Morgunblaðið - 15.06.1999, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 15. JÚNÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Formaður Félags fasteignasala gagnrýnir Ibúðalánasjóð
Afgreiðslutími um-
sókna 5-6 vikur
FIMM til sex vikur líða frá því að
fasteignakaupendur senda mál til af-
greiðslu hjá viðskiptabanka uns
meðferð máls lýkur hjá Ibúðalána-
sjóði, að sögn Guðrúnar Arnadóttur,
formanns Félags fasteignasala. Ein-
staka sinnum tekur afgreiðslan átta
vikur. Hún segir að aldrei hafi tekist
að standa við þau fyrirheit, sem gef-
in voru þegar Ibúðalánasjóður tók til
stai-fa, að afgreiðslutími yrði nokkrir
dagar. ,Ástandið núna er jafnslæmt
og það var í janúar og febníar,“ seg-
ir Guðrún.
Úr 10-14 dögum í 5-6 vikur
Guðrún segir að tafir á afgreiðslu
stafi sumpart af því að bankarnir séu
lengi að vinna úr gögnum kaupenda
en fyrst og fremst hafi skipulagning
bnigðist við kerfisbreytinguna.
Fyrir kerfisbreytingu úr hús-
bréfakerfmu fóru fasteignasalar með
gögn frá kaupendum í Húsnæðis-
stofnun og þar lauk meðferð um-
sókna á 10-14 dögum, að sögn Guð-
rúnar. Nú gegna fasteignasalar ekki
lengur hlutverki í ferlinu og Guðrún
segir erfitt fyrir þá og kaupendur að
fá upplýsingar um stöðu mála og af-
greiðslu umsókna.
Gangur mála er þannig nú að eftir
að gert er tilboð með fyrirvara um
samþykki Ibúðalánasjóðs fer vænt-
anlegur kaupandi fasteignar í við-
skiptabanka sinn með gögn um fjár-
hag sinn og efnahag og upplýsingar
frá fasteignasölunni er varða eign-
ina.
Að sögn Guðnínar var meiningin
við kerfisbreytinguna sú að þjónustu-
fulltrúar bankanna yfirfæru gögnin
og sendu Ibúðalánasjóði nánast sam-
dægurs þannig að skuldabréf gæti
verið tilbúið daginn eftir eða innan
örfárra daga. Raunin hefur orðið sú
að bankamir hafa tekið upp miðlæga
vinnslu, þ.e. tekið er við gögnum í úti-
búi en þeim síðan safnað saman á
einn stað innan bankans til úrvinnslu.
Stundum vantar gögn frá kaupendum
en þá getur liðið langur tími án þess
að kallað sé eftir þeim, segir hún.
Venjulega líða svo 2-3 vikur, segir
Guðrún, áður en afgreiðslu bankanna
lýkur ogþá líða um það bil 3 vikur áð-
ur en Ibúðalánasjóður hefur lokið
sinni meðferð á málinu. Hún segir að
það hafi m.a. valdið töfum í samskipt>
um bankanna og íbúðalánasjóðs að
vandræði hafi komið upp í sambandi
við hugbúnað. Eftir að stofnunin tók
til starfa kom í ljós að tölvukerfi
hennar annaði ekki afgi’eiðslu um-
sókna en ný móðurtölva var tekin í
notkun fyrir nokkrum dögum.
Guðrún segir að einstaka sinnum
hafi tekist að koma málum í gegn á
skemmri tíma og þá hafi klíkuskapur
valdið því. Það dugi þó ekki til að
fiýta afgreiðslunni því að við sölu sé
oftast um að ræða keðju þar sem af-
greiðsla fjölmargra atriða þurfi að
liggja fyrir samtímis.
Seljendur setja stólinn
fyrir dyrnar
Mikil sala hefur verið á fasteigna-
markaði undanfarna mánuði og Guð-
rún segir að borið hafi á því að
ástandið hjá íbúðalánasjóði hafi haft
þau áhrif, þegar um eftirsóttustu
eignirnar er að ræða, að seljandi
setji kaupanda stólinn fyrir dyrnar;
veiti tveggja til þriggja daga frest til
að taka lán annars staðar, t.d. hjá
Landsbankanum, með 0,5% hærri
vöxtum, annars fái hann ekki eign-
ina. Það kalli einnig á það að kaup-
andi taki viðbótarlán til að gi-eiða
seljanda það yfirverð sem hann hefði
að öðrum kosti fengið með sölu hús-
bréfa.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Krakkar úr Haga- og Hlíðaskóla hvfla sig í Oskjuhlíðinni.
Vinnuskólinn tekur
til í Öskjuhlíðinni
TVEIR hópar á vegum Vinnu-
skóla Reykjavíkurborgar vinna
nú hörðum höndum að því að
hreinsa út úr skógarreitum í
Oskjuhlíðinni. Að sögn Bjöms
Júlíussonar, umsjónarmanns
hjá garðyrkjudeild, eru krakk-
arnir að hreinsa burt það sem
grisjað var í vetur. Ekki hefur
verið grisjað á þessu svæði í
tvö eða þrjú ár og telur Björn
að um hálfs mánaðar verk
verði að ræða hjá krökkunum.
Að sögn Bjarna er borginni
skipt upp í svæði og eitthvað
grisjað á hveiju ári.
Þyrla Landhelgisgæslunnar sækir
spænskan sjómann
Kallið barst
eftir ýmsum
krókaleiðum
Héraðsdómur um kirkjujörðina Kálfaljörn á Vatnsleysuströnd
Kröfu um erfðaábúð eða
lífstíðarábúð var hafnað
ÞYRLA Landhelgisgæslunnar, TF-
LÍF, fór í fyrrakvöld í 510 sjómflna
sjúkraflug er hún sótti spænskan
skipverja, sem þjáðist af innvortis
blæðingum, í togarann Moradina,
sem staddur var suður af Islandi.
Að sögn Landhelgisgæslunnar
barst henni kallið um skipverjann
eftir ýmsum krókaleiðum. Moradina
mun fyrst hafa sett sig í samband við
björgunarmiðstöð í Madrid, sem aft-
ur ræddi við björgunarstöðina Kin-
loss í Skotlandi, enda skipið statt á
svæði þar sem Bretar sjá venjulega
um björgun. Þar á bæ munu menn
hins vegar ekki hafa treyst sér til að
taka að sér verkefnið þar sem um of
langt flug var að ræða fyrir þyrlur
þeirra. Var því leitað til varnarliðsins
í Keflavík, en ekki Landhelgisgæsl-
unnar eins og mun vera venjan þeg-
ar mál sem þetta kemur upp. Varn-
arliðið gat þó ekki sinnt kallinu þar
sem eldsneytisvél þess er ekki til
taks og gerði því Landhelgisgæsl-
unni viðvart.
Samkvæmt upplýsingum frá
Landhelgisgæslunni fór TF-LÍF í
loftið kl 18.57. Naut hún aðstoðar
breskrar Nimrod-flugvélar sem send
var frá björgunarstöðinni í Kinloss.
Gekk flugið að óskum og sjúklingur-
inn mun hafa verið kominn um borð í
þyrluna kl. 21.50 og komist undir
læknishendur á Islandi um tveimur
klukkustundum síðar. Hafði TF-LÍF
þá verið á lofti í um fimm klukku-
stundir og lagt að baki um 510 sjó-
mflur, svo sem fyrr segir.
Að lokum má geta þess að sigmað-
urinn í þessu sjúkraflugi er spænsku-
mælandi og greiddi það, að sögn
Landhelgisgæslunnar, mjög fyrir
samskiptum við skipverja á vettvangi.
HÉRAÐSDÓMUR Reykjaness hef-
ur sýknað íslenska ríkið og Vatns-
leysustrandarhrepp af kröfum Her-
dísar Erlendsdóttur á Kálfatjöm í
Vatnleysustrandarhreppi, en hún
höfðaði málið til að fá viðurkenndan
rétt sinn til erfðaábúðar á jörðinni,
eða til lífstíðarábúðar þar.
Herdís, sem er á 82. aldursári,
vísaði m.a. til þess að hún hefði búið
á kirkjujörðinni Kálfatjörn frá
þriggja ára aldri, verið þar bústýra
föður síns frá 1955 til 1971 og bú-
stýra Gunnars bróður síns frá 1971
til andláts hans 1995. Hún kvaðst
hafa verið blekkt til að skrifa undir
leigusamning um lífstíðarábúð, í
framhaldi af því að Golfklúbbur
Vatnsleysu óskaði eftir að leigja
jörðina.
Landbúnaðarráðuneytið gerði
leigusamning til lífstíðar við Herdísi
í maí 1997, með fyrirvara um sam-
þykki hreppsnefndar og jarða-
nefndar. Jarðanefnd samþykkti
hann, en hreppsnefndin ekki, og vís-
aði hún m.a. til þess að hafist hefði
uppbygging golfvallar á jörðinni.
Þegar afstaða hreppsnefndar lá
fyrir útbjó ráðuneytið viðauka við
leigusamninginn. Þar segir að jörð-
FRÁ og með deginum í dag geta ein-
ungis áskrifendur lesið greinai- í
heild sinni innan Gagnasafnsins og
Blaðs dagsins á Netinu. Öllum er
hins vegar heimilt að leita eftir efni
eða skoða greinar. Þeir hafa þó ein-
ungis aðgang að upphafi þeirra. Nú-
verandi áskrifendum, sem greiða
fyrir þjónustuna, nægir að skrá sig
inn með nafni og lykilorði. Að öðru
leyti gengur skráning fyrir sig með
eftirfarandi hætti: Notendur sem
skráðu sig inn meðan á kynningu
stóð geta áfram notað það nafn og
lykilorð sem þeir völdu í upphafi.
Þegar þeir smella á hnappinn Meira
verður þeim boðin áskrift. Hægt er
að velja á milli áskriftar að gagna-
in sé leigð Herdísi á meðan hún hafi
búsetu þar meginhluta ársins, en
hún skuldbindi sig til að heimila
golfklúbbnum afnot af svokölluðu
norðurtúni Kálfatjamar, sam-
kvæmt samkomulagi. Þennan við-
auka undirritaði Herdís í byrjun
október 1997 og landbúnaðarráð-
herra 15. október 1997. Hrepps-
nefndin samþykkti samninginn ekki
þannig breyttan.
Herdís taldi undirritun ráðherra
á samninginn jafngilda úrskurði um
ábúðarrétt hennar, en af hálfu ráðu-
neytis og hrepps var litið svo á að
samningurinn hefði ekki tekið gildi.
Ráðuneytið leigði hreppnum hluta
Kólfatjarnar í maí 1998.
í júní á síðasta ári afturkallaði
Herdís undirskrift sína á leigu-
samninginn og krafðist erfðaábúð-
ar. í dómsmálinu laut varakrafa
hennar að lífstíðarábúð.
Ráðuneytið hafnaði því að Herdís
ætti kröfu á erfðaábúð samkvæmt
ábúðarlögum og kröfu um lífstíðará-
búð hafnaði ráðuneytið með vísan til
þeirra ákvæða laganna sem ná til
erfðaréttar milli hjóna og ábúðar-
tíma á jörð. Loks sagði ríkið þrauta-
kröfu Herdísar, um lífstíðarábúð
safni, Blaði dagsins eða að kaupa
greinar í smósölu.
Nýir áskrifendur geta smellt á
hnappinn Viltu kaupa aðgang? sem er
til hægri á síðunni. Þar er einnig hægt
að kaupa greinar í lausasölu. Þeir sem
þegar hafa keypt greinar í lausasölu
og vilja kaupa fleiri smella á hnappinn
Kaupa fleiri greinar í lausasölu.
Allar frekari upplýsingar um verð
og virkni má lesa með því að smella á
hnappinn Spurt og svarað. Allar
greiðslur eru inntar af hendi með
greiðslukortum. Morgunblaðið
ábyrgist örugg viðskipti með kortum
á Netinu. Fréttavefurinn mbl.is er
eftir sem áður öllum opinn án endur-
gjalds.
samkvæmt leigusamningum frá því
í maí 1997, vægt sagt illskiljanlega,
þar sem krafa væri byggð á samn-
ingi sem stefnandi lýsti sig jafn-
framt óbundna af.
Ekki erfðaábúðarréttur
í niðurstöðu héraðsdómara,
Gunnars Aðalsteinssonar, segir að
Kálfatjöm sé kirkjujörð og íslenska
ríkið þinglýstur eigandi jarðarinn-
ar.
„Samkvæmt 1.-9. tl. 37. gr. ábúð-
arlaga erfist ábúðarréttur eingöngu
milli hjóna og til barna þeirra og
kjörbarna í beinan legg. Erfðaábúð-
arréttur getur því aðeins gengið til
systkina eða annarra erfingja ef
erfingi ábúðarréttar deyr barnlaus
innan 10 ára frá því að hann tók við
ábýli sínu, sbr. 8. tl. 37. gr. laganna.
Svo var ekki í tilviki stefnanda.
Verður því talið að stefnandi eigi
ekki rétt til erfðaábúðar á jörðinni,“
segir í niðurstöðum.
Dómarinn segir, að ákvæði laga
um ábúðarerfðarétt milli hjóna geti
ekki átt við um tilvik Herdísar og
dómari felst ekki heldur á að undir-
skrift ráðherra hafí verið ígildi
stjórnsýsluúrskurðar.
Rigning
17. júní?
MIKLAR líkur em á rigningu
víðast hvar um landið á þjóðhá-
tíðardaginn 17. júní, en þó einna
minnstai- suðaustanlands, sam-
kvæmt upplýsingum frá Veður-
stofu. Ibúar þar gætu átt von á
skaplegu veðri með allt að
10-12 stiga hita. Annars liti út
fyrir minnkandi norðaustanátt.
Framan af deginum yrði rign-
ing á Norður- og Austurlandi
en síðan stytti upp. Það myndi
síðan snúast til sunnanáttar
með rigningú sunnan- og vest-
anlands einhvern tímann þegar
liði á daginn. Búist er við 6-12
stiga hita og að hlýjast verði
sunnanlands.
Þjónusta númer eitt!
Til sölu BMW 5251, árgerð
1992, ekinn 77.000 km.
4 dyra, álfelgur, topplúga,
200 hestöfl, sjálfskiptur.
Ásett verð kr. 1.730.000.
Nánari upplýs. hjá Bílaþingi
Heklu í síma 569 5500.
Opnunartimi: Mánud. - föstud. kl. 9-18
laugardagar kl. I2-I6
BÍLAÞINGÍEKLU
A/wwc-r e-ifi í noiv^vryi Mwmf
Laugavegi 174,105 Reykjavík. simi 569-5500
v/wv/.bilathing.is • www.bilsifhing.is ■ www.bilathing.is
Gagnasafnið og Blað
dagsins í áskrift