Morgunblaðið - 14.11.1998, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 14. NÓVEMBER 1998 43
AÐSENPAR GREINAR
Úrtölufólk á
framkvæmdir
í landinu
FÁBREYTNI í at-
vinnumálum Austfirð-
inga hvetur ungt fólk
til brottflutnings.
Hvers eiga Austfirðing-
ar að gjalda með sín
fögru og orkuauðugu
héruð? Hvað vilja sjálf-
kjörnir spekingar í
ferðamálum þjóðarinn-
ar gera annað en að
reikna út gróða af er-
lendum ferðamönnum
og hann ekki lítinn en
gleyma sjáanlegri þörf
á fjölbreyttara atvinnu-
lífi á landsbyggðinni.
Ástandið eykur á fólks-
flótta til Reykjavíkur
sem er þó talinn ærinn fyrir.
Sölvi Helgason
reiknimeistari
Jú víst var Sölvi Helgason reikni-
meistari en lítt dugði reiknikúnst
hans til brauðfæðingar þjóðarinnar
og svo mun einnig fara hjá þeim
spekingum sem nú reikna ailt svart
eða hvítt í þessum málum. Þessum
óhemjuskap verður að linna nú
þegar og áður en tjón þjóðarinnar
verður óbætanlegt því Austur-
landsvirkjun er búin að vera mjög
lengi í kostnaðarsömum undirbún-
ingi og verða menn nú þegar að
hefjast handa. Virkjanamunstrið
verður ávallt umdeilanlegt, svo sem
hvort flytja eigi vötn milli héraða
og fækka þannig virkjunarstöðum
en stækka þá eða margvirkja árnar
í sínum náttúrulega farvegi, þó
þannig að hver fallmetri nýtist frá
miðlunarlóni í 6-700 m hæð og til
sjávar.
Undir forystu sýslumanns
Líklega eru hreppsnefndir og af-
réttarfélög undir forystu viðkom-
andi sýslumanns best fallin til að
benda á vega- og raflínustæði milli
héraða, því þráfaldlega komast
nátturuverndarnefndir og náttúru-
verndarráð í einhvers konar ham
gegn Landsvirkjun en hún virkjar
fallvötnin eftir þörfum landsmanna
og leiðir svo rafmagnið til hér-
aðsveitna og stærri kaupenda sam-
kv. lögum. Þessi hvimleiði háttur
náttúruverndarfólks hefur kostað
skattgreiðendur stórfé, samanber
þegar suðurlína var lögð frá Sig-
öldu að Kirkjubæjarklaustri var
búið að finna allgott línu- og vega-
stæði sem átti að nýtast sem ferða-
mannavegur sunnan Tungnaár um
Blautaver að brúnni yfir Jök-
ulgilskvíslina og norðan Kýlinga í
Jökuldali um Stóraós.
Landsvirkjunarmenn þvingaðir
Þessari einföldu tillögu var þá
hafnað af áðurnefndu ráði i Reykja-
vík og línumenn þvingaðir með lín-
una norður yfir Tungnaá á Svarta-
króki inná veiðivatnasvæðið sem
var mjög í andstöðu heimamanna
og spillti þeirri kyrrð sem þessi
hluti veiðivatnasvæðisins naut áður.
Nú fara þarna um línueftirlitsmenn
og viðhaldsfokkar reglubundið, síð-
an þarf að fara aftur suður yfir
Tungnaá móts við Snjóöldu með
gríðarlegum kostnaði sem er full-
komlega óþarfur. Ekki mega slíkir
atburðir endurtaka sig í framtíð-
inni, svo er línan ekki síður áber-
andi á söndunum norðan Tungnaár
en sunnan árinnar, eins og ráðgert
var að leggja hana. Slíkt ofriki
gleymist seint.
Hólmatungur
Ekki verður skilið svo við þessar
hugleiðingar að ekki komi upp
spurning um tilgang títtnefndra
samtaka eða ráðs með lokun hins
foma þjóðvegar niður með Jökulsá
á Fjöllum um hinar
gullfallegu Hólma-
tungur og Svínadal
norður að Hljóðaklett-
um og útiloka þannig
aðgengi þeirra sem
ekki eiga gott með
gang. Síðan var lagður
nýr vegur vestur í
heiðinni 13 km langur
eftir grónum lyngmó-
um. Þarna þurfa Keld-
hverfingar að taka til
hendinni og lagfæra
gamla veginn og gera
bílastæði á nokkrum
stöðum. Einnig þarf
að merkja göngustíga
niður að ánni en banna
tjaldstæði á svæðinu.
Öskjuvatn
Við Öskjuvatn í Dyngjufjöllum
hefur gamalli bílaslóð verið lokað
frá Goðahraunsbrúninni og suður
sandinn að Knebels-vörðu, sem á
sína einstæðu sögu. Þama er trú-
lega um einhvers konar hugsunar-
leysi að ræða því gamla slóðin
þurfti ekki annað en heflingu til að
verða vei fær öllum bílum suður að
Hve lengi getur úrtölu-
fólk tafið framkvæmdir
í landinu, spyr Halldór
Eyjólfsson, í nafni
öfgafullra verndunar-
sjónarmiða?
Öskjuvatni. Einnig þarf að merkja
bílastæði skammt frá vörðunni.
Greinarhöfundur, ásamt þáverandi
forseta íslands og fleirum, var
þama á ferð 1979 en þá kom í ljós
að sumir ferðalangarnir höfðu
naumast þrek í þessa göngu í hita-
svækju og lausasandi suður að
hinni sögufrægu vörðu og til baka.
Er ekki eitthvað bogið við svona
bönn? Þá vaknar spumingin um
meinsemi. Vonandi mun sýslumað-
ur Þingeyinga fá vegagerðina til að
opna umrædda slóð, hefla hana og
merkja.
Hágöngulón
Þær umræður sem fram hafa far-
ið að undanförnu um virkjanir og
forðageymslu vatns (líkt og fóður-
söfnun bænda til vetrargjafa) á há-
lendinu hafa aðallega snúist um
hvort útlendum ferðamönnum
þóknist aðferð landsmanna til orku-
öflunar, jafnvel þjóðfáninn var
nýttur á hinn lágkúrulegasta hátt í
ósköpunum. Sýslumaður Rangæ-
inga bjargaði fánanum á síðustu
stundu upp úr forinni á meðan
fréttasnápar fitnuðu á sínum bita.
En minna er aðgætt hvort búa
þurfi í haginn fyrir unga fólkið með
fjölbreyttara atvinnulífi víðast hvar
á landsbyggðinni. Allt þetta fjas um
eyðileggingu hálendisins með virkj-
anaframkvæmdum er alls ekki rétt,
þessar framkvæmdir gæða öræfm
lífi og tilgangi ef vel og tildurlaust
er staðið að, t.d. eykst öryggi ferða-
manna með bættum vegum og brú-
uðum ám, lónin hækka jarðvatnið á
stórum svæðum sem aftur gefur
gróðri möguleika til að dafna,
einnig vakir fiskur gjarnan í fjalla-
vötnum og lækjum sem í þau renna.
Hágöngulón er í 816 metra hæð yfir
sjávarmáli en Þórisvatn í 577 m, er
fallhæðin því 239 m þar á milli, sem
mun síðar útfærast til orkufram-
leiðslu.
Höfundur er eftirlaunnþegi og
áhugamaður um umhverfis- og
samgöngumál.
Halldór Eyjólfsson
Á mbl.is er að finna flest það sem tengist kvikmyndum og
myndböndum. Nýjustu myndirnar í kvikmyndahúsunum,
væntanlegar myndir, myndbönd, kvikmyndir í sjónvarp-
inu, stjörnugjöf og margt fleira.
I
i
i