Morgunblaðið - 30.01.2000, Síða 25

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 30. JANÚAR 2000 25
MYND 1 Spuming: Telur þú að afbrot séu mikið
eða lítið vandamál hér á landi?
56 56i Svör úr könnunum árin
45 föBPÍI. 1989> 1994 °9 1997:
32
12
?!
Mjög
mikið
i
Frekar
mikið
12
Frekar
lítið
Mjög
lítið
MYND 2 Spurning: Hvert af eftirtöldum afbrotum
telurþú mest vandamála hér á landi?
Svör úr könnunum árin
1989, 1994 og 1997:
25
ffn 21
17
10
4%E|5%
□ 11
IB
5%
Fíkniefna- Kynferðis- Þjófnaðir/ Fjársvik Ofbeldi/
um þetta samhengi. Aðrar ástæður
eins og þær sem rekja má til þjóðfé-
lagslegra aðstæðna eða breytinga;
svo sem menntunar, fátæktar eða at-
vinnuleysis eru ekki eins viður-
kenndir orsakavaldar. Vímuefnin
eru því að áliti íslendinga bæði meg-
inástæða afbrota og eru einnig
stærsta lögbrotið.“
Ungt fólk gert
að glæpamönnum
Hvað finnst þér þá um þær skoð-
anir að leyfa vímuefni og hætta þar
með að gera neyslu þeirra að glæp?
„Við eigum ekki að rasa hér um
ráð fram. Rétt eins og refsilöggjöf-
inni hefur ekki tekist að leysa fíkn-
iefnavandann er jafnvíst að lögleið-
ing þessara efna gerir það ekki
heldur. Líklega myndi neytendahóp-
urinn stækka og kostnaður samfé-
lagsins sömuleiðis. Ef við skoðum
þetta hins vegar í ljósi lengri tíma tel
ég líklegt að frjálsræði í fíkniefna-
málum eins og á öðrum sviðum sam-
félagsins muni aukast og áherslan á
að leysa fíkniefnavandann í gegnum
réttarkerfið eigi eftir að fara minnk-
andi.
Við getum ekki útrýmt fíkniefnum
og ég spái því að í framtíðinni muni
þessi málaflokkur í auknum mæli
færast út úr réttarkerfinu inn í aðrar
stofnanir eins og félags- og heil-
brigðiskerfið og einstaklingurinn um
leið gerður meira ábyrgur fyrir lífi
sínu og heilsu. Með því að gera fíkni-
efnaneyslu að glæp erum við í raun
að hrekja hana útí skúmaskot spenn-
unnar og hörkunnar og ungt fólk
sem neytir þessara efna gerum við
að glæpamönnum.
Þó áhrif neyslunnar valdi óneitan-
lega tjóni megum við ekki gleyma
því að afleiðingar af handtökum og
fangelsunum á ungu fólki geta einn-
ig verið afdrifaríkar. Við verðum að
reyna að tengjast ungmennunum
betur og á markvissari hátt í stað
þess að ýta þeim frá okkur með þess-
um hætti. Stundum heyrist að gera
verði skýran greinarmun á innflytj-
endum efnanna, sölumönnum og
neytendum og það er vitaskuld
nauðsynlegt. Hins vegar má ekki
gleyma því að í mörgum tilfellum er
þetta í sömu höndum.“
Fíkniefnin sameina þjóðina!
„Umræðan um þessi mál ein-
kennist því miður stundum af óyfir-
veguðum hræðsluáróðri. Dæmi um
slíkt er yfirlýsing embættismanns
nokkurs í sjónvarpinu þess efnis að
hass og heróín væru í raun jafn-
hættuleg efni. Hvað segir þetta ungu
fólki sem er að fikta með kannabis-
efni? Að það sé allt í lagi að prófa
heróínið líka? í þessu samhengi er
mikilvægt að flokka fíkniefnin í stað
þess að hræra þeim saman í einn
pott. Sum fíkniefni eru hættulegri en
önnur - en öll ber að varast. Við
verðum að ræða þessi mál yfirvegað
og fordómalaust og umræðan verður
að byggjast á rannsóknum og endur-
spegla þekkta skaðsemi efnanna.
Annað getur haft þveröfug áhrif.“
Er afstaða Islendinga til fíkniefna
dæmi um mál sem sameinar þjóðina
og því nauðsynleg?
„Fíkniefnaneysla hefur óneitan-
lega orðið að tákni um að ekki sé allt
með felldu í samfélaginu. Á tímum
róttækra þjóðfélagsbreytinga eins
og á Islandi þar sem hefðbundin
gildi virðast í uppnámi er nauðsyn-
legt að hafa eitthvað sem allir geta
sameinast um. Fíkniefnin þjóna
þessu hlutverki í íslensku samfélagi,
það er auðvelt að sameinast gegn
ógn fíkniefna, hvort sem í hlut á for-
seti, þingmenn eða almenningur og
samkennd íslendinga vex um leið.
Ekki síst í Ijósi þess að hér er um ut-
anaðkomandi hættu að ræða sem
beinist einna helst að ungu fólki, sem
eru framtíð þjóðarinnar.
Þetta eru því eðlileg viðbrögð við
breyttu eðli afbrota en þau mega
ekki verða til að dreifa huga okkar
frá því að þessi mál eru margslungin
og einfaldar lausnir eru ekki í boði.
Okkur er einnig hollt að hafa í huga
að við búum enn a.m.k. í samfélagi
með ótal kostum sem við ættum að
leitast við að vemda og hlúa að um
leið og við tengjumst æ meir hinu al-
þjóðlega samfélagi.
Viltu rétta
HJÁLPARHÖND?
Viljum bæta við sjáfboðaliðum
Sjálfboðaliðar Rauða krossins starfa við
átaksverkefni eða föst
verkefni 6-10 tíma
í mánuði hjá:
- Vinalínu
- Ungmennadeild
- Kvennadeild
- Sjálfboðamiðlun
- Rauðakrosshúsi
Starfið er fjölbreytt og
uppbyggjandi,
en ekki síst -
skemmtilegt!
KYNNINGARFUNDUR KL. 20.00
MÁNUDAGINN 31. JANÚAR
í SJÁLFBOÐAMIÐSTÖÐ
R-RKÍ, HVERFISGÖTU 105.
Upplýsingar í síma 551 8800.
Sölubúðir á sjúkrahúsum, alþjóðahópur, símsvörun,
verkstæði, skyndihjálp, sjúkravinir, unglingastarf o.fl.
AUT ÚTSALA ALA TSALA TSAL SALAÚTSALAÚTSAL ALAÚTSALA LAÚTS AÚTS ÚTSALA
UTSAL AUTSA ÚTSALAÚTSALAÚTSA ÚTSALAÚTSALAÚ TSALAÚT ALAÚT ALAÚTSAL
LAÚTS ALAÚT LAÚTS AÚTSA ÚTSALAÚTS SALAÚT SALAÚTSAL
ALAÚT TSALAÚ ALAÚ LAÚTSALA LAÚT LAÚT TSALA UTSA UTSA
SALAÚ TSALA SALAÚ ÚTSALAÚTSA SALAÚ LAÚT ÚTSAL LAÚTS ÚTSA
TSALA ÚTSAL TSALA AUTSAL TSALA LAUT ÚTSAL ALAÚT ÚTSA
UTSALAUTSALAUTS AÚTSAL AUTSAL SALAU ALAUTSALAUTSALA SALAÚTSALAÚTS LAUTSALAUTSALA
ALAÚTSALAÚTSA TSALA ALAÚTSALAÚT AÚTSA LAÚTS ÚTSALAÚTSALA TSAL UTSA
ALAÚTSAL ÚTS LAÚTSA AÚT LAÚ ÚTSALAÚTSA TSA ÚTS
OPIÐ
LAUGARDAG11-16
SUNNUDAG 13-16
VIRKA DAGA10-18
Raðgreíðslur
til allt að 36 mán.
HÚSGAGNAVERSLUN
SÍÐUMÚLA 20 • 108 REYKJAVÍK
SÍMI 553 3200,568 8799 • FAX 553 3100
HAFNARSTRÆTI 22 • AKUREYRI
SÍMI 4611115