Morgunblaðið - 20.06.1999, Blaðsíða 8

8 SUNNUDAGUR 20. JÚNÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Kannveig Guðmundsdóttir um
húsnæðismál Samfylkingarinnar
íllíl'iiwiiíííii:!'!]!!!'!!
iíi liiji:'11j i 'i 11111•! I; íiii,1
mms!'""'
Eb ) G-AÚU/nÍC^ '
„GÆTTU tungu þinnar, kona, þú ert að tala við fornkappa hina mestu en ekki
venjulegar framsóknarbullur.“
Ríkið endurgreiði 6,9 m.kr. skatt
HÆSTIRÉTTUR hefur dæmt ís-
lenska ríkið til að greiða fyrirtækinu
Boðeind 6,9 milljónir króna með
vöxtum frá 1995.
Agreiningur var milli eigenda fyr-
irtækisins og skattyfirvalda um
hvort fyrirtækið skyldi teljast sjálf-
stæður skattaðili. Mál vegna álagn-
ingar ársins 1988 var til meðferðar
hjá skattyfirvöldum og dróst að nið-
urstaða fengist til loka ársins 1994
að niðurstaða fékkst. Á meðan skil-
aði fyrirtækið inn skattframtölum
vegna áranna 1989-1992 en skatt-
stjóri lagði ekki gjöld á fyrirtækið
og tilkynnti ekki um ástæður þess
að það var ekki gert.
Hæstiréttur telur að íyrirtækið
hafi ekki getað litið á sinnuleysi
skattstjóra um að sýna framtals-
skilum þess viðbrögð sem ótvírætt
merki um að gjöld yrðu lögð á í
einu lagi þegar álitaefni um sjálf-
stæða skattaðild ársins 1988 hefðu
verið leidd til lykta eins og gert
var.
„Gat skattstjóri því ekki geymt
sér á þennan hátt með öllu að leggja
á stefnda gjöld árið 1989 og síðar í
því skjóli einu að óútkljáð væri deila
um hvort hann gæti verið sjálfstæð-
ur skattaðili," segir í dómi Hæsta-
réttar.
Ennfremur segir að þrátt fyrir
þessi álitaefni um skattaðild hafi
ekki verið á framtölunum annmark-
ar sem girt gátu fyrir að gjöld yrðu
að öllu leyti lögð á samkvæmt þeim.
Því var fallist á með fyrirtækinu að
skattstjóri hefði aðeins haft tveggja
ára frest til að endurákvarða skatt-
ana og var heimildin til endurá-
kvörðunar áranna 1989-1992 því
talin fallin niður í desember 1994.
Því var úrskurður yfirskatta-
nefndar, frá árinu 1996, sem verið
hafði tilefni dómsmálsins, felldur úr
gildi og ríkið dæmt til að greiða fyr-
irtækinu 6.909.314 krónur með vöxt-
um, auk 600 þúsund króna máls-
kostnaðar.
ÆlasCopco
Mat á arðsemi hálendissvæða
Náttúran
hefur tilfínn-
ingalegt gildi
FYRIR skömmu var
í Reykjavík haldin
ráðstefna á vegum
Umhverfisvemdarsam-
taka Islands þar sem
fjallað var um mat á arð-
semi hálendissvæða. Um-
hverfisvemdarsamtök Is-
lands voru stofnuð í janú-
ar á þessu ári með um 130
stofnfélögum. Þau eiga að
vera vettvangur fyrir alla
þá sem vilja vinna að um-
hverfismálum og vernda
þau lífsgæði sem felast í
náttúru Islands. Meðal
markmiða samtakanna er
að stuðla að endurheimt
landgæða, beita sér fyrir
því að viðkvæm svæði á
hálendinu verði sem
minnst skert á ókomnum
áram og styðja fram-
kvæmd alþjóðasamninga um
verndun umhverfis. Formaður
samtakanna er Steingrímur Her-
mannsson, fyrrverandi forsætis-
ráðherra.
- Hvað var það helsta sem fram
kom á ráðstefhunni?
,Á henni var fjallað um við-
leitni til að meta gildi hálendis-
svæða. Undanfarið hefur mikið
verið rætt um hvort hægt væri að
slá einhvers konar mati á það
sem fórnað er þegar hálendi er
lagt undir vatn, að mæla huglægt
gildi náttúrannar ekki síður en
efnislegt. Talað hefur verið um
fórnarkostnað í því sambandi.
Margir telja unnt að meta þenn-
an kostnað og var ráðstefnan
haldin til þess að kynna og ræða
þær aðferðir sem fram hafa kom-
ið sem viðleitni í þessa átt. Það
sem kom mér hvað mest á óvart
var hve langt þau sem þarna töl-
uðu era komin í að þróa aðferðir
til þess að meta fórnarkostnað-
inn. I erindi sem fulltrúi frá Um-
hverfismálastofnun Bandaríkj-
anna hélt kom fram að þar hefur
verið reynt að meta hvort það
væri þess virði að rífa niður stífl-
ur og endurheimta land. Niður-
stöður slíks mats á stíflum í Col-
umbia-ánni hafa yfírleitt orðið
þær að rétt væri að fjarlægja
mannvirkin og koma ánni sem
næst í upphaflegt ástand. Hér er
þetta að sjálfsögðu á hinn veginn,
hér þarf að meta hverjar afleið-
ingarnar verða ef byggð eru ný
raforkuver, en þetta varpar ljósi
á að víða er verið að fást við sams
konar vandamál og þau sem við
eigum við að stríða. Geir Odds-
son auðlinda- og umhverfisfræð-
ingur og Stefán Gíslason um-
hverfisskipulagsfræðingur
kynntu aðferðir sínar til þess að
meta fórnarkostnað og Sigríður
Ásgrímsdóttir, raf-
magnsverkfræðingur
og hagfræðingur,
skýrði frá tilraun sem
hún gerði í Skagafirð-
inum til að fá fram
hvað fólk vildi í raun borga fyrir
að halda svæðum ósnortnum.
Niðurstöður hennar sýndu að
fólk er tilbúið til að greiða þó
nokkra upphæð til þess. Sjálfur
væri ég tilbúinn að borga vera-
lega upphæð til þess að halda
ýmsum svæðum á hálendinu
ósnortnum. Ég hef alla tíð verið
mikið fyrir hálendið. Ég finn
hvergi slíka friðsæld og ánægju
sem þar. Reynslan sýnir enn-
fremur að fólk leitar í auknum
mæli burt úr ys og þys borgar-
innar í rólegt umhverfi. Ég las
nýlega í National Geographic, að
Steingrfmur Hermannsson
► Steingrímur Hermannsson er
fæddur í Reykjavík árið 1928.
Hann Iauk stúdentsprófi frá MR
1948 og BS-prófi í rafmagns-
verkfræði frá Illinois Institute of
Technology í Chicago 1951.
Hann lauk MS-prófi frá Cali-
fornia Institute of Technology í
Pasadena 1952.
Hann var formaður Framsókn-
arflokksins, dóms- og kirkju-
málaráðherra, landbúnaðarráð-
herra, sjávarútvegs- og sam-
gönguráðherra, utanríkisráð-
herra, forsætisráðherra og síðast
seðlabankastjóri.
Steingrímur tók þátt í stofnun
Umhverfisverndarsamtaka ís-
lands og var kjörinn formaður á
stofnfundi þeirra í janúar á
þessu ári.
Eiginkona hans er Edda Guð-
mundsdóttir.
Hægt að meta
gildi hálendis-
svæða
svæði í Bandaríkjunum sem era
mjög illa aðgengileg hafa verið
mjög mikið sótt undanfarið. Fólk
leitar þangað, ekki á bílunum sín-
um, heldur vill fá að vera með
sinn bakpoka í kyrrð og ró. Það
er mikill misskilningur að taka
ekki einnig tillit til þessara hug-
lægu verðmæta sem náttúran fel-
ur í sér.“
-Hver var helsta niðurstaða
ráðstefnunnar?
„Meginniðurstaða fundarins,
þótt ekki hefði verið gerð nein
ályktun, var að hægt er að meta
fórnarkostnað og hann ber að
taka inn í lögbundið umhverfis-
mat. Allir vora sammála um að
það væri þess virði að halda
áfram að vinna að þróun á slíkum
aðferðum og að þrýsta yrði á að
þær yrðu teknar inn í umhverfis-
mat.“
- Hvaða verkefni eru framund-
an hjá samtökunum?
Við höfum hugsað
okkur að starfa að
umhverfisverndar-
málum á mjög breið-
um vettvangi og verk-
efnin era fjölmörg.
Eitt þeirra er framtíðarskipulag
hálendisins. Við viljum einnig ein-
dregið beita okkur fyrir því að Is-
lendingar verði aðilar að Kyoto-
bókuninni. Jafnframt eru fjöl-
mörg umhverfisvemdarmál, sem
era mun almennari. Það þarf t.d.
að vinna í því að vekja Islendinga
til umhugsunar um umhverfis-
mál, ekki síst stjórnvöld, sem að
mínu mati eru allt of sofandi í
þessum efnum. íslendingar geta
orðið í fararbroddi í umhverfis-
málum í heiminum og geta með
því skapað sér virðingu annarra
þjóða og sérstöðu."