Morgunblaðið - 04.05.1999, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 4. MAÍ 1999 57 c.
í HÖFUÐVÍGI
framsóknarmanna,
Austurlandi, er formað-
urinn kominn niður á
knén meðan varafor-
maðurinn er hafður í
felum í kjördæmi sínu í
Reykjavík af því það
hefur svo vond áhrif á
fylgið þegar hann er til
sýnis. Útreið flokksins í
kjördæmum beggja á
sér sömu rót. Halldór
Asgrímsson og Finnur
Ingólfsson hafa misboð-
ið réttlætiskennd stórs
hluta íslendinga með
stefnu Framsóknar-
flokksins gagnvart há-
lendinu. Uppskeran er
tap á þriðjungi fylgisins í bæði
Reykjavík og Austurlandi sam-
kvæmt könnunum.
Tær snilid
Mitt í örvæntingunni hafa fram-
sóknarmenn þó dottið niður á þjóð-
ráð. Það felst í auglýsingaherferð í
kringum hinn knáa þingmann Ólaf
Örn Haraldsson, sem lágmælt skáld
af ættboga Thorsaranna myndu efa-
lítið kalla tæra snilld. I auglýsingun-
um er Ólafur Örn settur upp með
ógreinilegt mónulísubros meðan
bjartur ljómi leikur um djarfmann-
legt enni pólfarans. Það dylst engum
með meðalgreind sjimpansa að hér
er hetja á ferð.
Imynd hetjunnar er svo áréttuð
enn frekar í texta aug-
lýsingarinnar. Þar er
Reykvíkingum tjáð að
téður dáðadrengur hafi
barist sleitulítið gegn
þeim vondu mönnum
sem ekki vildu leyfa
Reykvíkingum að hafa
áhrif á stjórn hálendis-
ins. Það sé jafnframt
hamingja þeirra og
raunar landsmanna
allra að hetjan hafði að
lokum sigur í slagnum
við hin illu öfl. Það eina
sem vantar í þetta
hetjukvæði Framsókn-
arflokksins er að til-
kynna við hverja hetjan
barðist.
Það á sér einfalda skýringu. And-
skotar Ólafs Amar, sem helst börð-
ust gegn því að Reykvíkingar fengju
rétt sinn til hálendisins til jafns við
aðra landsmenn, voru nefnilega fyrst
og fremst hans eigin flokksmenn.
Framsóknai-flokkurinn auglýsir því
Ólaf Örn sem bjargvætt Reykvíkinga
af því hann bjargaði þeim undan
framsóknarmönnum! Það er vissu-
lega tær snilld.
AHt annar Óli
Því miður eru staðreyndir málsins
allt aðrar en þær sem birtast í
skruminu í auglýsingu Framsóknar-
flokksins. Þegar málið kom upphaf-
lega fram á þingi á síðasta ári stóð
ríkisstjórnin blóðug upp að öxlum í
Kosningar
Þegar kemur að há-
lendinu, segir Össur
Skarphéðinsson, er
Reykjavík hornreka.
því ofbeldisverki að rífa hálendið,
sem áður var óskipt í vörslu þjóðar-
innar, upp í örmjóar ræmur á milli
42 sveitarfélaga þai- sem innan við
4% þjóðarinnai- bjuggu.
Þessu mótmæltu þeir þingmenn
sem í dag mynda þingflokk Samfylk-
ingarinnar. Þessu mótmælti líka
Ólafur Öm Haraldsson. Hann var
aukheldur sammála jafnaðarmönn-
um um að best væri að hafa skipulag
og nýtingu hálendisins undir einni
stjórn. Hann tók undir sjónarmið um
að íbúar þéttbýlisins ættu ekki að
búa við skertan hlut varðandi stjórn
á nýtingu hálendisins, og sömuleiðis
að náttúravemdarsamtök og jafnvel
ferðaþjónustan ættu líka að fá rétt til
að koma að henni. Þessi harða and-
staða á þingi leiddi til þess að málið
var flautað útaf.
Það var hins vegar allt annar Óli
sem kom til þings um haustið. Sem
formaður umhverfisnefndar Aiþingis
hafði sá nýi gert hrossakaup við Pál
Pétursson, Finn Ingólfsson og Hall-
dór Asgrímsson sem byggðust á eft-
irfarandi: Binn fulltrúi úr hverju
kjördæmi skyldi koma að skipulagi
hálendisins. Það þýddi að kjördæmi
Ólafs Amar, þar sem langflestir búa,
var í algerum minnihluta og sjónar-
mið þess ofurseld valdi landsbyggð-
arinnar sem kann að hafa allt aðra
hagsmuni einsog dæmin sýna. Sam-
tökum útivistarfólks, sem spanna 30
þúsund manns sem velflestir nota
hálendið með einhverju móti, úthlut-
aði bjargvætturinn Ólafur Örn allra-
náðarsamlegast fyrir hönd Finns,
Páls og Halldórs einum fulltrúa.
Reykjavík er honireka
Finnur, Halldór og Páll voru hins
vegar á móti því að náttúruvemdar-
samtök eða ferðaþjónustan fengju
nokkum fulltrúa í hálendisskipulagið,
enda kynnu þeir að hafa skoðanir sem
væm mótdrægar viðhorfum Fram-
sóknai’flokksins. Ólafur Öm sýndi
sömu þjónustulipurð og áður gagn-
vart ráðherrum sínum. Hann sættist
á að ákvæði laganna gerðu ekki ráð
fyrir neinni formlegri aðkomu þess-
ara mikilvægu hópa. Þetta afrek
þingmannsins ættu náttúnivemdar-
samtökin sérstaklega að hafa í huga
þegar þau lesa auglýsingar hans.
Hámarki náði þó þjónkunin við
ráðherratríóið þegar félagsmálaráð-
hema, sem þá hafði nýverið rifið há-
lendið í ræmur handa sveitarfélög-
um, fékk sérstakan fulltrúa í hálend-
isskipulagið. Án þess að æmta eða
skræmta stýrði umhverfishetja
Framsóknar, Ólafur Örn, þeirri til-
lögu einsog öðmm gegnum þingið.
Þarmeð tók hann í verki undir það
viðhorf Halldórs, Páls og Finns að
félagsmálaráðherra ætti að hafa
meira vægi um stjórn á skipulagi
miðhálendisins en öll ferðaþjónustan 4
og öll náttúruverndarsamtök lands-
ins til samans. Svona gera bara
sannar umhverfishetjur, - eða hvað?
Skömm Framsóknar var svo kór-
ónuð með því að Ólafur Örn var líka
látinn lemja gegnum þingið að um-
hverfisráðherra fengi að skipa tvo
sérstaka fulltrúa eftir eigin geðþótta,
sem vitaskuld er ætlað að tryggja
áhrif Framsóknar á skipulag og nýt-
ingu hálendisins meðan verið er að
festa skipulagið í sessi. Engum dylst
að hagsmunir dreifbýlisins, ekki síst
vegna orkumannvirkja, geta verið
allt aðrir en þéttbýlisins sem leggur
áherslu á vernd náttúru og umhverf-
is á hálendinu. Ef til ágreinings kem-
ur munu Reykvíkingar, þar sem enn-
þá búa 70% þjóðarinnar, hafa aðeins
einn fulltrúa og náttúruvemdarsam-
tök og ferðaþjónustan engan. Það er
afrek sem Reykvíkingar geta þakkað
manninum sem Framsókn auglýsir
sem bjargvætt Reykvíkinga gagn-
vart málefnum hálendisins.
Þegar kemur að hálendinu er því
Reykjavík hornreka. Það geta
Reykvikingar þakkað Ólafi Erni
Haraldssyni. Hefði hann ekki bilað í
hólmgöngunni miðri hefði hans eigin
flokkur heykst á að keyra málið í
gegn. En Framsókn tókst það vegna
þess að Ólafur Öm lét ginnast til
hrossakaupa. Er nema von að þing-
menn Framsóknarflokksins í
Reykjavík þrútni nú undan lamstri
pólitískra veðra?
Höfundur er alþingismaður.
UMRÆÐAN
Bjargvætturinn heitir Olafur Orn
Össur
Skarhéðinsson
Réttlæti og hagkvæmni
í skattamálum
Sj álfstæðisflokkur-
inn er forystuaflið
UNDANFARIÐ hafa
tveir þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins, þeir
Björn Bjamason og
Ami M. Mathiesen,
staðið í greinaslmfum til
að gera skattastefnu
Samíylkingarinnar tor-
tryggilega. Þar hefur
grannstefið verið að
Samfylkingin hyggist
ekki taka á því vanda-
máli sem jaðarskattar á
íslenskt fjölskyldufólk
er og auka þá ef eitthvað
er. Hjá þessum tveimur
ágætu þingmönnum
gætir þó ákveðins mis-
skilnings og stafar hann
án efa af því að þeir hafa
í hita leiksins ekki nennt að setja sig
inn í þær hagfræðilegu forsendur
sem tillögumar hvíla á.
Það er ekki sjálfgefið að allir eigi
að borga sama jaðarskatt og fyrir því
era hvorki hagkvæmnisrök né rétt-
lætisrök. í fortíð og nútíð hefur jað-
arskatturinn ávallt verið misjafn á
ólíka hópa. í núgildandi kerfi er svo
komið að hæsti jaðarskatturinn
greiðist af fólki með um og undir
meðaltekjur sem á mörg böm og hef-
ur háa greiðslubyrði af húsnæðislán-
um. Samfylkingin vill breyta þessu.
Burt með tekjutenginu bamabóta.
Burt með tekjutengingu vaxtabóta.
Til að mæta útgjöldum ríkissjóðs
vegna þessa er hægt að
hækka jaðarskattinn í
samræmi við tekjur.
Það velkjast fáir í
vafa um að þessi breyt-
ing er réttlát. Þó vilja
sumir halda því fram að
þessi tillaga sé atlaga
að kjörum ungs barna-
fólks, sem er að koma
þaki yfir höfuðið. Sú
staðhæfing er hins veg-
ar röng. Afnám tekju-
tengingar bamabóta og
vaxtabóta vegur í flest-
um tilfellum þyngra en
hækkun jaðarskattsins
vegna tekna og kemur
flestum bamafjölskyld-
um og húsbyggjendum
til góða. Vissulega eru til þeir sem
tapa á öllu saman - þeir sem hafa
mjög háar tekjur. Einhvem veginn
held ég þó að fáir telji smávægilega
skattahækkun hjá þeim hópi vera al-
varlegt vandamál, nema kannski
Árni M. Mathiesen (sjá DV 27/04/99).
Um hagkvæmniþáttinn, eða áhrif
jaðarskattsins á vinnuframboð, má
hins vegar lengi deiia. Einmitt af
þeim sökum að ein viðbótarkróna í
vasa hátekjumanns er honum minna
virði en sambærileg króna í vasa lág-
launamanns, þá getur hár jaðarskatt-
ur haft meiri áhrif á vinnuframboð
hins ríka en hins fátæka. En á hinn
bóginn er rétt að taka tillit til þess að
Skattar
Rétt er að taka tillit til
þess, segir Árni Þór
Sigurðsson, að lág-
tekjufólk hefur að jafn-
aði miklu meiri tíma af-
lögu en hátekjufólk.
lágtekjufólk hefur að jafnaði miklu
meiri tíma aflögu en hátekjufólk og
getur því verið næmara fyrir jaðar-
sköttum en hinh' tekjuhærri. Liðin
tíð gefur okkur vísbendingu um hvor
áhrifin eru sterkari. Þegar allir jað-
arskattar voru afnumdir tímabundið
á hinu svokallaða „skattlausa ári“
1997 vora það fyrst og fremst lág-
tekjuhópamir sem juku vinnufram-
boð sitt. Þessi staðreynd er vísbend-
ing um að síðarnefndu áhrifin séu
sterkari.
Niðurstaðan er því þessi: Tillaga
Samfylkingarinnar um breytt tekju-
skattkerfi er ekki bara réttlát - hún
er líka hagkvæm, ef marka má
reynslu sögunnar.
Höfundur er lingfræðingur og 7.
maður á lista Samfylkingarinnar í
Reykjavfk.
Sjálfstæðisflokkur-
inn er tvímælalaust
forystuafl í vestfirsk-
um stjórnmálum. Ný-
leg skoðanakönnun
Gallup staðfestir að
svo sé, þrátt fyrir að
nú sé illa sótt að
flokknum.
Könnunin sýnir enn-
fremur að Framsókn-
arflokkur og Samfylk-
ing eru með fylgi um
fjórðungs kjósenda
hér vestra. Bæði þessi
framboð eru auðveld-
lega með mann kjör-
inn, en eiga mjög langt
í land með að fá kjör-
Kosningar
Við þessar aðstæður
er brýnt að styrkja
stöðu Sjálfstæðis-
flokksins, segir Einar
K. Guðfinnsson, sem
telur flokkinn
meginafl í íslenskum
stjórnmálum.
dæmakjörinn mann til
viðbótar. Kosningalög-
gjöfin er þannig að
Framsóknarflokkur-
inn hefur aldrei hlotið
jöfnunarsæti og ekki
frekari líkur á að það
gerist nú.
Frjálsyndi flokkur-
inn þyrfti að bæta við
sig um 40% til þess að
eiga von í þingsæti.
Atkvæði greitt þeim
flokki á Vestfjörðum
er því ávísun á áhrifa-
leysi. Það er ijóst af 1
könnunum að Vest-
firðingar gera sér vel
grein fyrir því. Vegur
framboðs Vinstri græns er undir-
orpinn algjörri óvissu og ræðst
fyrst og fremst af stöðu þess í öðr-
um kjördæmum.
Við þessar aðstæður er brýnt að
styrkja stöðu Sjálfstæðisflokksins,
sem er meginafl í íslenskum stjórn-
málum og það er langlíklegast til
þess að hafa áhrif á gang mála að
Vestfirðingar sýni styrk sinn með
því móti. Þannig að Sjálfstæði-
flokkurinn sé sem fyrr ótvírætt
forystuafl í vestfirskum stjórnmál-
um.
Höfundur er 1. þingmaður Vestfirð-
inga.
Árni Þór
Sigurðsson
Einar K.
Guðfinnsson
EuroCargo