Morgunblaðið - 29.05.1999, Síða 62

62 LAUGARDAGUR 29. MAÍ 1999
-----------------------
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ
Kórastarf, börn
» og komandi tíð
ÞEIR STÓÐU
þama á sviðinu vatns-
greiddir í sparifótun-
um og sönggleðin
geislaði af þeim. Það
skorti ekki einbeiting-
una þar sem þeir
fylgdu hverri bendingu
söngstjórans. Að vísu
var svolítið slappað af
milli laga og haft beint
eða óbeint samband
^við þann sem stóð við
hliðina eins og
hraustra stráka er
vandi. En svo kom
næsta lag og þegar í
stað voru allir með og
þeir urðu meira að
segja töluvert ábúðar-
miklir að hætti annarra og eldri
karlakóra er þeir sungu Brennið
þið vitar eða Hraustir menn! Sessu-
nautur minn hvíslaði: Nú mega
Fóstbræður fara að vara sig!
Strákapollamir á sviðinu, sem kalla
sig reyndar stundum Karlakór
Kársnesskóla en heita ennþá
Drengjakór Kársness, voru óborg-
anlegir og sönnuðu það svo um
**nnunar að strákar geta sungið, kom-
ist þeir í góðan kór! Síðan kom
stúlknakórinn, skólasystur þeirra,
bjartar og brosandi, sungu með
gleði og fjöri lög alls
staðar að úr veröldinni.
Sessunautur minn
hvíslaði aftur: Ætli
þeir syngi ekki svona,
englamir í Paradís?
Þannig komu þeir
hver af öðram barna-
kóramir úr Kársnes-
skóla; litlikórinn,
bamakórinn, skólakór-
inn og hvað þeir nú all-
ir heita og sungu undir
stjórn Þórannar
Bjömsdóttur. Það var
sungið stanslaust í 10
klukkustundir, mara-
þontónleikar til styrkt-
ar söngför aðalkórsins
til Tékklands. Alls
vora söngvararnir 220, flutt vora
110 lög og allir textar sungnir utan-
bókar. Ef hægt væri að mæla magn
eða gæði gleðinnar meðal söngvara
sem áheyrenda hefði útkoman orðið
Listir
Við þessar aðstæður
varð dagstundin með
Kársneskórunum svo
Bernharður
Guðmundsson
Sólarplast
Tvöfalt sólarplast í
gróðurhús og sólskála
Vandaðar ál festingar
tryggja góða endingu
Háborg
Skútuvogi 6 Simi 568-7898
Fax 568-0380 og 581-2140
dýrmæt, segir Bern-
harður Guðmundsson,
því að hún studdi
hressilega við vonir
okkar um betri tíð og
bjarta framtíð.
harla góð þennan morgun í maí, og
sú gleði ríkir enn í minningunni.
Eg bý nú ekki svo vel að eiga
bam eða bamabam í þessum kór-
um, en eins og flestir Kópavogsbú-
ar tengist ég nokkram söngvuran-
um og leit því inn í Félagsheimili
Kópavogs þennan laugardagsmorg-
un. Það fór nú svo að ég var þar
ungann úr deginum, það var ein-
faldlega svo gaman og uppörvandi
Harðgerðar garðplöntur,
skógrœktarplöntur, limgerðis- og
skjólbeltaplöntur, dekurplöntur,
fjölœr blóm og sumarblóm.
Sterkar og saltþolnar víðitegundir
á vindasama og erfiða staði.
að vera þar. Ekki spillti hlaðborðið
sem foreldrar söngvaranna sáu um,
margir feður sýndu verkleg vinnu-
brögð við frammistöðuna, líklega
vanir menn að heiman. Kynslóða-
bilið fræga fékk ekki inngöngu á
þennan stað!
Starfs míns vegna hef ég undan-
farið hugsað nokkuð fram á við, velt
því fyrir mér eins og við öll hvað
bíður okkar á nýrri öld, á mótum
árþúsunda. Þá sezt gjarnan að
manni nokkur kvíði er litið er til
vaxandi vistkreppu, misskiptingar
gæðanna milli heimsálfanna, upp-
lausnar fjölskyldunnar og vaxandi
ofbeldis og virðingarleysis fyrir líf-
inu. Við þessar aðstæður varð dag-
stundin með Kársneskóranum svo
dýrmæt, því að hún studdi svo
hressilega við vonir okkar um betri
tíð og bjarta framtíð. í kórastarfinu
höfðu þessi ungmenni lært að vinna
undir mjúkum og glöðum aga kór-
stjórans og náð þannig stefnumörk-
um sínum - að syngja lögin fallega.
Þannig höfðu þau fengið innsýn í
heim fegurðarinnar og listarinnar'
og átt þess kost að vinna sjálf að
því að skapa eitthvað fallegt sem
eykur gleði og lífsfyllingu þeirra og
annarra. Sú reynsla mun búa með
þeim alla ævi og verður aldrei frá
þeim tekin, sömuleiðis allir söng-
textarnir, sumir meðal beztu bók-
mennta þjóðarinnar, en sérstaklega
sú upplifun að vinna saman og taka
tillit til annarra, sem er undirstaða
kórstarfs. Öll þessi reynsla eykur
lífshæfni þeirra og lífsgleði er þau
ganga mót nýrri öld og óvissri
framtíð.
Það era mikil forréttindi Kópa-
vogsbúa að fólk á borð við Þóranni
Bjömsdóttur starfar að tónlistar-
uppeldi barna þeirra og tekur svo
myndarlega í blökkina við að undir-
búa þau fyrir ævintýri sem erfið-
leika lífsins. Þetta er krefjandi og
erfitt starf eins og allir þekkja sem
vinna með hópum, ekki sízt bama-
hópum, í svolítið losaralegu samfé-
lagi eins og okkar. En þá tekur
átján yfir þegar Þórann stendur á
sviði í tíu tíma samfleytt eins og
þama á maraþontónleikunum og
hefur þau tök á 220 bömum að þau
syngja eins og englar og hegða sér
eins og sæmir bezt. Það er kannske
ekki hægt að jafna þessu afreki við
Drangeyjarsund Grettis hér á áram
áður, en sumum datt það nú í hug!
En Þórann var sannarlega ekki ein
á palli, bóndi hennar, Marteinn H.
Friðriksson, sat þar jafnlengi við pí-
anóið og lék undir hvert einasta lag.
Þar var okkur gefið fordæmi um
glatt og skapandi samstarf hjóna.
Þessi orð era skrifuð til að þakka
fyrir sig, þakka fyrir eftirminnilega
dagstund en jafnframt til að benda
á mikilvægi þessa uppeldisstarfs
sem bamakórar era og að vel verði
að því starfi hlynnt. Þórann á sér tfi
allrar hamingju mörg starfssystkin
í skólum og söfnuðum landsins, en
mikil gróska er nú í starfi bama-
kóra víða um land. Það era mikil
vormerki.
Framtíð okkar þjóðar sem ann-
arra þjóða liggur í mannauðnum, í
traustu, samtaka og skapandi fólki.
Sú þjóð er ekki fátæk sem á hópa
æskufólks eins og þau sem glöddu
hjörtun í Kópavogi á laugardaginn
var í skjóli foreldra og kennara sem
leiða þau til nýrrar aldar.
Höfundur er verkefnasljórí á
Biskupsstofu.
Hefurðu
kíktá
bls28-31
í Símaskrá 1999
eða á .. .
www.avnk.is
Barnið og
skolataskan
ALGENGT er að sjá böm sem
bera þungar skólatöskur ganga
hokin og með framdregnar axlir.
Þetta getur smám saman leitt til
verkja í herðum og baki, sem getur
verið upphaf stoðkerfisvandamála
síðar á ævinni. Norsku neytenda-
samtökin athuguðu hönnun á skóla-
töskum. Alls vora 29 töskur metnar.
Einungis 11 töskur reyndust full-
nægjandi og af þeim voru þrjár sem
fengu hæstu einkunn. Þetta sýnir
mikilvægi þess að vanda val skóla-
töskunnar.
Hvemig á skólataskan að vera?
• Skólataskan þarf að liggja þétt
upp við hrygg bamsins og sitja á
mjöðmum til að álagið dreifist jafnt
á líkamann eins og sést á meðfylgj-
andi mynd.
• Böndin þurfa að vera breið,
bólstrað og stillanleg í lengd. Með
Skólataskan
Með því að vanda val á
skólatösku, segja
Agilsta Guðmarsdóttir,
Ella B. Bjamarson og
Guðrún Hafsteinsdótt-
líkamsburð og komum í
frá herðum og baki.
einu handtaki þarf að vera hægt að
herða þau og losa. Þetta auðveldar
bömunum að setja töskuna á sig og
ir, ýtum við undir góðan
veg fyrir álagseinkenni
Skattadagurinn
liðinn?
SUNNUDAGURINN
30. maí 1999 er skatta-
dagurinn. Með skatta-
deginum vekur
Heimdallur athygli fólks
á því að 41,2% vergrar
landsframleiðslu fara í
skatta til hins opinbera
og skyldugreiðslur til líf-
eyrissjóða. Eftir sunnu-
daginn þegar 41,2% árs-
ins era liðin, hætta tekj-
ur Islendinga sem sagt
að renna beint til ríkis-
ins í formi skatta. Engu
að síður liggur fyrir að
þessi dagsetning ætti að
vera a.m.k. einhverjum
vikum síðar á árinu.
Staðreyndin er nefnilega sú að
flestir veija dágóðum tíma og
kostnaði til þess eins að gæta þess
að þeir brjóti ekki ýmiskonar
skattalög. Þessi tími og kostnaður
er ekki reiknaður til fjár þegar
skattadagurinn er ákvarðaður.
Skattkerfið er geysilega flókið
og margbrotið. Það er nánast
sama hvað er gert, alltaf kemur til
sögunnar skattheimta í einhverju
formi. Það fer svo mjög eftir að-
stæðum hverju sinni í hvaða formi
skattheimtan birtist og hverrar
fjárhæðar hún er. Sem dæmi má
nefna fasteignaskatt, heilbrigðis-
eftirlitsgjöld, skoðunargjöld, stað-
greiðsluskil, virðisaukaskatt, toll,
spilliefnagjöld, tekjuskatt, hol-
ræsagjöld o.s.frv., o.s.frv.
Alagning þjónustu- og eftirlits-
gjalda ræðst iðulega af athafna-
sviði og að mörgu er að huga þegar
gjaldskylda og fjárhæð er ákveðin.
Fasteignaskattur skiptist í tvö
gjaldþrep og fer það eftir ýmsum
atriðum sem varða viðkomandi
fasteign í hvort þrepið viðkomandi
eign fer. Virðisaukaskattskylda fer
jafnframt eftir athafnasviði, en
virðisaukaskattskyldir aðilar eru
þeir sem innheimta útskatt og fá
endurgreiddan innskatt. Þeir sem
eru ekki virðisaukaskattskyldir
innheimta ekki útskatt og fá ekki
endurgreiddan innskatt. Flest at-
hafnasvið era virðisaukaskattskyld
en þó ekki öll, t.d. eru bankarekst-
ur, íþróttastarfsemi, skólastarf-
semi, fólksflutningar og vátrygg-
ingastarfsemi ekki virðisauka-
skattskyld. Fjárhæð virðisauka-
skatts er svo mismunandi eftir
vöraflokkum, þ.e. hvort um er að
ræða matvæli, bækur eða annað.
Fjárhæð tolla getur verið mjög
mismunandi og fer eftir því hvaða
vara er flutt inn. Staðgreiðslu þarf
að skila vegna launa sem era
greidd starfsmönn-
um. Staðgreiðslu
þarf hins vegar ekki
að skila vegna verk-
launa til verktaka.
Oft getur verið
vandkvæðum háð að
gera greinarmun á
verktökum og
starfsmönnum. End-
anleg fjárhæð tekju-
skatts getur svo far-
ið eftir rekstrar-
formi, þ.e. hvort um
er að ræða hlutafé-
lag, einkafirma eða
sameignarfélag. Þá
er ljóst að í ákveðn-
um tilvikum þarf að
gera ráð fyrir greiðslu hátekju-
skatts o.s.frv. Til þess að allt fari
löglega fram er kveðið á um það í
lögum að það sé á ábyrgð ein-
stakra aðila að skila skýrslum um
þau atriði sem hafa þýðingu varð-
andi skyldu þeirra til greiðslu
Skattar
Skattkerfið er geysi-
lega flókið og marg-
brotið, segir Reimar
Pétursson. Það er nán-
ast sama hvað er gert,
alltaf kemur til sögunn-
ar skattheimta í
einhverju formi.
skatta. Þannig þarf að skila skýrsl-
um um staðgreiðsluskil, innheimtu
virðisaukaskatts, innflutning, tekj-
ur og eignir o.s.frv. Sé þessum
skýrslum ekki réttilega haldið til
skila getur það haft alvarlegar af-
leiðingar, t.d. varðar brestur á
skilum virðisaukaskattsskýrslu
sektum og fangelsi og sé skatt-
framtal ekki réttilega útfyllt getur
það m.a. leitt til þess að skattá-
kvörðun verði tekin upp 6 ár aftur
tímann með álagi.
Tekið skal fram að það er ekki á
færi allra að sjá fram úr þeim
frumskógi sem er lýst hér að fram-
an. Til þess að rata vandkvæða-
laust í gegnum völundarhús
skattsins þurfa framkvæmdamenn
gjarnan að leita til sérfræðinga úr
hópi lögmanna eða endurskoð-
enda. Sú þjónusta er dýr. Það er
því augljóst að sú hindran sem
Reimar
Pétursson