Morgunblaðið - 29.05.1999, Síða 57

MORGUNBLAÐIÐ
ALDARMINNING
LAUGARDAGUR 29. MAÍ 1999 57
MINNINGAR
er stödd hjá Ingibjörgu í íbúð henn-
ar á Akureyri, hún er flutt í bæinn
fyrir nokkru og hefur komið sér vel
fyrir í nýju umhverfi. Hún sýnir mér
stolt fallega handavinnu, sem hún er
búin að gera, núna hefur hún tíma til
að sinna þessu hugðarefni sínu og
fleirum, sem ekki gafst tóm til áður.
Aðspurð segist hún kunna vel við sig
og það kemur mér ekki á óvart, þeg-
ar hún segist vera svo lánsöm með
fólkið í stigaganginum, allt svo gott
fólk. Það er vordagur í maí 1994, ég
er stödd fyrir norðan og mér er
þungt í huga. Þá eins og svo oft áður
gríp ég til þess ráðs að líta inn hjá
frænku minni Ingibjörgu, hún býr
núna í Víðilundinum í sama húsi og
pabbi. Ég skrepp niður, Ingibjörg
er í símanum, hún er að tala við Kar-
lottu systur sína um veikindin í fjöl-
skyldunni. Hún drífur mig inn og
kemur með kaffi. Við spjöllum sam-
an um stund. Það er gott að geta
tjáð sig við reynslumikla konu eins
og Ingibjörgu. Ég fínn samhuginn
og það gefur mér styrk.
Við sitjum saman í setustofunni í
Hlíð á sólbjörtum sumardegi, núna
er langt síðan við höfum hist. Við
spjöllum saman um gamla daga,
skammtímaminnið hennar er farið
að gefa sig, en við höfum nóg að
spjalla um. Allt í einu lítur Ingibjörg
á mig, hugsar sig um smástund en
segir svo: Veistu það Karlotta, ég
held ég sé að verða gömul. Já, svo
mörg voru þau orð, en þau segja
mér ýmislegt, það er farið að halla
undan fæti í lífi Ingibjargar frænku,
árin orðin mörg og miklu starfi lok-
ið.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt
(V. Briem)
Innilegar samúðarkveðjur til
bama, tengdabarna, bamabama og
fjölskyldna þeima og til eftirlifandi
systkina hennar frá okkur Lárusi og
sonum. Blessuð sé minning Ingi-
bjargar Einarsdóttur.
Karlotta B. Aðalsteinsdóttir.
|
söngrödd og söng einsöng í kirkjukór
í San Diego.
Eftir að hún kom heim og fór að
búa úti á landi, skrifuðumst við einnig
á og hef ég geymt öll bréf hennar sem
dýrgripi því hún kunni sannarlega að
segja frá. Silla var gullfalleg kona og
fyrsta fegurðardrottning Islands í
svokallaðri „Teofani“-keppni. Öll
hennar framkoma var fáguð og virðu-
leg og verð ég að segja að ég dáði
Sillu móðursystur mína mest allra
kvenna sem ég hef kynnst. Silla hafði
til að bera óvenjulegar gáfur, listfengi
og metnað.
Mér þótti ákaflega vænt um Sillu
móðursystur og mun alltaf sakna henn-
ar. Hún var mikið veik seinustu árin en
eldklár andlega fram til hins síðasta,
bæði lang- og skammtímaminni var
óskert. Ég kveð Sillu með ást og virð-
ingu í fullvissu um að hún er farin að
læra nýtt tungumál á öðru tilveru-
stigi. Við Einar og fjölskylda sendum
bömum og öðrum aðstandendum
Sillu innilegar samúðarkveðjur.
Kristín Þórarinsdóttir
frá Stóra-Hrauni.
Elsku langamma.
í dag, þennan fimmtudag, stóð
tíminn kyrr, eitt andartak. Þú dróst
þinn síðasta anda og hjarta þitt sló í
hinsta sinn. Þú ert loksins laus við
fjötra líkama þíns í þessum heimi.
Veðurguðirnir létu snjóa í dag og
sólina var hvergi að finna. Ég sé þig
ganga burt á fund þeirra sem á und-
an þér hafa gengið. Vegurinn er
bjartur, þau hafa beðið eftir þér en
nú er komið að okkur að bíða, bíða
þai- til við hittumst næst.
En hvert okkar hefur sínar minn-
ingar til að ylja sér við á þessum degi,
sem og þeim sem eftir em. Þessi fjár-
sjóður af minningum er vel geymdur,
hann mun lýsa í gegnum sorg okkar
og myrkur. Takk fyrir lærdómsríkar
og góðar stundir. Te, ristabrauð og
kandís hjá þér verða víst að bíða, þar
til seinna.
Ástarkveðjur,
.,i>„i7|,í„, Angela G,
KRISTÍN MAGNÚS-
DÓTTIR OG

• •
LARUS BJORGVIN
HALLDÓRSSON
Um þessar mundir
er öld liðin frá fæðingu
sæmdarhj ónanna
Kristínar Magnúsdótt-
ur og Lárasar Hall-
dórssonar, skólastjóra,
er kennd vom við Brú-
arland í Mosfellssveit.
Það nafn kýs ég að
nota á byggðarlagið í
grein þessari.
Láms var fæddur á
Króksstöðum í Mið-
firði, Vestur-Húna-
vatnssýslu, 29. maí
1899. Foreldrar hans
vora Ólafur Halldór
Ólafsson, f. 9. des.
1858, d. 27. júlí 1952, og Vilborg
Pálsdóttir, f. 26. mars 1865, d. 19.
mars 1954.
Láms ólst upp hjá hjónunum Mar-
gréti Jónsdóttur og Guðmundi Sig-
mundssyni, er bjuggu á Litlu-Þverá í
Miðfirði. Láms stundaði nám við AI-
þýðuskólann á Hvammstanga 1916 -
18 og settist síðan í Kennaraskóla Is-
lands og lauk þaðan kennaraprófi
vorið 1922. Hann varð skólastjóri
Bamaskólans að Brúarlandi sama ár
og starfaði þar allan sinn starfsaldur,
skólastjóri til haustsins 1966 og síðan
stundakennari við Gagnfræðaskól-
ann að Brúarlandi til 1970, en þar
starfaði þá miðskóli þriggja sveitar-
félaga, Mosfells-, Kjalamess- og
Kjósarhreppa.
I skólastjóratíð sinni vann Láras
brautryðjendastarf í skólamálum
Mosfellssveitar, sem halda mun
nafni hans lengi á lofti.
Hann var farsæll í störfum sínum
og komst almennt vel af í öllum sam-
skiptum við nemendur. Kennumm
sínum reyndist hann ráðhollur og
góður húsbóndi.
Láms stundaði lengst af smábú-
skap með aðalstarfi sínu og hefur
það eflaust verið nauðsynlegt, því
heimilið var mannmargt.
Þá held ég líka að í honum hafi
blundað svolítill sveitamaður og
áhugi á sveitastörfum.
Kristín var fædd á Bergþórshvoli
í Vestur-Landeyjum 5. júní 1899.
Foreldrar hennar vom Magnús
Þorsteinsson, prestur þar og síðar á
Mosfelli í Mosfellssveit, f. 3. janúar
1872, d. 4. júlí 1922, og kona hans
Valgerður Gísladóttir, f. 27. okt.
1873, d. 18. júní 1940.
Kristín stundaði nám við Kvenna-
skólann í Reykjavík og naut einnig
tilsagnar á harmóníum.
Kristín og Láms gengu í hjóna-
band 13. okt. 1923. Hjónaband
þeirra var alla tíð einstaklega far-
sælt og gagnkvæm ást og virðing
milli þeirra. Þeim varð átta barna
auðið og em sjö þeirra á lífi. Öll hafa
þau reynst nýtir þegnar, sem skilað
hafa samfélaginu góðu ævistarfi.
Þeirra verður nánar getið hér síðar.
Kristín og Láms hófu búskap á
Mosfelli og bjuggu þar um tíma með
Bergþóri, elsta bróður Kristínar, og
konu hans Rögnu Björnsdóttur, ætt-
aðri frá Fáskrúðsfirði.
Um tíma bjuggu þau á Æsustöð-
um, en fluttu síðan aftur á Mosfell.
í Brúarland fluttu þau Kristín og
Láras síðla árs 1929 eftir sumardvöl
að Varmá.
Bygging skólahúss að Brúarlandi
hófst 1922, en þar átti að vera
heimavistarbarnaskóli, en jafnframt
samkomuhús sveitarinnar.
Þegar til kom fékkst aðeins leyfi
til þess að byggja hluta þess, sem nú
er kjallari hússins og þar hófst
kennsla 5. desember sama ár. Far-
skóli starfaði því áfram í sveitinni
næstu þrjú árin eftir að byrjað var
að kenna í Brúarlandi og var kennt
bæði á Mosfelli og í Laxnesi.
Það var síðan haustið 1925 að
fræðsluyfírvöld samþykktu að
breyta farskólanum í fastan skóla og
þá var Brúarland eini skólastaður
sveitarinnar.
Árið 1929 var síðan ráðist í að
byggja við og ofan á húsið og því
verki lokið um áramótin 1929-30.
Brúarlandshúsið var lengi eitt
glæsilegasta barnaskólahús í sveit á
Islandi. Húsið stóð við þjóðbraut
þvera í þess orðs fyllstu merkingu,
og stendur reyndar enn.
Því er saga þessi rakin hér að hún
er svo mjög samofin starfsævi
þehra hjóna, sem hér er minnst.
f Brúarlandi bjuggu þau Kristín
og Láms í 20 ár og allan þann tíma
gegndi húsið margs konar hlutverki
í þágu íbúa Mosfellssveitar. Þar var
ekki aðeins bamaskóli og heimavist,
heldur einnig samkomuhús í rúm 20
ár eða þar til Hlégarður var tekinn í
notkun árið 1951, þinghús hrepps-
ins, símstöð og póstafgreiðsla.
Auk skólastjórastarfsins gegndi
Láms starfi stöðvarstjóra Pósts og
síma á ámnum 1933-52.
Það segir sig því sjálft að umsvif
húsráðenda í Brúarlandi hafa verið
mikil og þjónusta við sveitunga
margvísleg.
Brúarlandsheimilið var lengst af
mjög mannmargt. Þar komust á
legg átta böm þeirra hjóna, en auk
þess áttu athvarf hjá þeim hjónum
um lengri eða skemmri tíma skyldir
og vandalausir. Þá dvöldu á heimil-
inu á veturna þau böm í sveitinni, er
lengst áttu að sækja skólann.
Stjórn þessa stóra heimilis hvíldi
eðlilega mest á Kristínu, sem stjóm-
aði af röggsemi.
Þegar Kristín var innan við þrí-
tugt fékk hún fótamein, sem háðu
henni það sem eftir var ævinnar.
Þrátt fyrir mótlæti og erfiðleika
sem mættu þessari stórbrotnu og
mikilhæfu konu, hélt hún reisn sinni
og myndarskap alla tíð.
Hún var aðdáunarverð hetja, sem
aldrei lét bugast.
Eins og að líkum lætur hafði
Kristín ekki möguleika á að sinna
félagsmálum, nema að mjög tak-
mörkuðu leyti. Þó var hún um tíma
organisti við sóknarkirkju sína,
Lágafellskirkju, sem var henni mjög
kær, og söng einnig í kirkjukómum,
þegar heilsa hennar leyfði. Þá var
hún um tíma ritari í stjóm Kvenfé-
lags Lágafellssóknar.
Láms sinnti margs konar félags-
störfum, bæði innan sveitar og utan
og verður nokkurra þeirra getið hér.
Ungmennafélagið Afturelding átti í
honum traustan og góðan liðsmann,
er gegndi ýmsum trúnaðarstörfum
fyrir félagið. Hugsjónir ungmenna-
félaganna um ræktun lýðs og lands
vom honum kærar alla tíð.
Hann var formaður sóknarnefnd-
ar Lágafellskirkju 1929-41 og söng í
kirkjukórnum. Hann var einn stofn-
enda Karlakórsins Stefnis árið 1940,
gamla Stefnis, en nafni kórsins var
síðan breytt í Söngfélagið Stefni og
kórinn gerður að blönduðum kór og
starfaði sem slíkur um tíma.
v/ Fossvogskii-kjwgarð
Sími: 554 0500
Þá átti Láms lengi sæti í skatta-
nefnd og var um langt árabil endur-
skoðandi Mosfellshrepps.
Formennsku í stjórn Kaupfélags
Kjalamessþings gegndi hann í ára-
tug.
Láms var mikill áhugamaður um
allflestar íþróttir, sérstaklega frjáls-
ar íþróttir og glímu. Hann var annar
tveggja fulltrúa Aftureldingar á
stofnþingi Frjálsíþróttasambands
Islands í ágúst 1947 og var kjörinn
fyrsti ritari þess.
Formaður FRÍ var hann kjörinn
ári síðar og gegndi þrívegis for-
mennsku í sambandinu, sá eini er
það hefur gert. Alls sat hann 16 ár í
stjórn og varastjórn FRÍ.
Á þessum ámm var sannkölluð
gullöld í sögu frjálsra íþrótta og
mikil gróska í öllu starfi frjálsí-
þróttasambandsins. Hver afreks-
maðurinn af öðram kom fram á
sjónarsviðið og gerði garðinn fræg-
an, innan lands og utan. Minnast
margir enn í dag með gleði þessara
frábæm frjálsíþróttamanna og af-
reka þeirra.
Þegar Láms var kjörinn formað-
ur FRÍ árið 1948 hygg ég að ekki
hafi verið fordæmi fyrir því að mað-
ur utan Reykjavíkur og ungmenna-
félagi veldist til forystu í sérsam-
bandi innan íþróttahreyfingarinnar.
Þetta sýnir, hve mikils álits hann
naut í röðum frjálsíþróttamanna og
forystumanna þeirra.
Þá átti Láms sæti í héraðsnefnd
Gullbringu- og Kjósarsýslu tO undir-
búnings lýðveldiskosninganna 1944
og minnist ég þess að hann sagði
mér að starf í þessari nefnd hefði
veitt sér mikla ánægju vegna þeirr-
ar eindrægni og bjartsýni, er ríkti
meðal þjóðarinnar um stofnun lýð-
veldisins.
Þá má að síðustu geta þess að
Láms skipaði um tíma heiðurssæti á
framboðslista Alþýðubandalagsins
til alþingiskosninga í Reykjanes-
kjördæmi.
Hér verður staðar numið, en af
ýmsu öðm er að taka varðandi fjöl-
þætt störf Lárusar að félagsmál-
um.
Auk annarra áhugamála hans má
nefna, að hann þótti liðtækur
bridgemaður, áhugamaður um skák
og síðast en ekki síst hafði hann
mikið yndi af bókalestri og var mað-
ur víðlesinn og fróður.
Eftir 20 ára búsetu í Brúarlandi
færðu þau Kristín og Láms sig um
set, yfir Vesturlandsveginn, í eigið
hús, sem þau nefndu Tröllagil.
Stendur það nánast gegnt Brúar-
landi. Þaðan sér vel yfir skólasvæði
Mosfellinga og glæsileg íþrótta-
mannvirki, sem risið hafa á síðustu
fjómm áratugum, mjög í anda
þeirra hjóna, sem hér er minnst.
I Tröllagili, eins og annars staðar,
þar sem, þau hjón bjuggu, var gest-
risni í hávegum höfð og gestakomur
tíðar, enda vom þau vinmörg. Sér-
staklega minnist ég nú alls þess
Qölda, sem lagði leið sína í Tröllagil,
meðan framtalsfrestur til skatts
stóð yfir, en margir nutu aðstoðar
Lámsar við gerð skattframtals.
Aldrei heyrði ég nefnt að hann
tæki þóknun fyrir þessa þjónustu
við sveitunga sína, sem mörgum var
svo mikilvæg. 16.
Þegar gerð framtals var lokið beið
Kristín síðan með góðgerðir af sinni
kunnu gestrisni.
Til heiðurs þeim hjónum reistu
sveitungar og vinir þeim minnis-
varða, sem stendur á lóð Varmár-
skóla.
Eins og fram kom hér að framan
urðu böm þeirra hjóna átta, en þau
em í réttri aldursröð: 1) Margrét, f.
20. júlí 1924 á Mosfelli, gift Þráni
Þórissyni. 2) Magnús, f. 14. septem-
ber 1925 á Mosfelli, d. 18. maí sl.,
var kvæntur Hallfríði Georgsdóttur.
3) Halldór, f. 19. apríl 1927 á Æsu-
stöðum, kvæntur Úlfhildi Her-
mannsdóttur. 4) Valborg, f. 19. júní
1928 á Mosfelli, gift Sighvati
Jónassyni. 5) Tómas, f. 23. septem-
ber 1929 á Varmá, kvæntur Hrafn-
hildi Ágústsdóttur. 6) Fríða, f. 6.
janúar 1931 á Brúarlandi, gift Stef-
áni Teitssyni. 7) Gerður, f. 6. októ-
ber 1934 í Reykjavík, gift Tómasi
Sturlaugssyni. 8) Ragnar, f. 13. des-
ember 1935 á Brúarlandi, kvæntur
Kristínu Pálsdóttur. Fyrir hjóna-
band eignaðist Kristín dreng, sem
hét Sigurður Björgvin Egilsson, f.
15. júlí 1921. Hann lést 18. maí 1923.
Afkomendur Kristínar og Láms-
ar era nú tæplega 130 á lífi.
Á þessum tímamótum hvarflar
hugur minn aftur til haustsins 1954.
Kennarastaða var laus til umsóknar
við Bama- og unglingaskólann á
Brúarlandi og vom umsækjendur
fjórir og einn þeirra undirritaður.
Skólanefnd, sem í sátu þrír, kiofnaði
í afstöðu til umsækjenda og fékk ég
tvö atkvæði, en minnihlutinn og
skólastjóri mæltu með öðmm, ágæt-
um skólafélaga mínum og vini, sem
getið hafði sér gott orð í íþrótta-
hreyfingunni.
Það var því með nokkmm kvíða,
er ég gekk í fyrsta skipti á fundv
skólastjórans. Sá kvíði var með öllu
ástæðulaus, slíkar vom móttökur
hans og eiginkonu hans. Síðan þótti
mér vænt um Kristínu og Láms, og
því vænna, sem ég kynntist þeim
betur.
Þetta segir raunar allt um þær
minningar, sem ég á um þau hjón.
Kristín lést 8. nóvember 1970 og
var banamein hennar krabbamein.
Láms var aldrei samur og jafn eftir
fráfall Kristínar og það var eins og
lífslöngun hans hyrfi með öllu við lát
hennar, svo samrýnd höfðu þau ver-
ið alla tíð. Ógleymanleg verður hún
sú ást og elska, er hann sýndi við
dánarbeð Kristínar.
Láms lést 27. mars 1974 og vari*’
banamein hans heilablóðfall. Þau
vom jarðsett í Mosfellskirkjugarði.
Blessuð sé hún okkar börnum,
tengdabörnum og afkomendum öll-
um, minningin um þau mætu hjón
Kristínu og Láms frá Brúarlandi.
Tómas Sturlaugsson.
+
Innilegar þakkir fyrir samúð og hlýhug við andlát og útför föður míns,
tengdaföður og afa,
INGÓLFS ÁRNASONAR,
áður til heimilis
á Grundargötu 4,
Akureyri.
Filippía Ingólfsdóttir, Björn Gestsson,
Ingólfur Árni Björnsson,
Þorbjörn Björnsson,
Sofffa Björk Björnsdóttir,
Arnar Logi Björnsson.

+
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð, hlýhug
og vináttu við andlát og útför móður minnar,
HELGU ALBERTSDÓTTUR
hjúkrunarkonu,
Ljósheimum 20.
Fyrir hönd fjölskyldunnar,
Hörður Guðmundsson.