Morgunblaðið - 13.01.1999, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
MIÐVIKUDAGUR 13. JANÚAR 1999 35<
1
+ Þórunn Jóns-
dóttir fæddist. á
Skálanesi við Seyð-
isfjörð 28. ágúst
1904. Hún andaðist
á Landakotsspítala
29. desember síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru þau
hjónin Regína
Magdalena Filipp-
usdóttir ljósmóðir,
f. 8. október 1877,
d. 22. maí 1965, og
Jón Bjarnason,
bóndi og smiður, f.
7. september 1872,
d. 11. júlí 1932. Regína var dótt-
ir Filippusar Stefánssonar,
bónda og silfursmiðs frá Kálfa-
fellskoti, og Þórunnar Gísla-
dóttur, ljósmóður og grasa-
konu, sem var fædd að Asum í
Skaftártungum. Jón var sonur
Bjarna bónda og hreppsstjóra í
Hörgsdal, sem var fæddur að
Keldunúpi, og Helgu Pálsdóttur
frá Hörgsdal. Systkini Þórunn-
ar sem jjpp komust voru: 1)
Nanna Áberg Magnússon, f.
1898 d. 1970, hennar fyrri mað-
ur var H. Áberg d. 1946, síðari
maður hennar var Grímur
Nú þegar sólargangur lengist um
hænufet á degi hverjum og við höf-
um flest okkar glaðst yfir komu
ljóssins, þá lagði Þórunn upp í sína
hinstu ferð, langþráða ferð. Oftar er
það, þegar aldurinn færist yfír
menn, að þeim förlast minni þótt
Iíkaminn sé í bærilegu ásigkomu-
lagi, en hjá Mostu (sem er þýðing á
móðursystir á danskri tungu), eins
og hún var alla tíð kölluð af okkur
afkomendum Nönnu, var þessu öf-
ugt farið, líkaminn gaf sig en and-
legt atgervi bilaði ekki. Það var
þessari kátu, lipru og léttu konu
ofraun að lifa þegar líkaminn gat
ekki meira, hún gat ekki iðkað sína
leikfimi og farið í sínar löngu göng-
ur. Eflaust muna margir í Laugar-
ásnum eftir henni á göngu þar og
gat enginn ímyndað sér að þar færi
kona hátt á níræðisaldri svo létt og
rösk sem hún var í hreyfingum.
Hún óskaði þess að fá að sofna og fá
að kveðja heiminn með þeirri reisn,
sem henni var samboðin, og henni
varð að þeirri ósk sinni að hverfa til
feðra sinna og til móts við Vigni,
einmitt á þeim árstíma er þau höfðu
gengið að eigast fyi'ir 65 árum, og
fara héðan nánast á sama tíma í árs-
lok eins og Vignir. Það að fá að alast
upp með móðursystrum okkar,
ömmu og langömmu er besta vega-
nesti sem okkur gat hlotnast í lífínu.
Það má í raun segja, að heimili
ömmu okkar og afa hafi legið um
þjóðbraut þvera. f minningunni
voru alltaf næturgestir eða fólk sem
Magnússon læknir.
2) Helga f. 1901 d.
1978, gift Sigurliða
Kristjánssyni kaup-
manni, d. 1972. 3)
Pállf. 1903, d. 1921.
4) Ingibjörg f. 1906,
d. 1988, fyrri maður
hennar var Knútur
Arngrímsson, prest-
ur og kennari, d.
1945, síðari maður
hennar var Þórar-
inn Jónsson tón-
skáld, d. 1974. 5)
Ástþórunn f. 1910,
d. 1920.
Hinn 24. desember 1933 gekk
Þórunn að eiga Vigni Andrés-
son íþróttakennara. Vignir var
fæddur í Gunnólfsvík í Skeggja-
staðahreppi 19. febrúar 1904,
sonur Andrésar Rasmussen og
Magneu Einarsdóttur, en hann
ólst upp í skjóli afasystur sinn-
ar, Guðlaugar Vigfúsdóttur, og
eiginmanns hennar, Jóns Jóns-
sonar prófasts að Stafafelli í
Lóni. Vignir lést 31. desember
1979. Þau Þórunn og Vignir
voru barnlaus.
títför Þórunnar hefur farið
fram í kyrrþey.
kom í heimsókn eða til þess að láta
koppsetja sig, opna sér æð með
bíldi eða að fá grasameðul, mixtúrur
og smyrsl. Háöldruð langamma
okkar, Þórunn Gísladóttir, lands-
þekkt grasakona, dvaldi oft á heim-
ili ömmu. Þórunn Gísladóttir var í
raun engum lík og enn þann dag í
dag grípur okkur nokkurs konar
óttablandin virðing, þegar hana ber
á góma. Þó svo að Ingibjörg hafí
verið ættleidd af Stefáni bróður
Regínu og eiginkonu hans, Maríu
Jónsdóttur, sem komabarn, þá var
hún sama móðursystir okkar og al-
veg í sama uppeldishlutverki gagn-
vart okkur, sem hinar tvær. Þær
voru glæsilegar, skemmtilegar og
sérstakar dætur Regínu og Jóns.
Þær voru heimsdömur og allar
sigldar, sem ekki var altítt í þá
daga. Þær kunnu því frá mörgu að
segja og voru að mörgu leyti á und-
an sinni samtíð hvað frumkvæði og
áræði varðar.
Þau Regína og Jón höfðu flust
ásamt bræðrum og foreldrum
Regínu austur á land og ætluðu að
setjast að á Héraði en dvöldu þar
aðeins í eitt ár. Eftir að hafa síðan
verið á Seyðisfirði um sinn settist
fjölskyldan að í Borgaifjarðar-
hreppi. Þau Regína og Jón bjuggu
lengst af í þorpinu í Borgarfirði
eystra, en Regína var yfirsetukona í
Borgarfjarðarhreppi frá 1907-1919,
en fiuttu þaðan að Jökulsá, innan
við þoi-pið, og ólst Mosta upp á
þessum fagra stað þar til fjölskyld-
ÞORUNN
JÓNSDÓTTIR
JÓNAS
BJARNASON
+ Jónas Bjarnason fæddist í
Hafnarfirði 16. nóvember
1922. Hann Iést á heimili sínu
26. desember síðastliðinn og fór
útför hans fram frá Víðistaða-
kirkju 5. janúar.
Þó missi ég heyrn og mál og róm
og máttinn ég þverra finni,
þá sofna ég hinzt við dauðadóm,
ó, Drottinn, gef sálu minni
aó vakna við söngsins helga hljóm
í himneskri kirkju þinni. _
(Ó. Andrésd.)
Jónas minn, mig langar að kveðja
þig með nokkrum fátæklegum orð-
um. Það að fá að vinna með manni
eins og þér er lærdómsríkt og gef-
andi. Það var sama hvað á gekk og
hversu mikið var að gera, alltaf
varst þú í góðu skapi og hafðir nóg-
an tíma fyrir alla. Þú sagðir alltaf
„við höfum allan heimsins tíma“.
Þetta þjóðfélag sem einkennist af
tímaskorti og peningasöfnun átti
ekki við þig. Þú hefðir ekki haft
þennan sjúklingafjölda, bæði af
ungum sem og öldnum, ef þeir
hefðu ekki fundið þann kærleik og
góðvilja, sem frá þér streymdi. En
einnig gast þú slegið á létta strengi
ef því var að skipta, enda fékk ég oft
að heyra það „ó, hvað hann Jónas er
alltaf elskulegur, hvað geri ég þegar
hann hættir“. Svona nokkuð segir
margt um manngæsku þína. Eg
sakna þess að þurfa ekki að hlaupa
út í Kató og útbúa stofurnar fyrir
þig en enginn veit hvenær kallið
kemur og nú er þínum þjáningum
lokið.
Með Jónasi er genginn mikill
kærleiksmaður. Blessuð sé minning
þín.
Frú Jóhanna og fjölskylda, ég
votta mína dýpstu samúð.
Engilráð Guðmundsdóttir.
an flutti til Reykjavíkur 1919. Á ár-
unum 1923-24 dvaldi Mosta í Kaup-
mannahöfn en 'eftir heimkomuna
hóf hún störf hjá Mjólkurfélagi
Reykjavíkur og vann þar um tíu ára
skeið og lauk starfsferli sínum sem
gjaldkeri Sparisjóðs Mjólkurfélags-
ins. Mosta var að ýmsu lík móður
sinni og ömmu, nöfnu sinni, afburða
dugleg, ósérhlífin og mikil dreng-
skaparkona með mikið skap og gaf
ekki eftir hlut sinn fyrr en í fulla
hnefana. Hún þoldi hvorki sjálfri
sér né öðrum neina hálfvelgju í
nokkrum hlut, enda lagði hún sjálf
alúð og rækt við hvaðeina sem hún
tók sér fyrir hendur. Á stundum
þótti hún nokkuð stjórnsöm og
ákveðin, en henni fyrirgafst allt
vegna síns stóra hjarta, dugnaðar
og gæsku. Mosta var mikil fimleika-
og ungmennafélagskona og stund-
aði hún fimleika í mörg ár. Þau
Vignir fóru vel með og báru mikla
virðingu fyrii- líkama sínum og um-
hverfi öllu. Hin stórbrotna íslenska
náttúra og fegurð landsins var þeim
mikil hvatning til náttúruskoðunar
og ferðalaga. Hin síðari ár Vignis
hugleiddu þau mikið leyndardóma
og speki lífsins og ræktuðu hina
andlegu hlið með íhugun og slökun.
Vignir var með þeim fyrstu sem
veittu handleiðslu í slökun og inn-
hverfri íhugun. Þessi hjón voru góð-
ar og sterkar manneskjur sem
veittu öllum skjól og hjálp, ekki síst
okkur systurdætrum hennar og
okkar börnum, og var heimili þein-a
Vignis sem heimili foreldra og
gerðu þau brúðkaup okkar systra
beggja frá heimili sínu. Vignir
kenndi okkur að synda og lærðum
við það nokkuð fljótt því kennarinn
var kröfuharður. Mosta tók virkan
þátt í öllu sem Vignir starfaði að af
lífi og sál. Þau voru ein frumbyggja
hinnar svokölluðu Norðurmýrar er
þau fluttu í nýtt hús sitt á Egilsgöt-
unni 1934. Það var nú talin svona
allt að því þingmannaleið að fara
vestast af Bárugötunni og alla leið
upp á Egilsgötu og þá gjarnan tekn-
ir með inniskór því hún var kattþrif-
in hún frænka okkar. Þau voru
miklir ræktunarunnendur hjónin á
Egilsgötu og var grænmeti ræktað
og soðið niður fyrir veturinn, ber
sultuð og margar gerðir af berja-
saft. Gamansamir menn sögðu um
trjágróður þeirra hjóna, að Vignir
hefði sagt við hvert eitt tré: „Stattu
beint“ og þau sem aðrir í návist
hans hlýddu, því trén í garðinum
hjá þeim voru sérstaklega beinvaxin
og sannarlega áttu þau hjón skilið
þá opinberu viðurkenningu sem þau
hlutu fyrir garðinn sinn. Þau eiga
líka verðskuldaða viðurkenningu
fyrir þann andans garð, sem þau
ræktuðu af engu minni kostgæfni.
Mosta var mikil hannyrðakona eins
og allar systur hennar og liggja eft-
ir hana meðal annars knipplingar
og fagurlega hnýttir dúkar. Þrátt
fyrir sjóndepurð hin síðari ár hélt
hún áfram við hannyrðir og hætti
ekki fyrr en henni var orðið óbæri-
legt að sitja við iðju sína. Margur
með fulla sjón hefði verið hreykinn
af því handverki sem hún lét frá sér
fara, varla sjáandi nema með tilfær-
ingum.
Þegar Vignir lést 1979 bjó Mosta
í nokkur ár á Egilsgötunni en árið
1983 ílutti hún á Dalbraut 27 þar
sem hún dvaldi til dauðadags og
undi hag sínum vel meðan heilsan
leyfði og var hún mjög þakklát fyrir
þá umhyggju sem hún naut þar.
Þótt við ásamt allri fjölskyldunni
skildum vel óskir hennar um brott-
hvarf úr þessum heimi, þá er hitt al-
veg augljóst að vandfyllt verður
okkur tómarúmið sem hún skildi
eftir sig og allt lífsmunstur okkar
án hennar tekur miklum breyting-
um. Það kemur enginn í hennar
stað en minningarnar sem hún læt-
ur eftir sig eru bjartar, skemmtileg-
ar og umfram allt yljandi.
Vertu svo Guði falin, elsku Mosta
okkar.
Ellen og Helga Áberg.
Jæja, elsku Mosta mín, þá ertu
farin frá okkur. Það er svolítið
merkilegt, að eftir því sem fólk er
eldra, þeim mun minni rétt virðist
maður hafa til að syrgja það.
Þannig líður mér þar sem ég geng
hálf stúrin um stræti Kaupmanna-
hafnar og þarf að réttlæta það að
syrgja 94 ára gamla frænku mína.
Eg verð að viðurkenna fyrir mína
parta að þótt ég kysi síst að Mostu
liði illa, þá er maður svo eigingjarn
að vilja hafa hana sem lengst.
Mosta var flott kona sem fór
snemma óhefðbundnar leiðir og
sterk var hún, var meðal annars
gjaldkeri hjá Mjólkurfélaginu löngu
áður en konur almennt gegndu slík-
um stöðum. Hún giftist honum
Vigni, sem ég þekkti nú lítið þar
sem ég var svo lítil þegar hann dó.
Þau virðast hafa átt gott líf saman,
deildu áhugamálum sem tengdust
heilsunni og líkamanum og alls kyns
útiveru og íþróttaiðkan. Þeim varð
ekki barna auðið, en þeim mun rík-
ari þátt átti hún í lífi okkar sem vor-
um afkomendur systra hennar. Hún
bjó ömmu minni meðal annars
heimili um skeið og ég hef alltaf
talið mig heppna að eiga „þriðju
ömmuna". Við systkinin vorum meir
að segja svo heppin að fá að alast að
miklu leyti upp í húsinu hennar eftir
að hún flutti á elliheimilið. Háaloftið
var enn fullt af alls kyns fjársjóðum
frá þeim Vigni, alls kyns bókum og^
skrýtnum tækjum og tólum því
Mosta og Vignir fóru ótroðnar slóð-
ir í sínu lífsmynstri í leit að betra lífi
og heilsu og voru langt á undan sín-
um samferðarmönnum. Sennilega
finnst manni maður aldrei sinna
fjölskyldu sinni nóg, en ég verð æv-
inlega þakklát fyrir þær stundir
sem við Mosta áttum saman, sér í
lagi þegar við vorum bara tvær ein-
ar og gátum rabbað saman í friði.
Eg vildi óska að ég hefði haft aðeins
meiri tíma og fengið aðeins meira af
þessum brunni, heyrt meira um það
hvernig var að alast upp um alda-’^'
mótin, hennar reynslu af þessari
miklu umbreytingaöld, meira af
hennar gildum. En það sem ég fékk
vekur mig vonandi alltaf til um-
hugsunar og á eftir að hafa áhrif á
það hvemig ég horfi á heiminn.
Eins og þegar hún og Vignir veltu
sér um alla stofuna af einskærri
gleði og ánægju eftir að hafa safnað
lengi og loksins haft ráð á að kaupa
gólfteppi. Eða þegar hún hálfníræð
fleygði sér á gólfið til að sýna mér
hvernig maður gæti gert fínar
rassvöðvaæfingar þegar ég kvartaði
undan því að minn varð eitthvað
niðurdregnari en hann á að vera.
Hún taldi það ekki eftir sér að
skokka langt fram undir nírætt allsP''
leið vestur í bæ ofan af Dalbraut og
stundum hitti maður hana á gangi
um sínar slóðir, alltaf svo prúðbúna
og fína með hatt og allar græjur. í
þau skipti sem hún tók strætó heim
aftur fannst henni hún vera að
svindla. Mosta var kona sem lifði líf-
inu með stæl og reisn og það tók
mikið á hana þegar hún fann að lík-
aminn hennar hætti smám saman
að halda í við hugann. Þá vildi hún
nú helst fá að fara til Guðs og Vign-
is en var alveg viss um að Guð ogs
Lykla-Pétur þyrðu ekki í hana, hún
væri svo mikil frekja. Eg veit nú
ekki um það, og þó, hún snýr þá
uppi kannski undir sig og það fynd-
ist mér bara fínt himnaríki. Núna er
hún ábyggilega búin að finna Vigni
sinn aftur, englastelpumar þarna
uppi eiga ekkert í hana og þau em
sennilega rétt í þessu að spígspora
upp Elliðaárdal himnaríkis. Hvar
sem þú ert, þá lifirðu alltaf í huga
og hjörtum okkar hinna, sem erum
þér þakklát, ja ekki bara fyrir allar
fallegu veraldlegu gjafirnar sem þú
gafst okkur, heldur mest af öllu fyr-
ir það sem þú varst okkur.
Þín
Hildigunnur.
KRISTBJÖRG
REYKDAL
Kristbjörg
Reykdal, hús-
móðir og verka-
kona, Bakkahlíð 39,
áður til heimilis að
Aðalstræti 10
(Berlín), Akureyri,
fæddist á Akureyri
12. júní 1920. For-
eldrar hennar voru
Trausti Reykdal,
fiskmatsmaður á
Akureyri, f. 7.8.
1888, d. 5.9. 1964,
og Anna Tómas-
dóttir húsmóðir, f.
1.9. 1891, d. 10.7.
1970. Systir Kristbjargar var
Halldóra Reykdal, f. 5.11. 1916,
d. 1998. Fósturbróðir Krist-
bjargar var Hallur Olafsson, f.
3.10. 1931. Kristbjörg giftist
23.9. 1942 Guðvarði Sigurberg
Jónssyni málarameistara, f.
23.11. 1916 á
Bakka í Sléttuhh'ð í
Skagafirði, d.
22.12. 1996. Börn
þeirra eru: Arnald
Reykdal Guð-
mundsson (sonur
Kristbjargar, fóst-
ursonur Guðvarð-
ar), f. 1938, maki
Ásta Þórðardóttir;
Gréta Kolbrún, f.
1943, maki Stein-
þór Oddsson;
Trausti Reykdal, f.
1944, maki Helga
Einarsdóttir. Guð-
finna, f. 1948, maki Valgarður
Stefánsson, Snorri, f. 1953, vin-
kona Auður Eyþórsdóttir.
Kristbjörg átti 23 barnabörn
og 25 barnabarnabörn.
títför Kristbjargar fór fram
í kyrrþey.
Það er svo skrítið að hugsa til
þess, að hún amma sé horfin og að
ég sjái hana aldrei aftur. Minning-
arnar flæða um höfuð mér. Hún
amma mín var mér eins og móðir,
en samt eins og amma, já, hún var
mér eins og tvær manneskjur í
einni.
Frá því að ég man fyrst eftir mér,
var amma alltaf til staðar. Hún bjó
svo stutt frá okkur og það var nán-
ast alla daga, að ég fór til ömmu.
Stundum fór ég líka í sendiferðir
fyrir hana, þannig að samskiptin
voru mjög mikil þarna á milli.
Aldrei kom tímabil hjá mér sem
unglingi, að ég vildi ekki fara til
ömmu.
Það var bara eitt sem mér þótti
erfitt, en það var þegar ég gisti eitt
sinn hjá ömmu og afa, um kvöldið
fór ég í bíó, eftir bíóið fór ég svo
beina leið heim, ég gat ekki hugsað
mér það að amma þyrfti að vaka
eftir mér langt fram á nótt.
Hún vakti nefnilega eftir manni ,
og gat aldrei farið að sofa fyrr en
allir væru komnir í hús. Þannig var
hún amma, hugsaði alltaf fyrst og
fremst um aðra.
Þegar svo foreldrar mínir og
systkin flytja til Danmerkur 1982
og koma ekki aftur heim fyrr en
1987 þá var hún amma mín mórf-
sem móðir, ef eitthvað var að gat
ég alltaf leitað til hennar. Og fyrstu
jólin mín og fjölskyldu minnar átt-
um við með ömmu og afa 1 Aðal-
stræti 10, síðan þegar fjölskyldan
stækkaði voru þau hjá okkur á að-.
fangadag, við eigum því mjög góð-
ar minningar frá öllum þeim jólum
sem við höfum átt saman.
Já, minningarnar um hana
ömmu eru góðar og ljúfar. Amma
var nú hálfgerður prakkari í sér.
Það er ýmislegt sem við og fieiri
höfum brallað saman, bæði hérna^
austur á fjörðum og síðast en ekki
síst í Danmörku. Þar var nú oft
glatt á hjalla.
Ég á mikið eftir að sakna allra
stundanna sem ég átti með ömmu
minni og afa, sem lést fyrir rúmum
tveimur árum. Nú veit ég þó að hún
amma hefur hitt hann afa og nú líð-
ur þeim báðum vel.
Ilarpa.