Morgunblaðið - 20.11.1998, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FÖSTUDAGUR 20. NÓVEMBER 1998 31
Goethe-Zentrum
Þýskir höf-
undar lesa
úr verkum
sínum
TVEIR þýskir rithöfundai' lesa úr
verkum sínum í Goethe-Zenti'um,
Lindargötu 46, í dag og á morgun. Ul-
rich Peltzer les úr skáldsögu sinni írá
árinu 1995 „Stefan Martinez“ í kvöld
kl. 20.30 og á morgun, laugardag kl.
16, les Angela Rrauss úr skáldsögu
sinni Yfíi-burðakonan (Die Úberfli-
egerin) sem einnig kom út árið 1995.
Ulrich Peltzer fæddist í &efeld
árið 1956 en hefur búið í Berlín frá
18 ára aldri. 1987 birtist fyrsta
skáldsaga hans, Syndir letinnar. I
„Stefan Mai'tinez“ lýsir Peltzer and-
legu og tilfinningalegu ástandi „efth'-
68-kynslóðai'innar“ í stórborginni
Berlín tveimur árum fyi'h' fall múrs-
ins. Peltzer hlaut m.a. bókmennta-
verðlaun Berlínar 1996 og Anna Seg-
hers-bókmenntaverðlaunin 1997.
Angela Ki'auss fæddist í Chemnitz
árið 1950 og bjó alla tíð í Þýska al-
þýðulýðveldinu þar til þýsku ríkin
sameinuðust. Krauss lauk námi í rit-
störfum við bókmenntastofnunina
„Johannes R. Becher" í Leipzig og er
búsett í þeirri borg. Hún hefur birt
nokki'ar skáldsögur og lýsir þar
gjaman hversdagslífi meðalmannsins
sem aldrei þekkti annað en Þýska al-
þýðulýðveldið og þeim miklu áhrifum
sem hin stjórnmálalegu kaflaskipti
órið 1989 höfðu á tilveru hans. Angela
Ki'auss hlaut Ingeborg Bachmann-
bókmenntaverðlaunin árið 1988 og
bókmenntaverðlaun Berlínai' 1996.
Nýjar bækur
• LEÓPOLD sirkusljón hrell-
ir borgarbúa er eftir Helga
Guðmundsson.
I kynningu segir: „Hér segir
af því þegar Leópold strýkur úr
Sirkus Maiína sem er kominn
til Reykjavík-
ur. Það verður
uppi fótur og
fít og leikurinn
berst víða,
enda ekki á
hverjum degi
sem ljón leikur
lausum hala í
borginni.
Margir koma
við sögu, meðal
annars borgai'-
stjórinn, staðarhaldarinn í Við-
ey, álfar, galdranorn og ráð-
snjöll dýr í Húsdýragarðinum.“
Helgi Guðmundsson hefur
skrifað fjölda bóka, m.a. barna-
bækur um köttinn Markús Ár-
elíus.
Utgefandi er Mál og menning.
Bókina erlOO síður, prentuð í
Svíþjóð. Olafur Pétwsson mynd-
ski-eytti bókina. Verð: 1.880 kr.
• LILJULEIKHÚSIÐ eftir
Lulu Wang, í þýðingu Sverris
Hólmarssonar.
I kynningu segir að sagan
gerist á ái'unum 1971-1974 þeg-
ar hin alræmda menningarbylt-
ing stóð sem hæst í Kína. Á
sérstæðan og ljóðrænan hátt
lýsir Lulu Wang þessum um-
brotatímum af sjónarhóli ung-
lingsstúlkunnar Lian sem horf-
ir undrandi á hegðun hinna full-
orðnu umhverfis sig. Bókin seg-
ir einnig sögu af vináttu tveggja
stúlkna af ólíkum stigum. Lian
er af fyrstu stétt og foreldrar
hennar eru menntamenn, en
Kim, vinkona hennar, er af
þriðju stétt og býr í örbirgð
með fjölskyldu sinni í moldai'-
kofahverfí Pekingborgar.
Lulu Wang er fædd í Peking
árið 1960. Hún hefur lengi búið í
Hollandi og skrifar á hollensku.
Bókin um Liljuleikhúsið hefur
verið þýdd á fjölda tungumála.
Útgefandi er Mál og menning.
Bókin er 471 bls., unnin í Svíþjóð.
Kápumynd er eftir Sigui'borgu
Stefánsdóttm’. Verð: 4.280 kr.
Helgi
Guðmunds.
Tónlist í lækn-
ingaskyni?
TJARNARKVARTETTINN; Rósa Kristín Baldursdóttir, sópran og
stjórnandi, Kristján E. Hjartarson bassi, Hjörleifur Hjartarson tenór
og Kristjana Arngrímsdóttir alt.
Útgáfutónleikar Tjarnarkvartettsins
Frá Tjörn í
Svarfaðardal
í Tjarnarbíó
TJARNARKVARTETTINN úr
Svarfaðardal heldur útgáfutón-
leika í Tjarnarbíói í Reykjavík á
morgun, laugardag, kl. 16. Þar
munu fjórmenningarnir syngja
lög af nýútkominni geislaplötu
sinni, sem ber nafnið I fíflúlp-
um.
Þetta er þriðja geislaplata
Tjarnarkvartettsins og að sögn
stjórnandans, Rósu Kristínar
Baldursdóttur, ákváðu þau að
þessu sinni að einbeita sér að ís-
lensku efni. „Þetta eru tuttugu
íslensk lög, ýmist ný sönglög
eða gömul lög í nýstárlegum út-
setningum,“ segir hún.
Músík grundvölluð á
íslenskri sönghefð
Um það bil helming laganna
hefur Hróðmar Ingi Sigur-
björnsson samið og útsett en að
auki eiga þar lög Atli Heimir
Sveinsson, Ríkarður Örn Páls-
son, Jón Múli Árnason, Sigfús
Halldórsson, Sigvaldi Kaldalóns,
Tryggvi M. Baldvinsson, Gunn-
ar Reynir Sveinsson, Heimir
Sindrason, Sigríður Hafstað og
Ingibjörg Bergþórsdóttir. Ljóð-
in ei-u eftir Davíð Stefánsson,
Hallgrím Pétursson, Halldór
Laxness, Jónas Hallgrímsson,
Halldór Blöndal og fleiri.
Camelot
Skartgripir
Gæðavara
á góðu verði
Heildsölubirgðir
EINCO EHF.
Skúlagötu 26.
sími 893 1335
Rósa Kristín var nýbúin að fá
geislaplötuna í hendur þegar
Morgunblaðið sló á þráðinn til
hennar. Hún segir plötuna hafa
mjög þjóðleg einkenni. „Þetta
er músík grundvölluð á ís-
lenskri sönghefð, en fyrst og
fremst eru þetta yndisleg
sönglög sem við vonum að eigi
eftir að lifa,“ segir hún.
Leikgleðin sterkur þáttur
í fari kvartettsins
Titillinn í fíflúlpum er sóttur
í eitt ljóðanna á plötunni, eftir
Jónas Hallgrímsson. Þar standa
þessar línur: „í fíflúlpum þeir
flaksast / og fínnast, og allt í
einu / hlaupast á eins og hrútar
/ svo höfuðin verða’ ekki’ að
neinu." Þröstur Haraldsson
skrifar í inngangi að plötunni
að titillinn undirstriki „sterkan
þátt í fari þessa svarfdælska
kvartetts sem er leikgleðin,
enda eiga þau sér öll bæði for-
tíð, nútíð og vafalaust framtíð í
leikhúsinu, innan um aðra arf-
taka hirðfíflanna".
Súrefiúsvörur
karin
Herzog
• viiuia gegn
öldrunareinkennuni
• endurupphyggja húðina
• vinna á appelsínuhúð
og sliti
• vinna á unglingabóluin
• viðhalda ferskleika
húðariunar
Ferskir vindar í
umhirðu húðar
Ráðgjöf og kynning
í Lyfjabúð Hagkaups,
Mosfellsbæ,
í dag kl. 14-18
Kynningarafsláttur
TAKTUR, laglína og taktvísi kunna
að nýtast taugasérfræðingum vel á
næstu árum, m.a. við meðferð á sjúk-
lingum sem misst hafa málið. Þá
bendir ýmislegt til þess að sígild tón-
list stækki ákveðin svæði í heila.
Kom þetta fram á ráðstefnu tauga-
sérfræðinga sem haldin var í Los
Angeles fyi'ir skemmstu og AP-
fréttastofan greindi frá.
Vísindamenn hafa lengi rannsakað
hvernig heilinn bregst við hljóðum og
takti, hvaða áhiáf tónlistamám hefur
á heilann og á hvaða hátt heili þeirra
sem fæddir eru með tónlistarhæfi-
leika er frábragðinn heila annarra.
Mai-k Jude Tramo, taugalíffræðingur
við læknaskólann í Harvard, segir
engan vafa leika á þvi að til sé líffræði
tónlistar. „Tónlist er líffræðilegur
hluti lífs okkar, rétt eins og listrænn."
Á áðurnefndri ráðstefnu, kynntu
sérfræðingar við Beth Israel-lækna-
skólann í Boston niðurstöður rann-
sókna sem sýna að litli heili karla,
sem lært hafa sígilda tónlist, er
stærri en litli heili þeirra sem ekki
leika á hljóðfæri. Voru heilar 32 rétt-
hentra hljóðfæraleikara bornir sam-
an við heila 26 rétthentra karla, sem
ekki hafa lagt stund á hljómlistar-
nám. Reyndist litli heili hljóðfæra-
leikaranna 5% stærri en hinna.
Segja vísindamennimir ljóst að mun-
urinn sé áunninn, tónlistarmennirnir
fæðist ekki með stæn'i litla heila,
heldur stækki hann við hljómlistar-
námið. Ekki er ljóst hvort munar
gætir einnig hjá konum, þar sem
samanburðarhóparnir voru of litlir.
Tónlist og tilfinningar
Vísindamenn við Taugafræðistofn-
un Montreal og McGill-háskólann
hafa ennfremur kannað hvernig heil-
inn bregst við tónlist og muninn á
því hvernig tónlistarmenn bregðast
við og fólk sem hefur ekki þjálfaða
tónheyrn.
Rannsökuðu - vísindamennirnir
hvaða svæði heilans örvast við tón-
list, eftir því hvort hún er ómþýð eða
ómstríð og reyndist mikill munur
þar á. Einkum hefur þægileg, óm-
þýð tónlist örvandi áhrif á þann
hluta heilans sem tengist tilfinning-
um og segja vísindamennirnir að
þetta muni án efa verða til þess að
þeir uppgötvi hvernig hægt sé að
nýta tónlist til að aðstoða fólk sem
eigi við tilfinningaleg vandamál að
stríða.
I annai-ri rannsókn, sem gerð var
við Texas-háskólann í San Antonio,
komust vísindamenn að því með
hvaða hluta heilans menn lesa nótur.
Reyndist hann í hægra heilahveli en
á samsvarandi stað í vinstra hveli les
heOinn úr skiáft.
Átta rétthentir stjórnendur voru
fengnir til að lesa nótur að lítt
þekktu kórverki eftir Bach. Var
þeim sagt að benda á vOlur í takti og
laglínu og reyndust þeir nota litla
heila, þann hluta sem stjómar sam-
hæfingu vöðvahreyfinga.
Segja vísindamennirnir að með
því að öðlast skilning á tengslum
tónmáls og talaðs máls, kunni þeir
að geta fundið leiðir til að aðstoða
sjúklinga sem þurfi að þjálfa upp
talmál, t.d. efth' heilablóðfall. Nú
þegar beiti sumir læknar þeirri að-
ferð að láta sjúklinga syngja það
sem þeir vilji segja og með því móti
hafi í sumum tilfellum tekist að
þjálfa að nýju hæfileikann til að
tala.
http://www.simnet.is/
mannvernd
blekking
& ÞEKKING
Fundur 3. des
Norræna húsið kl 16:45 - 18:00
Hefur
©
hugleitt!!
Fciðhelgi einkalifs ?
Bersónuvemd ?
Upplýst sartþykki ?
Pétt bamsins þins ?
Rétt hinna látrru ?
Þagnarskyldu laekna ?
Trúnað við s juklinga ?

annvernd
persónuvemd og rannsóknafrelsi
S: 881-7194 milli 10:00 & 13:00
Pósthólf 94 121 Rvk.
□