Morgunblaðið - 18.05.1999, Blaðsíða 56

ÞRIÐJUDAGUR 18. MAÍ 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
JÓNAERNA
* SVEINBJÖRNSDÓTTIR
THOMPSON
+ Jóna Ema
Sveinbjömsdótt-
ir Thompson var
fædd í Sæmundar-
hlíð á Holtsgötu 10 í
Reykjavík, 8. sept-
ember 1917. Hún
lést í Bandaríkjun-
um 27.janúar síðast-
liðinn. Foreidrar
Mb hennar vom Ólafía
Björg Jónsdóttir frá
Breiðholti og Jón
Sveinbjöra Sæ-
mundsson frá Sæ-
mundarhlíð. Hún
var yngst af syskin-
um smurn. Elstur var Axel, hálf-
bróðir hennar samfeðra, hann
óist upp á Akranesi. Þá kom
Sigríður, Guðrún Sæmundína
kölluð Dúna, Björg og Bjarni
Valur. Þau era öll látin nema
Dúna sem er 87 ára og býr í
Danmörku. Hún ólst upp í Sæ-
mundarhlíð. Faðir hennar var
lengi fylgdarmaður danskra
landmælingamanna. Móðir
hennar rak saumastofu á heim-
ilinu og saumaði aðallega ís-
lenska búninginn. Á Akureyri
bjó hún um túna ásamt eigin-
manni sínum Har-
aldi Sigurðssyni.
Þau slitu samvist-
um. Eraa vann við
sauma hjá Hanska-
gerðinni REX, siðan
vann hún um túna í
Danmörku _ einnig
við sauma. Á íslandi
rak hún eigin
saumastofu, þar til
hún fór til Banda-
ríkjanna 1947. 8.
júlí 1948 giftist hún
Edwin Stuart
Thompson Hann
lést 27. nóvember
1971. Þau bjuggu í West Orange
í New Jersey. Sonur þeirra er
Jón Stuart Thompson fæddur 8.
febrúar 1951. Eiginkona hans er
Susan, þau eiga tvo syni,
Andrew og Nicholas. Dóttir
Erau og Haraldar er Hrafnhild-
ur, (Habbi) fædd 13.janúar 1936.
Hún er gift Fred Heymann.
Börn þeirra eru Theresa Óiafía
(Lóa) og Fred (Skip) Þau búa öll
í Bandaríkjunum.
Útför Erau fer fram frá Frí-
kirkjunni í Reykjavík í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
í dag er föðursystir okkar lögð
til hinstu hvílu í íslenska mold hjá
forfeðrum sínum. Hún er komin
heim til Islands aftur. Ema var
mikill Islendingur þó hún hefði bú-
ið í Bandaríkjunum í rúm 50 ár.
Hún ólst upp í vesturbænum I
Reykjavík, í Sæmundarhlíð (Holts-
götu 10), ásamt fjórum systkinum,
en elsti bróðirinn Axel ólst upp á
Akranesi. Þau eru nú öll látin
nema Dúna, 87 ára, sem býr í
Kaupmannahöfn. I Sæmundarhlíð
rak móðir hennar saumastofu, þar
sem aðallega var saumaður ís-
lenski þjóðbúningurinn. Þar lærði
Ema að sauma. Hún naut þess alla
Stimpla
RÐIN
FRAMLEIÐUM
Skilti á krossa
Sfðumúla 21 - Selmúlamegin
GERÐIN ? * 533 6040 • Fax: 533 6041
Email: stimpIar@isholf.is
®^f;\RARST0/4
/iSLANDS
Útfararstofa íslands sér um:
Útfararstjóri tekur að sér umsjón útfarar
i samraöi við prest og aöstandendur.
- Flytja hinn látna af dánarstað í likhús.
- Aðstoða við val á kistu og likklaaðum.
- Undirbúa lík hins látna í kistu og
snyrta ef með þarf.
Útfararstofa íslands útvegar:
- Prest.
- Dánarvottorð.
- Stað og stund fyrir kistulagningu
og útför.
- Legstað i kirkjugarði.
- Organista, sönghópa, einsöngvara,
eínleikara og/eða annað listafólk.
- Kistuskreytingu og fána.
- Blóm og kransa.
- Sálmaskrá og aðstoðar vlð val á
sáimum.
- Likbrennsluheímild.
- Duftker ef líkbrennsla á sór stað.
- Sal fyrir erfidrykkju.
- Kross og skilti á ielði.
- Legstein.
- Fiutning á kistu út á land eða utan af
landi.
- Flutning á kistu til landsins og frá
landinu.
Sverrir Einarsson, Sverrir Olsen,
útfararstjóri útfararstjóri
Útfararstofa íslands - Suðurhlfð 35
- 105 Reykjavík. Sfmi 581 3300 -
alian sólarhringinn.
ævi að hanna og sauma föt, búa til
hluti og gera heimih sitt fallegt.
Hún var einstaklega smekkleg. Á
sínum yngri árum iðkaði Ema
mikið fimleika. Hún æfði og sýndi
með KR og hélt ávaUt mikið upp á
sitt gamla félag. Það sást best á
því, að þegar hún heimsótti ísland
eftir að hún flutti vestur, þá keypti
hún iðulega KR-búninga eða önn-
ur merki félagsins fyrir barna-
bömin sín. Hún hafði gaman af því
að klæða þau í KR-búningana þeg-
ar þau voru úti við leik. Arið 1935
hóf KR leiksýningar á Skugga-
Sveini til ágóða fyrir félagið, en
sýningar fóru fram í KR-heimilinu.
Ema var ein af leikurunum. Sýn-
ingar þessar fengu mjög góða
dóma, svo alls var sýnt 35 sinnum
fyrir fullu húsi. Næsta ár samdi
Erlendur Ó. Pétursson, formaður
félagsins, revíu, sem var uppfærð
á vegum KR. Titilhlutverídð lék
hann sjálfur, en annað tveggja
aukahlutverka lék Ema, og sýnir
það að hún hefur staðið sig vel ár-
inu áður í frumraun sinni. Útþráin
kallaði á Emu, hana langaði að
kynnast hinum stóra heimi. Hún
fór til Kaupmannahafnar og vann
þar í English House við sauma
1938-39, en þá kom hún heim til
Islands og stofnaði sína eigin
saumastofu. Útþráin var þó enn
sterk, og nú var stefnan tekin á
New York. Þar fékk hún vinnu við
sauma. Fljótlega kynntist hún Ed-
win Stuart Thompson (Tommy) og
giftust þau 1948. Þau bjuggu allan
Blómastofa
Friójinns
Suðurlandsbraut 10,
108 Reykjavík, sími 553 1099.
Opið öll kvöld
til kl. 22 - einnig um helgar.
Skreytingar tyrir öll tilefni.
Gjafavörur.
sinn búskap í New Jersey, áttu fal-
legt heimili og gott líf, þar sem vel
var tekið á móti öllum Islending-
um. Þau voru bæði gjafmild og
hjartastór. Á æskuslóðum Emu
eignuðust þau íbúð sem þau dvöldu
í um tíma á hveiju ári. Það var öll-
um harmdauði þegar Tommy lést
eftir 23 ára hjónaband þeirra. I
augum okkar systranna sem bama
var Ema frænka í Ameríku sveip-
uð ævintýraljóma. Hún sendi okk-
ur leikföng og föt sem ekki vora fá-
anleg á íslandi í þá daga. Það var
einstakt hvað hún mundi eftir öll-
um við öll tækifæri. Væri einhver
veikur í fjölskyldunni var hún þeg-
ar búin að senda eitthvað við hæfi.
Árið 1991 dó Björg systir Emu, og
því vora þær Dúna systir hennar á
landinu það sumarið. Þá urðu
ánægjuleg kaflaskipti í lífi Emu
þegar hún hitti vesturbæinginn og
KR-inginn Gísla Halldórsson, þann
heiðursmann. Saman áttu þau eftir
að eyða miklum tíma, bæði hér-
lendis og í Bandaríkjunum. Eftir
því var tekið hversu glæsileg þau
vora hvar sem þau sáust saman. I
fyrrasumar bauð Ema okkur
systram ásamt Irisi systurdóttur
okkar í heimsókn til að kynnast
bömum hennar og bamabörnum
betur. Það góða ferðalag varð til
þess að treysta fjölskylduböndin
enn betur. Öll era þau hér nú til að
fylgja „ömmu“ heim. Kæra
frænka, þú hefur skipað stóran
sess í lífi okkar. Hafðu kærar
þakkir fyrir. Hvíl í friði.
Gunnur og Lovísa Axelsdætur.
Stundum var Ema ekki eins og
af þessum heimi, óljós glæsivera í
lífi fjölskyldu sinnar á eftirstríðs-
áranum, búsett sjálf í nágrenni
New York, kom færandi hendi,
tyllti niður fæti í Reykjavík, glæsi-
leg, gjafmild og brosandi, flutti
með sér andblæ Vesturheims, sem
maður þekkti helst af Hollywood-
kvikmyndum, var svo óðar horfin.
Hún var líka Ema frænka, sem
gott var að heimsækja með börn
og bura á námsárunum vestra,
sem minnti okkur á íslenskar ræt-
ur okkar og sem nestaði okkur
með rúgbrauði og kæfu fyrir skoð-
unarferðir inn á Manhattan, enda
ahn upp af föður, sem lóðsaði
danska landmælingamenn um
óbyggðir Islands á milli heims-
styrjalda og kunni sig vel heiman
að búa. Ema, sem dansaði á milli
skýjakljúfa stórborgarinnar þó
hjartað slægi í Vesturbænum.
Þegar við kvöddumst í haust
sem leið sagði hún þetta vera sína
síðustu heimsókn á Islandi, sem ég
kvað vera bull eitt, því þótt hún
gengi ögn hægar, hikaði stundum,
þá var sama reisn yfir henni og áð-
ur. En svo fór hún.
Ema ólst upp í sama húsi og
faðir minn, Sæmundarhlíð við
Holtsgötu, á heimili sem einkennd-
ist af brauðstriti og baráttu alþýð-
unnar á fyrstu áratugum þessarar
aldar. Mínar fyrstu minningar úr
því húsi einkennast af hlýleika og
glaðværð, foreldrar Ernu voru þá
enn á hfi, tvö systkina hennar
bjuggu enn í húsinu, en hún flutt
vestur um haf. Það gerðist 1947,
ævintýraþrá rak hana áfram, fyrr
en varði hafði hún gifst Edwin
(Tommy) Thompson, sem hún
hafði áður kynnst á Islandi. Þau
eignuðust einn son, Jon Stewart,
en af fyrra hjónabandi átti Ema
Hrafnhildi (Habbí), sem fylgdi
Ernu til Bandaríkjanna.
Fjölskyldan bjó við góð efni,
enda byggði Tommy upp myndar-
legt fyrirtæki. Þótt ytri lífsstíll
væri ekki í takt við það sem var
heima á Fróni, þá var Ema með
eindæmum dugleg við að rækta
tengsl við fjölskyldu sína á íslandi
og íslenska menningu, eins og sást
á heimili hennar. Hún var góð
heim að sækja; man ég eina kvöld-
stund undir miðnætti þegar ég
kom til hennar eftir mörg hundrað
mílna akstur við að safna erfðasýn-
um. Ema heimtaði að við settumst
niður, úr varð nokkurra klukku-
stunda rabb yfir glasi af góðu víni,
eflaust var þar líka kæfan góða á
boðstólum; sagðar vora áður
óheyrðar sögur, sem kenndu mér
meira um ættarsögu okkar heldur
en fjöldi erfðasýna á þurrís eins og
ég var að safna.
Það var stíll yfir þessu öllu, það
var áfram stíll yfir Emu síðustu
árin. Hún dvaldi lengur á Islandi,
AÐALHEIÐUR
GUÐMUNDA
ÞÓRARINSDÓTTIR
Aðalheiður
Guðmunda Þór-
arinsdóttir fæddist
á Hrauni í Keldudal
í Dýrafirði 29. októ-
ber 1923. Hún lést á
Sjúkrahúsinu á
Norðfirði 5. maí
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Þórarinn Vagnsson
bóndi á Hrauni og
Sigríður Mikaels-
dóttir frá Móum í
Keldudal. Systkini
hennar voru Unn-
ur, Valdimar, Pétur
(látinn), Elías (látinn) Jórunn,
(látin), Kristján og Ingólfur.
Hinn 5. júm 1946 giftist Aðal-
heiður Sölva Sigurðssyni frá
Brautarholti í Reyðarfirði. Þau
Aðalheiður og Sölvi eignuðust
tvær dætur, Jóhönnu, fædda 19.
ágúst 1946, og Þórunni Frey-
dísi, fædda 15. september 1959.
Utför Aðalheiðar fór fram frá
Reyðarfjarðarkirkju 12. maí.
Aðalheiður (Heiða) eins og hún
var kölluð lést á sjúkrahúsinu á
Norðfirði eftir erfiðan og kvalafull-
an sjúkdóm þann 5. maí sl.
Heiða ólst upp við kröpp kjör
sem mjög var algengt í þá daga,
enda kreppuár fyrir heimsstyrj-
öldina síðari. Snemma fór Heiða í
vist, vart komin af unglingsáram,
fyrst til Þingeyrar, síðan til Isa-
fjarðar. Var slíkt mjög
tíðkað í þá daga og
þótti lærdómsríkt að
komast á góð heimili,
þótt kaup væri afar
lágt.
Á þessum áram
lærðist henni margt
er að gagni kom síðar
á lífsleiðinni, bæði
sem húsmóðir og móð-
ir.
Heiða gekk að eiga
Sölva Sigurðsson frá
Brautarholti í Reyðar-
fírði. Bjuggu þau
fyrstu fimmtán árin i
Reykjavík, oft við þröngan kost.
Árið 1961 fluttu þau á feðraslóð
Sölva að Brautarholti á Reyðar-
firði og bjuggu þar uns Sölvi lést
fyrir níu áram, eftir það bjó Heiða
þar ein.
Þegar austur kom batnaði mjög
hagur þeirra hjóna og þar leið
þeim vel. Margir munu minnast
Heiðu vegna hjartagæsku hennar,
hógværðar og hreins hjartalags.
Hún fann til með þeim smáu og
bar þá fyrir brjósti sem liðu og
áttu bágt, vegna fátæktar eða um-
komuleysis. Heimili þeirra hjóna
stóð opið gestum og gangandi,
bæði úr austri og vestri. Oft vakti
það undran mína hvernig Heiðu
tókst að töfra fram ljúffenga mál-
tíð af litlum efnum. Sannaðist þar
sem Guðmundur Friðjónsson seg-
ir: „Hún saðning veitti svöngum og
svalaði hinum þyrstu af næsta litl-
enda hafði hún eignast góðan vin í
Gísla Halldórssyni arkitekt, þau
auðguðu líf hvor annars.
Jai’ðneskar leifar Ernu munu að
hennar ósk hvíla í gamla kirkju-
garðinum við hlið ættingja hennar.
Löngu, farsælu ferðalagi er lokið.
Hvíl í friði.
Högni Óskarsson.
Kæra nafna mín.
Mér finnst skrýtið að hugsa til
þess að þú, „Erna nafna mín“, sért
nú dáin. Það fyrsta sem ég man
eftir er þegar ég áttaði mig á því
sem barn að þú hést ekki nafna
heldur varstu bara mín nafna.
Pabbi hafði valið þessa leið til að
sýna þakklæti sitt til þfn og
Tommy eftir allt sem þið gerðuð
fyrir hann í veikindum hans.
Næstu minningabrot snúast um
nammipoka. Alltaf þegar þú komst
frá Ameríku deildirðu út á okkur
krakkana stærðarinnar nammi-
pokum. I þeim var framandi sæl-
gæti, eins og litaður lakkrís, kanil-
tyggjó og annað nammi sem ekki
fékkst hér.
Hugurinn reikar enn. Hugsaðu
þér að það era um tíu ár síðan ég
kom og heimsótti þig. Þetta var
stutt viðdvöl, en þú tókst á móti
mér með opnum örmum og kvadd-
ir mig með gjöfum. Loksins hafði
ég fengið að sjá hvemig þú bjóst
og að hitta fjölskylduna þína. Sam-
bandið var ekki mikið síðustu árin.
Ég var í skóla. Komin með mann,
heimili og börn. Ég hugsaði oft til
þín og fékk fréttir af þér, en varð
aldrei meira úr verki en það. Það
hefur oft verið sagt við mig að ég
væri lfk þér og þá sérstaklega að
einu leyti. Það er víst kallað í dag
að vera ákveðinn þó svo að margir
myndu nú vilja nefna það eitthvað
annað. Kæra nafna, ég veit að þú
hefur það gott núna. Ég veit líka
að þú munt taka á móti mér einn
daginn og hver veit nema þú gefir
mér þá nammipoka frá þessu
framandi landi sem þú ert í núna.
Ég votta aðstandendum þínum
mína dýpstu samúð.
Guð geymi þig.
Þín nafna,
Erna Valdís Sigurðardóttir.
um föngum." Dettur mér því oft í
hug frásögn Biblíunnar um brauð-
in fimm og fiskana sem mettuðu
fimm þúsund manns. Er ekki
mergurinn málsins sá að það sem
gefið er í kærleika ávaxtast þús-
undfalt?
Hún hafði þjáðst mikið er lausn-
in kom. Stundum finnst mér eins
og hún væri að bíða eftir bróður
okkar Pétri sem andaðist tveim
sólarhringum á eftir henni eftir
stutta legu. Nú fylgist þið að í
dauðanum, vorað ávallt vinir í líf-
inu og leiddust oft, lítil böm.
Almáttugur Guð blessi minn-
ingu þína og styrki dætur þínar
og barnaböm sem þú unnir svo
mjög.
Sofðu nú systir mín góða
sumarið fer að skarta.
A nokkur betra að bjóða
en birtu frá hreinu hjarta?
Allt sem að andann dregur
ann þér í hvílu þinni.
Birtist nú breiður vegur
og blómskrúð í fyrsta sinni.
Fátækum gafstu glaðning
og gleði í mildum orðum,
fjölmargir fengu saðning
og fylli af þínum borðum.
Til hvíldar þú leggst nú lúin
landið út faðminn breiðir.
Bjargföst var bemsku trúin
og bænin sem alla leiðir.
Döggvast grund, degi hallar
dúnmjúkar öldur hjala.
Blómin nú höfði halla
hugljúf í morgunsvala.
Dýrfirskar sveitir sakna
sól er að fjallabaki.
Minningar margar vakna
máttur Guðs við þér taki.
(Ingólfur Þórarinsson.)
Ingólfur Þórarinsson.