Morgunblaðið - 15.10.1999, Page 55

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 15. OKTÓBER 1999 55
UMRÆÐAN
Alþjóðlegur dagur
kvenna í dreifbýli
KONUR í hinum
dreifðu byggðum
landsins eiga tilkall til
dagsins í dag. Ekki er
þó víst að þær haldi
mikla hátíð í tilefni
hans, því annars vegar
eru mjög margar kon-
ur til sveita á kafi í
hefðbundnum haust-
verkum þessa dagana,
en hins vegar er
kannski ekkert stór-
kostlegt tilefni til að
fagna, heldur væri
eðlilegra að leggja nið-
ur vinnu og mótmæla í
tilefni dagsins, því
staða kvenna í dreif-
býli er í raun ekkert til að hrópa
húrra fyrir. Ef litið er til Norður-
lands vestra, sem ég þekki hvað
best, má sjá að meðaltekjur í land-
búnaði eru lágar, hann að dragast
saman og mjög einhæf atvinnu-
tækifæri fyrir konur að öðru leyti.
Það er þó ljós punktur að land-
búnaðarráðuneytið hefur að ein-
hverju leyti brugðist við og réð fyrr
á árinu Önnu Margréti Stefáns-
dóttur til tímabundinna verkefna
við stefnumótun í jafnréttismálum.
Hugsanlega hefur rannsókn á
stöðu kvenna í dreifbýli á Norður-
landi vestra, sem undirrituð átti
frumkvæði að og ráðuneytið styrkti
að hluta, verið ein kveikjan að
þessu verkefni. Hefur Anna Mar-
grét unnið mjög vandaðar og metn-
aðarfullar tillögur til úrbóta í jafn-
réttismálum tengdum landbúnaði.
Það er vonandi að þessum góðu
áformum verði hrandið í fram-
kvæmd, en þau ekki látin rykfalla í
einhverjum skúffum. Má ætla að til
þessara brýnu verkefna sé svigrúm
Peysuúrvalið er
í Glugganum
Glugginn
Laugavegi 60, sími 551 2854
í ríkisrekstri, miðað
við fréttaflutning að
undanförnu.
I umræddri rann-
sókn kemur fram að
konur taka lítinn þátt í
stefnumótun innan
landbúnaðar, þær
sitja sjaldan við
stjómvölinn og marg-
ar þeirra líta jafnvel
ekki alltaf á sig sem
bændur, þótt þær
sinni heilmiklum hluta
starfa á búum sínum.
Við getum því hugsan-
lega ályktað sem svo
að konur séu fyrst og
fremst undirmenn í
landbúnaði. Þama er þó ekki um
náttúralögmál að ræða, þótt marg-
ur gæti ályktað sem svo, miðað við
hve lítið hefur þokast í jafnréttisátt
innan þessa geira á síðustu 10 ár-
um. Konur era almennt ekki félag-
Jafnrétti
Kannski aukin þátttaka
kvenna 1 stefnumótun
innan landbúnaðar,
segir Bjarnheiður
Jóhannsdóttir, geti
hleypt nýju blóði í
atvinnugreinina.
ar í fagfélögum landbúnaðar (79%),
hvað þá að þær séu virkir félagar
og hefur það sáralítið breyst á þess-
um tíma. Þær skortir ekki áhug-
ann, en fá ekki tækifæri af ýmsum
ástæðum. Meðal ástæðna nefna
þær sterka karlahefð (24% þeirra),
en margar einnig að þær hafi ekki
tíma til þess vegna anna við börn og
Microsaft NovelL 1shsbbp Adobe
Eru hugbúnaðarmál í Lagi
...hjá þínu fynrtæki?
Hugbúnaður er verndaður af lögum um höfundarétt.
Margir tölvunotendur skáka í því skjólinu að þeir viti
ekki hvort forrit eru afrituð eða ósvikin. Þetta er ekki
gild afsökun. Nú er verið er að skera upp herör gegn
hugbúnaðarstuldi — ert þú með hreina samvisku?
Fengi tölvan þín hreint sakavottorð?
©
550-4000
...hringdu núna
Þjónusturáðgjafar Tæknivals veita öll svör við
spurningum um hugbúnað og þau leyfi sem
nauðsynleg eru fyrir löghlýðna tölvunotendur.
Tæknival
www.taeknival.is
Bjarnheiður
Jóhannsdóttir
VERKVER
BYGGINGAVÖRUR
Smiðjuvegur 4B * 200 Kópavogur e 567 6620 *
N H Ú S S
Ð N I N G
MARMOROC
STEINKLÆÐNING
20 ÁRA REYNSLA Á ÍSLANDI
bú, eða bera fyrir sig hlédrægni.
Reyndar hef ég fengið að heyra
ýmis sjónarmið, eins og „hvað ætli
maður nenni að sitja yfir sífelldu
masi um vélar og tæki alla tíð, það
er eins og ekkert annað hafi áhrif á
framþróun í landbúnaði". Ekki
þekki ég hvort þetta er reyndin, en
þessi kjarnyrtu ummæli era um-
hugsunai’efni í ljósi stöðu landbún-
aðar í dag. Kannski að aukin þátt-
taka kvenna í stefnumótun innan
landbúnaðar geti hleypt nýju blóði í
þessa atvinnugrein, sem er eftir því
sem opinberar tölur segja að verða
í auknum mæli aukastarf, því tekju-
rnar hrökkva ekki fyrir framfærslu
fjölskyldunnar og sífellt fleira fólk
til sveita leitar sér tekna annars
staðar.
Konur í dreifbýli era að öðra
leyti virkir einstaklingar, bæði
hvað varðar félagsmál og eigin at-
vinnusköpun, en þær era að fást við
marga mjög spennandi hluti, m.a. í
ferðaþjónustu og handverki. Við
sem vinnum að eflingu í atvinnu-
málum þurfum að gefa konum
meiri gaum; frumkvæði þeirra,
hugmyndum og hæfileikum, en
ekki falla í þá gryfju að bjarga at-
vinnumálum þeirra með einhæfum,
illa launuðum frumvinnslustörfum í
stóram búntum. Vanti þær fag-
þekkingu að einhverju leyti, til að
takast á við ný hlutverk, má nefna
hið mjög svo vinsæla orð símenn-
tun, því ekki skortir áhugann, held-
ur einungis tækifærin.
Það er mjög ánægjulegt að land-
búnaðarráðuneytið skuli hafa stigið
það skref að huga að jafnréttismál-
um og er von mín að góð áform þess *
komist í framkvæmd. Það er degin-
um ljósara að aðgerða er þörf, bæði
af hendi opinberra aðila, en ekki
síður innan Bændasamtakanna,
sem era samtök allra þeirra sem
vinna í landbúnaði, en ekki einungis
karlkyns helmingsins. Það gleym-
ist æði oft að konur eru ekki fá-
mennur minnihlutahópur, heldur
helmingur alls mannkynsins!
Hver veit nema vaxtarbroddur
íslensks landbúnaðar sé fólginn í
mannauði dreifbýliskvenna?
Höfundur erjafnrséttisráðgjafí
Norðurlands vestra og starfar hjá
Iðnþróunarfélagi Norðurlands
vestra á Blönduósi.
ori/lame
Náttúrulegar sænskar snyrtivörur
Vilium bæta viá okkur
sölufólki um allt land
Sími 567 7838 - fax 557 3499
e-mail raha@islandia.is
www.oriflame.com
um nýtingu vatnsafls
og jarðvarma
íslensk stjórnvöld hafa ákveðið að vinna rammaáætlun um nýtingu vatnsafls
og jarðvarma. Markmiðið er að leggja mat á og flokka virkjunarkosti
vatnsafls og jarðvarma. Tekið verður tillit til orkugetu, hagkvæmni og
annars þjóðhagslegs gildis virkjanahugmynda, samhliða því að skilgreina,
meta og flokka áhrif þeirra á náttúrufar svo og á náttúru- og
menningarminjar. í þessu sambandi verður einnig litið á hagsmuni allra
þeirra sem nýta viðkomandi svæði.
Kynningarfundur laugardaginn lö.október kl. 14:00-16:00
Fjarfundir:
Reykjavik - Endurmenntunarstofnun Háskólans, Náman
Akureyrí - Háskólinn, Þingvallastræti, stofa 16
Egilsstaðir - Menntaskólinn
Höfn í Hornafirði - Fjarfundaverið í Framhaldsskólanum
ísafjörður - Framhaldsskólinn
Sauðárkrókur - Fjölbrautarskólinn
Dagskrð:
1. Setning:
Jón Helgason, formaður Landverndar
2. Kynning:
Sveinbjörn Björnsson, formaður Verkefnisstjórnar
3. Mat á náttúru virkjanasvæða
Jón Gunnar Óttósson, Náttúrurfræðistofnun íslands
4. Rammaáætlunin frá sjónarhóli náttúruverndarsamtaka:
Hilmar Malmquist, Náttúruverndarsamtök íslands
5. Rammaáætlunin frá sjónarhóli orkufyrirtækis:
Friðrik Sophusson, forstjóri Landsvirkjunar
6. Kynning á formönnum faghópa
7. Fyrirspurnir
Allir velkomnir
Samráðsvettvangur við gerð Rammaáætlunar
ww.landvemd.is/natturuafl
LANDVERND
Skólavöröjstíg 25
101 Reykjavík
Sími: 552 5242
Fax: 562 5242
Netfang: landvemd@landvernd.is
Veffang: www.landvernd.is
*
>