Morgunblaðið - 15.01.1999, Qupperneq 1

11. TBL. 87. ARG.
FÖSTUDAGUR 15. JANUAR 1999
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Færey-
ingar taka
þátt í olíu-
draumnum
Þórshöfn. Morgunblaðid.
FÆREYSKA olíufyrirtækið Atlantic
Petroleum, sem flest fyrirtæki í fær-
eysku viðskiptalífí auk einstaklinga
eiga hlut í, hefur gert samstarfssamn-
ing við fyrirtækjahópinn, sem gengur
undir nafninu „The Faroes Partner-
ship“. Fjögur stór olíufyrirtæki eiga
aðild að þeim hópi og er markmið
hans að leita að olíu við Færeyjar.
Eru fyrirtækin fjögui- hið bandaríska
Amerada Hess, hið breska Lasmo,
Norsk Hydro og hið danska DONG. I
samstarfssamningnum felst að fær-
eyska fyrirtækið hefur tækifæri til að
vera með þegar og ef grænt ljós verð-
ur gefið á olíuvinnslu við Færeyjar.
Olíuáform Færeyinga eru það vel
á veg komin að á þessu ári verður ol-
íufyrirtækjum líklega í fyrsta skipti
gefínn kostur á að bjóða í olíuleit á
þeim svæðum við Færeyjar, sem þau
hafa hug á að kanna. Er áformað að
fyrsta útboðinu ljúki í árslok.
Það er Paul Mohr, ræðismaður Is-
lands í Færeyjum, sem á frumkvæð-
ið að stofnun Atlantic Petroleum og
hyggst hann nota það tækifæri sem
býðst með samstarfssamningnum
við olíufyrirtækin fjögur til að bjóða
hlutabréf í Atlantic Petroleum til
sölu á ný. Kjartan Hoydal, stjórnar-
formaður fyrirtækisins, býst við að
samningurinn verði til að fleiri
Færeyingar hafí áhuga á að fjárfesta
í fyrirtækinu.
Samið um lögsögumörk?
Til þessa hefur það helst háð olíu-
vinnsluáformum Færeyinga að ekki
hefur náðst samkomulag við Breta
um hvar draga eigi lögsögumörk á
milli Færeyja og Hjaltlands. I
breskri landhelgi hefur fundist mikil
olía og hefur það meðal annars kynt
undir áhuga erlendra stórfyrii'tækja
á að leita að olíu við Færeyjar. Nú
virðist þó sem samkomulag við Breta
sé í augsýn. Anfinn Kallsberg lög-
maður hefur lýst því yfir að viðræð-
ur séu komnar á það stig að sam-
komulag sé í burðarliðnum.
Saksóknarar segja virð-
ingu þingsins vera í húfí
Washington. Reuters.
SAKSÓKNARAR fulltrúadeildar
Bandaríkjaþings hófu í gær mál-
flutning í málinu gégn Bill Clinton
en þetta er í annað sinn í næstum
131 ár, sem þess er krafist, að
Bandaríkjaforseti verði sviptur
embætti. Ekki er enn ljóst hvort
vitni verða kölluð fyrir í réttarhöld-
unum í öldungadeildinni og þá jafn-
vel Clinton sjálfur.
Henry Hyde, formaður dómsmála-
nefndar fulltrúadeildai-innar, hóf rök-
stuðninginn fyi-ir því, að svipta skyldi
Clinton embætti sínu, og sagði, að
virðing öldungadeildarinnar væri að
veði. Þá sagði James Sensenbrenner,
þingmaður repúblikana frá Wiscons-
in, að það myndi draga dilk á eftir sér
í réttarkerfinu og meðal allrar þjóð-
arinnar yrði Clinton sýknaðui-.
Neitar Clinton að mæta?
Fulltrúadeildin samþykkti í síð-
asta mánuði, að mál yrði höfðað
gegn Clinton með það fyrir augum
að svipta hann embætti og er hon-
um gefið að sök meinsæri og að hafa
hindrað framgang réttvísinnar. I
öldungadeildinni þarf tvo þriðju at-
kvæða eða aukinn meirihluta til að
Clinton verði fundinn sekur og bú-
ast því fáir við, að til þess komi.
Hyde sagði í gær, að saksóknara-
hópurinn, sem í eru 13 manns, væri
enn að bræða það með sér hvort
vitni yrðu kölluð fyrir öldungadeild-
ina og þá hugsanlega einnig Clint-
on. Joe Lockhart, talsmaður Hvíta
hússins, sagði í gær, að Clinton
hefði sagt allt, sem hann hefði að
segja, um samband sitt við Monicu
Lewinsky og gaf í skyn, að hann
myndi ekki mæta þótt hann yrði
kvaddur til. „Mér finnst þessi síð-
búna ósk Hyde sýna um hvað þetta
mál snýst og það er pólitík," sagði
Lockhart.
Demókratar óánægðir
Demókratar lýstu í gær óánægju
sinni með það, að fyrr í vikunni
hefðu þrír öldungadeildarþingmenn
repúblikana og nokkrir saksóknarar
fulltrúadeildarinnar átt með sér
fund þar sem rætt var um hvernig
standa skyldi að vitnaleiðslum 1 öld-
ungadeildinni. Ástæðan er sú, að
áður hafði öldungadeildin sam-
þykkt, að ekkert yrði rætt um
vitnaleiðslur fyrr en fulltrúar
beggja aðila hefðu flutt mál sitt.
Repúblikanar vilja kalla fyrir sex
vitni a.m.k. og þar á meðal Lew-
insky. Lögmenn hennar hafa hins
vegar hafnað því, að hún komi í eins
konar upphafsviðtal, og þvi þarf að
stefna henni verði óskað eftir vitnis-
burði hennar.
Bóluefni
við alnæmi?
Réttarhöldin yfír Bill Clinton Bandaríkjaforseta hófust í öldungadeildinni í gær
Washington. Reuters.
VÍSINDAMÖNNUM hefur tekist að
„frvsta" alnæmisveiruna í formal-
dehýði í þann mund sem hún er að
sýkja eða ráðast inn í frumu. Telja
þeir, að þetta geti auðveldað gerð
bóluefnis, sem vinni í raun á veirunni.
„Ef allt er eins og það sýnist er um
að ræða tímamót í baráttunni við al-
næmið,“ sagði David Montefiori,
bóluefnissérfræðingur við Duke-há-
skólann í Durham í Norður-Karólínu,
enþann hefur kynnt sér rannsóknina.
I gi-ein í tímaritinu Science segja
þeir Jake Nunberg og samstarfsmenn
hans við líftæknimiðstöð Montana-há-
skóla, að þeim hafi tekist að afhjúpa
eggjahvítueftii eða prótein, sem veir-
an notar þegar hún kemm- sér fyrir í
frumu. Próteinið var síðan framleitt í
erfðabreyttum apafrumum og var að
því búnu sprautað í erfðabreyttar
mýs, sem eru með ónæmisfrumur lík-
ar þeim í mönnum. Þær mynduðu þá
mótefni, sem gerði óvirkar allar gerð-
ir alnæmisveirunnar.
Reuters
WILLIAM Rehnquist, dómari í hæstarétti Bandaríkjanna, gengur í ræðustól til að kynna málsóknina
gegn Bill Clinton, forseta Bandaríkjanna.
Reuters
Ondinni varpað léttar
ÞAÐ leyndi sér ekki hve mikið
Jacques Santer, forseta fram-
kvæmdasljómar ESB (t.h.), og
stallsystkinum hans var létt, er
tillaga um vantraust á stjórnina
var í gær felld á Evrópuþinginu í
Strassborg með 293 atkvæðum
gegn 232. Megintillagan um van-
traust, sem þingmenn jafnaðar-
manna fluttu, var dregin til baka
er þingið hafði samþykkt að kom-
ið skyldi á fót nefnd, sem kannaði
ásakanir um misferli innan fram-
kvæmdastjórnarinnar.
■ Stjórnin særð/26
Ástandið í Brasilíu ræðst af fiármagnsflóttanum
Ótti við efnahag's-
samdrátt í Evrópu
Sao Paulo. Reuters.
VERÐBRÉFAVÍSITALAN í New
York féll í gær, fjórða daginn í röð,
vegna áhyggna af ástandinu í Bras-
ilíu en staðan á öðrum fjármála-
mörkuðum styrktist heldur. Búist
var við, að gærdagurinn gæti jafn-
vel skorið úr um hvort Brasilía
kæmist hjá „rússnesku“ íjármála-
hruni, en það veltur á fjármagns-
flóttanum frá landinu eða því hvort
markaðirnir meðtaka um 8% geng-
islækkun brasilíska gjaidmiðilsins,
realsins, eða krefjast enn meiri
lækkunar. Hefur þetta kynt á ný
undir ótta við, að efnahagssam-
dráttur sé yfirvofandi í Evrópu og
um allan heim.
Dow Jones-vísitalan lækkaði um
2,4% eða 228,63 stig og hefur þá
fallið um 300 stig frá því í fyrri viku
en þá komst hún hærra en nokkru
sinni fyrr eða í 9.120,93 stig. í Asíu
hefur ólgan í Brasilíu hins vegar
haft minni áhrif en búist var við og
eftir mikla lækkun á miðvikudag
lagaðist nokkuð staðan á fjármála-
mörkuðunum í Evrópu í gær.
Næstu dagar skera úr
I Brasilíu bíða menn milli vonar
og ótta eftir fréttum af fjármagns-
flótta frá landinu en áætlað er, að
um 105 milljarðar ísl. kr. í erlendum
gjaldeyri hafi streymt burt á mið-
vikudag. Haldi fjármagnsflóttinn
áfram gæti Brasilíustjórn orðið
uppiskroppa með erlendan gjald-
eyri og hefði þá engin tök á að verja
gengið lengur.
Evrópskir efnahagssérfræðingar
eru sammála um, að fjármálaólgan í
Brasilíu hafí aukið líkur á sam-
drætti í Evrópu á þessu ári. Ástand-
ið í Rússlandi og í ríkjunum í Suð-
austur-Asíu hefur leitt til minni eft-
irspurnar eftir evrópskri útflutn-
ingsvöru og takist ekki að koma í
veg fyrir stóráföll í Brasilíu og ann-
ars staðar í Suður-Ameríku muni
það óhjákvæmilega leiða til þreng-
inga í Evrópu.