Morgunblaðið - 14.11.1998, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 14. NÓVEMBER 1998 25
ÚR VERINU
Umhverfísmál ofarlega á baugi á aðalfundi Landssambands smábátaeigenda sem lauk í gær
Smábátaútgerð er
umhverfísstefna
LANDSSAMBAND smábátaeig-
enda gerir þá kröfu á hendur
stjórnvöldum að smábátar og notk-
un kyrrstæðra veiðarfæra hafi for-
gang að nýtingu landgrunnsins. Að
þeirri ákvörðun tekinni þui’fi
stjórnvöld ekkert að draga undan
þegar þjóðir heims sækjast eftir
upplýsingum um íslenskan sjávar-
útveg. Þetta kemur fram í aðalá-
lyktun aðalfundar sambandsins
sem lauk í gær.
I ályktuninni segir að á Ari hafs-
ins hafi augu þjóðanna beinst að
Islandi og íslenskum sjávarútvegi.
Umræður á alþjóða vettvangi um
málefni hafsins stigmagnist og æ
fleiri láti þennan málaflokk til sín
taka. LS muni á næstu misserum
vinna að því að skapa smábátaút-
gerðinni þá sérstöðu á markaðin-
um sem henni ber. Uppruna- og
umhverfismerkingar séu ein þess-
ara leiða, ásamt því að gera það
sem í valdi sambandsins stendur til
að upplýsa almenning og stofnanir
um sérstöðu útgerðarinnar. Höfuð-
markmiðið LS sé samt sem áður að
styrkja og efla smábátaútgerðina.
Það markmið sé umhverfisstefna í
sjálfu sér.
Yíírlýsingar stórútgerðarinnar
fáránlegar
I ályktuninni segir ennfremur:
„Yfirlýsingar stórútgerðarinnar í
nafni umhverfisstefnu eru fárán-
legar. Þessi sömu aðilar eru ábyrg-
ir fyrir því að stærstur hluti kór-
allasvæðanna á Islandsmiðum er
sundurmélaður og dauður. Þessir
sömu aðilar veiddu á árunum 1976
til 1995 1,1 milljón tonna af þorski
umfram tillögur fiskifræðinga.
Þessir sömu aðilar segjast í dag
ekki hafa áhuga á að kaupa afla-
heimildir smábáta en rústuðu hátt í
700 smábátum á árunum 1991 til
1994 eftir að hafa verslað upp afla-
heimildir þeirra og flutt til sín.“
Aðalfundur LS skoraði auk þess
á sveitarstjórnir í sjávarútvegs-
plássum að taka til umræðu og
samþykkja áskorun til stjórnvalda
um að fiskveiðistjórnunarlögum
verði breytt svo framtíð smábáta-
útgerðar í landinu verði tryggð.
Bent var á mikilvægi smábátaút-
gerðar með tilliti til atvinnu- og bú-
setuþróunar á landsbyggðinni.
Þá lýsti fundurinn yfir stuðningi
við hugmyndir Jóns Kristjánsson-
ar, fiskifræðings, varðandi fiski-
rannsóknir. Taldi fundurinn skyn-
samlegt að fleiri vísindamenn en
hjá Hafrannsóknastofnun skoði og
rannsaki fiskistofna við landið. Þá
var einnig talið óeðlilegt að hags-
munaaðilar eigi sæti í stjórn Haf-
rannsóknastofnunar.
Aflamarksbátum verði
bættur skaðinn
A fundinum urðu nokkuð snarp-
ar umræður um stöðu smábáta á
aflamarki og var samþykkt að kos-
in yi’ði nefnd sem falið yrði að hefja
viðræður við sjávarútvegsráðherra
til að leiðrétta þá skerðingu sem
smábátar á aflámarki hafa orðið
fyrir. A fundinum var borin upp sú
tillaga að aflaaukning aflahámarks-
báta sem þeim er ætluð á næsta
fiskveiðiári verði færð til smábáta
á aflamarki en hún hlaut ekki sam-
þykki fundarins. Þá mótmælti
fundurinn lögum um Kvótaþing.
Lögin væra fyrst og fremst sett til
að útgerðarmenn stærri skipa
gætu ekki látið hlutamenn taka
þátt í kvótakaupum. Smábátasjó-
menn séu hins vegar flestir ein-
yrkjar og fari varla að hlunnfara
sjálfa sig.
Þá krafðist fundurinn stórauk-
inna rannsókna á áhrifum mismun-
andi veiðarfæra á vistkerfi hafsins.
Þegar í stað verði lögð stóraukin
áhersla á staðbundin veiðarfæri og
þar af leiðandi vistvæn þar sem
norskar rannsóknir bendi til alvar-
legs skaða togveiðarfæra á lífríki
sjávar. Málið þoli enga bið og var
þess krafist að veiðiheimildir skipa
sem eingöngu nota staðbundin
veiðarfæri verði auknar á kostnað
þeirra sem stöðugt auka tjónið á
lífríki sjávar með notkun togveið-
arfæra. Lagt var til að settur yrði
veiðarfærastuðull á aflamark er
aflinn er tekinn í togveiðarfæri,
svipað því og nú er gert varðandi
útflutning á ferskum fiski.
Sóknareiningar í
klukkustundum
Fundurinn skoraði á sjávarút-
vegsráðherra að beita sér fyrir
breytingum á lögum um stjórn
fiskveiða þannig að veiðum sóknar-
dagabáta verði stjómað með því að
úthluta þeim sóknareiningum í
klukkustundum í stað sóknardaga.
Lagt var til að fjöldi klukkustunda
tæki mið af 40 sólarhringum, eða
alls 960 klukkustundir. Sóknarein-
ingin í klukkustundum er talin
mun vænlegri kostur þar sem það
muni létta á þeirri spennu sem
skapast af því menn nýta allan sól-
arhringinn á veiðum, hvernig sem
veður er. Slík breyting muni skila
betra hráefni að landi og vinnu-
brögð verða manneskjulegri.
Þá ályktaði fundurinn um að
sóknardagabátum yrði gert kleift
að endurskoða val sitt frá árinu
1996 og flytjast yfir í þorskaflahá-
markskerfi með þá veiðireynslu
sem þeim var reiknuð í prósentum
við valið 1996.
Arthúr Bogason, sem einróma
var endurkjörinn formaður LS á
fundinum, sagði eftir fundinn aug-
ljóst að smábátaeigendur væra
staðráðnir í því að sækja fram á
veginn fyrir smábátaútgerðina.
40 dagar algert
lágmark
„Við eram sannfærðir um að öfl-
ug smábátaútgerð er umhverfis-
stefna sem Island á að taka upp á
sína arma. Sú stefna sem hér hefur
verið farin, það er að sjálfbærar
veiðar séu eina skilgreiningaratrið-
ið sem skipti máli í umhverfísstefn-
unni, er einfaldlega kolrangt að
okkar mati. Það era mun fleiri
þættir sem þar skipta máli, svo
sem notkun veiðarfæra og orku-
notkun við veiðarnar."
A aðalfundinum var samþykkt
ályktun um að sóknardagafjöldi
krókabáta á fiskveiðiárinu yi’ði
ekki minni en 40. Þá var því hafnað
að sett yrði þak á veiðarnar.
Arthúr sagði þessa daga vei'a lág-
mark til að rekstur bátanna sé
mögulegur. „Það er ekki hægt að
taka mið að aflabrögðum eins og
þau hafa verið síðustu tvö ár. Þeg-
ar aflabrögðin verða komin í eðli-
legt horf þá er ég hræddur um að
40 dagar dugi ekki til.“
Ai-thúr sagði löngu tímabært að
stjórnvöld taki á vanda aflamarks-
báta innan LS. Staða þessara báta
hafi allt frá árinu 1991 verið lakari
en annarra hópa í aflamarkskerf-
inu. „Það er sannarlega hægt að
sýna fram á það að þessir menn
vora skertir meira en aðrir á sínum
tíma. Stjórnvöld eiga því ólokið að
bæta þessum mönnum þann skaða
sem kerfið vann þeim,“ sagði
Arthúr Bogason.
Prófkjör Sjálfstæðisflokksins í Reykjaneskjördæmi 14. nóvember
Við styðjum
Tryggjum Stefáni Þ. Tómassyni
varaþingmanni Sjálfstæðismanna
í Reykjaneskjördæmi öruggt sæti.
Steþán á þing!
► Ómar Jónsson • bæjarfiilltrúi • Gríndavík
► Kart S. Njálsson • fiskverkandi • Garöi
► Böðvar jónsson • bæjarfulltrúi • Reykjanesbæ
► Herdís Sigurjónsdóttir • bæjarfulltrúi • Mosfellsbæ
► Reynir Sveinsson • bæjarfiilltrúi • Sandgeröi
► Birgir Öm Ólafsson • flugumsjónarmaður • Vogum
► Ellert Einksson • bæjarstjórí • Reykjanesbæ
► Sigurður Gunnarsson • skipasmiður • Garðabæ
► Gísti Rúnar Haraldsson • húsasmiður • Álftanesi
► Amór L Pálsson • forstjórí • Kópavogi
► Ámi Ármann Ámason • lögfræðingur • Seltjamamesi
► Magnús Gunnarsson • bæjarstjórí • Hafharfirði