Morgunblaðið - 07.09.1999, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 7. SEPTEMBER 1999 31
LISTIR
Belgurinn axlaður
SAGNABELGUR, úr-
val smásagna eftir
Þórarin Eldjárn, kom
út nýlega, en margar
smásagna hans hafa
lengi verið ófáanleg-
ar á prenti. Bókin er
m.a. gefin út í tilefni
af 25 ára rithöfund-
arafmæli Þórarins,
en ljóðabókin Ydd
(1984) var einnig end-
urútgefin á árinu.
Með útgáfu Ydds
og Sagnabelgs er á
vissan hátt litið yfír
rithöfundarferil þinn.
Þú óttast ekki, líkt og
ein sögupersóna þín, að vera met-
inn af verkum þínum?
„Maðurinn sem var metinn sem
það sem hann væri hafði aldrei
gert neitt því hann hætti alltaf við
að gera það sem hann ætlaði að
gera. Mér fínnst hins vegar allt í
lagi að vera metinn að einhveiju
leyti sem það sem ég var. Með
Sagnabelg er þó ekki fyrst og
fremst litið um öxl, fremur er
belgurinn axlaður og um leið
staldrað við, skoðað í hverju er
bitastætt og það skásta sett á vet-
ur. En ferðin framundan skiptir
þó auðvitað mestu máli.“
Nú semur þú jöfnum höndum
ljóð, smásögur og skáldsögur. Á
eitt betur við þig en annað?
„Ég held að ég
sjálfur hafí mesta
ánægju af að fást við
smásögur oghátt-
bundin Ijóð. í báðum
tilfellum þarf maður
að vera dálítið knapp-
ur og smeygir sér
gjaman í spennit-
reyju. Ég hef nefni-
lega gaman af að
setja mér forsendur
sem em dálítið
þröngar og reyna svo
að vinna út frá þeim
punkti.
Það er mér þó ekki
síður mikilvægt að
birtast stundum úr nýrri átt - að
stilla mér upp á nýjum stað, bæði
fyrir mig og eins fyrir lesandann.
Það er hressandi að geta stundum
birst úr óvæntri átt og gaman að
gera fólki bilt við.“
Smásögurnar í Sagnabelg ein-
kennast bæði af frásagnargleði og
fijóu ímyndunarafli. Hvernig
verða sögumar til?
„Þetta er hrærigrautur. Sumt
byggist á persónulegri reynslu,
sumt á einhveiju sem mér hefúr
verið sagt og sumt á einhveiju
sem ég hef lesið eða rekist á ann-
ars staðar.
Oft breytir maður hlutum eða
bjagar þannig að ýmislegt sem lít-
ur alls ekki út fyrir að vera per-
sónuleg reynsla getur samt verið
það. Persónur geta til dæmis verið
á allt öðmm aldri en maður sjálfur
eða skipt um kyn eða bara hvað
sem er þannig að enginn hugsi um
þær á persónulegum nótum.
Smásagan í dag er orðin hálf-
gerð amaba, þetta em oft stemm-
ingar, hugleiðingar og jafnvel lýr-
ík, enda margt sem eitt sinn hét
prósaljóð nú kallað örsaga. Eng-
inn þráður eða framvinda, um-
skipti og óvæntur endir. Slíkir
hlutir em hins vegar partur af
ákveðinni íþrótt sem mér finnst að
þurfí helst að vera í skáldskap.
Iþróttin dugar auðvitað ekki ein
út af fyrir sig, en asskoti má nú
komast langt á henni.“
Að lokinni þessari ræðu fór
Skúli heitinn að rekja
fyrir mér öll verkin sem
hann hafði skapað á
ýmsum skeiðum ævi sinnar eftir
innri baráttu og þrotlaust starf, en
svo látið vera að skrifa. Þessum
verkum verður ekki með orðum
lýst, enda væri ég hér að bregðast
trúnaði höfundarins ef ég reyndi
slíkt. Þó fullyrði ég hér að öll verk
Skúla W. Skíðdal hafa orðið ís-
lenskum bókmenntum sá hvati og
sú lyftistöng í senn sem raun ber
vitni einmitt vegna þess að hann lét
þau órituð.
Ur Maðurinn sem er það sem hann væri.
Þórarinn Eldjárn
Jazzhátíð Reykjavíkur
haldin í níunda sinn
NÍUNDA Jazzhátíð Reykjavíkur
verður sett 8. september í Tjamar-
sal RáðhússReykjavíkur. Dixiland-
hljómsveit Ama Isleifs ríður á vað-
ið, síðan leikur hljómsveitin The
Immigrants frá Svíþjóð og loks tríó
Agnars Más Magnússonar.
Um kvöldið leika The Immi-
grants í Súlnasal Hótels Sögu og
Hilmar Jensson heldur útgáfutón-
leika með sextetti sínum í Kaffileik-
húsinu, en þar leika m.a. bandaríski
saxófónleikarinn Andrew D’Angelo
og íslenski sellistinn Bryndís Halla
Gylfadóttur. Grammið gefur disk
þeirra, Kerfíl, út.
Á fimmtudagskvöld verður boðið
upp á þrenna tónleika; Agnar Már
Magnússon leikur með þýskum fé-
lögum sínum á Sóloni íslandusi,
kvartett Tómasar R. Einarssonar
ásamt Einari Má Guðmundssyni
kemur fram í Kaffileikhúsinu og les
Einar upp ljóð eftir sig sem Tómas
hefur tónsett. I Tjarnarbíó ræður
Tilraunaeldhúsið ríkjum undir yfir-
skriftinni: Framtíðarjazz. Þar
koma fram m.a. Jóel Pálsson og
Jónsi í „Sigur-Rós“.
Á föstudagskvöld verður boðið
uppá ókeypis jazz á átta veitinga-
húsum í miðbæ Rpykjavíkur, en
dixílandhljómsveit Áma ísleifsson-
ar startar á Ingólfstorgi klukkan
níu.
Aðaltónleikar laugardagsins
hefjast klukkan níu á Hótel Sögu
þar sem söngkonan Etta Cameron
syngur með Stórsveit Reykjavíkur
undir stjóm Sæbjöms Jónssonar.
Þetta er í fjórða skipti sem Etta
heimsækir Island. Eftir tónleikana
verður boðið upp á ball með Mill-
jónamæringunum.
Jazzhátíð Reykjavíkur lýkur
sunnudaginn 11. september með
stórtónleikum í Islensku ópemnni.
Þar leikur kvartett gítarleikarans
John Abercrombies, sem hefur
einu sinni heimsótt ísland áður -
það var árið 1980.
Nú leika með honum fiðlarinn
Mark Feldman, hammondorgel-
leikarinn Dan Wall og trommarinn
Adam Nussbaum, en hann lék í ís-
lensku óperanni 1985 með tríói
gítaristans Johns Scofields.
í Hallgrímskirkju verða haldnir
tónleikar klukkan tvö þenna sunnu-
dag. Þar blæs Sigurður Flosason í
saxófón og Gunnar Gunnarsson
leikur á orgel og er viðfangsefnið
sálmar íslensku þjóðkirkjunnar í
jazzbúningi.
Slóðin á vefsíðu Jazzhátíðarinnar
er http://go.to/ReykjavikJazz.
Breytingar til
bóta en léttvægir
leikendur
KVIKMYJVPIR
Bfóborgin,
Laugarásbfó
THETHOMASCROWN
AFFAIR ★ ★%
Leikstjóri John McTiernan.
Handritshöfundar Leslie Dixon,
Kurt Wimmer.
Kvikmyndatökustjóri Tom
Priestley, jr. Tónskáld Bill Conti.
Aðalleikendur Pierce Brosnan,
Rene Russo, David O’Leary,
Faye Dunaway, Ben Gazzara.
110 mín. Bandarísk. MGM, 1999.
TÖKUVÉLARNAR koma of-
anúr skýjunum og nálgast Metr-
opolitan-safnið í Miðgarði.
Súmma að lokum á armbandsúr
Tómasar Crown (Pierce Brosn-
an). Margmilljarðamærings og
ofurhuga sem orðinn er hundleið-
ur á takmarkaleysinu sem auð-
æfin veita. Á allt sem peningar
geta veitt og fær sína einu lífs-
gleði út úr fífldjörfum listaverk-
aránum. Er einmitt að undirbúa
eitt slíkt, á 100 milljón dala Mon-
et-verki í safninu þegar tökuvélin
dregur hann fram á sjónarsviðið.
Ránið tekst með ágætum, lög-
reglan og Katarína (Rene Russo)
harðsnúinn sérfræðingur í trygg-
ingasvikum, em þegar komin á
vettvang. Ránið er hinn full-
komni glæpur. Eftir að hafa sett
sig inn í máhð er Katarína þess
hins vegar fullviss að þrjóturinn
sé enginn annar en hinn flugháli
auðkýfingur. Reynir að sanna
það, en endar í bólinu hans.
Það breytir engu um ásetning
hennar og hjúin verða ástfangin.
Reyna í sameiningu að finna út-
gönguleið með einhverri reisn,
dularfull kvenpersóna og afbrýði
Kötu spilla fyrir, en Tómas er út-
smoginn.
Byggð á frægri, samnefndri
kvikmynd frá sjöunda áratugn-
um, með Steve McQueen og Faye
Duanway. Þar skilur á milli með
kvikmyndagerðunum. McTiem-
an og handritshöfundamir hafa
breytt ýmsu, m.a. vettvangi ráns-
ins úr banka í listasafn, og þær
breytingar em til bóta. Gallinn er
sá að Pierce Brosnan og einkum
Rene Russo era gjörsamlega
vigtarlaus bæði. Brosnan er eig-
inlega lítið meira en gömlu,
glansandi leikaramyndirnar sem
héngu uppi um alla veggi hjá
heimasætunum í den og sættir
sig við það. Russo, sem ekkert
hefur gert að undanförnu fyrir
myndir sterkra karlstjarna á
borð við Gibson og Costner ann-
að en að skemma fyrir þeim, er
hins vegar hálfgerður skaðræðis-
gripur. Murkar alla tilfinningu úr
nokkmm lykilatriðum með píku-
skrækjum og hugmyndirnar um
hvemig á að vera eggjandi virðist
hún hafa numið frá nautabönum.
Vantar klassann og kynþokkann.
Hann hafði Faye Dunaway í rík-
um mæli (hefur reyndar enn, eins
og sjá má í litlu hlutverki sálfræð-
ings) og Steve McQueen var
Stjama með stóm essi. Þeim
veittist ekki erfitt að bera hlutina
uppi. The Thomas Crown Affair
minnir að mörgu leyti á the En-
trapment, sem enn gengur í kvik-
myndahúsunum. Báðar fjalla
þær um bíræfin rán, framkvæmd
af ofursvölu atvinnufólki. Með
Bond-leikurum og stæðilegum
leikkonum. Brosnan tO hug-
hreystingar er rétt að minnast
þess að lengi vel var Connery lít-
ill bógur eftir að hann sneri baki
við leyniþjónustumanninum. En
alltaf einhver fylling og útgeislun
fyrir hendi, sem hann náði að
magna á undraverðan hátt með
aldri og þroska. Það er ekki að sjá
að Brosnan lumi á einhverju
slíku, hætt við hann gleymast eft-
ir Bond. Catherine Zeta-Jones er
flest það sem Russo reynir að
vera. Kyntröll, drottning hvíta
tjaldsins. Russo nær kannske
með tæmar þar sem ilmurinn af
Zetu-Jones liggur í loftinu. Tón-
listin hans Michaels Legrand var
styrkur þáttur í myndinni frá ’68,
ekki síst melódían góða, Wind-
mills Of Your Mind (sem notuð er
smekklega í endurgerðinni) og
meistari Haskell Wexler stýrði
tökunni af kunnu listfengi. Þeima
bekkur er hins vegar viðunandi
skipaður af Bill Conti og Tom
Priestley, jr. Sem ber hugann aft-
ur að aðalleikurunum sem skapa
holarúm í kjarna fagmannlegrar,
stundum ágætrar skemmtunar.
En þau myndast vel.
Sæbjörn Valdimarsson
RÍHIHGAR
Vegna flutnings í Kringluna í lok
september rýmum við verslunina
og því sjást nú tilboð sem aldrei
hafa sést áður á útivistarfatnaði.
Allt að 70% afsláttur!
Rýmingarsalan stendur yfir í stuttan
tíma, fyrstir koma fyrstir fá.
SKATABOÐIN