Morgunblaðið - 10.04.1999, Qupperneq 38

38 LAUGARDAGUR 10. APRÍL 1999
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 10. APRÍL 1999 39

STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDl: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B^ Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
FLÖTTA-
MENNIRNIR
FLÓTTAMENNIRNIR frá Kósóvó komu til
landsins með flugvél Landhelgisgæzlunnar í
fyrrakvöld, hraktir og örþreyttir eftir langa og erf-
iða för frá heimalandi sínu. Þar eyðilögðu serbnesk-
ir lögreglumenn eigur þeirra, brenndu og sprengdu
hús þeirra. Flóttafólkið lýsti við komuna hvernig
samlandar þeirra hefðu verið myrtir með köldu
blóði. Viðbrigðin hljóta því að vera mikil fyrir þetta
fólk að koma nú til Islands, þar sem friður ríkir og
því er tekið af vinsemd og hlýju.
Það fylgir því vissulega tregi fyrir fólk að þurfa
að yfirgefa föðurland sitt, en slík getur grimmdin
og miskunnarleysið orðið að það gefíst hreinlega
upp. I þessu tilviki má líkja brottför fólksins við
nauðungarflutninga. Einn flóttamannanna sagði í
samtali við Morgunblaðið við komuna að ástandið í
Kósóvó af völdum serbneska hersins væri ólýsan-
legt. Það væri utan mannlegra marka og utan
mannlegs skilnings að fá botn í það sem þessi
„barbarísku stjórnvöld“ eru að gera. Hermenn með
alvæpni skutu á allt og alla, réðust inn í íbúðir, stálu
öllu, sem hægt var að stela, gulli, peningum og öllu
sem þeir festu hendur á. Þeir skutu út um allt,
skutu út um glugga og hentu öllu út.
Ríkisstjórn Islands hefur samþykkt að taka við
allt að 100 manns frá þessu hrjáða héraði í Júg-
óslavíu. Svo gera aðrar NATO-þjóðir, sem geta ekki
horft upp á þessi grófu mannréttindabrot Serb-
anna, sem greinilega svífast einskis. Ahyggjur
fólksins frá Kósóvó eru ekki fyrir bí, þótt það sé nú
óhult á Islandi. Það á ættingja og vini í heimaland-
inu, og veit ekki um afdrif þeirra. Ein kvennanna
sagði við komuna til landsins að hún vissi ekki um
afdrif föður síns og bróður, sem urðu eftir í Kósóvó,
og óskar þess heitt að heyra af ferðum þeirra.
Nú er liðin rúm hálf öld frá lokum heimsstyrjald-
arinnar síðari. Lengst af hefur fólk í Evrópu trúað
því að aðferðir nazista og kommúnista heyrðu for-
tíðinni til. Því miður stöndum við frammi fyrir því,
að svo er ekki. Utrýmingarherferðir gagnvart
ákveðnum þjóðarbrotum, sem á sínum tíma voru
stundaðar á vegum nazista og kommúnista, blasa
nú við í Kósóvó.
VANDFUNDIÐ BETRA
TÆKIFÆRI
SÝNINGIN Víkingar - saga Norður-Atlantshafs,
sem verður opnuð í Smithsonian-safninu í höfuð-
borg Bandaríkjanna eftir ár, verður vafalaust afar
mikilvæg kynning á landi okkar, sögu og menningu.
Hillary Clinton, forsetafrú Bandaríkjanna, tók þátt
í kynningu á sýningunni síðastliðinn fimmtudag
ásamt Birni Bjarnasyni, menntamálaráðherra. Er
ekki ólíklegt að nærvera forsetafrúarinnar hafi þeg-
ar vakið töluverða athygli á sýningunni.
Það er ekki síst fagnaðarefni að áhersla sýning-
arinnar verður á siglingar víkinga yfír hafið og fund
Ameríku en svo virðist sem Bandaríkjamenn hafí
almennt ekki mikla þekkingu á þeim efnum eins og
fram hefur komið í nýlegum könnunum, að minnsta
kosti ekki á þætti íslendinga í þeim atburði.
Ljóst má vera að sýningin mun skipa stóran sess
í árþúsundadagskránni vestra, en hún er megin-
verkefni Smithsonian-safnsins á árinu og mun ferð-
ast til fimm annarra borga í Bandaríkjunum og
Kanada.
*
Það er brýnt að Islendingar noti þetta tækifæri
til þess að koma sögu sinni og menningararfí á
framfæri eins vel og mögulegt er. Betra tækifæri er
sennilega vandfundið.
Frelsisþrá Ungverja árið 1956 var kæfð af Rauða hemum frá Sovétríkjunum
Fyrsti flóttamannahóp-
urinn kom fyrir 43 árum
Tæp 43 ár eru síðan ungverskir flóttamenn
komu til Islands í kjölfar þess að Rauði
herinn barði miskunnarlaust niður uppreisn
ungverskrar alþýðu í Búdapest 1956.
Guðjón Guðmundsson rifjar upp atburðina
og komu Ungverjanna.
RIKISSTJORN íslands
hefur ákveðið að taka á
móti allt að hundrað flótta-
mönnum frá Kosovo á
næstunni. íslendingar tóku fyrst á
móti flóttamönnum árið 1956 þegar
52 Ungverjar á aldrinum 3-54 ára
komu hingað til lands. í tilefni af
komu flóttamannanna frá Kosovo
verður rifjað hér upp þegar Islend-
ingar tóku í fyrsta sinn á móti flótta-
mönnum fyrir tæpum 43 árum.
Á síðari hluta árs 1956 virtist sem
ráðamenn í Sovétríkjunum væru að
missa tökin á leppríkjum sínum í
Austur-Evrópu og menn veltu því
fyrir sér hvort heimsveldi kommún-
ismans væri að liðast í sundur. Hinn
19. nóvember 1956 sló alvarlega í
brýnu milli Rússa og leiðtoga pól-
skra kommúnista. I Morgunblaðinu
21. október segir að Krúsjeff hafi
hótað því að láta rússneska herinn
umkringja Varsjá ef Pólverjar
gerðu alvöru úr kröfum sínum um
sjálfstæði og skyldi hernum mis-
kunnarlaust beitt til þess
að brjóta alla andspymu
á bak aftur.
23. október söfnuðust
200 þúsund manns saman
í Búdapest og efndu til
mótmælagöngu. í Morg-
unblaðinu segir að múgurinn hafi
lýst samúð sinni með pólsku þjóð-
inni í frelsisbaráttunni og krafðist
einnig að Ungverjaland yrði óháð
Rússum og lýðræði yrði komið á í
landinu. Daginn eftir, á degi Sa-
Kröfðust þess
að Ungverja-
land yrði óháð
Rússum
meinuðu þjóðanna, réðst Rauði her-
inn til atlögu við óvopnaðan almenn-
ing sem mótmælti yfirgangi Rússa
og féllu hundmð manna í götubar-
dögum í höfuðborginni.
Landflótta Ungverjar
Mikið var fjallað um ástandið í
landinu á síðum Morgunblaðsins og
framvinduna. 1. desember 1956 seg-
ir í fyrirsögn á forsíðu að 100 þús-
und Ungverjar séu landflótta og
tala flúinna og brottnuminna nálgist
300 þúsund. Fullyrt var í fréttum að
30 þúsund Ungverjar hefðu látið líf-
ið í óeirðunum á þessum tíma og
7.500 Rússar særst eða látist í bar-
dögum. Lýsingar bámst af grimmd-
arlegu framferði Rússa. Byltingar-
ráð ungverska hersins og byltingar-
ráð borgara settu fram kröfur um
að rússneski herinn færi úr landinu
fyrir áramót, að Ungverjar segðu
sig úr Varsjárbandalaginu og að ör-
yggislögregla landsins yrði leyst
upp. Ungversk alþýða leit svo á að
_________ atburðirnir í landinu
væra ekki sérmál Ung-
verja heldur vandamál
sem allur heimurinn yrði
að láta til sín taka, mál
_________ sem ekki fengi lausn
nema Ungverjar fengju
sjálfir að lifa í landi sínu sem frjálsir
menn en ekki undir rússnesku oki.
Aukin harðstjóm kommúnista, að
sovéskri fyrirmynd, hafði smám
saman náð völdum.
Beiðni barst til íslensku ríkis-
íslendingar hafa tekið á móti 9 hópum flóttamanna
á árabilinu frá 1956 til 1998, alls 277 manns.
Flestir hóparnir hafa komið frá Júgóslavíu og fyrrum ríkjum Júgóslavíu,
4 hópar, samt'als 135 manns. Listi yfir hópa flóttamanna er svona:
1956:
1960:
1970:
1982:
1990:
1991:
1996:
1997:
1998:
52 flóttamenn
35 flóttamenn
34 flóttamenn
26 flóttamenn
30 flóttamenn
30 flóttamenn
30 flóttamenn
17 flóttamenn
23 flóttamenn
frá Ungverjalandi.'®'
frá Júgóslavíu.
frá Víetnam. m
frá Póllandi.
frá Víetnam.
frá Víetnam.
frá fyrrum Júgóslavíu.
frá fyrrum Júgóslavíu.
frá fyrrum Júgóslavíu.
stjórnarinnar, undir forsæti Her-
manns Jónassonar, frá Flótta-
mannastofnun Sameinuðu þjóðanna
um söfnun á fé til ungverskra flótta-
manna sem staddir vora í flótta-
mannabúðum í Austurríki.
Nístandi neyðaróp
Hinn 8. desember 1956 birtist á
fréttasíðu Morgunblaðsins ritstjóm-
argrein undir fyrirsögninni Bjóðum
ungverskum bömum heim. í grein-
inni segir að í eyram alls heimsins
kveði nú við nístandi neyðaróp heill-
ar þjóðar meðan allur hinn frjálsi
heimur standi hjá aðgerðarlaus að
kalla. Hin rússneska ógnarstjóm
skeki vetnissprengjuna að hverjum
bjargvætti er dirfist að svara neyð-
arópinu á þann eina hátt
sem sæmilegum mönnum
er samboðinn þegar beðið
er um hjálp gegn óarga-
dýri, en það svar er fólgið
í því að leggja óvættina
að velli.
Seinna í greininni segir: „Ekki
skal á neinn hátt gert lítið úr hinum
rausnarlegu samskotum sem stofn-
að hefur verið til af góðum hug hér á
landi. En betur má ef duga skal. Og
svo vel vill til að okkur er í lófa lagið
að feta í fótspor annarra frjálsra
þjóða sem boðið hafa ungversku
flóttafólki landvist. En slíkt boð
mundi sýna einlægari samúð með
ungversku þjóðinni en nokkuð ann-
að sem í okkar valdi stendur."
fslendingar hvattir
til að aðstoða
í sama blaði á baksíðu er frétt
undir fyrirsögninni: Koma fyrir jól
50-60 böm frá Ungverjalandi? Par
er rætt við Gunnlaug Þórðarson,
sem þá var framkvæmdastjóri
Rauða kross Islands, og rakin
ákvörðun ríkisstjómarinnar um að
bjóða Alþjóða flóttamannastofnun-
inni að taka við 50-60 landflótta
Ungverjum til dvalar hér á landi.
Flóttafólkið var valið í
flóttamannabúðum í
Austurríki. 52 Ungverjar,
28 karlar og 24 konur, á
aldrinum 3ja-54 ára
komu síðan 23. desember
1956 með Gullfaxa, flug-
vél Loftleiða, langflestir um tvítugt.
Meirihluti þeirra sem kom hafði
misst ættingja og vini í uppreisn-
inni.
Við komuna til Islands fóra flótta-
mennimir rakleiðis í Melaskólann í
Ákveðið að
bjóða 50-60
Ungverjum
dvöl á íslandi
nQverska
fóIJkið
svarað
teUndlrvottal)ngverium^

im saiwuw SSSSsSKSy
• --1
ilkuMur *«• WW
tfra&samtöf *K> mskkra þetrra

vRiuua ttv« xxwrr*' \ Hroosomre. •• / * 1 fi+fir'"''' Wn‘a
igverski heriim befst með alþýðuiim tyrÍr ^
'alið að ungverskar frelsissveifiroriJ te vnsv
r* ■ i i i ■ «» /• , / ■ S>.'i • Ö
1 stdran hluta landsins á sínu valdK“s*'^»
sneskk skríððrekor krytp
sgt niður sakitm sa borgsirc
taevlt* Vin 25. okl.
t3&l fcarJScvm I Mut mú'.st
nam&abtastjinslflfri *r Mt*um t »« nwð itats U»cv«rj«r
TyrixUtan kwiía úlvarptinrkonui m. m.

þess aS losna undan hlnu rússneska
ann*st«hn,n£;
(sLAN
«*22lS*.**e
SVO
læknisskoðun. Þaðan var haldið í
Hlégarð í Mosfellssveit þar sem
flóttamennimir vora í eina viku í
sóttkví. Þar héldu þeir fyrstu jólin á
Islandi. 28. desember birtist á
fréttasíðu Morgunblaðsins grein
undir fytirsögninni Ungversku
flóttamennina skortir vinnu og
húsaskjól. í greininni heitir Rauði
krossinn á alla Islendinga að veita
ungversku flóttamönnunum 52 alla
þá aðstoð sem þeir geta í té látið.
Þar segir að einangrun þeima ljúki
á gamlársdag og Islendingar sem
það geta em hvattir til að Ijá þeim
eða leigja húsnæði og veita þeim
vinnu.
I greininni segir að flóttamenn-
imir hafi verið valdir í búðunum í
Austurríki með það fyrir augum að
vinnuhæfni þeirra og starfsmenntun
væri góð, svo og heilsa og hreysti. í
grein Morgunblaðsins fylgir skrá
um hvaða störf flóttafólkið hefur
unnið í Ungverjalandi til þess að ís-
lenskir vinnuveitendur geti betur
áttað sig á því í hvaða störf það fær
helst gengið.
Saltfiskur og
steikt slátur
28. febrúar 1957, rúmum tveimur
mánuðum eftir komu flóttamann-
anna til Islands, birti Morgunblaðið
viðtöl við nokkra ungverska flótta-
menn sem létu vel af dvölinni á ís-
landi. 38 þeirra dvöldust í Reykjavík
en nokkrir vom í Vestmannaeyjum
og í Rangárvallasýslu. í greininni
segir að Ungverjarnir uni hag sín-
um hið besta og sögðust þeir stað-
ráðnir í að dveljast hér alla sína
daga. Þeir kvörtuðu þó undan því að
saltfiskur og steikt slátur væri með
því versta ómeti sem þeir hefðu
nokkra sinni bragðað. En Ung-
verjarnir létu vel af landi og þjóð og
sögðu að hér á landi væm slík sæld-
arkjör að á einni viku yrði maður
jafnauðugur og á heilum mánuði í
Ungverjalandi. Rætt er við Wilmos
Nemeth, 30 ára frá Búdapest, sem
segir Islendinga sérstaka menn.
Þeir séu miklu rólegri en aðrar
þjóðir, „og ekki næstum eins upp-
stökkir".
21. október 1958 var gefin út
skýrsla um ungverska flóttafólkið á
íslandi. Þar segir að þeim hafi vegn-
að vel og átt tiltölulega auðvelt með
að festa hér rætur. Af þeim 52
flóttamönnum sem komu lést ein
kona hálfu ári eftir komuna en sex
snem aftur til Ungverjalands. Að
auki fóm fjórir karlmenn af landi
brott en ekki til Ungverjalands. Ár-
ið 1958 hafði því orðið ellefu manna
brottfall af flóttamannahópnum sem
hingað kom árið 1956.
Af þeim 52 flóttamönnum sem
komu hingað til lands óskuðu 25 eft-
ir íslenskum ríkisborgararétti, sem
þeim var veittur á áranum
1962-1964. Árið 1994 bjuggu
sautján af flóttamönnunum enn á
íslandi, tvefr höfðu flutt aftur til
Ungverjalands, einn til Bandaríkj-
anna, tveir vom látnir og óvissa var
um þrjá einstaklinga.
Heimildir: Morgunblaðið, Flóttamenn
á íslandi, BA-ritgerð í sagnfræði eftir
Ilólmfríði Erlu Finnsdóttur.
Stend í þakkarskuld
við íslensku þjóðina
MIKAEL Fransson var tvítugur
þegar hann kom til Islands. Hann
kvæntist íslenskri konu árið 1961.
Þau eiga tvær uppkomnar dætur og
„mörg yndisleg bamaböm“. Hann
starfar nú hjá Osta- og smjörsöl-
unni, talar íslensku betur en marg-
ur innborinn en segist vera fæddur
Ungverji og hann muni deyja sem
Ungverji.
„Ég er uppalinn í Búdapest. Þeg-
ar ósköpin dundu yfir 1956 var ég í
herþjónustu, sem var versta staða
sem hægt var að hugsa sér við þess-
ar aðstæður. En það em 42 ár síðan
þetta gerðist svo ég hef sem betur
fer bæði ljósar og óljósar minningar
um þennan tíma. Þetta blessaða
fólk sem er að koma hingað núna,
og ég hef séð í fréttunum, á samúð
mína alla. Ég sá okkur strax í anda
þegar við komum hingað með
Skymaster-flugvél Loftleiða á Þor-
láksmessu 1956,“ segir Mikael.
Stór ákvörðun að yfirgefa
föðurlandið
Mikael kom hingað án ættingja.
„Ég varð að flýja landið vegna þess
að ég var í hemum. Það var ekki
hlutskipti sem ég vildi velja mér að
verða gerður höfðinu styttri. Þetta
vora óskemmtilegir tímar. Móðir
mín, systir og mágur urðu eftir í
Ungverjalandi en ég hef farið í
heimsókn til Ungverjalands og er
einmitt að fara þangað í sumar.
Einungis systir mín er á lífí núna.“
Mikael, sem er lærður lpftskeyta-
maður, vann fyrsta árið á Islandi, til
vorsins 1958, hjá Bæjarsímanum. í
mars 1958 réð hann sig til Sam-
bandsins, sem hafði þá opnað fyrstu
kjörbúðina í Austurstræti. Hann
vann í kjörbúðinni og hjá Samband-
inu í 23 ár, m.a. við útstillingar og
skreytingar fyrir verslanir þess, og
hóf síðan vinnu við auglýsingagerð
og vann lengi á auglýsingadeild
Sambandsins. Hann opnaði síðan
eigin auglýsingastofu og rak hana í
átta ár en starfar nú hjá Osta- og
smjörsölunni á Bitruhálsi.
Hefur Mikael ræktað tengslin við
Ungverjaland?
Mikael svarar því til að böndin
við Ungverjaland hafi slitnað strax
árið 1956 vegna þess stjómarfars
sem ríkti í landinu. Það var ekki
fyrr en Gorbatsjov komst til valda í
Sovétríkjunum og þíða kom í sam-
skipti Vesturlanda og austantjalds-
ríkjanna að Mikael komst á ný til
Ungverjalands.
„Átakanlegast af öllu, að minnsta
kosti hvað sneri að mér og félögum
mínum, var að líta til baka eftir að
við komum yfir landamærin til
Austurríkis. Við kvöddum föður-
land okkar, því eins og máhn stóðu
þá var engin von um að við ættum
nokkum tíma afturkvæmt. Þess
vegna var þetta mjög stór ákvörðun
en ég held að ég hafi breytt rétt því
mér hefur liðið vel á fslandi og á
hér fjölskyldu, börn og bamaböm,"
sagði Mikael.
„Er Ungverji og dey
sem Ungverji"
Hann sagði að íslendingar hefðu
tekið mjög vel á móti flóttamönn-
unum. Éngin áfallahjálp eða nám-
skeið í íslensku stóðu flóttamönn-
unum til boða eins og nú tíðkast.
Flóttamennirnir þurftu að bjarga
sér að mestu leyti sjálfír. Mikil um-
skipti hefðu fylgt því að koma frá
Ungverjalandi til íslands en að-
stæður hefðu verið þær að flótta-
MorgunblaðicVÁsdís
MIKAEL Fransson, 63 ára íslenskur ríkisborgari, sem kom til íslands
sem flóttamaður frá Ungverjalandi 1956.
mennirnir áttu engan annan kost.
Það væri meira en að segja það að
hverfa frá fóðurlandi sínu. Til að
byrja með hefði verið erfitt að
bjarga sér. Tungumálið var þrösk-
uldur og allir flóttamennimir vom
örsnauðir.
„Við urðum sjálf að fóta okkur í
nýja landinu en um leið og þú hverf-
ur frá föðurlandinu ertu farinn að
líta til framtíðarinnar og möguleika
þinna á framandi slóðum. Hvaða
land sem er, þar sem ríkir friður, er
rétta landið fyrir flóttamenn," sagði
Mikael.
Líturðu ennþá á Ungverjaland
sem föðurland þitt?
„Það er gott að þú komst inn á
þetta því í þau mörgu skipti sem ég
hef verið beðinn um viðtal þegar
einhver tímamót hafa orðið í tengsl-
um við komu okkar til Islands hef
ég undantekningarlaust verið
spurður að því hvort ég líti á mig
sem Ungverja. Það er erfítt að
svara þessu en ég hef sagt að ég sé
fæddur í Ungverjalandi, sé Ung-
verji og deyi sem Ungverji. En ég
er kominn með íslenskt ríkisfang og
stend í þakkarskuld við íslensku
þjóðina fyrir góðar móttökur og að
veita mér annað föðuriand. Ég hef
lagt mig allan fram um að vera eins
góður Islendingur og ég hef getað
og geri það áfram.“
Mikael segir að þeim Ungverjum
sem komu með honum og enn era á
Islandi, líklega um tuttugu manns,
hafi vegnað vel í lífinu. Aðrir hafi
farið til baka af ýmsum ástæðum;
heimþráin hafí verið sterk og sumir
ekki fest rætur hér. Einnig hafi
sumir farið til annarra
landa.
„Ég get sagt það um
landa mína að þeir era
þrælduglegir og þótt
rætumar nái ekki jafti
djúpt hér og í Ungverja-
landi hafa þær engu að síður náð
festu og fólkið unir sér hér.“
Líst illa á ástandið á
Balkanskaganum
Mikael segir um kringumstæð-
urnar í IJngverjalandi og stjórnar-
far kommúnista: „Þessi fimmtíu ára
saga undirokunar, jámhæll Rúss-
anna á okkur, hefur tafið framvind-
una í landinu og tíminn stöðvaðist
þar. Þeir sem höfðu verið hér í
10-15 ár og fóra aftur til Ungverja-
lands misstu heimþrána þegar þeir
sáu stöðnunina sem ríkti í landinu.
Ég gæti ekki hugsað mér að fara til
Ungverjalands aftur, en þar leikur
fjölskylda mín á íslandi stórt hlut-
verk. Það tengja mig fleiri bönd ís-
landi en Ungverjalandi í
dag og þar gæti ég ekki
lifað,“ sagði Mikael.
Mikael kveðst telja að
Kosovo-Albanarnfr, sem
komnir era til Islands
sem flóttamenn, séu verr
staddir en Ungverjarnir vora við
komuna til landsins 1956. „Þetta tók
svo fljótt af í Ungverjalandi. Það
byrjaði 23. október 1956 og um
miðjan desember sama ár var það
yfirstaðið að mestu. Langtímaþján-
ingar, eins og bíða Kosovo-Albana,
þessi stöðugi lífsótti, er
fyrirbrigði sem er ekki
hægt að lýsa í samtölum.
Það þarf að upplifa hann
til þess að skilja hann.
Fjölskyldufeður og
mæður horfa upp á böm
sín drepin. Þetta er svo ólýsanlegt
pg ég ætla ekki að reyna að segja
Islendingum frá þessu. Ég hef verið
þarna og séð þetta.
Balkanskaginn hefur alltaf verið
púðurtunna og þar byrjai' fyrri
heimsstyrjöldin. Þjóðarbrotastríðið
á sér mörg hundrað ára aðdrag-
anda og Tító hélt þessu saman með
byssustingjum og hjálp Rússa. Ser-
bar telja sig eiga norðurhluta
Balkanskaga. Þeir era langræknir.
Nútímaunglingur, sem alinn er upp
í hatri gagnvart „hinum“ sem hafa
drepið langalangalangafa hans og
brennt húsið hans, er tilbúinn til
alls kyns óhæfuverka vegna þess að
honum er innrætt það.
Synir læra ekki af mistökum
feðranna því að feðurnir
innræta „óafvitandi“
mistökin og þau erfast
því frá kynslóð til kyn-
slóðar. Feðumir skynja
ekki aíleiðingamar af því
að innræta hatur á þeirri
þjóð sem ræður í heimshluta þar
sem menn hafa í aldaraðir skipst á
um að undfroka hver annan. Satt
best að segja líst mér ekkert á
ástandið þama,“ segir Mikael.
Á bæði Ijósar
og óljósar
minningar um
þennan tíma
Átakanlegast
var að líta til-
baka á ianda-
mærunum