Morgunblaðið - 17.06.1999, Qupperneq 8

8 FIMMTUDAGUR 17. JÚNÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Formaður Ibúasamtakanna á Þingeyri bungoröur:
Hátt í hundrað
manns á förum
„ÞAÐ eru víðar hreinsanir en í Kosovo, Mr. Solana. Það er líka verið
að hrekja okkur að heiman.“
Mokveiði í Þórisvatni
VEIÐI hófst í Þórisvatni um síðustu
helgi, sex stangir voru þar á ferð og
án nokkurs vafa fór þar fram mesta
mokveiðin á þeirri stangaveiðivertíð
sem nú er nýlega hafin. „Þeir fengu
225 urriða á einum og hálfum sólar-
hring og sögðust varla hafa lent í
öðru eins. Þetta var allt vænn fiskur,
mest 3 til 5 pund og þeir stærstu 7
punda. Þetta veiddu menn jöfnum
höndum á makríl og spón,“ sagði Ey-
mundur Gunnarsson í hálendismið-
stöðinni Hrauneyjum í samtali við
Morgunblaðið. Miklar seiðaslepping-
ar í Þórisvatn síðustu árin hafa aug-
ljóslega borið árangur.
Eymundur er með veiðileyfi í Þóris-
vatni á sinni könnu og enn fremur
Köldukvísl sem rennur skammt frá
Hrauneyjum og sameinast Tungná.
„Hér eru þrjátíu karlar í fæði og þeir
eru stundum að skreppa í Köldukvísl
á kvöldin eftir vinnu. Taka þá oft 2-3
bleikjur. Þetta eru fjallableikjur og
mjög vænar. Sú stærsta sem ég hef
séð í sumar var tæplega 8 punda.
Þeir hafa verið að nota makríl og
spón á bleikjuna ekki síður en á ur-
riðann,“ sagði Eymundur.
Nú eru komnir milli 150 og 160
laxar úr Norðurá. Veiðin er mjög
sveiflukennd og fer eftir ástandi ár-
innar, sem hefur verið óstöðugt. Síð-
asta holl fékk 30 laxa og gat þó ekki
veitt í heilan dag vegna vatnavaxta.
Hollið sem nú er við veiðar hafði að-
eins 5 laxa eftir fyrsta daginn og á
dögunum var holl í ánni sem fékk að-
eins 12 laxa á þremur dögum.
ÆlasCopcc
Upplýsingatækni og umhverfismál
Markáætlun
styrkir þverfag-
legar rannsóknir
Vilhjálmur Lúðvíksson
MORGUN, fóstu-
daginn 18. júní,
verður fyrstu
styrkveitingum úthlutað
samkvæmt markáætlun
Rannsóknarráðs Islands
um upplýsingatækni og
umhverfismál. Vilhjálmur
Lúðvíksson er fram-
kvæmdastjóri RANNÍS.
„Markáætlunin var
undirbúin í samráði við
menntamálaráðherra til
að tengja betur stefnu
vísinda og tækni við
stefnu ríkisstjórnarinnar
á sviði upplýsingatækni
og umhverfismála. Veita
átti fé í verkefni sem
sameinuðu krafta opin-
berra stofnana og fyrir-
tækja í verkefnum þar
sem stefnt er að fyrir-
fram ákveðnum markmiðum.“
Vilhjálmur segir að með þessu
sé verið að auka fé til rannsókna
og gerð tilraun til að auka skil-
virkni rannsókna.
-Til hve langs tíma gildir
áætlunin og hversu miklir fjár-
munir verða lagðir íhana?
„Aætlunin er til sex ára en
byrjað er með hana til tveggja
ára. Tvö hundruð milljónir fara í
hana þessi fyrstu tvö ár og síðan
380 milljónir í fjögur ár þar á
eftir.“
- Er úthlutun markáætlunar-
innar frábrugðin úthlutun úr
reglulegum sjóðum Rannsókn-
arráðs, þ.e. Tæknisjóði og Vís-
indasjóði?
„Já, að ýmsu leyti. I fyrsta
lagi eru markmiðin ákveðin fyr-
irfram og á hvaða sviðum verk-
efnin eigi að vera. Þá er fjár-
hagsrammi settur um hvert svið
en það hefur ekki verið gert
hingað til. Markáætlunin setur
líka ákveðnari skilyrði um
hvemig skuli staðið að verki og
hún er byggð meira á þverfag-
legri samvinnu en almennt ger-
ist við úthlutanir úr Tæknisjóði
og Vísindasjóði. Þá er í marká-
ætluninni sérstök áhersla lögð á
að veita nokkra stóra styrki,
stærri en fjórar milljónir króna,
til sérlega áhugaverðra verk-
efna.“
- Hversu margar umsóknir
bárust íáætlunina?
„Ferlið var í tveimur hlutum.
Við buðum umsækjendum fyrst
upp á að skila forumsókn, mán-
uði fyrir endanlegan umsóknar-
fi"est. Þá fengum við alls 235 um-
sóknir. Við mátum þær og gáf-
um síðan umsækjendum um-
sagnir og áttum fundi
með þeim. Margar
umsóknir voru í kjöl-
farið sameinaðar og
endanlega bárust okk-
ur um 140 umsóknir.“
Vilhjálmur segist bú-
ast við að styrkimir
verði að meðaltali
hærri en þeir styrkir sem veittir
hafa verið úr Tæknisjóði og Vís-
indasjóði.
- Komu fram ný verkefni eða
er um að ræða sömu verkefni og
hafa sótt um styrki hjá Tækni-
sjóði og Vísindasjóði?
„Þetta er ný samsetning og
margir nýir sem sækja um
styrk, bæði stofnanir og fyrir-
tæki. Það er einnig meira um
samvinnu milli stofnana og fyrir-
tækja.“
Vilhjálmur segir hugmyndirn-
►Vilhjálmur Lúðvíksson er
fæddur 4. apríl árið 1940.
Hann lauk prófi í efnaverk-
fræði frá Háskólanum í
Kansas árið 1964 og doktors-
gráðu í efnaverkfræði frá
Wisconsin-háskóla árið 1968.
Villyálmur var verkefnis-
sljóri hjá Rannsóknarráði rík-
isins frá 1968-1972, ráðgjafi
hjá iðnaðarráðuneytinu frá
1972-1976 og sjálfstæður ráð-
gjafi frá 1976-1978.
Hann var framkvæmda-
sljóri Rannsóknarráðs ríkis-
ins frá árinu 1978 til 1994 er
stofnunni var breytt í Rann-
sóknarráð íslands. Vilhjálmur
hefur verið framkvæmda-
stjóri RANNIS síðan.
Eiginkona hans er Áslaug
Sverrisdóttir safnvörður á
Árbæjarsafni og eiga þau
tvær dætur.
ar líka vera stærri en áður og
verkefnin framsækin. „Við feng-
um til dæmis fjölda hugmynda
um öfluga gagnabanka, um ís-
lenska menningu og íslenska
náttúru.
Markáætlunin býður upp á
þann möguleika að setja í heild-
arsamhengi dreifðar rannsóknir
sem unnið hefur verið að yfir
lengri tíma. Með þeim hætti má
fá heildstæðari svör við ýmsum
spurningum sem einstakar og
afmarkaðar rannsóknir hafa
ekki svarað.“
Mun RANNÍS beita sér fyrir
markáætlunum á öðrum svið-
um?
„Við erum að leggja drög að
því að geta sett kraft í
langtímarannsóknir á
afmörkuðum sviðum
og munum leggja til-
lögur fyrir ríkis-
stjórnina á komandi
misserum um það.“
Þá segir Vilhjálmur
að verið sé að gera út-
tekt á stöðu grunnrannsókna á
íslandi og gert er ráð fyrir að
úttektinni ljúki í haust.
Hvernig standa íslendingar sig
miðað við aðrar þjóðir í að fjár-
magna rannsóknir og þróun?
„Við stöndum okkur mjög vel.
Eg sé æ fleiri merki þess að ís-
lenskt vísindasamfélag hefur
eflst á undanfórnum árum og ís-
lenskir vísindamenn þykja eftir-
sóknarverðir samstarfsaðilar í
alþjóðlegum samstarfsverkefn-
um.“
íslenskir
vísindamenn
þykja eftir-
sóknarverðir
samstarfs-
aðilar