Morgunblaðið - 14.11.1998, Blaðsíða 32

32 LAUGARDAGUR 14. NÓVEMBER 1998
6LUGGAÐ I HEILSUBOKINA
Poppkorn en
engar kökur
Skólatröð í Kópavogi er fyrsti heilsuleik-
skólinn á Islandi, en hann leggur sérstaka
áherslu á næringu, hreyfmgu, félagslega
færni og listsköpun í starfí sínu. Hildur
Einarsdóttir fékk að kynnast nýjum vinnu-
brögðum sem leikskólinn hefur tekið upp
sem felast í því að færni barnsins á þessum
sviðum er skráð í sérstaka heilsubók svo
MORGUNBLAÐIÐ
hægt sé að fylgjast betur með þroska þess.
8:30 Dagurinn byrjar hjá Ágústi með lýsi sem Unnur gefur honum. MoreunbIaðia/HalId6r
HANN Ágúst Orrason, 5
ára, er mættur í heilsu-
leikskólann sinn, Skóla-
tröð í Kópavogi. Þótt
kominn sé morgunn og klukkan orð-
in 8.15 er ennþá niðamyrkur úti.
„Ætlarðu ekki að kyssa pabba
bless,“ segir pabbinn sem hafði kom-
ið með hann í leikskólann.
„Þú átt að koma inn,“ segir Ágúst
ákveðinn eins og hann sé að kenna
pabba sínum hvernig hann eigi að
haga sér þegar hann fer með hann í
leikskólann. Pabbinn hlýðii’ og sest
um stund hjá Ágústi meðan hann
klæðir sig úr útigallanum. Þegar því
er lokið kveðjast feðgarnir og Ágúst
skokkar inn í leikjasalinn á Skóla-
tröð og pabbinn hverfur út um hurð-
ina á vit vinnunnar.
Skólatröð er um margt sérstæður
leikskóli. Þetta. er fyrsti og eini leik-
skólinn hér á landi sem kallast
heilsuleikskóli. Þegar hann var sett-
ur á laggirnar fyrir þrem árum vildi
leikskólastjórinn, Unnur Stefáns-
dóttir, leggja sérstaka áherslu á
næringu og hreyfingu við uppbygg-
ingu leikskólans. Unnur þekkir vel
til á þessum sviðum, en hún var í
landsliði Islands í frjálsum íþróttum
á árunum 1981-88. Nú er hún Evr-
ópumeistari kvenna í 800 metra
hlaupi í aldursflokknum 40-45 ára.
Unnur vann einnig að því þegar hún
var í heilbrigðisráðuneytinu að móta
neyslu- og manneldisstefnu þjóðar-
innar.
Unnur segir að þegar Skólatröð
hafði starfað í hálft ár hafi skólanum
boðist að taka þátt í verkefni á veg-
um Heilsueflingar, sem heilbrigðis-
ráðuneytið stendur að. Verkefnið fól
í sér að einn skóli á hverju skólastigi
yrði heilsuskóli þar sem unnið yrði
að því að bæta heilsu nemendanna.
Var hverjum skóla úthlutað 200 þús-
und krónum til að vinna að þessu
markmiði. „Þegar við urðum við
þeirri beiðni að starfa sem heilsu-
leikskóli ákváðum við að halda áfram
á þeirri braut sem við vorum þegar
byrjaðar á,“ segir Unnur. „Til við-
bótar ákváðum við að útbúa svokall-
aða heilsubók þar sem við myndum
skrá niður fæmi barnsins á þeim
sviðum sem við leggjum mesta
áherslu á, þ.e. næringu, hreyfingu,
listsköpun og félagslega færni.
Þannig getum við fylgst betur með
þroska bamsins."
Unnur segir að í heilsubókinni sé
að finna skilgreiningar á því hvernig
túlka á ákveðna hegðun. Segir hún
að það hafi tekið starfsfólk
Skólatraðar nokkum tíma og vanga-
veltur að þróa þessar skilgreiningar.
Skráningin á færni barnsins fari
fram á haustin og vorin og í kjölfar
hennar séu veitt foreldraviðtöl þar
sem foreldrum er gerð grein fyrir
niðurstöðum. „Nú er komin tveggja
ára reynsla á þessi vinnubrögð og
hafa þau reynst mjög vel,“ segir
Unnur. „Þau hafa skilað markvissari
vinnu. Við höfum kynnst einstökum
börnum betur og fengið góða yfirsýn
yfir hópinn, en hver leikskólakenn-
ari hefur ákveðinn hóp barna í sinni
umsjá. Með þessum vinnubrögðum
höfum við getað gripið fljótar inn í
ef við sjáum frávik frá eðlilegum
þroska.“
Mikill áhugi
á heilsubókinni
Það kemur fram í máli Unnar að
aðrh- leikskólar hafa sýnt heilsubók-
inni áhuga svo ákveðið var að gefa
hana út ásamt disklingi, en á honum
em allar upplýsingar varðandi bók-
ina, sem hægt er að fjölfalda. Nú
þegar hafa 20 leikskólar víðs vegar
um landið keypt heilsubókina.
Einnig er ætlunin að allir leikskólar í
Kópavogi kaupi bókina. „Foreldrar
hafa verið ánægðir með heilsubók-
ina. Ef börnin hafa til dæmis skipt
um leikskóla geta foreldrar sýnt
bókina og þannig gert þeim sem taka
við þeim auðveldara fyrir. Einnig
geta þau sýnt heilsubókina þegar
barnið byrjar í 1. bekk í grunn-
skóla.“
Markmið heilsuskólans endur-
speglast í öllu starfi hans, enda er
það svo að þegar Ágúst, sem við ætl-
um að fylgja eftir í einn dag, kemur í
leikskólann á morgnana er eitt það
fyrsta sem hann gerir að taka inn
lýsi um leið og hann fær sér morgun-
matinn. Unnur segir að það sé aldrei
neitt vandamál að fá krakkana til að
taka inn lýsi.
Þegar Ágúst og félagar hans hafa
gengið frá eftir sig eftir morgun-
matinn fara þeir ásamt Guðlaugu
Sjöfn Jónsdóttur aðstoðarleikskóla-
stjóra, eða Guggu eins og hún er
kölluð, inn í leikherbergið. Þar set-
ur Gugga fjörugt lag á geilsa-
spilarannn, Skólarapp, og krakk-
arnir fara í leik þar sem þau skoppa
í kringum nokkra stóla sem raðað
hefur verið saman. Þegar Gugga
stöðvai- lagið eiga þau að hoppa upp
á stólana því hann er bátur og gólfíð
fyrir neðan vatn sem í er krökkt af
krókódflum.
„Flýttu þér upp í bátinn og pass-
aðu þig á krókódflunum," má heyra
þau hrópa.
Fyrst eru stólarnir sex en í lokin
eru bara tveir eftir. Þá verða þau að
gera sig svakalega mjó til að komast
öll fyrir en sumir rúlla út á gólf.
„Þetta er bara eins og á Titanic,"
heyrist einhver hrópa.
„Hjálpaðu mér,“ hrópar einn
drengjanna. Ágúst tekur í vin sinn
og dregur hann upp í bátinn. Mark-
miðið með þessum leik er að efla
samstöðuna og gefa bömunum tæki-
færi til að láta ímyndunaraflið ráða.
Tveir strákar horfa á hin leika sér.
Það eru ekki allir sem kæra sig um
að vera með í ærslaleikjum eða þeir
eru að átta sig á leikreglunum.
Því næst fara krakkarnir í mynda-
styttuleik og loks í flækjufót, þar
sem öllum fótunum er flækt saman
og Gugga á að finna með lokuð aug-
un hver á hvem fót. Það er auðvelt
að þekkja fæturna hans Ágústs, því
hann er sá eini sem vill vera berfætt-
ur.
9:20 Myndastyttuleikurinn er skemmtilegur, en 11:15 Það er gaman að hlusta á sögu
leikurinn er kjarninn í uppeldisstarfinu. í samverustund.
12:00 Hún er góð, grænmetissúpan. 1:00 Púlsinn mældur: Þolið hjá mér er sko gott!
2:35 Jafnvægið þjálfað í íþróttatíma. 3:17 Þá er að reyna á listsköpunina.
Því næst tekur Gugga fram nokkr-
ar fjalir og býr til brýr úr þeim. Þau
æfa jafnvægið með því að ganga eftir
fjölunum. Nokkrar stelpur sem eru í
fimleikum sýna færni sína í sláarrólu
sem hangir niður úr loftinu.
„í leiknum þjálfa þau félagslegan
þroska,“ segir Unnur. „Þegar fé-
lagsleg fæmi er metin samkvæmt
heilsubókinni eru teknir inn í þættir
eins og leikferlið, það er hvernig
leikurinn þróast hjá þeim. Eðlileg
þróun í leik byrjar oftast á því að
barnið leikur fyrst eitt, síðan leika
þau sér við hliðina á öðrum. Einnig
er athuguð hegðun þeirra í ímynd-
unarleik og félagslegum leik, þar
sem þau era að prófa sig í hlutverk-
um annarra eins og að vera mamma,
pabbi eða kannski hundurinn á
heimilinu!
Þegar félagsleg færni er metin era
einnig teknir inn í ýmsir samskipta-
þættir eins og hvort barnið sýni
framkvæði, hjálpsemi eða glaðværð