Morgunblaðið - 17.03.1999, Síða 31

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 17. MARZ 1999 31
UMRÆÐAN
Fólk eða forréttindi
EITT mikilvægasta
verk stjórnmála er að
forgangsraða verkefn-
um. Skipa þeim fremst
og leggja mesta
áherslu á þau sem
mestu skipta, en láta
þau mæta afgangi sem
ekki eru eins þóknan-
leg. Kjósendur velja
stjórnmálamenn iðu-
lega á grundvelli for-
gangsröðunar þeirra
eða kjósa þá ekki vegna
hennar. Islenskir
stjórnmálamenn eiga
það sammerkt, óháð
stjórnmálaflokkum, að
skipa neytendamálum
aftarlega í forgangsröðina.
Þessu er öðru vísi farið í ná-
grannalöndum okkar þar sem ríkis-
stjórnir hafa þann metnað í neyt-
endamálum, að setja fram í upphafl
ferils síns ítarlega stefnumörkun í
neytendamálum. Málefni neytenda
varða jú alla þjóðfélagsþegna og
taka til upplýsinga, úrlausna í deilu-
málum, öryggis fólks og almennra
umferðarreglna á markaðnum. Ná-
grannar okkar hafa fyrir löngu átt-
að sig á, að það hefur þjóðhagslega
þýðingu, að sinna neytendamálum
vel. Sparnaður með hagkvæmaii og
betri innkaupum neytenda sparar
útgjöld og eykur velferð.
Hvernig stendur þá á því að neyt-
endamálum skuli vera forgangsrað-
að í öftustu röð hér, þrátt fyrir að
allt önnur sjónarmið ríki í ná-
grannalöndum okkar og þrátt fyrir
að hér á landi starfi öflugustu og
hlutfallslega fjölmennustu neyt-
endasamtök í heiminum? Ef til vill
er helsta skýringin sú að við bjugg-
um lengi við opinberar verðákvarð-
anir og markaðsstýringu stjóm-
málamanna og gerum enn í mikil-
vægum atriðum. Jafnræðishug-
mynd hins frjálsa markaðar hefur
því ekki enn náð nægilega vel til
ráðamanna.
Fjögur frumvörp
dagar uppi
Á þessu þingi voru
lögð fram fjögur laga-
frumvörp sem varða
neytendur. Ekkert
þessara frumvarpa
náði fram að ganga og
dagar því uppi, sum
einu sinni enn. Þessi
fmmvörp eru öll mikil-
vægt skref í þá átt, að
gera íslenska neytend-
ur jafnsetta neytend-
um nágrannalandanna.
Undir það skrifa ís-
Jón lenskir ráðherrar á
Magnússon fjölþjóðlegum fundum,
en muna síðan ekki eft-
ir þegar þeir koma út úr flugvélinni
á Keflavíkurflugvelli.
Neytendasamtökin hafa lengi
Neytendamál
Sparnaður með hag-
kvæmari og betri inn-
kaupum neytenda, seg-
ir Jón Magnússon,
sparar útgjöld og
eykur velferð.
krafist breytinga á lögum um lausa-
fjárkaup. Við höfum bent á nauðsyn
sérstakrar lagavemdar fyrir neyt-
endur þegar þeir eiga viðskipti við
þá sem hafa atvinnu af þvi að selja
vörur. Slík lagaákvæði hafa verið í
gildi á hinum Norðurlöndunum um
langt árabil en íslenskir neytendur
þurfa enn að bíða þess að verða
jafnsettir grönnum sínum. Stjóm-
málamennimir forgangsröðuðu
þessu máli svo aftarlega að það fékk
ekki afgreiðslu.
Sama á við um stjórnarfrumvarp
Noregur
BEINT FLUG TIL
ÞRÁNDHEIMS
í NOREGI
Nú býðst einstakt tækifæri á að
fljúga beint til ÞRÁNDHEIMS.
Vikuferð frá 25. júní -2. júlí.
Dagflug, brottför
frá Keflavík 25. júní. kl. 9:00
Komið til baka 2. júlí. kl. 15:00
Flogið verður með
Boeing- þotu íslandsflugs
Álesui
Bergen,
**
**
Flugverð 25.900,-
ef greitt er fyrir 31. mars
Barnaafsláttur 4.000,-
Flugvallargjöld kr. 3.660,- eru ekki innifalin í verði.
Upplýsingar hjá Ferðamiðstöð Austurlands
Ferðamiðstöð Austurlands
FERÐASKRIFSTOFA
Símar 587 1919 og 567 8545
Stangarhyl 3a, 110 Reykjavík
um þjónustukaup. Frumvarpið var
mjög vel unnið og setur nákvæmari
leikreglur í viðskiptum neytenda og
seljenda þjónustu. Eg veit ekki til
að andstaða hafi verið við frumvarp
til laga um þjónustukaup eða deild-
ar meiningar um það. Auk heldur
hafði frumvarpið fengið ítarlega
skoðun. Það er því þeim mun undar-
legra að þetta stjómarfrumvarp
skuli einnig verða hornreka.
Ilverjir eru á beit
í buddunni þinni?
Samkeppnisþjóðfélagið gerir
kröfur til þess að virkar leiðbein-
inga- og verndarreglur séu settar.
Stundum eiga helstu viðmiðanir
markaðarins ekki við. í þessu sam-
bandi er bent á innheimtustarfsemi.
Þolandinn í því tilviki velur ekki inn-
heimtuaðilann og hefur ekkert með
verðlagningu hans á þjónustunni að
gera. Áf þeim sökum hafa verið sett
sérstök lög um innheimtustarfsemi í
nágrannalöndum okkar og taka
bæði til verðlagningar gagnvart
þolendum og banna ákveðna ávirka
innheimtustarfsemi til að koma í veg
fyrir að innheimtuaðilar fari offari.
Þó að ég sé ekki talsmaður opin-
berrar verðlagningar, þá komast
menn samt ekki hjá því í vissum til-
vikum, t.d. þegar vernda verður að-
ila fyrh' því að hægt sé hindrunar-
laust að troðast ofan i vasa hans.
Lagafrumvarp um innheimtustarf-
semi var lagt fram á Alþingi af við-
skiptaráðheiTa, nú í þriðja sinn, en
fékst enn ekki útrætt. Forgangsröð-
unin var með þeim hætti að það var
ekki pláss til að veita þolendum
nauðsynlega lagavemd.
Aðhald að lánastofnunum
Á næstliðnu þingi lagði Lúðvík
Bergvinsson fram vandað þing-
mannafrumvaip um ábyrgðar-
menn. Frumvarpið miðaði að því að
setja ákveðnar lagareglur og lagði
þær skyldur á lánveitendur að veita
væntanlegum ábyrgðarmönnum á
fjárskuldbindingum góðar upplýs-
ingar um lántökuna og stöðu skuld-
ara. Einnig var kveðið á um ýmsar
nauðsynlegar verndarreglur fyrir
ábyrgðarmenn í frumvarpinu.
Frumvarpið fékk góðar viðtökur
þegar það var lagt fram, en var á
nýliðnu þingi lagt fram nokkuð
breytt, væntanlega eftir ábending-
um frá meðflutningsmönnum og
Neytendasamtökunum, sem flutn-
ingsmaður hafði samvinnu við um
málið. Hvergi í okkar heimshluta
tíðkast í jafn ríkum mæli að lána-
stofnanir veiti fólki og fyrirtækjum
lán á gi-undvelli ábyrgðar þriðja að-
ila. I venjulegum lánaviðskiptum á
lánveitandi að taka ábyrgð á þeim
sem hann lánar. Lánastofnanir hér
telja eðlilegt, að fái ungur maður
lán þurfi meginhluti ættbálks hans
að bera ábyrgð á láninu. Frumvarp
um réttindi ábyrgðarmanna er til
að draga úr óeðlilegum viðskipta-
háttum. En jafnvel þó að þetta
vandaða þingmannafrumvarp væri
nú endurflutt bæði af stjórnarþing-
mönnum og stjórnarandstöðuþing-
mönnum þá dagaði það samt uppi.
Forgangsröðunin laut ekki að af-
greiðslu þess.
Stjórnniálamenn breyti
forgangsröðun
Við þessar kosningar hljóta ís-
lenskir neytendur og allur almenn-
ingur að gera þá kröfu að for-
gangsröðun stjórnmálamanna
verði breytt og verði í framtíðinni
fyrir fólk en ekki forréttindi. Neyt-
endasamtökin gera þá kröfu til
ráðamanna á næsta kjörtímabili að
þeir setji sér það markmið að ís-
lenskir neytendur búi við sömu
lagavernd og neytendur í grann-
löndum okkar og forgangsraði í
samræmi við það.
Höfundur er /ir/. og varaformaður
Neytendasamtakanna.
AÐALFUNDIR 1999
verða haldnir fimmtudaginn 18. mars 1999 á Grand Hótel Reykjavík, Galleríi.
Vaxtarsjóðurinn hf.
Aðalfundurinn hefst kl. 16:30
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf í samræmi við 14. grein samþykkta félagsins.
2. Breytingar á samþykktum:
Breyting á 5. grein samþykkta félagsins vegna heimildar til stjórnar
félagsins vegna útgáfu rafrænna hlutabréfa.
3. Heimild félagsins til kaupa á eigin hlutabréfum.
HLUTABRÉFA
SJOÐURINN
Hlutabrábréfasjóðurinn hf.
Aðalfundurinn hefst kl. 17:15
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf í samræmi við 14. grein samþykkta félagsins.
2. Breytingar á samþykktum:
Breyting á 3. grein samþykkta félagsins vegna niðurfellingar sérstakrar
takmörkunar á hámarksvægi erlendra verðbréfa.
Breyting á 5. grein samþykkta félagsins vegna heimildar til stjórnar
félagsins vegna útgáfu rafrænna hlutabréfa.
3. Heimild félagsins til kaupa á eigin hlutabréfum.
Erindi:
Frosti Sigurjónsson, forstjóri Nýherja hf.
„Nýherji í dag og í framtíðinni"
Hluthafar eru hvattir til að mceta á fundinn.
REKSTRARAÐILI:
Verðbréfamarkaður íslandsbanka hf. • Aðili að Verðbréfaþingi íslands,
Kirkjusandi, 155 Reykjavík. Sími: 560-8900. Myndsendir: 560-8910.