Morgunblaðið - 19.11.1999, Blaðsíða 42

42 FÖSTUDAGUR 19. NÓVEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ

STOFNAÐ 1913
UTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
EINKAREKSTUR
í FLUGÞJÓNUSTU
YERULEGAR breytingar hafa orðið á undanförnum
árum á rekstri flugmálastjórna og flugvalla. Sá rekst-
ur hefur lengstum verið í höndum ríkisins. Flugmálastjórn
hefur nú sums staðar verið færð til sjálfstæðra hlutafélaga
í ríkiseign, en rekstur flugvalla og flugstöðva verið einka-
væddur. Framundan eru enn meiri breytingar á þessum
sviðum, fyrst og fremst vegna vaxandi samkeppni í flug-
þjónustu og sökum þess, að ríkisrekstur hefur reynzt
svifaseinn að bregðast við breyttum kröfum. Full ástæða
er fyrir Islendinga til að fylgjast með þessari þróun og
einkavæða þá þætti þjónustunnar við flugið, sem augljós-
lega geta orðið skilvirkari og ódýrari með þeim hætti.
Einkavæðing, ábyrgð og hlutverk ríkisins var til um-
ræðu í fyrradag á flugþingi. Þorgeir Pálsson, flugmála-
stjóri, sagði m.a., að breytingar væru framundan í alþjóð-
legu umhverfí. Flugmálastofnanir fái stöðugt aukið sjálf-
stæði og stefndi í, að eftirlit og þjónusta verði aðskilin. Þá
verði að vænta aukinnar samkeppni um flugstjórn yfír
Norður-Atlantshaf, t.d. frá kanadísku flugmálastofnun-
inni, sem væri að nokkru leyti einkavædd. Flugmálastjóri
kvað þörf á breytingum á skipulagi flugstjórnarmála á Is-
landi. Þörf væri á sveigjanlegra rekstrarformi, ekki sízt til
að standast samkeppni og gera stjórn flugmála sneggri til
að svara þörfum fyrir þjónustu og gera hana viðskipta-
vænni. Hann lýsti þeirri skoðun sinni, að flugumferðar-
stjórn verði óbreytt stjórnsýslulega séð en þjónustan verði
færð yfír í hlutafélagarekstur.
Gunnar Einarsson, deildarstjóri hjá Alþjóðaflugmála-
stofnuninni, kvað ábyrgð ríkisins í flugsamgöngum fyrst
og fremst vera setning reglna til að tryggja öryggi og sjá
til þess, að gjaldtaka rekstraraðila flugvalla og flugum-
ferðarþjónustu hefði hvorki neikvæð þjóðhagsleg áhrif né
bryti í bága við alþjóðlegar skuldbindingar. Gunnar kvað
einkarekstur mun betri kost í samkeppnisumhverfi.
Hreinn Loftsson, formaður einkavæðingarnefndar, kvað
komið að endamörkum ríkisafskipta á fleiri og fleiri svið-
um og nýrrar hugsunar væri þörf í flugmálum. Frum-
kvæði og frjálsir markaðshættir ættu við í flugmálum sem
öðrum opinberum rekstri. Hann taldi mega byrja á því, að
bjóða út þætti í starfsemi flugvalla, t.d. ræstingu, tölvu-
þjónustu og snjómokstur. Þá taldi Hreinn einkavæðingu á
rekstri flugvalla vera tilvalda leið, t.d. með langtímasamn-
ingi um allan rekstur og uppbyggingu.
Sturla Böðvarsson, samgönguráðherra, sagði að kanna
þyrfti möguleika á því að fela einkaaðilum byggingu nýrr-
ar flugstöðvar á Reykjavíkurflugvelli í stað hefðbundinnar
fjármögnunar á fjárlögum. Útboð gæti tekið allt að einu
ári og gætu framkvæmdir þá hafízt árið 2001. Um fjölnota-
hús yrði að ræða fyrir ýmsa starfsemi.
Umræðurnar á flugþingi sýna Ijóslega, að mikil gerjun
er í þessum þætti atvinnulífsins. Samkeppni og einka-
rekstur hefur haldið innreið sína í þjónustu við flugið.
Mikilvægt er, að íslendingar taki þátt í þeirri þróun að
draga úr ríkisrekstri í flugþjónustu sem á öðrum sviðum,
farþegum og flugrekstrarfyrirtækjum til hagsbóta.
SKREF í RÉTTA ÁTT
HELSTU hindrunum í vegi þess að koma á nýrri
heimastjórn í Norður-írlandi virðist nú hafa verið
rutt úr vegi. Þrátt fyrir hið sögulega samkomulag er und-
irritað var fyrir einu og hálfu ári og samþykkt í þjóðarat-
kvæðagreiðslu á Norður-Irlandi og Irlandi hefur gengið
hægt að hrinda breytingum í framkvæmd.
Sambandssinnar hafa krafíst þess að írski lýðveldisher-
inn afvopnist og í raun gert það að forsendu þess að þeir
sjálfir séu reiðubúnir að taka næstu skref. Hefur helsti
flokkur þeirra, UUP, neitað að eiga aðild að heimastjórn
ásamt Sinn Fein ef ekki kemur til afvopnunar.
Eftir ellefu vikna viðræður undir stjórn Bandaríkja-
mannsins George Mitchells, bendir flest til að tekist hafí
að leysa þessa deilu. IRA hyggst skipa milligöngumann til
að ræða afvopnun við alþjóðlega nefnd og Gerry Adams
hefur sagt að afvopnun væri „óaðskiljanlegur“ hluti friðar-
ferlisins. David Trimble, leiðtogi sambandssinna, hefur
lýst yfir stuðningi við samkomulagið en mikillar andstöðu
gætir enn í flokki hans. Því verður þó vart trúað að fallist
IRA á að afhenda vopn sín neiti sambandssinnar að láta á
það reyna.
Skóli framtíðarinnar umræðuefnið á fundi s]
Frá fundi skólastjóra í Reykjavík í Korpuskóla í gær, þar sem skóli framtíðarinnar var til
Skólahúsnæði þarf ac
upp á sveigjanlegft un
Framtíðarskólinn var umræðuefnið á mánað-
arlegum fundi skólastjóra í Reykjavík í gær,
sem haldinn var í Korpuskóla. Sá skóli er tal-
inn standa nær framtíðarskólanum en aðrir
skólar meðal annars vegna þess að færri
nemendur eru þar um hverja tölvu en í öðr-
um skólum í Reykjavík. Framtíðarskólinn er
einnig viðfangsefnið í riti sem Fræðslumið-
stöð Reykjavíkur gefur út þessa dagana.
SKÓLI framtíðarinnar þarf að
vera í húsnæði sem býður upp
á sveigjanlegt umhverfi,
þannig til dæmis að eldri nem-
endur geti haft sitt skrifborð, þar sem
þeir geta unnið hver fyrir sig, auk að-
stöðu til hópvinnu og miðrýmis þar
sem stærri hópar geta komið saman.
Þá mun skólasafnið verða „hjarta“
skólans, þar sem tölvuaðstaða verður
fyrir hendi, nettengingar og annað
slíkt, sem gefur möguleika til nýtingar
upplýsingatækninnar við kennslu.
Þetta kom meðal annars fram í er-
indi dr. Gerðar G. Óskarsdóttur,
fræðslustjóra í Reykjavík, á regluleg-
um fundi með skólastjórum í Reykja-
vík, en þema fundarins að þessu sinni
var skóli framtíðarinnar. Á fundinum
var einnig kynnt skýrsla um námsferð
skólastjórnenda til Bandaríkjanna í
vor, sem þeir fóru til þess að kynna sér
kennsluhætti þar, auk þess sem gerð
var grein fyrir skólasöfnum þar og á
íslandi. Fundur með skólastjórum í
Reykjavík er haldinn mánaðarlega og
var hann að þessu sinni í Korpuskóla.
Gerður fjallaði einnig í erindi sínu
um kennsluhætti með stuðningi upp-
lýsingatækninnar, þ.á m. aukna sam-
vinnu nemenda, fjölþjóðlegt samstarf
um Netið og að nám verði í auknum
mæli miðað við þarfir og áætlanir ein-
staklingsins, en tölvutæknin yki mjög
möguleikana í þeim efnum. Þá ræddi
hún um breytingar á stundaskrá, sem
hún teldi að þyrfti að breyta og lengja
námslotur, meiri teymisvinnu kennara
en nú væri með stærri hópa nemenda.
Hún fjallaði einnig um breytingar á
námsmati og taldi þörf á að þróa það
yfir í það að meta stöðugt þá færni
sem nemendur hefðu náð. Loks fjall-
aði hún um símenntun í takt við þró-
unina og siðferðilegar spurningar sem
vöknuðu vegna tækninnar.
„Það eru miklar breytingar
framundan í skólamálum og aldamótin
sem eru á næsta leiti gera það að
verkum að við erum sérstaklega að
hugsa um framtíðina. Upplýsinga-
tæknin á eftir að valda miklum breyt-
ingum í skólamálum. Skólinn er með í
þróuninni og við getum verið á undan
öðrum þjóðum í þeim efnum. Við höf-
um allar forsendur til þess,“ sagði
Gerður í samtali við Morgunblaðið.
Hún sagði að af þessum ástæðum
væri þeim framtíðin sérstaklega hug-
leikin um þessar mundir, en auk fund-
arins er Fræðslumiðstöðin í Reykjavík
að gefa út blað þar sem gerð er tilraun
til þess að draga upp mynd af framtíð-
arskólanum og fjaliað um hann frá
ólíkum hliðum.
Gerður sagði að ástæða þess að
fundinum hefði verið valinn staður í
Svipmynd af mög'uleg'um skóladeffl á fyrste
Námsferðir á Nel
réttritun lærð með ac
f BLAÐI Fræðslumiðstöðvar
Reykjavíkur um Framtíðarskól-
ann, sem er að koma út og dreift
verður til kennara og foreldra,
bregður dr. Gerður G. Óskarsdótt-
ir fræðslustjóri upp mynd af því
hvernig framtíðarskólinn gæti lit-
ið út á fyrsta Ijórðungi 21. aldar-
innar:
„Fyrsta vinnulota dagsins stend-
ur yfír. Við göngum að tveimur
nemendum, Salvöru og Sigmari,
10 og 11 ára, sem eru að vinna
saman að verkefni. Þau sitja við
vinnuborð með tölvu, efni sækja
þau á vefsíður á Netinu og í skóla-
safnið. Verkefnið er að kynna sér
hafstrauma og áhrif þeirra á líf-
ríkið. Þau útskýra fyrir nemenda-
hópi í Brasilíu áhrif Golfstraums-
ins á íslandi en á móti fá þau Iýs-
ingu á hafstraumum sunnan mið-
baugs og áhrifum þeirra á lífíð í
Brasilíu. Salvör og Sigmar fylgja
vinnuáætlun sem þau útbjuggu í
samvinnu við kennara í landa- og
náttúrufræðum. Kennarinn er
einnig í samvinnu við kennara í
Brasiliu. Hópur nemenda er í vett-
vangsferð að vinna verkefni um
hafið.
Á skilafundi með kcnnara síðar í
vikunni gera nemendurnir grein
fyrir vinnu sinni. I kjölfarið verður
næsta þemaverkefni undirbúið og
nýir nemendahópar myndaðir.
Síðar um daginn, í fjórðu vinnu-
lotu dagsins, sjáum við Sigmar þar
sem hann er að vinna við heima-
borð sitt og er að æfa sig í ís-
lenskri réttritun með tölvuforriti.
Fylli hann ekki rétt inn í eyðurnar
aðvarar tölvan hann og segir hon-
um að fletta upp í ákveðinni reglu
til upprifjunar. Salvör er á sama
tíma, ásamt tveimur félögum sín-
um, í námsferð á Prado-Iistasafn-
inu í Madrid, reyndar á Netinu!
Kcnnsluhættir 20. aldarinnar
hverfa þó ekki, þeir hýtast vel í
bland við kennslu þar sem tæknin
er nýtt og áhersla lögð á fjölþjóð-
legt samstarf. Á stóru miðjusvæði í
þessum skóla framtíðar eru um 40
nemendur að hlusta á stuttan fyrir-
lestur kennara um ritun Islend-
ingasagna. Á eftir gera nokkrir
nemendur grein fyrir niðurstöðum
sínum úr verkefni um Grettissögu.
I lok vinnudagsins, um kl. 14.00 eða
15.00, dreifast nemendur um húsa-
kynnin og fara í umsjónarhópa