Morgunblaðið - 18.02.2000, Blaðsíða 4

'4 FÖSTUDAGUR 18. FEBRÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
1
Mikill afli í
janúar
FISKAFLI landsmanna síðastliðinn
janúarmánuð var alls 205.757 tonn.
Fiskaflinn í janúarmánuði árið 1999
var til samanburðar 119.454 tonn.
Munar þar mestu um mikla aukn-
ingu í loðnuafla, en hann fór úr
64.200 tonnum í janúarmánuði árið
1999 í 152.657 tonn síðastliðinn jan-
úarmánuð. Loðnuaflinn hefur ekki
verið meiri í janúarmánuði síðan
1990 þegar aflinn nam um 202 þús.
tonnum.
Enginn kolmunnaafli í janúar
Botnfískaflinn síðastliðinn janúar-
mánuð var 33.262 tonn og hefur hann
haldist svipaður á árunum 1997 til
2000 að árinu 1998 undanskildu, en
þá var botnfiskaflinn tæp 26 þús.
tonn.
Skel- og krabbadýraaflinn síðast-
liðinn janúarmánuð nam 2.789 tonn-
um sem er nokkru minni afli en í jan-
úarmánuði árið 1999, og tæplega
helmingi minni afli en í janúar 1997.
Síldaraflinn nam 16.691 tonni sem
er svipaður afli og í janúar árið 1999,
en er nokkru meiri afli en á árunum
1998 og 1997. Enginn kolmunni
veiddist síðastliðinn janúar en alls
veiddust 550 tonn í janúarmánuði ár-
ið 1999.
Það sem af er fiskveiðiárinu, sem
hófst 1. september, er heildaraflinn
orðinn 489.520 tonn, borið saman við
471.625 tonn á sama tíma fiskveiði-
ársins á undan. Þorskaflinn á fisk-
veiðiárinu nemur alls um 105.731
tonni en 156.303 tonnum var landað
af loðnu á tímabilinu.
FRETTIR
Ríkisskattstjóri tekur ómakið við tekjuskráning’u
af 25 þúsund framteljendum
Stefnt að aukinni for-
skráningu í framtíðinni
67 ÞÚSUND skattframteljendur
fengu framtal sitt sent með einum eða
fleiri fyrirfram útfylltum reitum um
síðustu helgi. Slík forskráning tekju-
upplýsinga er meðal nýjunga sem
ródsskattstjóri hefur teldð upp á ár-
inu.
Forskráðar hafa verið upplýsingar
um lífeyris- og bótagreiðslur frá
Tryggingastofnun, atvinnuleysisbæt-
ur úr Atvinnuleysissjóði og líf-
eyrisgreiðslur úr lífeyrissjóðum.
25 þúsund framteljendur af alls 210
þúsund framteljendum á landinu hafa
ekki aðra tekjustofna en þá sem eru
áritaðir í ár og fá því allar tekjur sínar
áritaðar.Þetta er gert til að auðvelda
eldra fólki og ýmsum bótaþegum að
fylla út skattframtalið og vonast
Indriði H. Þorláksson ríkisskattstjóri
til að þessi þjónusta við framteljend-
ur verði þeim til hægðarauka.
I framtíðinni er stefnt að aukinni
forskráningu upplýsinga og má þá
gera ráð fyrir að tölur um laun, ið-
gjöld, fasteignir, bifreiðaeign, hús-
næðis- og námsskuldir og aðrar eign-
ir og skuldir verði þegar skráðar í
viðeigandi reiti þegar framtöl verða
send til framteljenda.
Framtalið á Netinu
opnað í dag klukkan15
I dag, föstudag, klukkan 15 getur
fólk byrjað að telja fram á Netinu og
notið ýmissa nýjunga á því sviði.
Unnt er nú að vista framtalið og ár-
ita það í nokkrum áföngum án þess að
senda það skattstjóra stax eftir
fyrstu yfirferð. Þannig geta framtelj-
endur farið á Netið, byrjað á framtali
sínu og haldið áfram daginn eftir og
svo koll af kolli eftir því sem verkast
vill, uns framtalið er fiillklárað.
Forritið er nú búið meiri sjálfvii’kni
sem nýtist framteljendum og þá hef-
ur villuprófun í því verið bætt. Frest-
ur til að skila framtalinu á Netinu
rennur út 31. mars.
Frestur til að skila venjulegu fram-
tali rennur út 28. febrúar, en 10. mars
að fengnum fresti ríkisskattstjóra.
Því er um talsverðar breytingar að
ræða á skiladögum og þeim þannig
seinkað frá fyrri árum. A næstu árum
er gert ráð fyrir enn meiri breyting-
um á skattaalmanakinu og lfldegt að
innan nokkurra ára muni framtelj-
endur skila framtali sínu að vori til.
Með aukinni tölvuvæðingu hjá rík-
isskattstjóra hefur framtals- og
álagningarferill breyst talsvert og
kemur hún til með að spara starfs-
mönnum vinnu við að fara yfir ein-
földustu framtölin. Vonast er til þess
að í vor geti hafist vélræn skoðun á
framtali einstklinga, allt til þess er
þeim er skilað inn í álagningargrunn,
án þess að mannshöndin komi þar
nærri. Með því móti skapast meira
svigrúm starfsmanna til að beina at-
hyglinni betur en áður að flóknari
framtölum, sem þyrftu nánari skoð-
unar við.
Helstu orsakir aukinna sjálfsvíga eru taldar þunglyndi og fíkniefnaneysla
Upplýsingaherferð gegn e-
töflunni hleypt af stokkunum
SIGURÐUR Guðmundsson land-
læknir segir aukna sjálfsvígstíðni í
Reykjavík mjög alvarlegt mál og tel-
ur mikilvægt að spoma við ástandinu
með því að koma til hjálpar því fólki
sem þjáist af þunglyndi og er þar af
leiðandi hættara en öðmm við því að
fremja sjálfsvíg. Hann segir enn-
fremur mikilvægt að stemma stigu
við fikniefnaneyslu í þessu samhengi
enda sé verið að hleypa af stokkun-
um herferð gegn e-töflunni.
Stofnaður hefur verið starfshópur
á vegum landlæknisembættisins sem
er m.a. ætlað að kanna hvemig megi
efla varnir gegn sjálfsvígum á ís-
landi.
21 skráð sjálfsvíg í Reykjavík
Sigurður Guðmundsson segir að
þær hugmyndir sem starfshópurinn
vinnur með varði upplýsingagjöf til
almennings og þeirra sem hugsan-
lega séu með einkenni þunglyndis,
ættingja þeirra og heilbrigðisstarfs-
fólks. Ennfremur þurfi að kanna
hvort þörf sé á því að bæta bráða-
þjónustu við geðsjúka, en Ijóst sé að
ekki megi skerða bráðaþjónustuna
úr því sem komið er.
Sjálfsvígum í Reykjavík fjölgaði
úr 12 í 21 milli áranna 1998 og 1999
og sjálfsvígstilraunum fjölgaði úr 51
í 101 á sama tímabili samkvæmt
málaskrá lögreglunnar í Reykjavík.
Árið 1997 vora skráð 16 sjálfsvíg og
árið þar á undan 6.
Sigurður segir mikilvægt að huga
að því hvaða áhrif fíkniefni hafi á
sjálfsvígstíðni og fyrirhugað er að
skera upp herör gegn afleiðingum
neyslu e-töflunnar, enda hefur neysl-
an margfaldast að undanfömu.
„Hluti sjálfsvíga, sérstaklega ungs
fólks, verður án þekkts undanfarandi
þunglyndis," segir Sigurður. „Sjálf-
svígsvarnir almennt beinast að því
að reyna að finna þá sem era þung-
lyndir og eru líklegri en aðrir til að
svipta sig lífi og grípa inn í þann feril
áður en sá skelfilegi atburður sem
sjálfsvíg er á sér stað. Að auki er
hópur ungs fólks sem fremur sjálf-
svíg undir áhrifum fíkniefna. Við er-
um því að fara af stað með upplýs-
ingaherferð fyrir ungt fólk gegn
e-töflunni í samvinnu við lögregluna
og Áfengis- og vímuvamaráð. Svip-
aðar aðgerðir vora framkvæmdar
fyrir fáeinum áram og gengu vel.“
Borgarráð
Starfs-
menn verði
hluthafar í
Línu.Net.
BORGARRÁÐ hefur samþykkt til-
lögu um að starfsmönnum Orkuveit-
unnar og Línu.Net. verði boðið að
gerast hluthafar í fyrirtæki Orku-
veitunnar Línu.Net. Lagt er til að 10
milljónir að nafnvirði af hlut OR
verði boðnar fastráðnum starfs-
mönnum á genginu 3. Jafnframt
verður lagt þak á sett kaup einstakra
starfsmanna við 150 þús. að nafn-
virði. Munu starfsmenn fá tækifæri
til að greiða hlutinn með mánaðar-
legum afborgunum á 12 mánuðum.
Personal Injuríes
Personal Injuries eftir Scott Turrow (höfund
„Presumed Innocent") er nýjasta bók þessa
meistara spennusagna úr heimi laga og réttar
þar sem hann skapar að auki ógleymanlegar
persónur.
The Tae Bo Way
Erlendar bækur
daglega
Ivniundsson
Austurstræti 5111130* Kringlunni 533 1130 • Hafnarfirði 555 0045
Trillukarlar gangi sjálfir
frá slysatryggingum
HÆSTIRETTUR hefur sýknað
Landssamband smábátaeigenda af
kröfum trillusjómanns, sem taldi að
sambandinu hefði borið skylda til
þess að sjá til þess að hann væri
slysatryggður, enda hefði hann lagt
fé inn á reikning hjá sambandinu til
að standa straum af iðgjaldagreiðsl-
um. Hæstiréttur telur, líkt og undir-
réttur, að maðurinn hafi átt að sjá til
þess sjálfur að trygging hans væri
gild.
Sjómaðurinn slasaðist í júlí 1992
þegar hann missti stjóm á bifreið
sinni og er varanleg örorka hans
metin 65%. Hann taldi að trygging
hans samkvæmt samningi Lands-
sambands smábátaeigenda og
Tryggingamiðstöðvarinnar hf. frá
janúar 1992 um slysa- og líftrygging-
ar hafi fallið niður vegna saknæmra
mistaka sambandsins, sem hafi tekið
að sér að tryggja hann og greiða ið-
gjald tryggingarinnar af fjármunum
sem sambandið fékk af svonefndum
greiðslumiðlunarreikningi, en sjó-
maðurinn greiddi inn á þann reikn-
ing. Vísaði sjómaðurinn m.a. til þess,
að í handbók Landssambandsins
hefði komið fram að samningur við
Tryggingamiðstöðina hefði verið
endumýjaður og kvæði hann á um að
allir þeir sem greiddu í gegnum
greiðslumiðlunarkerfið yrðu sjálf-
krafa slysatryggðir á því tímabili
sem róðrar fara fram.
Landssamband smábátaeigenda
hélt því hins vegar fram að sam-
kvæmt samningnum og skilmálum
tryggingarinnar hafi skyldan til að
halda tryggingunni við hvílt á áfrýj-
anda sjálfum. Fullyrti Landssam-
bandið að hvorki samkvæmt lögum
né samningnum hafi hvílt skylda á
sér til þess að tryggja áfrýjanda án
frumkvæðis hans.
Ekki tryggður samkvæmt
samningnum
Hæstiréttur sagði að sjómaðurinn
hefði ekki sýnt fram á að Landssam-
bandið hefði tekið að sér gagnvart
honum sérstaklega að tryggja hann
samkvæmt samningnum. Hefði hann
hins vegar verið tryggður hefði
Landssambandið átt að greiða ið-
gjaldið. Af gögnum málsins yrði ekki
ráðið að Landssamband smábátaeig-
enda hafi greitt iðgjald án þess að út-
gerðarmenn óskuðu eftir trygging-
unni. Ekki yrði heldur séð að félagið
hafi getað bundið útgerðarmenn við
samninginn án atbeina þeirra.