddur
með styrk frá STEF. Framleitt af
ArchMusic inc. Dreifing JAPIS.
ITM. ErkiTónlist sf.
CALMUS (Calculated Music
1988-1998) er tónsmíðaforrit
íyrir nútíma tónlist, með sér-
hönnuð tól og aðgerðir til að
takast á við tónsmíðaleg atriði
þessarar tegundar af tónlist.
Tónsmíð samin með aðstoð
CALMUS er byggð upp af
tóneiningum. Tónsmíðaleg fram-
vinda í CALMUS er bæði línu-
leg og samhliða (lagræn og
hljómræn) þar sem forritið sem-
ur hverja tóneiningu á fætur
annarri samtímis því að stýra
samhliða laglínugerð og hljóma-
framvindu fyrir sérhverja
tóneiningu o.s.frv. Kjartan
Ólafsson tónskáld hefur unnið að
hönnun og þróun tónsmíðafor-
ritsins síðan 1988, en hann
starfar á íslandi sem tónskáld,
kennari, þróunarstjóri fyrir
CALMUS og sem framkvæmda-
stjóri fyrir tónlistarhátíðina
ErkiTíð (úr bækl.). Og hananú!
Eitthvað finnst mér ég kann-
ast við þessar upplýsingar, enda
skrifaði ég í fyrra um plötu eða
„disk“ með aldeilis magnaðri og
oft hrífandi tónlist eftir Kjartan,
og í stuttu máli veldur þessi nýi
hljómdiskur, „Music from Calm-
us“, ekki vonbrigðum. Hann er
að vísu nokkuð „intímari" og
hljóðlátari en sá íýrri, vekur
e.t.v. ekki upp 'jafn skáldlegar
kenndir og dramatíska tilfinn-
ingu, en hér höfum við engu að
síður tónlistarlegt „argument“ á
fínu plani, sbr. Þríþrautina íýrir
klarinettutríó (1993, hljóðritun
frá ‘94, RÚV), sem Chalumeaux-
tríóið leikur af sannkallaðri
„þrætulist". Annars er ég varla
reiðubúinn að gera upp á milli
verkanna og flutnings þeh-ra -
sem undantekningarlaust er
framúrskarandi. Fyrsta verkið,
sem jafnframt er nýjast (Mó-
netta 1997), þótti mér ákaflega
fiott og vel leikið af Sigrúnu Eð-
valdsdóttur og Snoira Sigfúsi
Birgissyni. Verkið var valið til
flutnings á Norrænum músik-
dögum í Stokkhólmi á þessu ári.
En auðvitað leika hér allir vel.
Nonetta (1995) fyrir kammer-
sveit fór einkar vel í mitt tauga-
kerfi í mjög góðum flutningi
Cammerartica kammerhópsins
(samnefndan kvartett þekkir
maður aðallega í ágætum flutn-
ingi á Mozart). Sömuleiðis síð-
asta og elsta verkið, Calculus
(1990) iýrir einleiksflautu og
pantað handa Manuelu Wiesler,
sem var það fyrsta sem samið
var með aðstoð CALMUS. Frá-
bærlega leikið af Martial Nar-
deau. Og ekki má heldur gleyma
fínni frammistöðu Sinfóníu-
hljómsveitarinnar undir stjórn
rúmenska hljómsveitarstjórans
Horia Andreescu, í flóknu (þó
ekki svo mjög fyrir hlustandann)
og mögnuðu verki sem nefnist
Utstrok. Frumgerðin er frá ‘92,
en þetta var annað verkið sem
samið var með aðstoð CALMUS.
Verkið var endurgert 1996 og
hljóðritað sama ár.
Hljóðritun annars mjög góð
og báðir diskarnir alveg bráð-
nauðsynlegir í hljómdiskasafnið,
þó ekki til að rykfalla þar. Það er
nefnilega upplifun að hlusta á
þessa tónlist.
Oddur Björnsson
Fjölbreytt úrval tækifærisgjafa frá
MuLberry, fyrir dömur og herra,
fáanlegar nú í Veiðimanninum,
Hafnarstræti.
Töskur • Veski • Lyklakippur • Treflar
Belti • Bolir • o.fl.

■i»aig
C' RAiv!blO
Das Erste
Á Breiðvarpinu eru nú fimm evrópskar stöðvar, tvær þýskar, ein
ERÖNSK, EIN ÍTÖLSK OG NÚ HEFUR BÆST VIÐ MJÖG SPENNANDI SPÆNSK
EVROPA I
MALIOG
STOÐ MEÐ BLONDUÐU EFNI.
Breiðvarpið ER ÞVÍ FRÁBÆR
KOSTUR FVRIR ÞA SEM VIUA HALDA
VIÐ TUNGUMALAKUNNATTU OG
FYLGJAST VEL MEÐ FRETTUM OG OÐRU
EFNIFRÁ MEGINLANDIEVRÓPU.
un mm
TV5
Stöð sem býður upp á það besta úr
frönsku sjónvarpi. Mjög vandað og
áhugavert sjónvarpsefni.
=■' R
TVE INTERNACIONAL
Alþjóðleg útgáfa af spænska
ríkissjónvarpinu - mjög fjölbreytileg
og fræðandi sjónvarpsstöð.
Hrxngdu strax
OG KYNNTU ÞER 2MEÁLXD!
Opið til kl. 22 á kvöldin og 17 um helgar
wSmasawirámsm stKíms
RAIUNO
Italska rikissjónvarpið sýnir
margskonar áhugavert efni og býður
upp á góða íþróttaumfjöllun.

Pro Sieben
Þýsk stöð með menningar-, skemmti- og
íþróttaefni.
ARD
Þýska rikissjónvarpið sem sýnir fjölbreytilegt
efni, fréttir, íþróttir, fræðslu- og skemmtiefni.
800
7474
tv<e
y
20.000 HEI2VULI EIGA ÞESS NÚ KOST AÐ TENGJAST BREIÐBANDINU OG MUNU
ÞÚSUNDIR HEIMILA BÆTAST VIÐ Á NÆSTU MÁNUÐUM.