Morgunblaðið - 12.08.1999, Blaðsíða 44

Morgunblaðið - 12.08.1999, Blaðsíða 44
>44 FIMMTUDAGUR 12. ÁGÚST 1999 MORGUNBLAÐIÐ UMRÆÐAN EKKI sér fyrir endann á uppá- komum í landvinnslu. Fyrir nokkrum árum voru fiskvinnslur á Stokkseyri og Eyi’arbakka samein- aðar „til að auka hagræðingu“. Síð- an var sameinað við Þorlákshöfn. Stungið var svo út í sjókortið til ^Vestmannaeyja með „hagræð- ingu“. „Árangurinn" sem fyrrver- andi sjávarútvegsráðherra var sí- fellt að tala um virðist vera að koma fram. Eftir situr starfsfólk og þjónustufyritæki landvinnlufyr- irtækja með sín mál í uppnámi víða um land. Bolfiskvinnsla hefur tapað millj- örðum árum saman. Ekki hefur verið farið eins hroðalega með neina atvinnugrein hérlendis og bolfískvinnslu í landi. Ekki er hægt að reka slíka vinnslu með hagnaði nema fá hráefni undir markaðs- verði. Fiskvinnsla hefur streymt út á sjó. Þar er skattaafsláttur af launum og ekki þarf að vigta hrá- ' efni inn í vinnsluna. Nýting um borð skiptir engu máli nema í sér- stökum prufum fyrir Fiskistofu. Því má leggja alla áherslu á hraða í vinnslu. Rangt væri að ásaka eig- endur frystiskipa eða sjómenn fyr- ir þessar aðstæður. Fyrrverandi sjávarútvegsráðherra ber ábyrgð á þessum leikreglum. Honum var margbent á þetta allt. Honum var líka margbent á að fískur sem sendur er úr landi óunninn (gáma- fiskur) var ekkert vigtaður fyrr en • í;r!endis. Allt var vigtað vandlega til landvinnslu og í sumum tilfellum vatni og ís bætt við vegna öfga í vigtarreglugerð sem ráðherrann gaf út. Ef fiskvinnsla er at- vinnugrein ætti hún þá ekki að hafa einhvem kvóta? Stöðugleiki myndi þá frekar skap- ast í sjávarþorpum landsins. Sé fiskvinnsla hins vegar ekki at- vinnugrein væri gott að fá það skriflegt svo fólk sé ekki með fals- vonir. Kjarni málsins Aukning þorskkvóta er besta leiðin til þess að rífa landvinnslu upp úr þeim hörmungum sem hún er í. Ranghugmyndir vegna gífur- legrar verðspennu veiðiheimilda hefur verið að stórskaða sjávar- byggðir landsins. „Hagræðing" (sameining fyrirtækja) á forsend- um uppspennts verðs á þorskkvóta stenst ekki eins og dæmin í upp- hafi hafa nú sannað. Hægt er að leigja þorskkvóta á hærra verði en fæst fyrir hvert kíló eftir að það hefur verið veitt. Ríkjandi fyrir- komulag rekur stjórnendur fyrir- tækja til að haga sér samkvæmt „hagræðingu“ eða tapa eigin fé að öðrum kosti. Miskunnarleysi, upp- sagnir og kótabrask eru óbein fyr- irmæli. Sjávarþorpin eiga að bítast um kvótann eins og múkkar um lifur. Sumir prófessorar í Háskóla íslands og kennimenn í dellu- fræðum hafa svarað gagnrýni á hátt verð á þorskkvóta með því að segja; „að það sýni best hagkvæmni kvótakerfisins“. Er ekki mælirinn fullur ef prófessorar í Há- skóla Islands skilja ekki mun á hag- kvæmni og örvænt- ingu? Það er varla nokkuð nema örvænt- ing sem rekur menn til þess að leigja þorskkvóta til sin á hærra verði en meðalverð á lönd- uðum þorski. Menn eru að borga sig frá sekt (eða tugthúsvist) vegna Jxirsks sem ekki átti að veiða. Áttu þeir kannski að henda þorskinum? Afleiðingin af þeirri gífurlegu spennu sem allt of lítill þorskkvóti veldur, er m.a. sá að hent er a.m.k. 50 þúsund tonnum af þorski árlega. Skipstjóri nokkur sagði sannleikann opinberlega um brottkastið 1996. Sjávarútvegsráð- herra sagði nokkrum dögum síðar við setningu Fiskiþings, að „ís- lenskir sjómenn væru að svíkja þjóðina með því að henda fiski“. Hótaði „að taka hart á þessu" sem þýddi lögreglurannsókn á þá sem þyrðu að segja sannleikann. Hvern var ráðherrann sjálfur að svíkja með því að stjórna þessu daglega með skipulögðu aðgerðaleysi (brottkastmálinu) og aðhafast ekk- ert nema í þykjustunni? Aukum þorskveiði Nýjasta dæmi um vitlaust stofn- stærðarmat Hafrannsóknastofnun- ar á stofnstærð þorsks er að stofn- unin sagði í skýrslu sinni 1995 að þorskstofninn þá væri 580 þúsund tonn. I nýjustu skýrslu stofnunar- innar sem kom út í vor segir að stærð þorskstofnsins 1995 hafi ver- ið 773 þúsund tonn. Mismunurinn er 193 þúsund tonn eða 33% reikn- ingsskekkja. Það eru merkileg „vísindi" svona nákvæmni! Frávik- Þorskveiði Aukning þorskkvóta er besta leiðin, að mati Kristins Péturssonar, til að rífa landvinnslu upp úr þeim hörmung- um sem hún er í. ið (reikningsskekkjan) frá fyrri mælingum á stofnstærð er svo látið heita opinberlega, - fullum hálsi; - „uppbyggingin er að skila árangri“. Þegai' niðursveifla hefur orðið (verri umhverfísskilyrði) heita vís- indin „ofveiði" og saklausum fiski- mönnum kennt um þegar fiski- stofnar minnka vegna versnandi umhverfisskilyrða eins og 1992! Á venjulegu mannamáli er stórt frá- vik í útreikningum - frá ætluðu markmiði, kallað reikningsskekkja, - en ekki ýmist „árangur“ eða „of- veiði“. Ekkert finnst, sem bendir til að það sé í mannlegu valdi að stjóma umhverfisskilyrðum hafs- ins. Veiðar virðast hafa langtum minni áhrif á stofnstærð en ráð- gjafar eru sífellt að fullyrða. Skekkja í stofnstærðarmælingu þorsks í dag er því nokkum veginn svona: 1. Vanmat vegna brottkasta þorsks (aldurs-afla mæling) 170.000 2. Vanmat í mælingunni „þorskafli á úthaldsdag“ togara 50.000 3. Annað vanmat 80.000 Samtals tonn ca: 300.000 í dag væri skynsamlegt að auka veiðiálag úr 25% í 30% vegna þess að vaxtarhraði þorsks fer nú fallandi. Lækkun í vaxtarhraða þorsks bendir til að stærð þorsk- stofnsins sé komin yfir kjörstærð miðað við ríkjandi fæðuframboð. Verði veiðiálag ekki aukið, þá vex sjálfát og vaxtarhraði fellur sam- kvæmt fyrri reynslu. 30% veiðiálag nú af 1300 þús. tonnum er 390 þús- und tonn. Það ætti að vera kvótinn í dag. Þegar stjórnmálamenn hrista af sér tölfræðidellu Haf- rannsóknastofnunar og fara að meta vafaatriðin sjálfir, kemur þetta af sjálfu sér. Stofnstærð þorsks stækkar af sjálfu sér um 3,5-4 sinnum það sem hent er sam- kvæmt eldri mælingaraðferð stofn- unarinnar (aldurs-afla-aðferð) Aðalatriði málsins er því hvort það á að viðurkenna hversu miklu er hent af þorski í dag. Ef veiði yrði strax aukin um álíka magn og hent er erum við komin eitt skref út úr dellunni. Miðað við að hent sé 50 þúsund tonnum á ári má búa til verðmæti í landvinnslu fyrir 10 milljarða! Höfundur er framkvæmdastjóri i saitfiskverkun. Er fískvinnsla atvinnugrein? Kristinn Pétursson ERTU FITUB0LLA? Viltu snúa við blaðinu? Hjálp fæst! S. 426 7426 f. hádegi. Díana. Stjörnuspá á Netinu ýj> mbl.is _ALLTAf^ e/7TOH4Ð MÝTT • Tekur borðbúnað fyrir 12 manns • Barnalæsing • Mjög hljóðlát • 5 þvottakerfi • Þurrktm með elementi • Þriggja ára ábyrgð á vinnu og varahlutum • H:82-88 sm, B:60 sm, D:57 sm rK L HÚSASMIOJAN Sími 525 3000 • www.husa.is 49.900 kr. Verð áður kr. 60.900 Tilboð 3] Electrolux Uppþvottavél Ingibjörg Sólrún, gefðu Laugardalnum grið í HÁLFA öld hef ég átt samleið með Laug- ardalnum. Þarna var að- al leikvöllur okkar krakkanna _ í „Teiga- hverfinu". Á unglingsár- um vann ég við bygg- ingu Laugardalshallar- innar og var um tíma starfsmaður Laugar- dalsvallar, síðar vegna starfa minna í íþrótta- hreyfingunni og veru í borgarstjórn, allt þetta hefur gert það að verk- um að Laugardalurinn hefur staðið nærri hjarta mínu í hálfa öld. Jafnan hefur verið frið- ur um Laugardalinn. Reykvíkingar hafa að mestu verið sáttir við þau áform borgaryfirvalda að Laugardalurinn skyldi vera helsta útivistar-, fjölskyldu- og íþrótta- svæði borgarinnar. Tvisvar sinnum hefur þó komið til átaka vegna áforma borgaryfirvalda um að þétta byggð í dalnum. í fyrra skiptið var það um 1980 þegar þáverandi vinstri-meirihluti borgarstjórnar hafði í hyggju að reisa íbúðabyggð þvert yfir dalinn, meðfram Holtaveg- inum, og núna, tuttugu árum síðar, þegar núverandi vinstri-meirihluti hyggst heimila byggingu tveggja stórhýsa, annars vegar skrifstofu- húss Landssímans, fyrirtækis í eigu allra landsmanna og hins vegar bíó-, veitinga-, leiktækja- og billjardhús Jóns Olafssonar, sem kenndur er við Skífuna. I fyrra skiptið sáu borgar- yfirvöld að sér og nú er spurningin hvort borgarstjórinn, Ingibjörg Sól- rún, skilji þau breyttu viðhorf sem hafa orðið hjá borgarbúum í um- hverfis- og útivistarmálum. Því, mið- að við þá umræðu sem fram hefur farið um fyrirhugaðar lóðaúthlutan- ir, er öllum ljóst að þar hefur Ingi- björg Sólrún síðasta orðið. Hver eru rökin? Tvennt hefur komið fram hjá borgarstjóra sem hún telur rök fyrir því að heimila hinar um- deildu byggingar. Ann- ars vegar, að aðalskipu- lag sem samþykkt var fyrir tæpum fjóram áratugum leyfði slíkar byggingar og hins veg- ar að nauðsynlegt sé að ljúka uppbyggingu borgarinnar vestan El- liðaáa. Hvorugt þessara sjónarmiða telst rök í málinu. Fyrir fjörutíu áram sáu menn ekki fyrir þá þróun sem orð- in er í dalnum. Sjónarmið almennings hafa gerbreyst á þessum tíma og þá sérstaklega á síðustu tíu árum. Það er því eðlilegt að borgaryfírvöld staldri Laugardalurinn Eru borgarfulltrúar, sem að þessu standa, algjörlega blindir á þá þróun sem þarna er á ferðinni? spyr Júlíus Hafstein. Er hugsunarleysið algert hjá þessu fólki? við. Hins vegar liggur ekkert á að byggja á þeim fáu blettum sem eftir era vestan Elliðaáa, komandi kyn- slóðir eiga að fá að koma að málinu og þess utan lýkur aldrei uppbyggingu vestan ánna, því menn halda áfram að endurskipuleggja og endurbyggja bæði gamalt og nýtt eftir því sem nýir straumar og hugmyndii- koma fram. En hvað gerist ef...? En hvað gerist ef borgaryfirvöld úthluta lóðunum? Tillaga að útliti Landssímahússins iiggur fyrir. Það eitt er viðvörun til borgarbúa um að láta ekki slíkt „stórhýsi" gína yfir dalnum. Hin byggingin, það er bíó- veitinga-leiktækja- og billjardhúsið, vekur ýmsar spurningar. Það er rétt að það komi fram að aðstoðarmaður borgarstjóra kallar þessa fyrirhug- uðu byggingu „fjölskylduhús“. Þá spyr maður: Er hugsun borgaryfir- valda að færa helgargleðskap unga fólksins úr miðbænum inn í Laugar- dal í „fjölskylduhúsið“? Verða veit- ingasalir fjölskyldu-bíóhússins með vínveitinga- og skemmtanaleyfi þannig að þar megi vera opið allan sólarhringinn? Verða opnaðir „pöbb- ar“ í „fjölskylduhúsinu"? Síðan hvenær hefur öll þessi gleðistarfsemi verið sérstaklega „fjölskylduvæn“? Hvert eru borgaryfirvöld eiginlega að fara í þessu máli? Eru þeir borg- arfulltrúar sem að þessu standa al- gjörlega blindir á þá þróun sem þarna er á ferðinni? Er hugsunar- leysið hjá þessu fólki algert? Sameinumst í því að mótmæla Komið hefur fram að verið er að stofna samtök um vernd Laugardals- ins. Að samtökunum standa einstak- lingar sem hafa það eitt að leiðarljósi að koma í veg fyrir það stórslys sem meirihluti borgarstjómar stefnir að. Þessir einstaklingar vilja frið um Laugardalinn eins og jafnan hefur verið. Borgarbúar eru hér með hvatt- ir til að styðja umrædd mótmæli og um leið er borgarstjórinn í Reykjavík vinsamlegast beðinn að sýna þeirri starfsemi sem er í dalnum einhverja virðingu og gefa dalnum grið. Höfundur er fyrrverandi borgar- fulltrúi í Reykjavík. Júlíus Hafstein
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.