Morgunblaðið - 17.06.1999, Qupperneq 72

MORGUNBLAÐIÐ
72 FIMMTUDAGUR 17. JÚNÍ 1999
FÓLK í FRÉTTUM
JEREMY Irons og Dominique Swain í Lolitu.
KYNFERÐISLEGT samband miðaldra manns og 14 ára stúlku.
Stúlkan sem fékk heiminn
til að ganga af göflunum
STELPUTUÐRA með skrækan
málróm sem talar með leiftur-
hraða situr gegnt blaðamanni;
hún er ofurhress, vinaleg og alsæl
með að vera miðdepill heimsins. Af
deilunum sem sköpuðust af
frumraun hennar á hvíta tjaldinu,
Lolitu, mætti halda að hún væri
einmitt það sem heimurinn snýst um.
Leikstjórinn Adrian Lyne hafði
áður hneykslað með myndum á borð
við 91/2 viku en þær deilur komust
ekki í hálfkvisti við þær sem sköpuð-
ust um Lolitu. Hún fékkst ekki
frumsýnd fyrr en rúmum tveimur
árum eftir að hún var gerð og það
var á Spáni. Dreifingarfyrirtæki í
Bandaríkjunum vildu ekkert með
hana hafa og það er ekki fyrr en nú,
fjórum árum eftir að hún var frum-
sýnd, að hún er tekin til sýninga
hérlendis.
Það sem fór helst fyrir brjóstið á
siðgæðispostulum var samband
stúlkunnar Lolitu, sem leikin var af
Swain, við miðaldra mann sem leik-
inn var af Jeremy Irons. Ekki bætti
úr skák að það var afar kynferðis-
legt og snerist um þráhyggju
mannsins sem var ástfanginn af litlu
hnátunni. Töldu margir að myndin
ýtti undir barnavændi og telja enn.
Það er erfitt að ímynda sér að sú
stúlka sem situr fyrir framan blaða-
mann, lætur dæluna ganga og rang-
hvolfir augunum kæruleysislega,
hafi spilað stóra rullu í þessu upp-
þoti. Til að byrja með leikur blaða-
_>mapni forvitni á að vita hvað olli því
að hana langaði til að leggja leiklist-
ina fyrir sig.
„Eg hef haft áhuga á leiklist síðan
ég var lítil stelpa,“ segir hún. „Ég
leit upp til kvikmyndastjarna sem
mér fundust vera sérstaklega faUeg-
ar eða með mikla útgeislun. Mig
langaði alltaf tU að leika en hélt svo
sem aldrei að ég ætti eftir að ná því
markmiði. Enda hafði ég kynnst
harkinu sem því fylgdi í gegnum vini
mína sem reyndu að feta sömu
braut. Ég hugsaði því ekkert alvar-
lega út í þetta, taldi bara að þetta
gæti verið skemmtilegt.
En þar kom að ég varð mér úti
um umboðsmann og fór í leikprufur.
Mér var hafnað æ ofan í æ þar til
pabbi ákvað að hann hefði annað og
betra við tímann að gera en að
skutla mér í leikprufur. Þá heyrði ég
af Lolitu og umboðsmaðurinn fór
með mynd af mér tii framleiðend-
anna. Þeir sögðu: „Já, hún er sæt.“
Svo þeir létu mig gera myndband og
ég sendi það til þeirra og þeir sögðu:
„0, vá!“ Og þeir sendu mér 40 blað-
síður af texta sem ég átti að fara
með í leikprufu og fimm dögum síð-
ar var ég ráðin sem Lolita.“
Leikferill þinn fór ekki beint
hljótt uf stað.
„Ó nei,“ svarar hún. „Núna ætla
myndin var ekki tekin til sýninga.
Fólk spyr mig: „Af hverju, hvað
gerðirðu eiginlega?" Málið er að ég
gerði ekki neitt heldur staðgengill
minn, sem sést nakin í einu atriði
með daufri birtu. Það duttu mörg
nektaratriði út á klippiborðinu og
áherslan varð meiri á kynórana í
huganum á Humbert Humbert.“
Hver er afstaða þín til myndarinn-
ar?
„Ég er hlynnt myndinni siðferði-
lega,“ svarar hún. „Að mínum dómi
sendir hún ekki slæm skilaboð. Þar
sem Humbert Humbert er ekki
skrímsli í myndinni og maður getur
skilið hann þá myndi barnaníðingur
sem horfði á myndina aðeins hugsa
með sér: „Þetta er ástæðan fyrir
því að ég er fastur í þessu fari.“
Það fór á endanum illa fyrh- hon-
um og menn hljóta að sjá af
samhenginu að samband af þessu
tagi er dauðadæmt og ég held að
það sé gott fyrir fólk að gera sér
grein fyrir því.“
Ertu kannski búin að fá nóg af
þessum umræðum eftir fjögur ár?
„Nei,“ svarar hún. „Það var við
þessu að búast. Ég talaði mikið um
þetta á sínum tíma og hef rætt þetta
mikið síðan og man varla hver af-
staða mín var í raun þegar ég lék
hlutverkið. Ég skil vel af hverju fólk
um þetta en þegar vinir mínir
p á þessu umræðuefni þá
svara ég: „Humm, ég lék í þessu íyrir
svo löngu að ég man þetta ekki leng-
ur.“
Vandamálin sem Lolita glímir við
eru líklega frábrugðin þínum en þau
eru engu síður bundin við þinn ald-
urshóp.
VISSULEGA,“ segir hún. „Ég
hugsa að ég gæti ennþá leikið
Lolitu eða stelpu með hennar
útlit þar sem ég gerði það fyrir
nokkrum mánuðum. En með aukn-
um þroska verður þetta erfiðara því
ég reyni að leika aldrei, heldur koma
fram undir vissum kringumstæðum
sem ég er látin bregðast við. Þar
sem ég er ekki lengur á þessu róli
ætti ég erfiðara með að setja mig í
hennar spor - það yrði meira leikur
og ekki eins gott.“
Hvar værirðu ef þú hefðir ekki
fengið hlutverk Loiitu?
„Að mínum dómi er þetta virki-
lega góð mynd og ég er spennt yfir
því að fólk í sumum löndum fái að
• horfa á hana,“ svarar hún. „En ég
get ekki ímyndað mér hvernig lífi
ég hefði lifað ef ég hefði ekki
fengið hlutverkið. Mér finnst bara
gott að ég fékk þetta tækifæri. A
þeim tímapunkti var ég dálítið
ráðvillt, að sama skapi montin og
fór örugglega mjög í taugarnar
á mörgum og það er gott að
mér tókst að nýta það í myndinni.
Það var líklega eina leiðin til að fá
Ekki er hægt að segja annað en að leik-
ferill Dominique Swain hafí byrjað með
látum. Hún lék í myndinni Lolitu sem fór
fyrir brjóstið á siðgæðispostulum víða um
heim, Pétur Blöndal hitti hana í Cannes og
talaði við hana um myndina sem nú loks
hefur verið tekin til sýninga hérlendis
eftir fjögurra ára bið.
ég ..." segir hún, grípur fram í fyrir
sjálfri sér og segir: „Nei,yiei, nei.“
Svo heldur hún áfram: „Ég ætlaði að
segja að héðan í frá ætlaði ég að
forðast umdeildar myndir af þessu
tagi en þetta er svo frábært verkefni
að ég myndi aldrei reyna að endur-
hugsa það; á þessum tíma hafði ég
heldur ekki leikið í neinu og hafði
ekki úr mörgu að velja.“
Kvikmyndin var gerð fyrir fjórum
árum og enn er verið að frumsýna
hana sums staðar, annars staðar
hefur hún jafnvel ekki verið tekin til
sýninga. Pannig að myndin virðist
ætla að verða langlíf.
JA, það er dálítið skrýtið að
kvikmyndahús séu enn að
frumsýna myndina því ég er
búin að fjarlægjast hana. En ég býst
samt við að þetta sé af hinu góða og
ég er himinlifandi yfir því að hún er
þó sýnd einhvers staðar í kvik-
myndahúsum."
Áttaðirðu þig á því þegar þú lékst
í myndinni að hún ætti eftir að fara
yfir strikið?
„Ég gerði mér fullkomlega grein
fyrir því,“ segir hún glaðlega. „Ég
vissi að fólk átti eftir að hneykslast á
viðfangsefninu enda hafði skáldsag-
an [eftir Vladimir Nabokov] valdið
deilum og ekki síður kvikmyndin
[undir leikstjórn Stanleys Kubricks]
á sjöunda áratugnum."
Voru tilboðin sem þú fékkst í
framhaldinu eitthvað í líkingu við
Lolitu?
„Já,“ svarar hún. „Mér bárust
mörg tilboð þar sem ég átti að leika
persónu í anda Loiitu. „Ef þau eru
að hluta til eins og Lolita íhuga ég
þau en ef þau sýna kynferðislegu
hliðina á Lolitu sem endurspeglast í
handritinu mun ég ekki taka þau að
mér vegna þess að ég hef þegar sett
mig í þann flokk. Trúðu mér, hvert
einasta handrit sem er skrifað í
þessum dúr endar á stigapallinum
hjá mér. Það er eins og allir hugsi
með sér: „Ó, Dominique Swain væri
tilvalin í þetta hlutverk.",, Hún svar-
ar sjálfri sér: „Er það virkilega, takk
fyrir en nei samt.“
Svo er það vandamálið við að
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
DOMINIQUE Swain.
hrós fyrir það.“
Síðan myndin var gerð ert þú far-
in aftur úr miðaldra mönnum yfír í
stráka. Líturðu með öðrum augum á
strákamálin eftir þetta?
STRÁKAR eru ennþá ráðgáta
fyrir mér, þeir eru allir mjög
frábrugðnir okkur, ég ...“ segii-
hún, hættir í miðju kafi og hlær. „Ég
held reyndar að það sé mjög auðvelt
að skilja stráka. Ég á kærasta sem
er hreint ótrúlegm-,“ segir hún með
hrifningu. „En annars hef ég ekki
farið oft á stefnumót eða kynnst
strákum á þvi stigi.“
Ef við vindum okkur að annarri
mynd. Er grúppían Andrea Marr í
myndinni „Girl“ fómarlamb að þínu
mati eða bara ákveðin stúlka sem
veit hvað hún vill?
„Hún virðist alltaf halda að hún
viti hvað hún vilji og ég býst við að
hún sé álíka ákveðin og við öll. Sjálf
held ég alltaf að ég viti hvað ég er að
gera og svo þegar ég lít til baka
hugsa ég með mér: „Hvað var ég að
spá?“ En ég held að hún sé fómar-
lamb sjálfrar sín. Hún heldur að hún
sé ekki sterkur karakter en svo ger-
ir hún sér grein fyrir því að fyrst
öðrum fínnst hún vera það þá er hún
orðin það í raun. I lok myndarinnar
er ég á því að hún hafi lært ýmislegt
en það kom ekki af sjálfu sér.“
Hvernig varstu búin undir að
leika í Lolitu? Mér skilst aðþað séu
kennarar á tökustað sem fari með
unga leikara ígegnum það ferli?
„Já, mér fannst þeir jafnvel of
strangir við mig,“ svarar Swain og
hlær. „Við tökur á Lolitu vildu þeir
ekki nota orðið kynlíf við mig. Þeir
sögðu bara: „Jæja, veist þú hvað hún
á að vera að gera?“ Ég svaraði: „Já,
ég hef nokkuð góða hugmynd um
það.“ Og þeir sögðu: „Jæja þá, við
ætlum að setja þennan kodda á lær-
ið á honum og það er alveg eins og
hann sé í náttfótum. Svo þú þarft
ekki að hafa neinar áhyggjur.“ Svo
þeir komu fram við mig eins og
krakka, jafnvel um of, bara til að
gæta þess að mér yrði ekki spillt.“
Er nokkuð búið að spilla þér? spyr
blaðamaður stríðnislega.
„Nei, það held ég ekki,“ svarar
hún og hlær. „Ég veit ekki hvort ég
myndi viðurkenna það ef svo væri.“
Það eru fjölmargar síður með
myndum af þér á Netinu. Hefurðu
skoðað þær?
NEI, pabbi gerir það,“ svarar
hún sposk á svip. „Hann er
með þetta alveg á hreinu,
kemur til mín og segir: „Þú kemur
fyrir á 53 þúsund vefsíðum á Net-
inu.“ Og ég segi bara: „Nú jæja, og
af hverju ætli það sé?“
Hvaða viðbrögð hefurðu fengið frá
aðdáendum þínum?
,]Ég hef fengið bónorð og sitthvað
fleira. Þegar ég glugga í gegnum
þessi bréf heima hjá mér á tölvunni
þá hugsa ég gjarnan með mér að það
sé eins gott að svara þeim fyrst þeim
líkar svona vel við mig. Ég er auðvit-
að dálítið upp með mér af þessu.“
I myndinni „Face Off“ lékstu á
móti John Travolta. Hvernig tilfínn-
ing var það?
„Ég hef dáðst að honum síðan
hann lék í Grease,“ svarar hún og
ljómar í framan. „Ég og vinir mínir
horfðum oft á hann þegar við vorum
tíu ára og hann var algjör stór-
stjama. Af þeim sökum kynntist ég
honum ekki svo vel því ég fékk hálf-
gerða ofbirtu í augun þegar ég sá
hann á tökustaðnum.“
Hafði hann stærra búningsher-
bergi en þú?
„Jahá,“ segir hún og skellir upp
úr. „En hann réði því hvaða veislu-
þjónusta sæi okkur fyrir mat og við
fengum því sama mat og hann, það
var ekki slæmt.“
Þú hittir iíka Leonardo DiCaprio.
Hvernig líkaðiþér viðhann?
„Það er ekki eins og ég hafi fallið í
stafi,“ svarar hún og glottir. „Hann
á að vera eins frægur og Elvis var á
sínum tíma. En mér finnst hann að-
allega góður leikari ... og svolítið
sætur.“