Morgunblaðið - 17.02.2000, Blaðsíða 8

8 FIMMTUDAGUR17. FEBRÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Kaupa 10% fyrir 1.500 milljónir í Samherja:
Svona áfram, þú þarft ekkert að kunna að synda, svínið þitt, þú flýtur á spikinu.
þarf ekki
að kosta
meira
Þú kemst að því þegar þú heimsækir okkur.
Meö því að auka fjölbreytni í þjónustu okkar viljum við spara
húseigendum dýrmætan tíma og fjármuni. Það hefur
ótvíræða kosti að geta gengið að gæðunum vísum á sama
stað - hvort sem um er að ræða heimilistæki, innréttingar
- eða allt hitt sem Bræðurnir Ormsson hafa upp á að bjóða.
Glæsilegur sýningarsalur í Lágmúla 8,
3. hæð - líttu við
Indíánamenning í Hamrahlíð
Þekkir
indíána af
eigin reynslu
Sigurður Hjartarson
Itengslum við öld-
ungadeild Mennta-
skólans við Hamra-
hlíð er nú boðið upp á
stutt námskeið um in-
díánamenningu. Kennari
á námskeiðin er Sigurður
Hjartarson sem sérstak-
lega hefur rannsakað
þessa menningu. Hann
var spurður um hvað
verði fjallað á námskeið-
inu?
„Fyrst verður farið í
forsögu indíána í Amer-
íku og vikið að kenning-
um og deilum um upp-
runa þeirra, komuleiðir
og komutíma. Rætt verð-
ur um fjölda og dreifmgu
indíána um álfuna svo og
um stöðu indíána í álf-
unni við komu Evrópu-
manna um 1500. Síðan
verður vikið að menningarþróun
í Tehuacán-dalnum í Suður-
Mexíkó. Þá verður fjallað um
helstu forþjóðir í Mexíkó, m.a.
Olmecana. Því næst verður
Mayunum gerð ítarleg skil og
Mexíkóþættinum lýkur með um-
fjöllun um Aztekana. Síðan
verður haldið til Suður-Ameríku
þar sem skoðuð verður menning
ýmissa forþjóða t.d. Moche og
Nazea. Námskeiðinu lýkur með
ítarlegri umfjöllun um Inkana í
Perú, svo og um örlög indíána á
síðustu fimm hundruð árum.“
- Þekkir þú þessa indíána-
mcnningu af eigin reynslu?
„Já, á þeim tuttugu mánuðum
sem ég og fjölskylda mín dvöld-
um í Mexíkó, 1980 til 1982, lagði
ég mig sérstaklega eftir að
kynnast indíánskum fornmenj-
um sem víða finnast í landinu,
auk þess sem ég kynntist fjölda
af indíánum af ýmsum þjóðum
og ættbálkum."
- Eru indíánar mjög ólíkir
innbyrðis?
„Já, mjög svo. I Mexíkó eru
enn talaðar 56 indíánatungur
sem margar hverjar eru óskyld-
ar. Útlit fólks er mjög marg-
breytilegt, þó allir indíánar hafi
ákveðin sameiginleg einkenni
sem greinir þá frá öðrum kyn-
þáttum, t.d. vex þeim lítið
skegg, þeir eru allir svarthærðir
og slétthærðir og grána seint, fá
mjög sjaldan skalla, fingraför
þeirra eru öðruvísi en annarra.
Þeir eru misdökkir á hörund og
hafa ólíkt andlitsfall."
-Hvað um menningu þeirra?
„Menning indíána er afar
margbrotin, eins og sést m.a. á
trúarsiðum þeirra, klæðaburði,
matargerð."
- Hvað getur þú sagt okkur
um helstu trúarsiði þeirra?
„ Kaþólskt trúboð hófst með
komu hvítra til Ameríku og
flestir teljast indíánar kaþólskir
en sú kaþólska er æði frábrugð-
in því sem við þekkjum í gamla
heiminum. Þeir dansa
sína gömlu dansa og
syngja gamla helgi-
söngva inni í kirkjun-
um á meðan prestur-
inn er að predika.
Frægt dæmi um indíánsk áhrif
á kristið trúarlíf er dagar hinna
dauðu 1. og 2. nóvember. Þar
blandast saman kristnar hefðir
um hvernig við minnumst lát-
inna ættingja og vina og ind-
íánskar hefðir sem tengjast
dauðanum og öðru lífi. Lagt er á
borð fyrir látna og gert ráð fyr-
ir að þeir heimsæki lifandi ætt-
► Sigurður Hjartarson fæddist á
Akureyri 1941. Stúdentspróf tók
hann frá Menntaskólanum á Ak-
ureyri 1962 og BA-próf í sögu og
landafræði frá Háskóla íslands
1965. M.Litt frá háskólanum í
Edinborg tók Sigurður 1968 í
sögu Rómönsku-Ameríku. Hann
hefur stundað sagnfræðirann-
sóknir í Svíþjóð, Mexíkó og á
Spáni. Hann hefur verið við
skólastjórn og kennslu um ára-
tugaskeið, síðustu tuttugu árin
við Menntaskólann við Hamra-
hlíð. Sigurður er kvæntur Jónu
Sigurðardóttur og eiga þau fjög-
ur börn og sjö barnabörn.
ingja á þessum dögum - þetta
tengist allrasálnamessu og allra-
heilagramessu en ber mjög rík-
an keim sérstakra hefða og við-
horfa indíána til dauðans.“
-Er tónlist mikið atriði í
trúarlífí indíána?
„Já, vissulega. Þeir eiga firna
sterka hefð í trúarlegri tónlist
og dansi sem lifir góðu lífi enn í
dag. Hljóðfæri þeirra eru hvers
kyns flautur úr leir og reyr, svo
og trumbur og önnur ásláttar-
hljóðfæri."
-Ferðu á námskeiðinu út í
sjórnmálaástandið hvað viðkem-
ur indíánum ?
„Já, ég geri ráð fyrir að það
beri á góma í lokin þegar reynt
er að meta stöðu indíána í sam-
félögum álfunnar núna. Þeir
eiga mjög undir högg að sækja
og staða þeirra er víðast slæm
og ekki mjög batnandi.“
- Er þetta öðruvísi námskeið
en önnur sem kennd eru við öld-
ungadeildina?
„Já, þetta er fyrir almenning,
það þarf ekki að skrá sig í deild-
ina sjálfa. í janúar 1999 var
stofnað til deildarstjórastöðu við
öldur.gadeild MH og var Kristín
Guðmundsdóttir kennari við
skólann ráðin til starfans. I
starfslýsingu hennar
segir að m.a. eigi
deildarstjóri að út-
víkka starf deildarinn-
ar. Þetta fæddi af sér
hugmyndir um að
bjóða upp á tómstundanámskeið
fyrir almenning. Tölvunámskeið
í þessari námskeiðsröð hófst 8.
febrúar sl. og í lok mánaðarins
hefst námskeið í enskum fram-
burði. Námskeiðið um indíána-
menningu hefst svo 8. mars nk.
Verður kennt á miðvikudögum
frá 8. mars til 12. apríl kl. 20.00
til 21.30.
Indíánar
eru ólíkir
innbyrðis